Cihanbeyli

Cihanbeyli, Konya ilinin bir ilçesidir.

Cihanbeyli
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Konya
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Ahmet Gencer
• Belediye başkanı	Fırat Kızılkaya (CHP)
Yüzölçümü
• Toplam	4.109 km²
Rakım	940 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	52,525
• Kır	-
• Şehir	-
Zaman dilimi	(TSİ)
Posta kodu	42850
İl alan kodu	332
İl plaka kodu	42
Resmî site Belediye

Adlandırma

Bölgede daha önce göçebe olarak yaşayan ve Osmanlı idari sisteminde aşiret kazası olarak tanımlanan Yörük Atçeken Aşireti bulunmaktaydı. İlçe şimdiki adını 18.yy’da Urfa yöresinden buraya gelen Canbegli Kürt aşiretinden alır. Kaza merkezi eskiden Böğrüdelik köyünde iken, 19.yy’da şimdi bulunduğu İnevi mevkiine taşındı.

Tarihçe

Cihanbeyli, tarihi gelişimi, coğrafi yapısı ve sosyal yaşantısı yönünden Konya ünitesinin bir parçasıdır. Cihanbeyli'nin ilk adı Esbikeşan'dır. Daha sonraları "İnevi" adını almış ve uzun yıllar İnevi adını taşımıştır. Esbikeşan, ilçelikten bucaklığa, bucaklıktan ilçeliğe çok kez yer değiştirmiştir. 1866 yılında Kulu Köyü, Esbikeşan adı ile ilçe olmuştur ve Cihanbeyli ile Şereflikoçhisar, Kulu köyüne bağlanmıştır. Ancak Cihanbeyli ve Koçhisar'ın Aşair beyleri Kulu'ya bağlanmak istememişler ve Ankara'ya baskı yapmışlardır. Bunun üzerine Kulu'nun ilçe teşkilatı kapatılmış ve Cihanbeyli ile Koçhisar Kulu'dan ayrılmıştır. Kulu'da Konya'nın Sille Bucağına bağlanmıştır.

Böğrüdelik Köyüne yerleşir. Böğrüdelik, 1928 yılında ilçe merkezi olur. Cihanbeyli "Mürseli Efendi" Nahiyesi adını alarak bu ilçeye bağlanır. 1929 yılında Böğrüdelik'ten ilçelik kaldırılır, Mürseli Efendi Bucağı ilçe olur. Böğrüdelik'te bulunan Canbeyli Aşiretinin adına uygun olarak Mürseli Efendi adı Cihanbeyli'ye dönüştürülür. Yeni kurulan ilçeye Kulu Köyü, Altınekin ve Yeniceoba Bucakları bağlanır. Daha sonra 1954 yılında Kulu, 1987 yılında da Altınekin ilçe merkezi durumuna getirilerek Cihanbeyli'den ayrılmışlardır.

Coğrafya

Cihanbeyli'nin doğusunda Tuz Gölü ve Aksaray ili, batısında Sarayönü ve Yunak ilçeleri vardır. Güneyi Altınekin İlçesi, Kuzeyi Kulu ve Ankara'nın Haymana ilçeleriyle çevrilmiştir. Yüzölçümü yaklaşık 4.109 km²'dir. Bağlı olduğu Konya ilinin 100 km kuzeyinde, Tuz Gölünün batısındadır. Cihanbeyli, kuzeye doğru uzanan Konya Ovası'nın devamı gibidir. İlçenin bulunduğu kesimler, geniş yayla özelliği gösterir. Ova-yayla özellikleri Ankara'ya doğru Kulu ilçesi komşusunu da alarak sürer. Ovaların, deniz yüzeyinden yüksekliği genellikle 950 ile 1000 metre arasındadır. Yayla kısımlarının deniz yüksekliği 1000 metreyi aşar.

İlçe sınırlarındaki Tersakan Gölü, çevresindeki bataklık ve göletlerle birlikte 5500 hektarlık yer kaplar. Bu gölden sodyum sülfat madeni çıkarılmaktadır. Bu maden: soda, sabun, deri, boya, cam ve deterjan sanayisinde kullanılmaktadır. Kimyasal gübre yapımında kullanılan sodyum ve potasyum madenleri çıkarılır.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1927	20.575	375	20.200
1935	36.571	2.149	34.422
1940	42.152	2.690	39.462
1945	46.579	3.035	43.544
1950	56.280	3.789	52.491
1955	43.705	4.804	38.901
1960	46.303	5.732	40.571
1965	50.856	6.739	44.117
1970	56.923	7.918	49.005
1975	66.949	10.079	56.870
1980	70.758	10.669	60.089
1985	78.362	12.168	66.194
1990	69.952	15.071	54.881
2000	75.871	18.306	57.565
2007	62.572	15.192	47.380
2008	64.070	15.192	48.878
2009	62.794	15.771	47.023
2010	60.917	15.748	45.169
2011	59.342	15.689	43.653
2012	57.243	15.966	41.277
2013	56.234	56.234	veri yok
2014	54.892	54.892	veri yok
2015	53.551	53.551	veri yok
2016	53.194	53.194	veri yok
2017	52.549	52.549	veri yok
2018	52.525	52.525	veri yok
2019	51.748	51.748	veri yok
2020	52.110	52.110	veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

İklimi

Karasal iklim görülür ve kuraktır

İlçe merkezindeki okullar

Anaokulu

• Atatürk Anaokulu 8 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Cihanbeyli Çocuklar Gülsün Diye Necla Süreyya Tercan Anaokulu 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

İlkokullar

• Adnan Menderes İlkokulu 17 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Beşkavak İlkokulu^[]
• Cihanbeyli Şehit Burhan Küçükkartal İlkokulu 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Kuşça İlkokulu 5 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Merkez Atatürk İlkokulu 21 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Seniha Belgin İlkokulu 13 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

Ortaokullar

• İmam Hatip Ortaokulu 3 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Merkez Atatürk Ortaokulu 11 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Faik Türkmen Ortaokulu 4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Sağlık Ortaokulu 25 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

Ortaöğretim okulları

• Cihanbeyli Necip Fazıl Kısakürek Anadolu Lisesi 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Anadolu İmam Hatip Lisesi 24 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Borsa İstanbul Anadolu Sağlık Meslek Lisesi 4 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Seniha Ali Fuat Belgin Anadolu Teknik Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi 17 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

Yüksekokul

Mutfak

Cihanbeyli gömeç ekmeği 17.10.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

Notlar

1. ^ Kulu ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
2. ^ Altınekin ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

1. ^ . nisanyanmap.com (İngilizce). 31 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2021. 
2. ^ (Devrim Sönmez, Eskiçağlardan Günümüze Kulu, Konya, 2004 dizgi Ofset).
3. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
4. ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
5. ^  . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
6. ^  . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
7. ^  . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
8. ^  . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
9. ^  . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
10. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
11. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
12. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
13. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
14. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
15. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
16. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
17. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
18. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
19. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
20. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
21. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
22. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
23. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
24. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
25. ^ ^{a b c d e f}
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Cihanbeyli Nüfusu - Konya". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
    • "Konya Cihanbeyli Nüfusu". nufusune.com. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
26. ^ . www.mgm.gov.tr. 13 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2021. 
27. ^ "Cihanbeyli Gömeç Ekmeği". Türk Patent ve Marka Kurumu.