Damad Mehmed Ali Paşa (1813-1868), Abdülmecid saltanatında 3 Ekim 1852 - 14 Mayıs 1853 tarihleri arasında yedi ay on iki gün sadrazam olmuş; 6 kez kaptan-ı derya görevi ve diğer yüksek devlet görevleri yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Damad Mehmed Ali Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 3 Ekim 1852 - 14 Mayıs 1853 | |
Hükümdar | Abdülmecid |
Yerine geldiği | Mehmed Emin Âli Paşa |
Yerine gelen | Mustafa Naili Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1813 Hemşin, Çayeli |
Ölüm | 1868 (54-55 yaşlarında) İstanbul |
Hayatı
1813 yılında Rize'nin Çayeli ilçesi Hemşin (Kaptanpaşa) köyünde doğdu. Babası Hacialıoğulların'dan Hacı Ömer Ağa idi ve İstanbul'da Galata başağası idi. Çocuk yaşında babası ile birlikte İstanbul'a gelerek ve kaptan-ı derya Pabuççu Ahmet Paşa hizmetine girdi. Onun ölümü üzerine Enderun'a girdi.
Kısa bir zamanda Devlet kademelerinde ikinci mabeyinciliğe kadar yükseldi. Mirliva rütbesi verilince Enderun'dan ayrıldı. Sonra ferik rütbesi verilerek "Dâr-ı Şûrâ-yı Askerî" üyeliğine seçildi.
1845 yılında II. Mahmud'un kızı ve Sultan Abdülmecid'in kız kardeşi olan Adile Sultan'la evlenerek Osmanlı hanedanına damat oldu. 1845-1847 döneminde 1. kez olarak Kaptan-ı Deryalık görevine getirildi. Sonra 1847'de "Meclis-i Aliye" üyesi; 2. kez 1848-1849 kaptan-ı derya ve 1848-1851'de serasker ve 1851'de 3. kez kaptan-ı derya oldu.
4 Ekim 1852'de Mehmed Emin Âli Paşa yerine sadrazamlık görevi verildi. Mehmet Ali Paşa'nın sadrazam olduğu dönemde Fransa’da imparatorluğunu ilan eden ve uluslararası ilişkilerdeki konumunu güçlendirmek isteyen III. Napoleon Osmanlı Devleti’nde yaşayan Katoliklerin himayelerini Fransa’ya veren 1740 tarihli antlaşmanın yeniden yürürlüğe girmesini istedi. Bunun üzerine Rusya da Osmanlı Ortodoksları için aynı hakları istedi ve katı bir asker ve koyu bir Ortodoks olan Prens Menşikov'u İstanbul’a olağanüstü yetkilerle elçi olarak yolladı. Bu sorunu kendi çıkarları için tehlike olarak gören İngiltere, Fransa ve Avusturya Osmanlı Devleti'ne giderek artan destek verdiği Kırım Savaşı'na gidecek süreç başladı. Prens Menşikov'un taleplerinin kabul edilmemesi halinde İstanbul’dan ayrılacağı ültimatomunu vermesi ile, muhtemel taktik mülahazalarıyla, Prens'e sürekli direnen Sadrazam Damat Mehmet Ali Paşa ve Hariciye Nazırı Sadık Rıfat Paşa görevlerinden alındılar. Böylece 14 Mayıs 1853'te altı aylık sadrazamlıktan sonra bu görevden ayrıldı. Sadrazamlığa Giritli Mustafa Naili Paşa, Hariciye Nazırlığına da Koca Mustafa Reşit Paşa atandı. Ancak bu isim değişikliklerine rağmen Prens Menşikov yine de 27 Mayıs 1853’te İstanbul’dan elleri boş olarak ayrılmış ve Kırım Savaşı başlamıştır.
Bundan sonra hemen seraskerliğe getirildi, Sadrazam Mustafa Reşid Paşa döneminde bir komplo tertiplemeye teşvik suçu dolayısıyla Kastamonu'ya sürgüne gönderildi. Fakat eşi Adile Sultan'ın devreye girmesi ile sürgünde 2-3 hafta kaldıktan sonra İstanbul'a döndü. 1855'te döneminde 4. kez kaptan-ı deryalık görevine getirildi ve 1858'da azledildi. Ama 1859'da yeniden 5. kez kaptan-ı derya görevi verildi. Bu görevde iken ek olarak mabeyn müşirliği; "hassa ve mühimmat-ı harbiye" nazırlıkları görevleri verildi. 1863'te bu görevlerin hepsinden azledildi. 1866'da Meclis-i Vâlâ üyeliği ve aynı zamanda 6. kez kaptan-ı deryalık verildi. 1867'de kaptan-ı deryalığın Bahriye nazırlığına dönüştürülmesi ile son Osmanlı kaptan-ı deryası olarak tarihe geçti. Bu tarihte tekrar Meclis-i Aliye'ye atandı.
1868'de İstanbul'da öldü. Cenazesi eşi Adile Sultan'ın Bostan İskelesi'nde bulunan türbesine gömüldü. Mehmet Ali Paşa'nın Adile Sultan'dan olan 3 çocukları peşpeşe öldü.
Eserleri
Beykoz, Bozcaada, Gemlik, Terkos ve Dursunköy'de camiler ve Beşiktaş ve Hasköy'de çeşmeler yaptırmıştır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Buz, Ayhan (2009) " Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap,
- Danışmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, , C. IV, s. 298-300 [1]
- Hatiboğlu, Ibrahim, "Mehmet Ali Paşa (Damat)", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş., C. II, s. 105,
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Mehmed Emin Âli Paşa | Osmanlı Sadrazamı 3 Ekim 1852 - 14 Mayıs 1853 | Sonra gelen: Mustafa Naili Paşa |
Askerî görevi | ||
Önce gelen: Damat Gürcü Halil Rifat Paşa | Kaptan-ı Derya 1845 - 1847 | Sonra gelen: Damat Gürcü Halil Rifat Paşa |
Önce gelen: Damat Gürcü Halil Rifat Paşa | Kaptan-ı Derya 1848 - 1849 | Sonra gelen: Mahmud Paşa |
Önce gelen: Damat Gürcü Halil Rifat Paşa | Kaptan-ı Derya 1851 | Sonra gelen: Damat Gürcü Halil Rifat Paşa |
Önce gelen: Damat Gürcü Halil Rifat Paşa | Kaptan-ı Derya 1855 - 1858 | Sonra gelen: Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa |
Önce gelen: Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa | Kaptan-ı Derya 1858 - 1863 | Sonra gelen: İngiliz Mustafa Paşa |
Önce gelen: | Kaptan-ı Derya 1866 - 1867 | Sonra gelen: Ahmed Vesim Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Damad Mehmed Ali Pasa 1813 1868 Abdulmecid saltanatinda 3 Ekim 1852 14 Mayis 1853 tarihleri arasinda yedi ay on iki gun sadrazam olmus 6 kez kaptan i derya gorevi ve diger yuksek devlet gorevleri yapmis bir Osmanli devlet adamidir Damad Mehmed Ali PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 3 Ekim 1852 14 Mayis 1853Hukumdar AbdulmecidYerine geldigi Mehmed Emin Ali PasaYerine gelen Mustafa Naili PasaKisisel bilgilerDogum 1813 Hemsin CayeliOlum 1868 54 55 yaslarinda IstanbulHayati1813 yilinda Rize nin Cayeli ilcesi Hemsin Kaptanpasa koyunde dogdu Babasi Hacialiogullarin dan Haci Omer Aga idi ve Istanbul da Galata basagasi idi Cocuk yasinda babasi ile birlikte Istanbul a gelerek ve kaptan i derya Pabuccu Ahmet Pasa hizmetine girdi Onun olumu uzerine Enderun a girdi Kisa bir zamanda Devlet kademelerinde ikinci mabeyincilige kadar yukseldi Mirliva rutbesi verilince Enderun dan ayrildi Sonra ferik rutbesi verilerek Dar i Sura yi Askeri uyeligine secildi 1845 yilinda II Mahmud un kizi ve Sultan Abdulmecid in kiz kardesi olan Adile Sultan la evlenerek Osmanli hanedanina damat oldu 1845 1847 doneminde 1 kez olarak Kaptan i Deryalik gorevine getirildi Sonra 1847 de Meclis i Aliye uyesi 2 kez 1848 1849 kaptan i derya ve 1848 1851 de serasker ve 1851 de 3 kez kaptan i derya oldu 4 Ekim 1852 de Mehmed Emin Ali Pasa yerine sadrazamlik gorevi verildi Mehmet Ali Pasa nin sadrazam oldugu donemde Fransa da imparatorlugunu ilan eden ve uluslararasi iliskilerdeki konumunu guclendirmek isteyen III Napoleon Osmanli Devleti nde yasayan Katoliklerin himayelerini Fransa ya veren 1740 tarihli antlasmanin yeniden yururluge girmesini istedi Bunun uzerine Rusya da Osmanli Ortodokslari icin ayni haklari istedi ve kati bir asker ve koyu bir Ortodoks olan Prens Mensikov u Istanbul a olaganustu yetkilerle elci olarak yolladi Bu sorunu kendi cikarlari icin tehlike olarak goren Ingiltere Fransa ve Avusturya Osmanli Devleti ne giderek artan destek verdigi Kirim Savasi na gidecek surec basladi Prens Mensikov un taleplerinin kabul edilmemesi halinde Istanbul dan ayrilacagi ultimatomunu vermesi ile muhtemel taktik mulahazalariyla Prens e surekli direnen Sadrazam Damat Mehmet Ali Pasa ve Hariciye Naziri Sadik Rifat Pasa gorevlerinden alindilar Boylece 14 Mayis 1853 te alti aylik sadrazamliktan sonra bu gorevden ayrildi Sadrazamliga Giritli Mustafa Naili Pasa Hariciye Nazirligina da Koca Mustafa Resit Pasa atandi Ancak bu isim degisikliklerine ragmen Prens Mensikov yine de 27 Mayis 1853 te Istanbul dan elleri bos olarak ayrilmis ve Kirim Savasi baslamistir Bundan sonra hemen seraskerlige getirildi Sadrazam Mustafa Resid Pasa doneminde bir komplo tertiplemeye tesvik sucu dolayisiyla Kastamonu ya surgune gonderildi Fakat esi Adile Sultan in devreye girmesi ile surgunde 2 3 hafta kaldiktan sonra Istanbul a dondu 1855 te doneminde 4 kez kaptan i deryalik gorevine getirildi ve 1858 da azledildi Ama 1859 da yeniden 5 kez kaptan i derya gorevi verildi Bu gorevde iken ek olarak mabeyn musirligi hassa ve muhimmat i harbiye nazirliklari gorevleri verildi 1863 te bu gorevlerin hepsinden azledildi 1866 da Meclis i Vala uyeligi ve ayni zamanda 6 kez kaptan i deryalik verildi 1867 de kaptan i deryaligin Bahriye nazirligina donusturulmesi ile son Osmanli kaptan i deryasi olarak tarihe gecti Bu tarihte tekrar Meclis i Aliye ye atandi 1868 de Istanbul da oldu Cenazesi esi Adile Sultan in Bostan Iskelesi nde bulunan turbesine gomuldu Mehmet Ali Pasa nin Adile Sultan dan olan 3 cocuklari pespese oldu EserleriBeykoz Bozcaada Gemlik Terkos ve Dursunkoy de camiler ve Besiktas ve Haskoy de cesmeler yaptirmistir Kaynakca a b c d e Hatiboglu Mehmet Ali Pasa Damat 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C II s 105 ISBN 975 08 0072 9Dis baglantilarBuz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danismend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 33 3038 3 C IV s 298 300 1 Hatiboglu Ibrahim Mehmet Ali Pasa Damat 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C II s 105 ISBN 975 08 0072 9Siyasi goreviOnce gelen Mehmed Emin Ali Pasa Osmanli Sadrazami 3 Ekim 1852 14 Mayis 1853 Sonra gelen Mustafa Naili PasaAskeri goreviOnce gelen Damat Gurcu Halil Rifat Pasa Kaptan i Derya 1845 1847 Sonra gelen Damat Gurcu Halil Rifat PasaOnce gelen Damat Gurcu Halil Rifat Pasa Kaptan i Derya 1848 1849 Sonra gelen Mahmud PasaOnce gelen Damat Gurcu Halil Rifat Pasa Kaptan i Derya 1851 Sonra gelen Damat Gurcu Halil Rifat PasaOnce gelen Damat Gurcu Halil Rifat Pasa Kaptan i Derya 1855 1858 Sonra gelen Kibrisli Mehmed Emin PasaOnce gelen Kibrisli Mehmed Emin Pasa Kaptan i Derya 1858 1863 Sonra gelen Ingiliz Mustafa PasaOnce gelen Kaptan i Derya 1866 1867 Sonra gelen Ahmed Vesim Pasa