Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cui Shi (崔湜; 671-713), Chenglan (澄瀾), Çinli bir yazar ve siyasetçiydi. Çin Tang Hanedanlığı ve Wu Zetian'ın Zhou Hanedanlığı'nda memur olarak görev yapmış, Wu Zetian'ın oğulları İmparator Zhongzong ve İmparator Ruizong ile torunları ve İmparator Xuanzong'un hükümdarlıkları sırasında olarak hizmet etmiştir. 713 yılında İmparator Xuanzong halası ile rekabete girince Cui Prenses Taiping'in tarafını seçti ve İmparator Xuanzong Prenses Taiping'in partisini bastırdıktan sonra Cui sürgüne gönderildi ve sürgünde intihar etmesi emredildi.
| Cui Shi 崔湜 | |
|---|---|
| Şansölye | |
| Görev süresi 709-713 | |
| Hükümdar | Zhongzong |
Hayatı
Erken yaşamı
Cui Shi 671 yılında, İmparator Gaozong'un hükümdarlığı sırasında doğmuştur. Cui Shi'nin büyükbabası Cui Renshi, İmparator Gaozong'un babası İmparator Taizong döneminde kısa bir süre olarak görev yaptı ve Cui Shi'nin babası Cui Yi (崔挹) daha sonra imparatorluk üniversitesinin müdürü olarak görev yaptı. Cui Shi'nin gençliğinde edebi açıdan yetenekli ve hırslı olduğu söylenirdi. Gençliğinde imparatorluk sınavlarını geçti ve hükûmetin sınav bürosunda (鸞臺, Luantai) düşük seviyeli bir memur olan Zuo Bujue (左補闕) oldu. Wu Zetian'ın sevgilileri ve ile imparatorluk bilgini tarafından yönetilen bir proje olan ve Konfüçyüsçülük, Budizm ve Taoizm hakkında çeşitli şiirlerin derlendiği Üç Dinden İncilerin Özü (三教珠英, Sanjiao Zhuying) olarak bilinen bir çalışmanın düzenlenmesine katıldı. Çalışma tamamlandıktan sonra, düşük seviyeli bir imparatorluk sansürcüsü olan Dianzhong Shi Yushi (殿中侍御史) oldu.
Zhongzhong döneminde
705 yılında Wu Zetian bir darbeyle devrildi ve daha önce imparator olan oğlu ve veliaht prensi Li Xian (İmparator Zhongzong olarak) tahta geri getirildi. Bu sıralarda Cui Shi, sivil hizmet işleri bakanlığında düşük seviyeli bir memur olan Kaogong Yuanwai Lang (考功員外郎) oldu. İmparator Zhongzong'un yeniden göreve gelmesinin ardından, başlangıçta, Wu Zetian'ı deviren ve onu yeniden tahta çıkaran darbede etkili olan beş yetkili, , Cui Xuanwei, , ve , güçlü şansölyelerdi, Ancak İmparator Zhongzong'un kuzeni (Wu Zetian'ın yeğeni) ve aynı zamanda İmparator Zhongzong'un eşi 'nin sevgilisi olan Dejing Prensi kısa sürede İmparator Zhongzong'un güvenilir ve güçlü bir danışmanı haline geldi. Huan ve Jing, Wu Sansi'nin entrikalarından korktukları için Cui Shi'yi ortakları yapmaya ve Wu Sansi'ye göz kulak olmasını sağlamaya çalıştılar, ancak İmparator Zhongzong'un darbe liderlerine değil Wu Sansi'ye güvendiğini fark eden Cui Shi, bunun yerine darbe liderlerinin planlarını Wu Sansi'ye açıkladı. Daha sonra Wu Sansi'nin stratejisti olmuş ve Wu Sansi'nin tavsiyesi üzerine yasama bürosunda (中書省) orta düzey bir memur olan Zhongshu Sheren (中書舍人) olmuştur. Darbe liderleri, Wu Sansi'nin suçlamalarının ardından, başkent Chang'an'a dönmelerine asla izin verilmeyeceği hükmüyle 706 yılında bölgesine sürgüne gönderildiler. Ancak Cui Shi, Wu Sansi'yi daha sonra bir şekilde başkente dönerlerse kendisi için sorun yaratacakları ve bir şekilde sürgünde öldürülmeleri gerektiği konusunda uyardı. Wu Sansi kabul etti ve Cui Shi'nin tavsiyesi üzerine Cui Shi'nin kuzeni Zhou Lizhen'i (周利貞) Lingnan bölgesini ziyaret etmesi için görevlendirdi, görünüşte bölgeyi incelemek için, ancak beş darbe liderini öldürme talimatıyla. Zhou bölgeye ulaştığında Zhang ve Cui Xuanwei çoktan ölmüştü ve Zhou Huan, Jing ve Yuan'ı acımasızca öldürttü.
Wu Sansi 707 yılında İmparator Zhongzong'un veliaht prensi tarafından başarısız bir darbeyle öldürüldü ve Cui Shi kısa süre sonra İmparator Zhongzong'un Eş ile yakın ilişki kurdu; geleneksel tarihçiler genellikle aralarında bir ilişki olduğuna inanıyordu. 708 yılında savunma bakan yardımcısı (兵部侍郎, Bingbu Shilang) oldu. (Babası Cui Yi o sırada ayin bakan yardımcısı olarak görev yapıyordu ve baba ve oğlun her ikisinin de yürütme bürosunun (尚書省, Shangshu Sheng) altı departmanından birinin bakan yardımcısı olarak görev yapması o dönemde görülmemiş bir şeydi). 709 yılında, onun tavsiyesi üzerine, o sırada yasama bürosunun başkan yardımcısı Zhongshu Shilang (中書侍郎) olan Cui'ye Tong Zhongshu Menxia Pingzhangshi (同中書門下平章事) unvanı verildi ve bu onu fiilen şansölye yaptı. O ve diğer şansölye aynı zamanda kamu hizmeti işlerinden sorumlu bakan yardımcısı (吏部侍郎, Libu Shilang) yapılarak memurların seçiminden sorumlu hale getirildi ve hem kendisinin hem de Zheng'in kamu hizmeti yönetmeliklerini ihlal ettiği, rüşvet aldığı ve uygunsuz kişileri terfi ettirdiği söylendi. Ayrıca, babası Cui Yi de rüşvet kabul ediyor ve Cui Shi'yi etkilemeye çalışıyordu ve Cui Shi, Cui Yi'nin isteklerini yerine getirmeyi reddedince baba-oğul ilişkisi zor bir hal aldı. (Bir keresinde, Cui Yi bir yedek memurdan komisyon almak umuduyla rüşvet kabul etti ancak bunu Cui Shi'ye söylemeyi unuttu ve Cui Shi o yedek memura komisyon vermedi. Söz konusu yedek memur Cui Shi'yi görmeye gitti ve ona "Akrabanız rüşvetimi kabul etti. Neden komisyon alamadım?" diye sordu. Cui Shi öfkeyle cevap verdi: "Rüşveti kim kabul etti? Onu öldüresiye döveceğim!" Yedek memur cevap verdi, "Bunu yapma! Eğer bunu yaparsan, bir süre yas tutmak zorunda kalırsın." Cui bunu yapanın babası olduğunu anladı ve utandı). Daha sonra 709 yılında, sansür memurları Jin Heng (靳恆) ve tarafından suçlandıktan ve sansür memuru Pei Cui (裴漼) tarafından soruşturulduktan sonra, Cui ve Zheng görevlerinden alındı. Cui'nin başlangıçta Jiang Eyaleti (江州, kabaca modern Jiujiang, Jiangxi) valisinin askeri danışmanı olması beklenirken, Zheng'in Ji Eyaletine (吉州, kabaca modern Ji'an, Jiangxi) sürgün edilmesi gerekiyordu. Eş Shangguan'ın yanı sıra İmparator Zhongzong'un kızı Li Guo'er ve Li Guo'er'in kocası Wu Yanxiu'nun (武延秀) araya girmesinden sonra, Cui bunun yerine Xiang Eyaleti (襄州, kabaca modern Xiangfan, Hubei) valisi, Zheng ise Jiang Eyaleti valisinin askeri danışmanı yapıldı. Ancak yılın ilerleyen zamanlarında, İmparator Zhongzong Chang'an'ın güneyinde cennete ve dünyaya kurbanlar sunmaya hazırlandığında, tören sırasında kendisine katılmaları için hem Cui'yi hem de Zheng'i geri çağırdı ve Cui kısa süre sonra yürütme bürosunun genel sekreterlerinden biri olan Shangshu Zuo Cheng (尚書左丞) oldu. Bu yıllarda Cui, Lantian (藍田, Chang'an yakınlarında) ve Shang İli (商州, kabaca modern Shangluo, Shaanxi) arasında yeni bir kanal inşa edilmesini de önerdi ve İmparator Zhongzong bunu kabul ederek Cui'yi projenin başına getirdi. Kanal on binlerce askere alınmış işçiyle inşa edildi ve proje sırasında 13 ila 15 arasında işçi öldü. Cui, yeni kanalın yerini aldığı eski kanalın ciddi bir yaz fırtınasının ardından geçilemez hale gelmesiyle projeyle tanınacaktı.
Shang döneminde
710 yılında İmparator Zhongzong aniden öldü; geleneksel tarihçiler bu ölümün İmparatoriçe Wei ve Li Guo'er tarafından gerçekleştirilen bir zehirleme olduğuna inanıyordu. Bir cariyeden olan oğlu Wen Prensi imparator seçilmeye hazırlanıyordu, ancak Li Chongmao resmen tahta geçmeden önce İmparatoriçe Wei gücünü pekiştirmek için bir dizi resmi hareket gerçekleştirdi ve bu hareketlerin bir parçası olarak, o zamanlar Libu Shilang olan Cui, Tong Zhongshu Menxia Pingzhangshi unvanıyla yeniden şansölye yapıldı. Li Chongmao kısa süre sonra (İmparator Shang olarak) tahta geçti, ancak İmparatoriçe Wei ve naip olarak gücü elinde tuttu. Bir aydan kısa bir süre sonra, İmparator Zhongzong'un kız kardeşi ve yeğeni Linzi Prensi Li Longji tarafından yönetilen bir darbe İmparatoriçe Wei ve Li Guo'er'i öldürdü. Kendisi de eski bir imparator olan Li Longji'nin babası Xiang Prensi Li Dan, Wen Prensliği'ne geri dönen İmparator Shang'ın yerine imparator (İmparator Ruizong olarak) yapıldı.
Ruizong döneminde
İmparator Ruizong tahta geçtikten sonra, İmparatoriçe Dowager Wei tarafından görevlendirilen şansölyelerin rütbeleri genellikle düşürüldü ve Cui Shi'nin rütbesi Hua Eyaleti (華州, kabaca modern Weinan, Shaanxi) valiliğine düşürüldü. Hemen ardından tekrar kamu hizmetleri bakan yardımcısı ve fiili şansölye olarak görev yapmak üzere geri çağrıldı, ancak yılın ilerleyen zamanlarında bu görevden alındı ve tekrar Shangshu Zuo Cheng oldu. Kısa süre sonra Taizi Zhanshi (太子詹事), yani o sırada veliaht prens olan Li Longji'nin hane reisi oldu. Shang Eyaleti'ne yeni kanalın inşasındaki rolüyle daha da tanındı ve kendisine Yinqing Guanglu Daifu (銀青光祿大夫) onursal unvanı verildi. Bu arada, İmparator Zhongzong'un bir başka oğlu, Qiao Prensi , İmparator Ruizong'a taht için meydan okumak üzere başarısız bir girişimde bulunmuş ve öldürülmüştür. Li Chongfu'nun ölümünden sonra Cui, Xiang Eyaleti valisi olarak görev yaparken Li Chongfu ile uygunsuz bir şekilde iletişim kurmak ve Li Chongfu'dan altın bir kemer almakla suçlandı - bu onu idama götürebilecek bir suçtu, ancak ve onun adına konuştu ve cezalandırılmadı.
Bu arada Prenses Taiping ve Li Longji, İmparator Ruizong'un kararlarını etkilemek için birbirleriyle mücadele ediyor, önemli kararlarda her ikisine de danışıyor ve imparator gücü kullanmak için sık sık her ikisinin de sözcüsü olmasına izin veriyordu. Her ikisi de Cui'nin desteğini aradı. Cui'nin kardeşi Cui Di (崔滌) Li Longji'nin yakın bir ortağıydı ve Li Longji onu da yakın bir ortak yapmayı umarak Cui Shi'nin malikanesini birkaç kez ziyaret etti, ancak sonunda Prenses Taiping ile bir ilişki başlatan Cui, onun hizbinin bir üyesi oldu ve Zhang'ı şansölyelikten uzaklaştırma planına katıldığı söylendi. 711 yılında yine onun tavsiyesiyle Tong Zhongshu Menxia Sanpin (同中書門下三品) unvanıyla Zhongshu Shilang ve fiili şansölye oldu. (Prenses Taiping'in hizbinin bir üyesi olmayan diğer memur 'a hayrandı. Prenses Taiping onu şansölyelik için önereceğini söylediğinde, Lu'yu da önerdi. Prenses başlangıçta bunu reddetti, ancak Lu da terfi ettirilmediği sürece şansölye olmaya cesaret edemeyeceğini belirtti ve sonrasında her ikisini de tavsiye etti).
Xuanzong döneminde
712 yılında, İmparator Ruizong tahtı (İmparator Xuanzong olarak) tahta geçen Li Longji'ye bıraktı. Ancak İmparator Ruizong, (emekli imparator) olarak gerçek gücünü korudu. İmparator Xuanzong'un tahta geçmesinden kısa bir süre sonra Cui Shi, yasama bürosunun başı ve bir şansölye için düşünülen bir makam olan Zhongshu Ling (中書令) vekilliğine getirildi. Kısa süre sonra, İmparator Xuanzong'un yakın arkadaşı olan Liu Yiuqiu ve general Zhang Wei (張暐) tarafından Prenses Taiping ile ilişkili birkaç şansölyeyi - Cui, ve - öldürmek için bir plan yapıldı. Ancak plan, komplonun bir parçası olan sansürcü Deng Guangbin (鄧光賓) tarafından sızdırıldı. İmparator Xuanzong plan hakkındaki bilgisini reddetti ve Liu, Zhang ve Deng sürgüne gönderildi. Liu, Feng Vilayeti'ne (封州, kabaca modern Zhaoqing, Guangdong) sürgün edildikten sonra Cui, o sırada Feng Vilayeti'nin sorumluluk alanında bulunan Guang Vilayeti'nde (廣州, kabaca modern Guangzhou, Guangdong) komutan olarak görev yapan Zhou Lizhen'e Liu'nun öldürülmesi talimatını verdi. Liu'nun o sırada Gui İli'nde (桂州, kabaca modern Guilin, Guangxi) komutan olan arkadaşı bu gizli talimatı duydu ve bu nedenle Liu Gui İli'nden geçerken onu alıkoydu ve Feng İli'ne gitmesine izin vermedi. Zhou, Wang'ın bir imparatorluk fermanına itaatsizlik ettiğine dair suçlamalarda bulundu ve Cui defalarca Wang'a Liu'yu Feng Vilayetine bırakması için baskı yapmaya çalıştı. Liu'nun kendisi de Wang'ı tehlikeye atmak istemediğini Wang'a belirtti, ancak Wang Liu'nun gitmesine izin vermeyi reddetti ve Liu ölümden kurtuldu.
713 yılına gelindiğinde, Prenses Taiping, Dou, Cen, , Cui; , Xinxing Prensi Li Jin (李晉) (Tang'ın kurucusu İmparator Gaozu'nun kuzeni Li Deliang'ın (李德良) torunu), Li You (李猷), Jia Yingfu (賈膺福), Tang Jun (唐晙); generaller Chang Yuankai (常元楷), Li Ci (李慈) ve Li Qin (李欽); ve keşiş Huifan (惠範), Hepsi çok güçlü ve etkiliydi, özellikle de liderliklerinin başında bulunan Prenses Taiping, İmparator Xuanzong'u devirmek için ciddi planlar yapıyordu. Ayrıca, İmparator Xuanzong'un rutin olarak afrodizyak olarak kullandığı 'nın zehirlenmesi konusunu bekleyen Leydi Yuanto ile görüştükleri de söylenmiştir. İddia edilen bu komplo tarafından İmparator Xuanzong'a bildirildiğinde, Wang Ju (王琚), ve 'dan ilk olarak harekete geçmeleri tavsiyesini almış olan İmparator Xuanzong bunu yaptı. Kardeşleri Qi Prensi Li Fan (李範), Xue Prensi Li Ye (李業), Guo Yuanzhen ve general Wang Maozhong (王毛仲) gibi bazı ortaklarıyla birlikte bir toplantı düzenledi, memurlar Jiang Jiao (姜皎) ve Li Lingwen (李令問), kayınbiraderi Wang Shouyi (王守一), hadım ve askeri subay Li Shoude (李守德) - ve ilk olarak harekete geçmeye karar verdi. 29 Temmuz'da İmparator Xuanzong, Wang Maozhong'a Chang ve Li Ci'nin başını kesmesi için 300 askeri imparatorluk muhafız kampına götürmesini söyledi. Ardından Jia, Li You, Xiao ve Cen de tutuklanarak idam edildi. Dou ve Prenses Taiping intihar etti. İmparator Ruizong yetkilerini İmparator Xuanzong'a devretti ve bundan sonra politika kararlarına artık aktif olarak katılmadı.
İmparator Xuanzong harekete geçmeden önce, Cui'yi özel bir toplantıya çağırarak tekrar kendi hizbinin bir üyesi yapmaya çalıştı. Cui toplantıya gitmeden önce, Cui Di onu İmparator Xuanzong'un tarafına geçmesi gerektiği konusunda uyardı, ancak Cui Shi bunu dikkate almadı. Prenses Taiping'in ölümünden sonra, Cui Shi ve Prenses Taiping'in bir başka sevgilisi Lu Cangyong (盧藏用), Cui'nin durumunda Dou İli'ne (竇州, kabaca modern Maoming, Guangdong) sürgün edildi. Ancak Cui yakında geri çağrılacağına inanıyordu ve bu nedenle yavaş ilerledi. Bu arada, o gittikten sonra Li Jin idam edilirken, "Bu plan Cui Shi'nindi, benim değil. Şimdi ben ölüyorum ve Cui Shi yaşıyor. Bu nasıl doğru olabilir?" Dahası, Leydi Yuan sorgulandığında, İmparator Xuanzong'u zehirlemeyi planlayanın Cui Shi olduğunu ifade etti. Bunun üzerine İmparator Xuanzong, Cui Shi'nin intihar etmesini emreden bir ferman yayınladı. Ferman Cui'ye Jing Eyaleti'nde (荊州, kabaca modern Jingzhou, Hubei) ulaştı ve Cui orada intihar etti.
Cui Shi'nin hem edebi yeteneği hem de fiziksel çekiciliği ile ünlü olduğu söylenir. Kardeşleri Cui Ye (崔液) ve Cui Di ile kuzeni Cui Huai (崔淮) de yetenekleriyle tanınıyordu. Ne zaman kendi aralarında ziyafet verseler, Cui Shi kendi hanesini Güney Hanedanlıklarının Wang ve Xie klanlarıyla kıyaslardı - nesiller boyu onurlandırılan yüksek onurlu klanlar. Ayrıca, "Benim hanem ve deneyimimin olabilecek en yüksek düzeyde olduğu söylenebilir. Bir adam başkalarını kontrol edebilmek için kilit pozisyonları kontrol etmelidir; başkalarının onu kontrol etmesine nasıl izin verebilir?" Bu ilkenin Cui'nin eylemlerini yönettiği ve nihayetinde onu yıkıcı hırslara sürüklediği söylenir.
Notlar
- ^ However, this account, contained in Cui's biography in the Old Book of Tang, may also be interpreted to read that it was the new canal that became unnavigable after the storm, and that was the interpretation that Cui's biography in the New Book of Tang took.
Kaynaklar
Alıntılar
Bibliyografya
- , vol. 74.
- , vol. 99.
- Zizhi Tongjian, vols. 208, 209, 210.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cui Shi 崔湜 671 713 Chenglan 澄瀾 Cinli bir yazar ve siyasetciydi Cin Tang Hanedanligi ve Wu Zetian in Zhou Hanedanligi nda memur olarak gorev yapmis Wu Zetian in ogullari Imparator Zhongzong ve Imparator Ruizong ile torunlari ve Imparator Xuanzong un hukumdarliklari sirasinda olarak hizmet etmistir 713 yilinda Imparator Xuanzong halasi ile rekabete girince Cui Prenses Taiping in tarafini secti ve Imparator Xuanzong Prenses Taiping in partisini bastirdiktan sonra Cui surgune gonderildi ve surgunde intihar etmesi emredildi Cui Shi 崔湜SansolyeGorev suresi 709 713Hukumdar ZhongzongHayatiErken yasami Cui Shi 671 yilinda Imparator Gaozong un hukumdarligi sirasinda dogmustur Cui Shi nin buyukbabasi Cui Renshi Imparator Gaozong un babasi Imparator Taizong doneminde kisa bir sure olarak gorev yapti ve Cui Shi nin babasi Cui Yi 崔挹 daha sonra imparatorluk universitesinin muduru olarak gorev yapti Cui Shi nin gencliginde edebi acidan yetenekli ve hirsli oldugu soylenirdi Gencliginde imparatorluk sinavlarini gecti ve hukumetin sinav burosunda 鸞臺 Luantai dusuk seviyeli bir memur olan Zuo Bujue 左補闕 oldu Wu Zetian in sevgilileri ve ile imparatorluk bilgini tarafindan yonetilen bir proje olan ve Konfucyusculuk Budizm ve Taoizm hakkinda cesitli siirlerin derlendigi Uc Dinden Incilerin Ozu 三教珠英 Sanjiao Zhuying olarak bilinen bir calismanin duzenlenmesine katildi Calisma tamamlandiktan sonra dusuk seviyeli bir imparatorluk sansurcusu olan Dianzhong Shi Yushi 殿中侍御史 oldu Zhongzhong doneminde 705 yilinda Wu Zetian bir darbeyle devrildi ve daha once imparator olan oglu ve veliaht prensi Li Xian Imparator Zhongzong olarak tahta geri getirildi Bu siralarda Cui Shi sivil hizmet isleri bakanliginda dusuk seviyeli bir memur olan Kaogong Yuanwai Lang 考功員外郎 oldu Imparator Zhongzong un yeniden goreve gelmesinin ardindan baslangicta Wu Zetian i deviren ve onu yeniden tahta cikaran darbede etkili olan bes yetkili Cui Xuanwei ve guclu sansolyelerdi Ancak Imparator Zhongzong un kuzeni Wu Zetian in yegeni ve ayni zamanda Imparator Zhongzong un esi nin sevgilisi olan Dejing Prensi kisa surede Imparator Zhongzong un guvenilir ve guclu bir danismani haline geldi Huan ve Jing Wu Sansi nin entrikalarindan korktuklari icin Cui Shi yi ortaklari yapmaya ve Wu Sansi ye goz kulak olmasini saglamaya calistilar ancak Imparator Zhongzong un darbe liderlerine degil Wu Sansi ye guvendigini fark eden Cui Shi bunun yerine darbe liderlerinin planlarini Wu Sansi ye acikladi Daha sonra Wu Sansi nin stratejisti olmus ve Wu Sansi nin tavsiyesi uzerine yasama burosunda 中書省 orta duzey bir memur olan Zhongshu Sheren 中書舍人 olmustur Darbe liderleri Wu Sansi nin suclamalarinin ardindan baskent Chang an a donmelerine asla izin verilmeyecegi hukmuyle 706 yilinda bolgesine surgune gonderildiler Ancak Cui Shi Wu Sansi yi daha sonra bir sekilde baskente donerlerse kendisi icin sorun yaratacaklari ve bir sekilde surgunde oldurulmeleri gerektigi konusunda uyardi Wu Sansi kabul etti ve Cui Shi nin tavsiyesi uzerine Cui Shi nin kuzeni Zhou Lizhen i 周利貞 Lingnan bolgesini ziyaret etmesi icin gorevlendirdi gorunuste bolgeyi incelemek icin ancak bes darbe liderini oldurme talimatiyla Zhou bolgeye ulastiginda Zhang ve Cui Xuanwei coktan olmustu ve Zhou Huan Jing ve Yuan i acimasizca oldurttu Wu Sansi 707 yilinda Imparator Zhongzong un veliaht prensi tarafindan basarisiz bir darbeyle olduruldu ve Cui Shi kisa sure sonra Imparator Zhongzong un Es ile yakin iliski kurdu geleneksel tarihciler genellikle aralarinda bir iliski olduguna inaniyordu 708 yilinda savunma bakan yardimcisi 兵部侍郎 Bingbu Shilang oldu Babasi Cui Yi o sirada ayin bakan yardimcisi olarak gorev yapiyordu ve baba ve oglun her ikisinin de yurutme burosunun 尚書省 Shangshu Sheng alti departmanindan birinin bakan yardimcisi olarak gorev yapmasi o donemde gorulmemis bir seydi 709 yilinda onun tavsiyesi uzerine o sirada yasama burosunun baskan yardimcisi Zhongshu Shilang 中書侍郎 olan Cui ye Tong Zhongshu Menxia Pingzhangshi 同中書門下平章事 unvani verildi ve bu onu fiilen sansolye yapti O ve diger sansolye ayni zamanda kamu hizmeti islerinden sorumlu bakan yardimcisi 吏部侍郎 Libu Shilang yapilarak memurlarin seciminden sorumlu hale getirildi ve hem kendisinin hem de Zheng in kamu hizmeti yonetmeliklerini ihlal ettigi rusvet aldigi ve uygunsuz kisileri terfi ettirdigi soylendi Ayrica babasi Cui Yi de rusvet kabul ediyor ve Cui Shi yi etkilemeye calisiyordu ve Cui Shi Cui Yi nin isteklerini yerine getirmeyi reddedince baba ogul iliskisi zor bir hal aldi Bir keresinde Cui Yi bir yedek memurdan komisyon almak umuduyla rusvet kabul etti ancak bunu Cui Shi ye soylemeyi unuttu ve Cui Shi o yedek memura komisyon vermedi Soz konusu yedek memur Cui Shi yi gormeye gitti ve ona Akrabaniz rusvetimi kabul etti Neden komisyon alamadim diye sordu Cui Shi ofkeyle cevap verdi Rusveti kim kabul etti Onu olduresiye dovecegim Yedek memur cevap verdi Bunu yapma Eger bunu yaparsan bir sure yas tutmak zorunda kalirsin Cui bunu yapanin babasi oldugunu anladi ve utandi Daha sonra 709 yilinda sansur memurlari Jin Heng 靳恆 ve tarafindan suclandiktan ve sansur memuru Pei Cui 裴漼 tarafindan sorusturulduktan sonra Cui ve Zheng gorevlerinden alindi Cui nin baslangicta Jiang Eyaleti 江州 kabaca modern Jiujiang Jiangxi valisinin askeri danismani olmasi beklenirken Zheng in Ji Eyaletine 吉州 kabaca modern Ji an Jiangxi surgun edilmesi gerekiyordu Es Shangguan in yani sira Imparator Zhongzong un kizi Li Guo er ve Li Guo er in kocasi Wu Yanxiu nun 武延秀 araya girmesinden sonra Cui bunun yerine Xiang Eyaleti 襄州 kabaca modern Xiangfan Hubei valisi Zheng ise Jiang Eyaleti valisinin askeri danismani yapildi Ancak yilin ilerleyen zamanlarinda Imparator Zhongzong Chang an in guneyinde cennete ve dunyaya kurbanlar sunmaya hazirlandiginda toren sirasinda kendisine katilmalari icin hem Cui yi hem de Zheng i geri cagirdi ve Cui kisa sure sonra yurutme burosunun genel sekreterlerinden biri olan Shangshu Zuo Cheng 尚書左丞 oldu Bu yillarda Cui Lantian 藍田 Chang an yakinlarinda ve Shang Ili 商州 kabaca modern Shangluo Shaanxi arasinda yeni bir kanal insa edilmesini de onerdi ve Imparator Zhongzong bunu kabul ederek Cui yi projenin basina getirdi Kanal on binlerce askere alinmis isciyle insa edildi ve proje sirasinda 13 ila 15 arasinda isci oldu Cui yeni kanalin yerini aldigi eski kanalin ciddi bir yaz firtinasinin ardindan gecilemez hale gelmesiyle projeyle taninacakti Shang doneminde 710 yilinda Imparator Zhongzong aniden oldu geleneksel tarihciler bu olumun Imparatorice Wei ve Li Guo er tarafindan gerceklestirilen bir zehirleme olduguna inaniyordu Bir cariyeden olan oglu Wen Prensi imparator secilmeye hazirlaniyordu ancak Li Chongmao resmen tahta gecmeden once Imparatorice Wei gucunu pekistirmek icin bir dizi resmi hareket gerceklestirdi ve bu hareketlerin bir parcasi olarak o zamanlar Libu Shilang olan Cui Tong Zhongshu Menxia Pingzhangshi unvaniyla yeniden sansolye yapildi Li Chongmao kisa sure sonra Imparator Shang olarak tahta gecti ancak Imparatorice Wei ve naip olarak gucu elinde tuttu Bir aydan kisa bir sure sonra Imparator Zhongzong un kiz kardesi ve yegeni Linzi Prensi Li Longji tarafindan yonetilen bir darbe Imparatorice Wei ve Li Guo er i oldurdu Kendisi de eski bir imparator olan Li Longji nin babasi Xiang Prensi Li Dan Wen Prensligi ne geri donen Imparator Shang in yerine imparator Imparator Ruizong olarak yapildi Ruizong doneminde Imparator Ruizong tahta gectikten sonra Imparatorice Dowager Wei tarafindan gorevlendirilen sansolyelerin rutbeleri genellikle dusuruldu ve Cui Shi nin rutbesi Hua Eyaleti 華州 kabaca modern Weinan Shaanxi valiligine dusuruldu Hemen ardindan tekrar kamu hizmetleri bakan yardimcisi ve fiili sansolye olarak gorev yapmak uzere geri cagrildi ancak yilin ilerleyen zamanlarinda bu gorevden alindi ve tekrar Shangshu Zuo Cheng oldu Kisa sure sonra Taizi Zhanshi 太子詹事 yani o sirada veliaht prens olan Li Longji nin hane reisi oldu Shang Eyaleti ne yeni kanalin insasindaki roluyle daha da tanindi ve kendisine Yinqing Guanglu Daifu 銀青光祿大夫 onursal unvani verildi Bu arada Imparator Zhongzong un bir baska oglu Qiao Prensi Imparator Ruizong a taht icin meydan okumak uzere basarisiz bir girisimde bulunmus ve oldurulmustur Li Chongfu nun olumunden sonra Cui Xiang Eyaleti valisi olarak gorev yaparken Li Chongfu ile uygunsuz bir sekilde iletisim kurmak ve Li Chongfu dan altin bir kemer almakla suclandi bu onu idama goturebilecek bir suctu ancak ve onun adina konustu ve cezalandirilmadi Bu arada Prenses Taiping ve Li Longji Imparator Ruizong un kararlarini etkilemek icin birbirleriyle mucadele ediyor onemli kararlarda her ikisine de danisiyor ve imparator gucu kullanmak icin sik sik her ikisinin de sozcusu olmasina izin veriyordu Her ikisi de Cui nin destegini aradi Cui nin kardesi Cui Di 崔滌 Li Longji nin yakin bir ortagiydi ve Li Longji onu da yakin bir ortak yapmayi umarak Cui Shi nin malikanesini birkac kez ziyaret etti ancak sonunda Prenses Taiping ile bir iliski baslatan Cui onun hizbinin bir uyesi oldu ve Zhang i sansolyelikten uzaklastirma planina katildigi soylendi 711 yilinda yine onun tavsiyesiyle Tong Zhongshu Menxia Sanpin 同中書門下三品 unvaniyla Zhongshu Shilang ve fiili sansolye oldu Prenses Taiping in hizbinin bir uyesi olmayan diger memur a hayrandi Prenses Taiping onu sansolyelik icin onerecegini soylediginde Lu yu da onerdi Prenses baslangicta bunu reddetti ancak Lu da terfi ettirilmedigi surece sansolye olmaya cesaret edemeyecegini belirtti ve sonrasinda her ikisini de tavsiye etti Xuanzong doneminde 712 yilinda Imparator Ruizong tahti Imparator Xuanzong olarak tahta gecen Li Longji ye birakti Ancak Imparator Ruizong emekli imparator olarak gercek gucunu korudu Imparator Xuanzong un tahta gecmesinden kisa bir sure sonra Cui Shi yasama burosunun basi ve bir sansolye icin dusunulen bir makam olan Zhongshu Ling 中書令 vekilligine getirildi Kisa sure sonra Imparator Xuanzong un yakin arkadasi olan Liu Yiuqiu ve general Zhang Wei 張暐 tarafindan Prenses Taiping ile iliskili birkac sansolyeyi Cui ve oldurmek icin bir plan yapildi Ancak plan komplonun bir parcasi olan sansurcu Deng Guangbin 鄧光賓 tarafindan sizdirildi Imparator Xuanzong plan hakkindaki bilgisini reddetti ve Liu Zhang ve Deng surgune gonderildi Liu Feng Vilayeti ne 封州 kabaca modern Zhaoqing Guangdong surgun edildikten sonra Cui o sirada Feng Vilayeti nin sorumluluk alaninda bulunan Guang Vilayeti nde 廣州 kabaca modern Guangzhou Guangdong komutan olarak gorev yapan Zhou Lizhen e Liu nun oldurulmesi talimatini verdi Liu nun o sirada Gui Ili nde 桂州 kabaca modern Guilin Guangxi komutan olan arkadasi bu gizli talimati duydu ve bu nedenle Liu Gui Ili nden gecerken onu alikoydu ve Feng Ili ne gitmesine izin vermedi Zhou Wang in bir imparatorluk fermanina itaatsizlik ettigine dair suclamalarda bulundu ve Cui defalarca Wang a Liu yu Feng Vilayetine birakmasi icin baski yapmaya calisti Liu nun kendisi de Wang i tehlikeye atmak istemedigini Wang a belirtti ancak Wang Liu nun gitmesine izin vermeyi reddetti ve Liu olumden kurtuldu 713 yilina gelindiginde Prenses Taiping Dou Cen Cui Xinxing Prensi Li Jin 李晉 Tang in kurucusu Imparator Gaozu nun kuzeni Li Deliang in 李德良 torunu Li You 李猷 Jia Yingfu 賈膺福 Tang Jun 唐晙 generaller Chang Yuankai 常元楷 Li Ci 李慈 ve Li Qin 李欽 ve kesis Huifan 惠範 Hepsi cok guclu ve etkiliydi ozellikle de liderliklerinin basinda bulunan Prenses Taiping Imparator Xuanzong u devirmek icin ciddi planlar yapiyordu Ayrica Imparator Xuanzong un rutin olarak afrodizyak olarak kullandigi nin zehirlenmesi konusunu bekleyen Leydi Yuanto ile gorustukleri de soylenmistir Iddia edilen bu komplo tarafindan Imparator Xuanzong a bildirildiginde Wang Ju 王琚 ve dan ilk olarak harekete gecmeleri tavsiyesini almis olan Imparator Xuanzong bunu yapti Kardesleri Qi Prensi Li Fan 李範 Xue Prensi Li Ye 李業 Guo Yuanzhen ve general Wang Maozhong 王毛仲 gibi bazi ortaklariyla birlikte bir toplanti duzenledi memurlar Jiang Jiao 姜皎 ve Li Lingwen 李令問 kayinbiraderi Wang Shouyi 王守一 hadim ve askeri subay Li Shoude 李守德 ve ilk olarak harekete gecmeye karar verdi 29 Temmuz da Imparator Xuanzong Wang Maozhong a Chang ve Li Ci nin basini kesmesi icin 300 askeri imparatorluk muhafiz kampina goturmesini soyledi Ardindan Jia Li You Xiao ve Cen de tutuklanarak idam edildi Dou ve Prenses Taiping intihar etti Imparator Ruizong yetkilerini Imparator Xuanzong a devretti ve bundan sonra politika kararlarina artik aktif olarak katilmadi Imparator Xuanzong harekete gecmeden once Cui yi ozel bir toplantiya cagirarak tekrar kendi hizbinin bir uyesi yapmaya calisti Cui toplantiya gitmeden once Cui Di onu Imparator Xuanzong un tarafina gecmesi gerektigi konusunda uyardi ancak Cui Shi bunu dikkate almadi Prenses Taiping in olumunden sonra Cui Shi ve Prenses Taiping in bir baska sevgilisi Lu Cangyong 盧藏用 Cui nin durumunda Dou Ili ne 竇州 kabaca modern Maoming Guangdong surgun edildi Ancak Cui yakinda geri cagrilacagina inaniyordu ve bu nedenle yavas ilerledi Bu arada o gittikten sonra Li Jin idam edilirken Bu plan Cui Shi nindi benim degil Simdi ben oluyorum ve Cui Shi yasiyor Bu nasil dogru olabilir Dahasi Leydi Yuan sorgulandiginda Imparator Xuanzong u zehirlemeyi planlayanin Cui Shi oldugunu ifade etti Bunun uzerine Imparator Xuanzong Cui Shi nin intihar etmesini emreden bir ferman yayinladi Ferman Cui ye Jing Eyaleti nde 荊州 kabaca modern Jingzhou Hubei ulasti ve Cui orada intihar etti Cui Shi nin hem edebi yetenegi hem de fiziksel cekiciligi ile unlu oldugu soylenir Kardesleri Cui Ye 崔液 ve Cui Di ile kuzeni Cui Huai 崔淮 de yetenekleriyle taniniyordu Ne zaman kendi aralarinda ziyafet verseler Cui Shi kendi hanesini Guney Hanedanliklarinin Wang ve Xie klanlariyla kiyaslardi nesiller boyu onurlandirilan yuksek onurlu klanlar Ayrica Benim hanem ve deneyimimin olabilecek en yuksek duzeyde oldugu soylenebilir Bir adam baskalarini kontrol edebilmek icin kilit pozisyonlari kontrol etmelidir baskalarinin onu kontrol etmesine nasil izin verebilir Bu ilkenin Cui nin eylemlerini yonettigi ve nihayetinde onu yikici hirslara surukledigi soylenir Notlar However this account contained in Cui s biography in the Old Book of Tang may also be interpreted to read that it was the new canal that became unnavigable after the storm and that was the interpretation that Cui s biography in the New Book of Tang took KaynaklarAlintilar Old Book of Tang vol 74 New Book of Tang vol 99 10 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Aralik 2007 兩千年中西曆轉換 22 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2023 Bibliyografya vol 74 vol 99 Zizhi Tongjian vols 208 209 210