Daryal Boğazı (Gürcüce: დარიალის ხეობა, Darialis Kheoba; Rusça: Дарьяльское ущелье; Osetçe: Арвыком, Arvykom; İnguşça: Даьра Аьле, Dära Äle; Çeçence: Теркан чӀаж, Terkan ch'azh), Rusya ile Gürcistan arasındaki sınırda yer alan bir nehir boğazıdır. Bugünkü Vladikavkaz'ın güneyinde, Kazbek Dağı'nın doğu eteğinde yer almaktadır. Geçit Terek Irmağı tarafından oyulmuştur ve yaklaşık 13 kilometre (8,1 mi) uzunluğundadır. Boğazın dik granit duvarları bazı yerlerde 1.800 metre (5.900 ft) yüksekliğe kadar çıkabilmektedir.
Tarihi
Daryal, Dar-i Alān (Farsça: در الان) Farsça "Alanların Kapısı" anlamına gelmektedir. Alanlar, MS ilk yüzyıllarda geçidin kuzeyindeki toprakları elinde tutuyordu. Antik çağda Romalılar ve Persler tarafından tahkim edilmiş; tahkimat çeşitli şekillerde İber Kapıları veya Kafkas Kapıları olarak adlandırılmıştır. Boğaz, Gürcü yıllıklarında Darialani adıyla geçmektedir; Strabon boğazı Porta Caucasica ve Porta Cumana olarak; Batlamyus, Sarmatica Kaleleri olarak adlandırmıştır; bazen Porta Caucasica ve Portae Caspiae olarak da adlandırıldı (Derbent'te Hazar Denizi yanındaki "kapı" ya da geçide verilen bir isim); Tatarlar ise Darioly olarak adlandırdı.
Josephus, Büyük İskender'in, bazı Latin ve Yunan yazarların Darial ile özdeşleştirdiği, belirtilmemiş bir boğaza demir kapılar inşa ettiğini yazdı.
Daryal Boğazı, Sasani İmparatorluğu'nun İberya'yı fethettiği ve ilhak ettiği 252-253 yıllarında Sasani kontrolüne düştü. Daryal Boğazı'nın kontrolü, Tong Yabgu Kağan'ın İberya ile bir antlaşma imzaladığı, tüm şehirlerinin ve kalelerinin kontrolünü Hanlığa devrettiği ve serbest ticaret kurduğu 628'te Batı Türk Hanlığı'na geçti. Daryal Boğazı'nın kontrolü 644'te Arap Raşidun Halifeliğine geçti. Boğaz, daha sonra Gürcistan Krallığı tarafından kontrol edildi. İlhanlılar ile Altın Orda arasında, daha sonra Gürcistan Krallığı'nın 1801-1830'da ilhak edilmesinden sonra Rus İmparatorluğu tarafından ele geçirilene kadar dolaylı olarak Safeviler ve Kaçar Hanedanı tarafından kontrol edilen bir muharebe noktası oldu.[]Sovyetler Birliği dağılıncaya kadar Rusya'nın kontrolü altında stratejik bir Rus üssü olarak kaldı.
Önemi
Daryal Geçidi, Kafkas sıradağlarının yalnızca iki geçitten biri olduğu için önemliydi, geçitlerden diğeri Derbent Geçidi'dir. Sonuç olarak, Daryal Boğazı en az MÖ 150'den beri tahkim edildi. Eski bir kalenin kalıntıları hala görülebilir. Geçit, Kuzey ve Güney Kafkasya'yı birbirine bağlayan birçok yol için bir merkez noktası olarak hizmet etti ve varlığı boyunca trafiğe açık kaldı.
Gürcistan Askeri Yolu'nun bu bölümünü koruyan Daryal Rus Kalesi, vadinin kuzey ucunda 1.447 metre (4.747 ft) yükseklikte inşa edildi.
Geçit, Rus şiirinde, özellikle Lermontov'un yazdığı The Demon'da ölümsüzleştirildi; Kafkasya'nın en romantik yerlerinden biri olarak bilinir hale geldi.
Notlar
- ^ "İberyalıların garnizonu" (Yunanca: Iouroeipaax)
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Daryal Boğazı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b c kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Darial". Encyclopædia Britannica. 7 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 832. Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık
- ^ Scheffel, Richard L., (Ed.) (1980). Natural Wonders of the World. United States of America: Reader's Digest Association, Inc. ss. 116. ISBN .
- ^ a b Van Donzel & Schmidt 2010, ss. 51–52.
- ^ Gog and Magog in Early Syriac and Islamic Sources: Sallam's Quest for Alexander's Wall. Brill Academic Publishers. 2010. s. 11. ISBN .
- ^ The Qur'an in its Historical Context. Routledge. 2007. s. 186. ISBN .
- ^ Ehsan Yarshater.
- ^ Movses Kagankatvatsi.
- ^ Akram A.I. The Muslim Conquest of Persia, Ch:16
- Bibliyografya
- Van Donzel, Emeri J.; Schmidt, Andrea Barbara (2010). Gog and Magog in Early Eastern Christian and Islamic Sources: Sallam's Quest for Alexander's Wall. Brill. ISBN . 11 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Daryal Bogazi Gurcuce დარიალის ხეობა Darialis Kheoba Rusca Daryalskoe ushele Osetce Arvykom Arvykom Ingusca Dara Ale Dara Ale Cecence Terkan chӀazh Terkan ch azh Rusya ile Gurcistan arasindaki sinirda yer alan bir nehir bogazidir Bugunku Vladikavkaz in guneyinde Kazbek Dagi nin dogu eteginde yer almaktadir Gecit Terek Irmagi tarafindan oyulmustur ve yaklasik 13 kilometre 8 1 mi uzunlugundadir Bogazin dik granit duvarlari bazi yerlerde 1 800 metre 5 900 ft yukseklige kadar cikabilmektedir Bogaz Luigi Villari nin Kafkasya da Ates ve Kilic 1906 kitabinda Bogaz boyunca kuzeye bakis Kuzey Osetya Alanya daki Rus kontrol noktasinin 8 km guneyinde TarihiDaryal Dar i Alan Farsca در الان Farsca Alanlarin Kapisi anlamina gelmektedir Alanlar MS ilk yuzyillarda gecidin kuzeyindeki topraklari elinde tutuyordu Antik cagda Romalilar ve Persler tarafindan tahkim edilmis tahkimat cesitli sekillerde Iber Kapilari veya Kafkas Kapilari olarak adlandirilmistir Bogaz Gurcu yilliklarinda Darialani adiyla gecmektedir Strabon bogazi Porta Caucasica ve Porta Cumana olarak Batlamyus Sarmatica Kaleleri olarak adlandirmistir bazen Porta Caucasica ve Portae Caspiae olarak da adlandirildi Derbent te Hazar Denizi yanindaki kapi ya da gecide verilen bir isim Tatarlar ise Darioly olarak adlandirdi Josephus Buyuk Iskender in bazi Latin ve Yunan yazarlarin Darial ile ozdeslestirdigi belirtilmemis bir bogaza demir kapilar insa ettigini yazdi Daryal Bogazi Sasani Imparatorlugu nun Iberya yi fethettigi ve ilhak ettigi 252 253 yillarinda Sasani kontrolune dustu Daryal Bogazi nin kontrolu Tong Yabgu Kagan in Iberya ile bir antlasma imzaladigi tum sehirlerinin ve kalelerinin kontrolunu Hanliga devrettigi ve serbest ticaret kurdugu 628 te Bati Turk Hanligi na gecti Daryal Bogazi nin kontrolu 644 te Arap Rasidun Halifeligine gecti Bogaz daha sonra Gurcistan Kralligi tarafindan kontrol edildi Ilhanlilar ile Altin Orda arasinda daha sonra Gurcistan Kralligi nin 1801 1830 da ilhak edilmesinden sonra Rus Imparatorlugu tarafindan ele gecirilene kadar dolayli olarak Safeviler ve Kacar Hanedani tarafindan kontrol edilen bir muharebe noktasi oldu kaynak belirtilmeli Sovyetler Birligi dagilincaya kadar Rusya nin kontrolu altinda stratejik bir Rus ussu olarak kaldi OnemiDaryal Gecidi Kafkas siradaglarinin yalnizca iki gecitten biri oldugu icin onemliydi gecitlerden digeri Derbent Gecidi dir Sonuc olarak Daryal Bogazi en az MO 150 den beri tahkim edildi Eski bir kalenin kalintilari hala gorulebilir Gecit Kuzey ve Guney Kafkasya yi birbirine baglayan bircok yol icin bir merkez noktasi olarak hizmet etti ve varligi boyunca trafige acik kaldi Gurcistan Askeri Yolu nun bu bolumunu koruyan Daryal Rus Kalesi vadinin kuzey ucunda 1 447 metre 4 747 ft yukseklikte insa edildi Gecit Rus siirinde ozellikle Lermontov un yazdigi The Demon da olumsuzlestirildi Kafkasya nin en romantik yerlerinden biri olarak bilinir hale geldi Notlar Iberyalilarin garnizonu Yunanca Iouroeipaax KaynakcaWikimedia Commons ta Daryal Bogazi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b c Onceki cumlelerden bir veya daha fazlasi artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Chisholm Hugh Ed 1911 Darial Encyclopaedia Britannica 7 11 bas Cambridge University Press s 832 Scheffel Richard L Ed 1980 Natural Wonders of the World United States of America Reader s Digest Association Inc ss 116 ISBN 0 89577 087 3 a b Van Donzel amp Schmidt 2010 ss 51 52 Gog and Magog in Early Syriac and Islamic Sources Sallam s Quest for Alexander s Wall Brill Academic Publishers 2010 s 11 ISBN 978 9004174160 The Qur an in its Historical Context Routledge 2007 s 186 ISBN 978 0415428996 Ehsan Yarshater Movses Kagankatvatsi Akram A I The Muslim Conquest of Persia Ch 16 978 0 19 597713 4 BibliyografyaVan Donzel Emeri J Schmidt Andrea Barbara 2010 Gog and Magog in Early Eastern Christian and Islamic Sources Sallam s Quest for Alexander s Wall Brill ISBN 978 9004174160 11 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2020