Daba Manastırı (Gürcüce: დაბის მონასტერი; okunuşu: “dabis monast’eri”), eski Klarceti bölgesindeki Cmerki köyünde, günümüzde ise Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Çimenli köyünde bulunan 9. yüzyıla ait Gürcü manastırıdır. Manastır yapı topluğundan sadece ana kilise ile küçük kilisenin varlığı bilinmektedir. Köyün adından dolayı manastır Cmerki Manastırı olarak da bilinir. Ancak Cmerki’de Meryem Ana’ya adanmış olan Cmerki Manastırı ile Aziz Giorgi’ye adanmış Daba Manastırı’nı birbirine karıştırmamak gerekir.
Görsel Kaynak: Tao-Klarceti (taoklarceti.home.blog) | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Çimenli, Artvin |
Koordinatlar | 41°11′51″K 41°59′00″D / 41.19750°K 41.98333°D |
Durum | Yıkılmış |
Mimari | |
Mimari tür | Manastır |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | 830-340 (9. yüzyıl) |
Özellikler | |
Malzemeler | Taş |
Kuruluşu
Manastırın kuruluşu hakkında değişik görüşler vardır. Grigol Hantsteli’nin Yaşamı adlı el yazmasına göre manastır Aziz Giorgi’ye adanmıştır ve 830-840’larda inşa edildiği tahmin edilmektedir. Ancak Gürcü tarihçi Cuanşeri’nin verdiği bilgiye göre, 5. yüzyılın ikinci yarısı ile 6. yüzyılın ilk çeyreğinde hüküm sürmüş olan Gürcü kralı Vahtang Gorgasali’nin talebi üzerine Prens Artavaz Gürcistan’ın güney kesiminde Daba Mere, Şindoba ve Ahiza adlarını taşıyan üç manastır inşa ettirmişti. Bu manastırlardan Daba ve Mere'nin ayrı manastırlar olduğu, Cmerki’deki manastırın bu dönemde inşa edilmiş olabileceğini ileri sürülmektedir. Bununla birlikte eski Gürcistan’da, bu arada Tao-Klarceti’de Daba ve Mere yer adlarının çok yaygın olduğu hesaba katılırsa, Cuanşeri’nin hangi Daba’dan söz ettiğini anlamak mümkün değildir.
Tarihçe
Daba Manstırı erken ve geç Orta Çağlarda faaliyetlerini sürdürmüştür. Ancak 1080'deki Kveli Kalesi Savaşı’ndan sonra Tao-Klarceti bölgesini ele geçiren Büyük Selçuklular tarafından hem Daba Manastırı hem de bölgedeki diğer dinsel yapılar yağmalanmış ve yakılmıştır. Bu tarihten sonra Daba Manastırı’ndaki dinsel faaliyetler bir daha yenilenmemiş olabilir. 1904 yılında Niko Marr bölgeyi dolaştığı zaman Daba Manastırı tamamen yıkılmıştı. Marr manastırın temel kalıntılarından sadece kilisenin önemsiz bölümlerini görmüştü.
Manastırın yapıları
Manastırın ana kilisesi olan Daba Kilisesi, Aziz Giorgi adına inşa edilmiştir. Cmerki köyünün Daba mezrasında yer alan kiliseden bugüne pek bir şey kalmamıştır. Grigol Hantsteli’nin Yaşamı adlı elyazmasından bilinen Daba Kilisesi’nin olası yerini Niko Marr 1904’te görmüş, ancak burada bir kilisenin varlığını kesin biçimde tespit edememiştir. Manastırın küçük kilisesi ya da şapeli de aynı yerde bulunuyordu. Niko Marr köyün batısındaki bir tepede bulunan şapelin yıkıntılarını 1904 yılında görmüştü, ancak küçük kilisenin yerinin neresi olduğu bugün bilinmemektedir.
Artvin’deki Gürcü kiliseleri üzerine çalışmalarıyla tanına Fahriye Bayram, büyük kaba boyutlu taşlarla inşa edilmiş olan Daba Kilisesi’nden birkaç duvar kalıntısı kaldığını, bunun da kilisenin tanımlaması için yeterli olmadığını yazar.
Kaynakça
- ^ a b Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 21, .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 135, .
- ^ Niko Marr, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri, Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 395, .
- ^ Fahriye Bayram, Artvin'deki Gürcü Manastırlarının Mimarisi, 2005, İstanbul, s. 36, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Daba Manastiri Gurcuce დაბის მონასტერი okunusu dabis monast eri eski Klarceti bolgesindeki Cmerki koyunde gunumuzde ise Artvin ilinin merkez ilcesine bagli Cimenli koyunde bulunan 9 yuzyila ait Gurcu manastiridir Manastir yapi toplugundan sadece ana kilise ile kucuk kilisenin varligi bilinmektedir Koyun adindan dolayi manastir Cmerki Manastiri olarak da bilinir Ancak Cmerki de Meryem Ana ya adanmis olan Cmerki Manastiri ile Aziz Giorgi ye adanmis Daba Manastiri ni birbirine karistirmamak gerekir Daba Aziz Giorgi ManastiriGorsel Kaynak Tao Klarceti taoklarceti home blog Temel bilgilerKonumCimenli ArtvinKoordinatlar41 11 51 K 41 59 00 D 41 19750 K 41 98333 D 41 19750 41 98333DurumYikilmisMimariMimari turManastirMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma830 340 9 yuzyil OzelliklerMalzemelerTasKurulusuManastirin kurulusu hakkinda degisik gorusler vardir Grigol Hantsteli nin Yasami adli el yazmasina gore manastir Aziz Giorgi ye adanmistir ve 830 840 larda insa edildigi tahmin edilmektedir Ancak Gurcu tarihci Cuanseri nin verdigi bilgiye gore 5 yuzyilin ikinci yarisi ile 6 yuzyilin ilk ceyreginde hukum surmus olan Gurcu krali Vahtang Gorgasali nin talebi uzerine Prens Artavaz Gurcistan in guney kesiminde Daba Mere Sindoba ve Ahiza adlarini tasiyan uc manastir insa ettirmisti Bu manastirlardan Daba ve Mere nin ayri manastirlar oldugu Cmerki deki manastirin bu donemde insa edilmis olabilecegini ileri surulmektedir Bununla birlikte eski Gurcistan da bu arada Tao Klarceti de Daba ve Mere yer adlarinin cok yaygin oldugu hesaba katilirsa Cuanseri nin hangi Daba dan soz ettigini anlamak mumkun degildir TarihceDaba Manstiri erken ve gec Orta Caglarda faaliyetlerini surdurmustur Ancak 1080 deki Kveli Kalesi Savasi ndan sonra Tao Klarceti bolgesini ele geciren Buyuk Selcuklular tarafindan hem Daba Manastiri hem de bolgedeki diger dinsel yapilar yagmalanmis ve yakilmistir Bu tarihten sonra Daba Manastiri ndaki dinsel faaliyetler bir daha yenilenmemis olabilir 1904 yilinda Niko Marr bolgeyi dolastigi zaman Daba Manastiri tamamen yikilmisti Marr manastirin temel kalintilarindan sadece kilisenin onemsiz bolumlerini gormustu Manastirin yapilariManastirin ana kilisesi olan Daba Kilisesi Aziz Giorgi adina insa edilmistir Cmerki koyunun Daba mezrasinda yer alan kiliseden bugune pek bir sey kalmamistir Grigol Hantsteli nin Yasami adli elyazmasindan bilinen Daba Kilisesi nin olasi yerini Niko Marr 1904 te gormus ancak burada bir kilisenin varligini kesin bicimde tespit edememistir Manastirin kucuk kilisesi ya da sapeli de ayni yerde bulunuyordu Niko Marr koyun batisindaki bir tepede bulunan sapelin yikintilarini 1904 yilinda gormustu ancak kucuk kilisenin yerinin neresi oldugu bugun bilinmemektedir Artvin deki Gurcu kiliseleri uzerine calismalariyla tanina Fahriye Bayram buyuk kaba boyutlu taslarla insa edilmis olan Daba Kilisesi nden birkac duvar kalintisi kaldigini bunun da kilisenin tanimlamasi icin yeterli olmadigini yazar Kaynakca a b Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 21 ISBN 9789941478178 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 135 ISBN 9789941478178 Niko Marr Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri Batum 2015 Birinci basim 1911 Petersburg Rusca s 395 ISBN 9789941434112 Fahriye Bayram Artvin deki Gurcu Manastirlarinin Mimarisi 2005 Istanbul s 36 ISBN 9758071149