Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dünya'nın dönüşü veya Dünya'nın dönme hareketi, Dünya gezegeninin kendi ekseni etrafında dönmesini ve uzayda dönüş ekseninin yönündeki değişiklikleri ifade eder. Dünya doğuya doğru, ileri-yönlü bir hareketle döner. Kuzey kutup yıldızı Polaris'ten bakıldığında Dünya, saat yönünün tersine döner.
Coğrafi Kuzey Kutbu veya Karasal Kuzey Kutbu olarak da bilinen Kuzey Kutbu, Dünya'nın dönüş ekseninin yüzeyiyle kesiştiği Kuzey Yarımküre'deki noktadır. Bu nokta, Dünya'nın Manyetik Kuzey Kutbu'ndan farklıdır. Güney Kutbu, Dünya'nın dönüş ekseninin yüzeyiyle kesiştiği diğer noktadır ve Antarktika'da yer alır.
Dünya, Güneş'e göre yaklaşık 24 saatte bir, diğer uzak yıldızlara göre ise her 23 saat, 56 dakika, 4 saniyede bir döner. Dünya'nın dönüşü zamanla biraz yavaşlamaktadır, bu nedenle geçmişteki bir gün daha kısaydı. Bunun nedeni, Ay'ın Dünya'nın dönüşü üzerindeki gelgit etkisidir. Atom saatleri, modern bir günün bir asır öncesine göre yaklaşık 1,7 milisaniye daha uzun olduğunu gösteriyor ve bu da UTC'nin artık saniyelerle ayarlanma oranını yavaşça artırıyor. Tarihsel astronomik kayıtların analizi, bir günün uzunluğunun MÖ 8. yüzyıldan itibaren her yüzyılda yaklaşık 2,3 milisaniye arttığını göstermektedir.
Bilim insanları, önceki on yıllarda sürekli olarak günde 86.400 saniyeden daha yavaş dönen Dünya'nın 2020'de daha hızlı dönmeye başladığını bildirdiler. 29 Haziran 2022'de Dünya'nın dönüşü 24 saatin 1,59 milisaniye altında tamamlanarak yeni bir rekor kırıldı. Bu eğilim nedeniyle, dünya çapındaki mühendisler "negatif artık saniye" ve diğer olası zaman ölçüm önlemlerini tartışmaktadırlar.
Hızdaki bu artışın, erimiş çekirdeğin, okyanusların ve atmosferin karmaşık hareketi; Ay gibi gök cisimlerinin etkisi ve muhtemelen Dünya'nın kutuplarındaki buzların erimesine neden olan iklim değişikliği de dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden kaynaklandığı düşünülüyor. Buz kütleleri, Dünya'nın şeklinin ekvator çevresinde şişkin, basık bir küre olmasından sorumludur. Bu kütleler azaldığında kutuplar ağırlık kaybıyla yükselir, Dünya daha küresel bir hale gelir ve bu da kütleyi ağırlık merkezine yaklaştırır. Açısal momentumun korunumu, kütlenin ağırlık merkezine daha yakın toplandığında dönüş hızının artacağını belirtir.
Ayrıca bakınız
- Dünya'nın yörüngesi
- Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi
- Günlük döngü
- Jeodezi
- Jeodezik (matematik alanında)
- Yerküre tarihi
Kaynakça
- ^ Dennis D. McCarthy; Kenneth P. Seidelmann (18 Eylül 2009). Time: From Earth Rotation to Atomic Physics. John Wiley & Sons. s. 232. ISBN .
- ^ Stephenson, F. Richard (2003). "Historical eclipses and Earth's rotation". Astronomy & Geophysics. 44 (2). ss. 2.22-2.27. Bibcode:2003A&G....44b..22S. doi:10.1046/j.1468-4004.2003.44222.x
![image]()
. - ^ Robert Lea (3 Ağustos 2022). "Earth sets record for the shortest day". Space.com (İngilizce). Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022.
- ^ Knapton, Sarah (4 Ocak 2021). "The Earth is spinning faster now than at any time in the past half century". The Telegraph. Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.
- ^ Pappas, Stephanie (25 Eylül 2018). "Humans Contribute to Earth's Wobble, Scientists Say". Scientific American. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2022.
Dış bağlantılar
- IERS Earth Orientation Center: Dünya dönüş verileri ve etkileşimli analiz (İngilizce)
- International Earth Rotation and Reference Systems Service (IERS) (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dunya nin donusu veya Dunya nin donme hareketi Dunya gezegeninin kendi ekseni etrafinda donmesini ve uzayda donus ekseninin yonundeki degisiklikleri ifade eder Dunya doguya dogru ileri yonlu bir hareketle doner Kuzey kutup yildizi Polaris ten bakildiginda Dunya saat yonunun tersine doner Deep Space Climate Observatory tarafindan goruntulenen Dunya nin donusu eksen egikligini gosteriyor Cografi Kuzey Kutbu veya Karasal Kuzey Kutbu olarak da bilinen Kuzey Kutbu Dunya nin donus ekseninin yuzeyiyle kesistigi Kuzey Yarimkure deki noktadir Bu nokta Dunya nin Manyetik Kuzey Kutbu ndan farklidir Guney Kutbu Dunya nin donus ekseninin yuzeyiyle kesistigi diger noktadir ve Antarktika da yer alir Dunya Gunes e gore yaklasik 24 saatte bir diger uzak yildizlara gore ise her 23 saat 56 dakika 4 saniyede bir doner Dunya nin donusu zamanla biraz yavaslamaktadir bu nedenle gecmisteki bir gun daha kisaydi Bunun nedeni Ay in Dunya nin donusu uzerindeki gelgit etkisidir Atom saatleri modern bir gunun bir asir oncesine gore yaklasik 1 7 milisaniye daha uzun oldugunu gosteriyor ve bu da UTC nin artik saniyelerle ayarlanma oranini yavasca artiriyor Tarihsel astronomik kayitlarin analizi bir gunun uzunlugunun MO 8 yuzyildan itibaren her yuzyilda yaklasik 2 3 milisaniye arttigini gostermektedir Bilim insanlari onceki on yillarda surekli olarak gunde 86 400 saniyeden daha yavas donen Dunya nin 2020 de daha hizli donmeye basladigini bildirdiler 29 Haziran 2022 de Dunya nin donusu 24 saatin 1 59 milisaniye altinda tamamlanarak yeni bir rekor kirildi Bu egilim nedeniyle dunya capindaki muhendisler negatif artik saniye ve diger olasi zaman olcum onlemlerini tartismaktadirlar Hizdaki bu artisin erimis cekirdegin okyanuslarin ve atmosferin karmasik hareketi Ay gibi gok cisimlerinin etkisi ve muhtemelen Dunya nin kutuplarindaki buzlarin erimesine neden olan iklim degisikligi de dahil olmak uzere cesitli faktorlerden kaynaklandigi dusunuluyor Buz kutleleri Dunya nin seklinin ekvator cevresinde siskin basik bir kure olmasindan sorumludur Bu kutleler azaldiginda kutuplar agirlik kaybiyla yukselir Dunya daha kuresel bir hale gelir ve bu da kutleyi agirlik merkezine yaklastirir Acisal momentumun korunumu kutlenin agirlik merkezine daha yakin toplandiginda donus hizinin artacagini belirtir Ayrica bakinizDunya nin yorungesi Gunes Sistemi nin olusumu ve evrimi Gunluk dongu Jeodezi Jeodezik matematik alaninda Yerkure tarihiKaynakca Dennis D McCarthy Kenneth P Seidelmann 18 Eylul 2009 Time From Earth Rotation to Atomic Physics John Wiley amp Sons s 232 ISBN 978 3 527 62795 0 Stephenson F Richard 2003 Historical eclipses and Earth s rotation Astronomy amp Geophysics 44 2 ss 2 22 2 27 Bibcode 2003A amp G 44b 22S doi 10 1046 j 1468 4004 2003 44222 x Robert Lea 3 Agustos 2022 Earth sets record for the shortest day Space com Ingilizce Erisim tarihi 8 Agustos 2022 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Knapton Sarah 4 Ocak 2021 The Earth is spinning faster now than at any time in the past half century The Telegraph Erisim tarihi 11 Subat 2021 Pappas Stephanie 25 Eylul 2018 Humans Contribute to Earth s Wobble Scientists Say Scientific American Erisim tarihi 12 Agustos 2022 Dis baglantilarIERS Earth Orientation Center Dunya donus verileri ve etkilesimli analiz Ingilizce International Earth Rotation and Reference Systems Service IERS Ingilizce