Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şikago Mezbahaları, (İngilizce özgün adı The Jungle) Upton Sinclair’in yazdığı ve ABD’deki işçi sınıfının durumunun çarpıcı bir şekilde anlatıldığı kitap.
Arka plan
Upton Sinclair bu kitabı yazmak için Chicago şehrine gelir. Şehre geldiğinde “Merhaba! Ben Upton Sinclair, buraya işçi sınıfı hareketinin Tom Amca’nın Klubesini yazmaya geldim!” dediği söylenir. Hemen bir daire kiralar ve günlük hayatın içine girer, caddelerde gezer, insanlarla konuşur, fotoğraflar çeker. Bir Pazar günü Litvanyalı göçmenlerin bir düğününe katılır ve bu sahneyi kitabına giriş bölümü yapar. Düğün sahipleri onu seve seve ağırlar ve ertesi sabahın erken saatlerine kadar orada kalır.
Basım
Roman ilk olarak 1906 yılında The Appeal to Reason adlı sosyalist dergide yayınlanır. Roman hali ise 28 Şubat 1906 tarihinde Doubleday Page&Company tarafından basılır ve kapışılır.
Konusu
Roman bir Litvanya düğün ziyafetinin ayrıntılı tasviriyle başlar. Okur burada romanın bütün ana karakterleriyle tanışır: Jurgis Rudkus ve yeni eşi Ona ile geniş aileleri ve arkadaşları. Ziyafetin yapıldığı binanın önünden geçen neredeyse herkes içeriye girerek eğlencelere dahil olur, aile Amerika'da olmasına rağmen Litvanya’daki adet hala geçerlidir. Müzisyenler çalmakta, konuklar dansetmekte ve içki bolca akmaktadır, ancak ortada çok dehşetli bir durum vardır: düğün sahiplerinin bu cömertlikleri onları korkunç bir borcun altına sokmuştur. Konuklardan alınan değersiz hediyeler de yardımcı olmaz. Litvanya’dan iş bulma umuduyla ayrılan Rudkus ailesi Chicago’nun arka mahallelerine yerleşir. 19. yüzyılın sonlarıdır ve birçokları gibi Amerikan Rüyasını gerçekleştirmeye çalışacaklar ve başarısız olacaklardır. Jurgis ile birlikte babası Antanas, nişanlısı Ona, onun üvey annesi Teta Elzbieta, onun ağabeyi Jonas ve 6 çocuğu ile Ona’nın kuzeni Marija gelmiştir. İlk andan itibaren hayatta kalmak için birçok şeyden feragat ederler. Düzenbazlarca aldatılırlar, emlakçı tarafından dolandırılırlar. Sadece Jurgis’in çalışması ile geçinebileceklerini öngören tüm aile bireyleri zamanla sırayla işe girmek zorunda kalır. Buna küçük çocuklar ve Jurgis’in yaşlı ve hasta babası da dahildir. Herkes aile bütçesine katkı yapmaya çalışır. Kapitalist bir toplumda çalışma zorlukları aileyi patronların ve ayrıcalık sahibi sınıflara yem yapar. Şikago iş piyasasının acımasız çarkları arasında ezilirler, herkesin bir bedeli olduğu piyasada satın alınıp satılırlar, hükûmet yetkililerinin polisin ve yargıçların bile bir bedeli olduğunu öğrenirler. Hakkını arayıp diklenenlerin karalisteye girip iş bulamadığını öğrenirler. Aile bir dizi talihsizlik ve önlenebilecek ölümler sonucu dağılır. Kahramanımız Jurgis ABD’ye geldiğinde genç, kuvvetli, dürüst ve saftır, okuma yazması yoktur. Ancak güçlü Litvanyalı genç Amerikalı patronlar için kolay lokmadır. Yıllarca çok az maaşa uzun saatler boyunca sömürüldükten sonra posası atılan bir meyve gibi kenara atılınca Yeni Dünya’ya ait rüyaları yerle bir olur. Karısı Ona parasızlıktan dolayı doktorsuz bir çatı arasında doğum yapmaya çalışırken ölünce sarsılan Jurgis, oğlunun çamur deryası ara sokakta boğulmasıyla kendisini kaybeder. Dehşetle şehri terk eder, kır hayatına uyum sağlar, biraz kendisine gelse de iş hayatından kaçışı yoktur.Para bulabilmek için yasadışı işlerle uğraşır, çetelere girer, hırsızlık yapar, para karşılığı seçimlerde sahte oy kullanır, hatta eskiden çalıştığı mezbahada iş koşullarının düzeltilmesi ve maaş zammı için grev yapan arkadaşlarına karşı patrondan yana grev kırıcı işçi olarak çalışır. Ancak bu parlak dönem karısının parasızlığından faydalanarak onu geneleve götüren ustabaşı Connor’ı görüp dövmesiyle sona erer. Siyasi olarak patronların sevdiği Connor, Jurgis’in elindeki bütün olanakları kaybetmesine yol açar. Bir gece amaçsızca dolaşırken sokakta propaganda yapan bir sosyalist hatipe rastlayan Jurgis bir anda kendisine gelir. Çekmekte olduğu çilelere karşı çıkmanın yolunun sosyalizm ve sendikacılıktan geçtiğini görür. Sosyalist bir başka işçi tarafından aralarına alınır ve Jurgis ailesine, topluma karşı sorumlu olduğunu hatırlayarak eşinin ailesinin yardımına koşar. Ancak bazı şeyler için geç kalmıştır. Sonunda Jurgis bir sosyalist mitingde Chicago bizim olacak! diye umut ve kavga inancıyla bağırmaktadır.
Karakterler
- Jurgis Rudkus
- Ona Lukoszaite
- Dede Antanas Rudkus
- Jokubas Szedvilas
- Tamoszius Kuszleika
Eleştiriler
Upton Sinclair’in kitabının orijinal ismi olan The Jungle (Türkçesi:Cangıl, balta girmemiş orman) ile kapitalist sisteme ağır bir eleştiri getirmektedir. Amerikan toplumunun sanayi devrimiyle birlikte makinalaşması topluma gelişme ve iyilik yerine bunların tam tersini getirmiştir. Toplum çok büyük bir cangıla dönmüştür. Herkes kendi ayakları üzerinde durmak zorundadır, düşene acımak yoktur; bencillik, rekabet ve ahlaksızlık kolkola gider. Güçlü olanın ayakta kalacağı için insan yaşamak için güçlü olmak zorundadır. Kapitalizmin aç gözlü rekabetçiliği yerilir. Aslında bu cangılda ayakta kalanlar en güçlüler değil en ahlaksızlardır, bu gerçek de patronların iç dünyasına yakından bakıldığında görülür.
Sinclair’in özellikle Jurgis’in ilk işi olan mezbahaların durumunu ayrıntılı anlattığı bölümdeki çarpıcı sahneler özellikle gıda sanayisini derinden etkilemiştir. Yazarın amacı özellikle gıda sanayisini eleştirmek olmayıp, kapitalist sistemin kâr üzerine dönen çarklarına dikkat çekmek olsa da, okuyucular gıda sanayisinin iç yüzünü şaşkınlıkla öğrenmişlerdir. Kitabın yaygın olarak okunmasından sonra devlet ve özel şirket yetkilileri bu alanda çeşitli önlemler almak zorunda kalmışlardır. Bu konuyla ilgili Sinclair şöyle diyecektir: Ben toplumun kafasına hedef aldım, attığım yumruk midesine geldi!
Künye bilgileri
- Basım tarihi:1968
- 396 sayfa
- May Yayınları
- Çeviri:Zeyyat San
Dış bağlantılar
- Project Gutenberg isimli internet adresinde eserin İngilizce orijinali okunabilir 19 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sikago Mezbahalari Ingilizce ozgun adi The Jungle Upton Sinclair in yazdigi ve ABD deki isci sinifinin durumunun carpici bir sekilde anlatildigi kitap Chicago MezbahalariArka planUpton Sinclair bu kitabi yazmak icin Chicago sehrine gelir Sehre geldiginde Merhaba Ben Upton Sinclair buraya isci sinifi hareketinin Tom Amca nin Klubesini yazmaya geldim dedigi soylenir Hemen bir daire kiralar ve gunluk hayatin icine girer caddelerde gezer insanlarla konusur fotograflar ceker Bir Pazar gunu Litvanyali gocmenlerin bir dugunune katilir ve bu sahneyi kitabina giris bolumu yapar Dugun sahipleri onu seve seve agirlar ve ertesi sabahin erken saatlerine kadar orada kalir BasimRoman ilk olarak 1906 yilinda The Appeal to Reason adli sosyalist dergide yayinlanir Roman hali ise 28 Subat 1906 tarihinde Doubleday Page amp Company tarafindan basilir ve kapisilir KonusuRoman bir Litvanya dugun ziyafetinin ayrintili tasviriyle baslar Okur burada romanin butun ana karakterleriyle tanisir Jurgis Rudkus ve yeni esi Ona ile genis aileleri ve arkadaslari Ziyafetin yapildigi binanin onunden gecen neredeyse herkes iceriye girerek eglencelere dahil olur aile Amerika da olmasina ragmen Litvanya daki adet hala gecerlidir Muzisyenler calmakta konuklar dansetmekte ve icki bolca akmaktadir ancak ortada cok dehsetli bir durum vardir dugun sahiplerinin bu comertlikleri onlari korkunc bir borcun altina sokmustur Konuklardan alinan degersiz hediyeler de yardimci olmaz Litvanya dan is bulma umuduyla ayrilan Rudkus ailesi Chicago nun arka mahallelerine yerlesir 19 yuzyilin sonlaridir ve bircoklari gibi Amerikan Ruyasini gerceklestirmeye calisacaklar ve basarisiz olacaklardir Jurgis ile birlikte babasi Antanas nisanlisi Ona onun uvey annesi Teta Elzbieta onun agabeyi Jonas ve 6 cocugu ile Ona nin kuzeni Marija gelmistir Ilk andan itibaren hayatta kalmak icin bircok seyden feragat ederler Duzenbazlarca aldatilirlar emlakci tarafindan dolandirilirlar Sadece Jurgis in calismasi ile gecinebileceklerini ongoren tum aile bireyleri zamanla sirayla ise girmek zorunda kalir Buna kucuk cocuklar ve Jurgis in yasli ve hasta babasi da dahildir Herkes aile butcesine katki yapmaya calisir Kapitalist bir toplumda calisma zorluklari aileyi patronlarin ve ayricalik sahibi siniflara yem yapar Sikago is piyasasinin acimasiz carklari arasinda ezilirler herkesin bir bedeli oldugu piyasada satin alinip satilirlar hukumet yetkililerinin polisin ve yargiclarin bile bir bedeli oldugunu ogrenirler Hakkini arayip diklenenlerin karalisteye girip is bulamadigini ogrenirler Aile bir dizi talihsizlik ve onlenebilecek olumler sonucu dagilir Kahramanimiz Jurgis ABD ye geldiginde genc kuvvetli durust ve saftir okuma yazmasi yoktur Ancak guclu Litvanyali genc Amerikali patronlar icin kolay lokmadir Yillarca cok az maasa uzun saatler boyunca somuruldukten sonra posasi atilan bir meyve gibi kenara atilinca Yeni Dunya ya ait ruyalari yerle bir olur Karisi Ona parasizliktan dolayi doktorsuz bir cati arasinda dogum yapmaya calisirken olunce sarsilan Jurgis oglunun camur deryasi ara sokakta bogulmasiyla kendisini kaybeder Dehsetle sehri terk eder kir hayatina uyum saglar biraz kendisine gelse de is hayatindan kacisi yoktur Para bulabilmek icin yasadisi islerle ugrasir cetelere girer hirsizlik yapar para karsiligi secimlerde sahte oy kullanir hatta eskiden calistigi mezbahada is kosullarinin duzeltilmesi ve maas zammi icin grev yapan arkadaslarina karsi patrondan yana grev kirici isci olarak calisir Ancak bu parlak donem karisinin parasizligindan faydalanarak onu geneleve goturen ustabasi Connor i gorup dovmesiyle sona erer Siyasi olarak patronlarin sevdigi Connor Jurgis in elindeki butun olanaklari kaybetmesine yol acar Bir gece amacsizca dolasirken sokakta propaganda yapan bir sosyalist hatipe rastlayan Jurgis bir anda kendisine gelir Cekmekte oldugu cilelere karsi cikmanin yolunun sosyalizm ve sendikaciliktan gectigini gorur Sosyalist bir baska isci tarafindan aralarina alinir ve Jurgis ailesine topluma karsi sorumlu oldugunu hatirlayarak esinin ailesinin yardimina kosar Ancak bazi seyler icin gec kalmistir Sonunda Jurgis bir sosyalist mitingde Chicago bizim olacak diye umut ve kavga inanciyla bagirmaktadir KarakterlerJurgis Rudkus Ona Lukoszaite Dede Antanas Rudkus Jokubas Szedvilas Tamoszius KuszleikaElestiriler1900 yilina ait Chicago daki mezbahalardaki durumu gosteren fotograflar Upton Sinclair in kitabinin orijinal ismi olan The Jungle Turkcesi Cangil balta girmemis orman ile kapitalist sisteme agir bir elestiri getirmektedir Amerikan toplumunun sanayi devrimiyle birlikte makinalasmasi topluma gelisme ve iyilik yerine bunlarin tam tersini getirmistir Toplum cok buyuk bir cangila donmustur Herkes kendi ayaklari uzerinde durmak zorundadir dusene acimak yoktur bencillik rekabet ve ahlaksizlik kolkola gider Guclu olanin ayakta kalacagi icin insan yasamak icin guclu olmak zorundadir Kapitalizmin ac gozlu rekabetciligi yerilir Aslinda bu cangilda ayakta kalanlar en gucluler degil en ahlaksizlardir bu gercek de patronlarin ic dunyasina yakindan bakildiginda gorulur Sinclair in ozellikle Jurgis in ilk isi olan mezbahalarin durumunu ayrintili anlattigi bolumdeki carpici sahneler ozellikle gida sanayisini derinden etkilemistir Yazarin amaci ozellikle gida sanayisini elestirmek olmayip kapitalist sistemin kar uzerine donen carklarina dikkat cekmek olsa da okuyucular gida sanayisinin ic yuzunu saskinlikla ogrenmislerdir Kitabin yaygin olarak okunmasindan sonra devlet ve ozel sirket yetkilileri bu alanda cesitli onlemler almak zorunda kalmislardir Bu konuyla ilgili Sinclair soyle diyecektir Ben toplumun kafasina hedef aldim attigim yumruk midesine geldi Kunye bilgileriBasim tarihi 1968 396 sayfa May Yayinlari Ceviri Zeyyat SanDis baglantilarProject Gutenberg isimli internet adresinde eserin Ingilizce orijinali okunabilir 19 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde