Chimamanda Ngozi Adichie ( CHIM-ah-MAHN-də-_) (d. 15 Eylül 1977), Nijeryalı yazar.
Chimamanda Ngozi Adichie | |
---|---|
Adichie, 2008 | |
Doğum | 15 Eylül 1977 Enugu, Enugu Eyaleti, Nijerya |
Meslek | Yazar |
Milliyet | Nijeryalı |
Vatandaşlık | Nijerya |
Dönem | 2003–günümüz |
Etkilendikleri | |
Roman, kısa öykü ve kurgu dışı eserler vermiş birçok uluslararası ödüle değer görülmüş bir edebiyatçı ve tanınmış bir feminist aktivisttir.
Kariyerini ABD'de sürdüren yazarın ilk romanı Mor Amber 2003’te yayımlandı otuza yakın dile çevirilerek dünyanın birçok yerinde çok satanlar listesinde yer aldı. Nijerya İç Savaşı'nı konu alan ve sinemaya da uyarlanan Yükselen Güneşin Ülkesinde (2006), 2012'de yayımlanan Amerikana adlı kitapları en çok bilinen eserlerindendir.
Adichie, 2012’de “We Should All Be feminist” (Hepimiz Feminist Olmalıyız) başlıklı TEDx konuşması ve bu konuşmasının ardından yayılmladığı Feminist Manifesto adlı eseri ile feminizm hakkında bir diyalog başlatmıştır.
Yaşam
1977'de Nijerya'nın Enugu şehrinde, bir İgbo ailesinin altı çocuğundan beşincisi olarak doğdu. Enugu Eyaletindeki üniversite şehri 'da büyüdü. Babası James Nwoye Adichie (1932–2020), 'nde istatistik profesörü, annesi Grace Ifeoma (1942–2021) ise üniversitenin ilk kadın kayıt memuruydu. Ailesinin atalarının köyü Anambra Eyaletindeki Abba'dır. Aile, Nijerya İç Savaşı sırasında, hem anne hem de baba tarafından dedesinden kalma neredeyse her şeyini kaybetmiştir.
Adichie orta öğrenimini Nijerya Üniversitesi Ortaokulu Nsukka'da tamamladı ve burada çeşitli akademik ödüller aldı.'nde bir buçuk yıl tıp ve eczacılık okudu. Bu dönemde, üniversitenin Katolik tıp öğrencileri tarafından yürütülen The Compass dergisinin editörlüğünü yaptı.
19 yaşında iken iletişim ve siyaset bilimi alanında yükseköğrenim görmek için Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. Eğitimine Philadelphia, Pensilvanya 'daki Drexel Üniversitesi'nde başladı.Connecticut'ın Coventry şehrinde tıbbi muayenehanesi olan kız kardeşinin yanında olmak için Eastern Connecticut Eyalet Üniversitesi'ne (ECSU) transfer oldu. 2001 yılında ECSU'daki eğitimini yüksek onur derecesi ile tamamladı.Johns Hopkins Üniversitesi'nde alanında (2003),Yale Üniversitesi'nden Afrika çalışmaları alanında (2008) yüksek lisans derecesi aldı.
2003 yılından itibaren romanlarını yayımladı. Eserleri birçok dile çevrildi ve uluslararası edebiyat ödüllerine değer görüldü.
“ | Kızlara hırslı ve başarılı olmalarını öğretiyoruz, ama çok hırslı veya çok başarılı olmalarını değil; çünkü aksi halde erkekleri tehdit ederler. | ” |
— Chimamanda Ngozi Adichie, 2013 TEDx konuşması |
2012’de “We Should All Be feminist” (Hepimiz Feminist Olmalıyız) başlıklı TEDx konuşmasıyla tüm dünyada tanındı. "Feminist" kelimesine sahip çıkan ve kadınların ürkek; tereddütlü davranan kişiler olarak yetiştirildiğinden bahseden konuşmasının başlığı, kadın dayanışmasını simgeleyen bir slogana dönüştü. Konuşmasından ses parçaları Beyonce'nin "Flawless" isimli parçasında kullanıldı.
Adichie, BBC'nin 2021 yılı 100 Kadın listesinde yer aldı.
Yazarlığı
Kariyerini ABD'de sürdüren yazarın ilk romanı Mor Amber 2003’te yayımlandı. Eser, otuza yakın dile çevrildi bütün dünyada çok satanlar listelerinde yer aldı. Adichie, bu kitap ile Orange Ödülü’ne aday gösterildi.
Nijerya İç Savaşı'nı konu alan Yükselen Güneşin Ülkesinde (2006) ile Orange Ödülü'nü aldı. 2008'de MacArthur Genius Bursu ile ödüllendirildi."Boynunun Etrafındaki Şey" adlı öykü kitabı 2009'da yayımlandı. Chimamanda Ngozi Adichie, Booker ödülüne aday gösterilmiş, Caine Afrika Edebiyatı Ödülü, İngiliz Uluslar Topluluğu Yazarları En İyi İlk Roman ödülü ile BBC ve O. Henry öykü ödüllerini almıştır.
2013’te yayımlanan Amerikana adlı romanı ile ’ne layık görüldü. 2018'de PEN Pinter Ödülü'nü aldı.
Bibliyografya
- , 2003,
- , 2006,
- , 2009,
- , 2013,
Diskografi
Kaynakça
- ^ . Grade Saver (İngilizce). 11 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2022.
- ^ a b c . gradesaver.com. 11 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c Luebering, J.E. . Encyclopedia Britannica (İngilizce). 9 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022.
- ^ Ike Anya (15 Ekim 2005). . African Writer Magazine (İngilizce). 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022.
- ^ "James Nwoye Adichie (1932 – 2020)" (İngilizce). The Sun. 3 Temmuz 2020. 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2022.
- ^ . NPR (İngilizce). 19 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022.
- ^ . CBC (İngilizce). 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022.
- ^ Peace Ezeburio. . Answers Africa (İngilizce). 9 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022.
- ^ Nicole Miyashiro (Güz 2014). . pabook (İngilizce). 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022.
- ^ . Vanity Fair. 2 Mayıs 2016. 3 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022.
- ^ . easternect.edu (İngilizce). 16 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022.
- ^ "Chimamanda Ngozi Adichie". hutchinscenter.fas.harvard.edu (İngilizce). 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023.
- ^ . Women of Hopkins (İngilizce). 16 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022.
- ^ . krgl.com sitesi. 13 Mart 2022. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023.
- ^ "O Güzel Gözlerini Doktora Götürüyosun (veya Beyoncé sahneyi kırdı)". 5Harfliler.com. 27 Ağustos 2014. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023.
- ^ "BBC'nin 2021 yılı 100 Kadın listesi yayımlandı: Bu yılki listede Sevda Altunoluk ve Elif Şafak da var". BBC News Türkçe. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2023.
- ^ "Chimamanda Adichie". www.macfound.org (İngilizce). 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
- ^ "Chimamanda Ngozi Adichie'den göçmen öyküler: Boynunun Etrafındaki Şey". Edebiyathaber.net. 22 Ocak 2019. 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
- ^ "PEN Pinter Ödülü'nün sahibi Chimamanda Ngozi Adichie oldu". Dadakitap.com. 12 Haziran 2018. 20 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Chimamanda Ngozi Adichie ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmî site
- TedX konuşması, 2013 4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Chimamanda Ngozi Adichie ˌ tʃ ɪ m ɑː ˈ m ɑː n d e e ŋ ˈ ɡ oʊ z i e ˈ d iː tʃ eɪ CHIM ah MAHN de d 15 Eylul 1977 Nijeryali yazar Chimamanda Ngozi AdichieAdichie 2008Dogum15 Eylul 1977 46 yasinda Enugu Enugu Eyaleti NijeryaMeslekYazarMilliyetNijeryaliVatandaslikNijeryaDonem2003 gunumuzEtkilendikleri Enid Blyton Chinua Achebe V S Naipaul Roman kisa oyku ve kurgu disi eserler vermis bircok uluslararasi odule deger gorulmus bir edebiyatci ve taninmis bir feminist aktivisttir Kariyerini ABD de surduren yazarin ilk romani Mor Amber 2003 te yayimlandi otuza yakin dile cevirilerek dunyanin bircok yerinde cok satanlar listesinde yer aldi Nijerya Ic Savasi ni konu alan ve sinemaya da uyarlanan Yukselen Gunesin Ulkesinde 2006 2012 de yayimlanan Amerikana adli kitaplari en cok bilinen eserlerindendir Adichie 2012 de We Should All Be feminist Hepimiz Feminist Olmaliyiz baslikli TEDx konusmasi ve bu konusmasinin ardindan yayilmladigi Feminist Manifesto adli eseri ile feminizm hakkinda bir diyalog baslatmistir Yasam1977 de Nijerya nin Enugu sehrinde bir Igbo ailesinin alti cocugundan besincisi olarak dogdu Enugu Eyaletindeki universite sehri da buyudu Babasi James Nwoye Adichie 1932 2020 nde istatistik profesoru annesi Grace Ifeoma 1942 2021 ise universitenin ilk kadin kayit memuruydu Ailesinin atalarinin koyu Anambra Eyaletindeki Abba dir Aile Nijerya Ic Savasi sirasinda hem anne hem de baba tarafindan dedesinden kalma neredeyse her seyini kaybetmistir Adichie orta ogrenimini Nijerya Universitesi Ortaokulu Nsukka da tamamladi ve burada cesitli akademik oduller aldi nde bir bucuk yil tip ve eczacilik okudu Bu donemde universitenin Katolik tip ogrencileri tarafindan yurutulen The Compass dergisinin editorlugunu yapti 19 yasinda iken iletisim ve siyaset bilimi alaninda yuksekogrenim gormek icin Amerika Birlesik Devletleri ne gitti Egitimine Philadelphia Pensilvanya daki Drexel Universitesi nde basladi Connecticut in Coventry sehrinde tibbi muayenehanesi olan kiz kardesinin yaninda olmak icin Eastern Connecticut Eyalet Universitesi ne ECSU transfer oldu 2001 yilinda ECSU daki egitimini yuksek onur derecesi ile tamamladi Johns Hopkins Universitesi nde alaninda 2003 Yale Universitesi nden Afrika calismalari alaninda 2008 yuksek lisans derecesi aldi 2003 yilindan itibaren romanlarini yayimladi Eserleri bircok dile cevrildi ve uluslararasi edebiyat odullerine deger goruldu Kizlara hirsli ve basarili olmalarini ogretiyoruz ama cok hirsli veya cok basarili olmalarini degil cunku aksi halde erkekleri tehdit ederler Chimamanda Ngozi Adichie 2013 TEDx konusmasi 2012 de We Should All Be feminist Hepimiz Feminist Olmaliyiz baslikli TEDx konusmasiyla tum dunyada tanindi Feminist kelimesine sahip cikan ve kadinlarin urkek tereddutlu davranan kisiler olarak yetistirildiginden bahseden konusmasinin basligi kadin dayanismasini simgeleyen bir slogana donustu Konusmasindan ses parcalari Beyonce nin Flawless isimli parcasinda kullanildi Adichie BBC nin 2021 yili 100 Kadin listesinde yer aldi YazarligiKariyerini ABD de surduren yazarin ilk romani Mor Amber 2003 te yayimlandi Eser otuza yakin dile cevrildi butun dunyada cok satanlar listelerinde yer aldi Adichie bu kitap ile Orange Odulu ne aday gosterildi Nijerya Ic Savasi ni konu alan Yukselen Gunesin Ulkesinde 2006 ile Orange Odulu nu aldi 2008 de MacArthur Genius Bursu ile odullendirildi Boynunun Etrafindaki Sey adli oyku kitabi 2009 da yayimlandi Chimamanda Ngozi Adichie Booker odulune aday gosterilmis Caine Afrika Edebiyati Odulu Ingiliz Uluslar Toplulugu Yazarlari En Iyi Ilk Roman odulu ile BBC ve O Henry oyku odullerini almistir 2013 te yayimlanan Amerikana adli romani ile ne layik goruldu 2018 de PEN Pinter Odulu nu aldi Bibliyografya 2003 ISBN 978 1 61620 242 2 2006 ISBN 978 0 00 720028 3 2009 ISBN 978 0 307 37523 0 2013 ISBN 978 0 307 96212 6Diskografi Flawless Beyonce ile Chimamanda Ngozi Adichie dueti Kaynakca Grade Saver Ingilizce 11 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2022 a b c gradesaver com 11 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c Luebering J E Encyclopedia Britannica Ingilizce 9 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2022 Ike Anya 15 Ekim 2005 African Writer Magazine Ingilizce 7 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2022 James Nwoye Adichie 1932 2020 Ingilizce The Sun 3 Temmuz 2020 22 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2022 NPR Ingilizce 19 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2022 CBC Ingilizce 22 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2022 Peace Ezeburio Answers Africa Ingilizce 9 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2022 Nicole Miyashiro Guz 2014 pabook Ingilizce 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2022 Vanity Fair 2 Mayis 2016 3 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2022 easternect edu Ingilizce 16 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2022 Chimamanda Ngozi Adichie hutchinscenter fas harvard edu Ingilizce 15 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mayis 2023 Women of Hopkins Ingilizce 16 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2022 krgl com sitesi 13 Mart 2022 16 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mayis 2023 O Guzel Gozlerini Doktora Goturuyosun veya Beyonce sahneyi kirdi 5Harfliler com 27 Agustos 2014 7 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2023 BBC nin 2021 yili 100 Kadin listesi yayimlandi Bu yilki listede Sevda Altunoluk ve Elif Safak da var BBC News Turkce 18 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2023 Chimamanda Adichie www macfound org Ingilizce 7 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2023 Chimamanda Ngozi Adichie den gocmen oykuler Boynunun Etrafindaki Sey Edebiyathaber net 22 Ocak 2019 7 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2023 PEN Pinter Odulu nun sahibi Chimamanda Ngozi Adichie oldu Dadakitap com 12 Haziran 2018 20 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2023 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Chimamanda Ngozi Adichie ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Resmi site TedX konusmasi 2013 4 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde