Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Damala (Gürcüce: დამალა; okunuşu; "damala"), Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Aspindza Belediyesi'nde bir köydür. Aynı adı taşıyan teminin de merkezi olan Damala, Trialeti Dağları'nın uzantısı olan Çobareti Tepesi'nin güneybatı eteğinde, deniz seviyesinden 1300-1400 metre yükseklikte yer alır. Aspindza kasabasına 3 km uzaklıktadır.
Tarihçe
Köyün özgün adı, eski Gürcü yer adlarından olan Tamala (ტამალა) ya da Tamalia (ტამალია), Rus idaresinin 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'ndan sonra, Erzurum vilayetinden gelen Ermeni nüfusunun köye yerleştirmesinden sonra değişime uğramış ve Damala'ya dönüşmüştür.
Damala'da Erken Orta Çağ'a tarihlenen Tamala Kilisesi ile 13. yüzyıldan önce inşa edilmiş olan Kohta Kalesi'nin varlığı buranın eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Erken ve Geç Orta Çağ'da Gürcü devletleri sınırları içinde olan köyü Osmanlı Devleti 1578 yılında, Gürcü atabeglerin yönettiği Samtshe-Saatabago'dan ele geçirdi. Köyün adı 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Damala (دمالە) olarak yazılmıştır. Ahısha livasının Aspinza nahiyesine bağlı olan Damala'da, Hristiyan köylülerden alınan ispenç vergisi veren 5 hane yaşıyordu. Hane reisleri Basil, Natena, Roseba gibi adlar taşıyordu. Bu kişilerin ve babalarının adlarına bakınca, Damala'nın Hristiyan bir Gürcü köyü olduğu anlaşılmaktadır. Köyde buğday, arpa, çavdar, yonca tarımı ve arıcılık yapıldığı, koyun ve domuz beslendiğin bu defterdeki vergi kayıtlarından anlaşılmaktadır.
Yaklaşık 250 yıl Osmanlı egemenliğinde kalan Damala, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Çarlık Rusya'nın eline geçti. Bu dönemde Gürcistan bu imparatorluğun bir parçasıydı ve köy bu şekilde yeniden Gürcistan'a katılmış oldu. Osmanlı döneminde ortaya çıkan Müslüman nüfusun bu savaşın ardından göç ettiği ve köye Erzurum vilayetinden gelen Ermenilerin yerleştirildiği anlaşılmaktadır.
Damala'da iki öneli tarihsel yapı bulunmaktadır. Bunlardan biri olan Kohta Kalesi'nin ne zaman inşa ediliğine dair kesin bilgi mevcut eğildir. Bununla birlikte 13. yüzyıl olaylarında adının geçmesi, kalenin bu tarihten önce inşa edildiğini göstermektedir.Aziz Giorgi'ye adanmış olan Tamala Kilisesi, köyün doğusunda küçük bir derenin sağ kıyısında yer alır. Erken Orta Çağ'da inşa edilmiş olan kilise, tek nefli bir yapıdır. 2006 yılında Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine almıştır.
Nüfus
2014 yılı verilerine göre köyde 1.234 kişi yaşıyordu. Nüfusun çoğunluğu 19. yüzyılın ilk yarısında yerleştirilen Ermenilerden oluşuyordu.
| Yıl | Nüfus |
|---|---|
| 2002 | 1.984 |
| 2014 | 1.234 |
Kaynakça
- ^ a b c Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 82 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Kartlis Tshovreba Arkeoloji ve Yer Adları Sözlüğü (Gürcüce), Tiflis, 2013, s. 299 28 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ Kartlis Tshovreba Yer Adları Sözlüğü - Gürcistan Parlamentosu Ulusal Kütüphanesi
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947) s. 135, II. cilt (1941) s. 136". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2021.
- ^ ""Bazı Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları Kategorisine Alınması üzerine Kanun" (Gürcüce)". 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Damala Gurcuce დამალა okunusu damala Gurcistan in Samtshe Cavaheti bolgesinde Aspindza Belediyesi nde bir koydur Ayni adi tasiyan teminin de merkezi olan Damala Trialeti Daglari nin uzantisi olan Cobareti Tepesi nin guneybati eteginde deniz seviyesinden 1300 1400 metre yukseklikte yer alir Aspindza kasabasina 3 km uzakliktadir Damala koyunun genel gorunumuTarihce13 yuzyildan once insa edilmis olan Kohta Kalesi Koyun ozgun adi eski Gurcu yer adlarindan olan Tamala ტამალა ya da Tamalia ტამალია Rus idaresinin 1828 1829 Osmanli Rus Savasi ndan sonra Erzurum vilayetinden gelen Ermeni nufusunun koye yerlestirmesinden sonra degisime ugramis ve Damala ya donusmustur Damala da Erken Orta Cag a tarihlenen Tamala Kilisesi ile 13 yuzyildan once insa edilmis olan Kohta Kalesi nin varligi buranin eski bir yerlesme oldugunu gostermektedir Erken ve Gec Orta Cag da Gurcu devletleri sinirlari icinde olan koyu Osmanli Devleti 1578 yilinda Gurcu atabeglerin yonettigi Samtshe Saatabago dan ele gecirdi Koyun adi 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde Damala دمالە olarak yazilmistir Ahisha livasinin Aspinza nahiyesine bagli olan Damala da Hristiyan koylulerden alinan ispenc vergisi veren 5 hane yasiyordu Hane reisleri Basil Natena Roseba gibi adlar tasiyordu Bu kisilerin ve babalarinin adlarina bakinca Damala nin Hristiyan bir Gurcu koyu oldugu anlasilmaktadir Koyde bugday arpa cavdar yonca tarimi ve aricilik yapildigi koyun ve domuz beslendigin bu defterdeki vergi kayitlarindan anlasilmaktadir Yaklasik 250 yil Osmanli egemenliginde kalan Damala 1828 1829 Osmanli Rus Savasi nin ardindan Carlik Rusya nin eline gecti Bu donemde Gurcistan bu imparatorlugun bir parcasiydi ve koy bu sekilde yeniden Gurcistan a katilmis oldu Osmanli doneminde ortaya cikan Musluman nufusun bu savasin ardindan goc ettigi ve koye Erzurum vilayetinden gelen Ermenilerin yerlestirildigi anlasilmaktadir Damala da iki oneli tarihsel yapi bulunmaktadir Bunlardan biri olan Kohta Kalesi nin ne zaman insa ediligine dair kesin bilgi mevcut egildir Bununla birlikte 13 yuzyil olaylarinda adinin gecmesi kalenin bu tarihten once insa edildigini gostermektedir Aziz Giorgi ye adanmis olan Tamala Kilisesi koyun dogusunda kucuk bir derenin sag kiyisinda yer alir Erken Orta Cag da insa edilmis olan kilise tek nefli bir yapidir 2006 yilinda Gurcistan in Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari listesine almistir Nufus2014 yili verilerine gore koyde 1 234 kisi yasiyordu Nufusun cogunlugu 19 yuzyilin ilk yarisinda yerlestirilen Ermenilerden olusuyordu Yil Nufus2002 1 9842014 1 234Kaynakca a b c Samshe Cavaheti Gurcuce Yazarlar Dali Nikolaisvili Davit Sartania Avtandil Ucmacuridze Lamzira Lagidze Vaja Trapaidze Tinatin Nanobasvili Tiflis 2016 s 82 26 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8626 7 a b Kartlis Tshovreba Arkeoloji ve Yer Adlari Sozlugu Gurcuce Tiflis 2013 s 299 28 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 15 896 4 Kartlis Tshovreba Yer Adlari Sozlugu Gurcistan Parlamentosu Ulusal Kutuphanesi Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 135 II cilt 1941 s 136 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2021 Bazi Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari Kategorisine Alinmasi uzerine Kanun Gurcuce 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2021