Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Damıtma ya da destilasyon, iki veya daha fazla bileşen içeren bir karışımın ısıtılıp, buhar ve sıvı faz oluşturmak suretiyle daha uçucu bileşence zengin karışımların elde edilmesini sağlayan ayırma işlemidir. Ayırma işlemi sırasında, buhar faz daha uçucu olan A bileşeni tarafından zenginleşirken, sıvı faz ise kaynama sıcaklığı daha yüksek olan B bileşenince zenginleşir. Fakat yüzde 100 A içeren bir buhar faz elde edilemez.
Diğer bir tanımlama ile; tüm bileşenlerinin uçucu olmak zorunda olduğu, yüksek oranlarda ayırmaya izin veren bir çeşit ayırma işlemidir. İki veya daha fazla bileşenli sıvı karışımlarının ısıtılıp buhar ve sıvı faz oluşturulması suretiyle, daha uçucu bileşence zengin karışımların elde edilmesine denir.
Damıtmanın gerçekleştirilebilmesi için temel şart, denge durumuna erişmiş buhar-sıvı sisteminde, buhar fazın sıvı fazdan farklı bileşime sahip olmasıdır. Buhar ve sıvı faz bileşimleri aynı olursa, damıtmada yeterli bir ayırma gerçekleşmez.
Damıtma, özellikle organik bileşiklerin saflaştırılması ve ayrılmasında en çok kullanılan yöntemlerden biridir. Kaynama noktasında bulunan bir sıvıya daha fazla ısı verilirse sıvının sıcaklığı artmaz, verilen ısı sıvının buhar haline dönüşmesini sağlar. Sıcaklık, sıvının tamamen buhar halinde uzaklaşmasına kadar sabit kalır. Bu yöntemle buhar basınçları farklı olan sıvılar birbirinden ayrılabilir.
Çeşitli parametreler göz önüne alınarak damıtma çeşitlerinin sınıflandırılması mümkündür. Çalışma şekline göre -kesikli; besleme akımına göre ikili sistem-çoklu sistem; alınan ürün akımının sayısına göre tek akım-çok akım; ayırma işleminde ek besleme akımı kullanılıp kullanılmamasına göre azeotropik-ekstraktif-tuz katkılı; kolon iç yapısına göre raflı kolon-dolgulu kolon gibi sınıflandırmalar mümkündür. Ayrıca riflaks varlığına göre de sınıflandırma söz konusudur.
Orta Çağ simyacıları; zaç yağı, kezzap ve Tuz ruhu gibi maddeleri de damıtma yöntemiyle elde etmişlerdir.
Türleri
Normal atmosfer basıncında yapılan damıtma türleri
- Normal damıtma: Kaynama sıcaklığına yakın sıcaklıklarda bozunmayan maddelere uygulanır.
- : Kaynama noktaları birbirine yakın maddelerin ayrılmasında kullanılır.
- Su buharı damıtması: Suda çözünmeyen ve miktarı az olan maddeleri uçucu olmayan karışımlardan ayırmak için özellikle madde 100 °C'nin üzerinde kaynıyorsa ve kaynama noktasına yakın sıcaklıklarda bozunuyorsa su buharı destilasyonu kullanılır. Kaynama sıcaklıklarının altında bozunabilen maddeler için de kullanılır.
- Kuru damıtma: Katı maddelerin ısı etkisiyle parçalanıp damıtılabilir maddeler vermesi ve bunların damıtılması esasına dayanır. En büyük sakıncası katı maddelerin ısıyı iyi iletmemesi ve parçalanma sonucu istenmeyen ürünlerin de oluşmasıdır. Çalışma şekli normal damıtma olduğu gibidir. Ayırma ve saflaştırmadan çok sentez tekniği (örneğin keton sentezi) olarak önem taşır.
Normal atmosfer basıncından düşük basınçlarda yapılan distilasyon türü
- Vakum damıtması: Kaynama sıcaklıklarının altında bozunabilen maddeler için kullanılır. Maddeler bir vakum içerisinde damıtılır.
 | Kimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Damitma ya da destilasyon iki veya daha fazla bilesen iceren bir karisimin isitilip buhar ve sivi faz olusturmak suretiyle daha ucucu bilesence zengin karisimlarin elde edilmesini saglayan ayirma islemidir Ayirma islemi sirasinda buhar faz daha ucucu olan A bileseni tarafindan zenginlesirken sivi faz ise kaynama sicakligi daha yuksek olan B bilesenince zenginlesir Fakat yuzde 100 A iceren bir buhar faz elde edilemez Labaratuvarda uygulanan basit bir damitma ornegiKisa yoldan damitma yontemi Diger bir tanimlama ile tum bilesenlerinin ucucu olmak zorunda oldugu yuksek oranlarda ayirmaya izin veren bir cesit ayirma islemidir Iki veya daha fazla bilesenli sivi karisimlarinin isitilip buhar ve sivi faz olusturulmasi suretiyle daha ucucu bilesence zengin karisimlarin elde edilmesine denir Damitmanin gerceklestirilebilmesi icin temel sart denge durumuna erismis buhar sivi sisteminde buhar fazin sivi fazdan farkli bilesime sahip olmasidir Buhar ve sivi faz bilesimleri ayni olursa damitmada yeterli bir ayirma gerceklesmez Damitma ozellikle organik bilesiklerin saflastirilmasi ve ayrilmasinda en cok kullanilan yontemlerden biridir Kaynama noktasinda bulunan bir siviya daha fazla isi verilirse sivinin sicakligi artmaz verilen isi sivinin buhar haline donusmesini saglar Sicaklik sivinin tamamen buhar halinde uzaklasmasina kadar sabit kalir Bu yontemle buhar basinclari farkli olan sivilar birbirinden ayrilabilir Cesitli parametreler goz onune alinarak damitma cesitlerinin siniflandirilmasi mumkundur Calisma sekline gore kesikli besleme akimina gore ikili sistem coklu sistem alinan urun akiminin sayisina gore tek akim cok akim ayirma isleminde ek besleme akimi kullanilip kullanilmamasina gore azeotropik ekstraktif tuz katkili kolon ic yapisina gore rafli kolon dolgulu kolon gibi siniflandirmalar mumkundur Ayrica riflaks varligina gore de siniflandirma soz konusudur Orta Cag simyacilari zac yagi kezzap ve Tuz ruhu gibi maddeleri de damitma yontemiyle elde etmislerdir TurleriNormal atmosfer basincinda yapilan damitma turleri Normal damitma Kaynama sicakligina yakin sicakliklarda bozunmayan maddelere uygulanir Kaynama noktalari birbirine yakin maddelerin ayrilmasinda kullanilir Su buhari damitmasi Suda cozunmeyen ve miktari az olan maddeleri ucucu olmayan karisimlardan ayirmak icin ozellikle madde 100 C nin uzerinde kayniyorsa ve kaynama noktasina yakin sicakliklarda bozunuyorsa su buhari destilasyonu kullanilir Kaynama sicakliklarinin altinda bozunabilen maddeler icin de kullanilir Kuru damitma Kati maddelerin isi etkisiyle parcalanip damitilabilir maddeler vermesi ve bunlarin damitilmasi esasina dayanir En buyuk sakincasi kati maddelerin isiyi iyi iletmemesi ve parcalanma sonucu istenmeyen urunlerin de olusmasidir Calisma sekli normal damitma oldugu gibidir Ayirma ve saflastirmadan cok sentez teknigi ornegin keton sentezi olarak onem tasir Normal atmosfer basincindan dusuk basinclarda yapilan distilasyon turu Vakum damitmasi Kaynama sicakliklarinin altinda bozunabilen maddeler icin kullanilir Maddeler bir vakum icerisinde damitilir Kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz