Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
De Humani Corporis Fabrica Libri Septem (Latince, "Yedi kitapta insan vücudunun dokusu üzerine"anlamını taşır), Andreas Vesalius (1514-1564) tarafından yazılan ve 1543'te yayınlanan insan anatomisi üzerine bir dizi kitaptır. Galen'in uzun süredir devam eden çalışması üzerine yazılmış olan kitap anatomi tarihinde büyük bir ilerlemeydi ve bu şekilde tanıtılmıştır.
Kitap koleksiyonu, tartışılan konuları göstermek için bir cesedi parçalara ayırarak yaygın uygulamadan ayrılıyordu ve Paduan derslerine dayanmaktadır. Diseksiyonlar daha önce bir berber cerrahı tarafından, el ile müdahale yapması istenmeyen bir tıp doktorunun talimatıyla gerçekleştirilmişti. Vesalius'un başyapıtı, organların ve insan vücudunun tüm yapısının dikkatli bir incelemesini sunmaktadır. Bu eser Rönesans dönemindeki görsel alandaki sanatsal gelişmeler, rafine gravürler ve baskının teknik gelişimi de dahil olmak üzere birçok ilerleme kaydedilmeden mümkün olmazdı. Bu gelişmeler ve kendisinin dikkatli ve yerinde müdahalesi sayesinde Vesalius, daha önce yapılmış olanlardan daha üstün illüstrasyonlar üretebildi.
Koleksiyondaki kitaplar
Vesalius, çalışmalarını yedi kitap halinde düzenledi.
1. Kitap: Kemikler ve Kıkırdaklar
İlk kitap, tüm koleksiyonun yaklaşık dörtte birini oluşturuyor. Vesalius'un mezarlıklardan topladığı insan kemikleri ve kıkırdak üzerindeki gözlemlerini sunar. İnsan kemiklerinin fiziksel görünümünü ve kemik-kıkırdak yapılarının fonksiyona göre farklılaşmasını içermektedir. Her bölümde Vesalius, kemikleri ayrıntılı olarak açıklar ve fiziksel niteliklerini değişik yönleriyle anlatır. Açılış bölümlerinde, Vesalius "kemik ve kıkırdak arasındaki doku, güç ve esneklik farklılıklarıyla ilgilenmekte, eklem tipleri arasındaki karmaşık farklılıkları açıklamakta ve tanımlayıcı tekniklerin ve terminolojinin bazı temel unsurlarını gözden geçirerek, kemiklerin ve iskelet organizasyonunun genel yönlerini aktarmaktadır." Bu kitabın ana teması, Galen'in insan iskeletinin kemiklerini tanımlamasının doğru olup olmadığını göstermektir. Vesalius insan iskeleti üzerine ders verdiğinde, Galen'in gözlemlerine inanılırlık kazandırmak için hayvan kemiklerini de sunmak zorunda kaldı.
2. Kitap: Bağlar ve Kaslar
Burada Vesalius, kasların yapısını, vücudun hareket yaratmasında kullanılan yapıları ve eklemleri bir arada tutmak için kullanılan dokuları anlatmaktadır. Et kesen kasapları gözlemleyerek, insan vücudunun diseksiyonunda kullandıkları becerileri birleştirmeyi başardı. Vücuttaki her bir kası etkili bir şekilde gözlemlemek için bir insan vücudunun nasıl kesileceği sıralanmıştır. Her çizim, bir insan vücudunu incelerken izlenebilecek şekilde vücudun derinlere doğru inen bir görünümünü gösterir. Vesalius ayrıca bir diseksiyon yapmak için gereken aletlerden de bahseder. Burada Vesalius, Galen'in anatomik tanımlarının kendi gözlemleriyle nasıl uyuşmadığını açıklamaya başlar. Galen'e saygı göstermek için, Galen'in anatomik yapıyı kullanmasının aslında doğru olduğunu, ancak insanlar için olmadığını öne sürüyor. Hatta bazı yapıları Galen'in yapacağı şekilde tarif etmeye devam ediyor.
Kitap 3: Damarlar ve Arterler, Kitap 4: Sinirler
3. ve 4. Kitaplarda Vesalius damarları, atardamarları tanımlar ve sinirleri damar olarak adlandırır. Ancak farklı fiziksel yapılarına dikkat çeker: damarlar ve atardamarlar içi boş bir kanal içerir, ancak sinirlerde bu durum yoktur. Vesalius, havanın akciğerlerden ve kalpten geçtiği yolu tanımlar. Bu süreci "bir ağacın gövdesinden dalları aracılığı ile çıkan yollar" olarak tanımlar. Ayrıca vücudun dört damar (portal ven, vena kava, arter benzeri ven [şimdi Pulmoner Ven olarak bilinmektedir] ve umblikal ven) ve iki arter (aort ve damar benzeri arter [şimdi Pulmoner Arter olarak bilinmektedir])içerdiğini anlatmaktadır. Ayrıca damarların daha küçük damarlara ve arterlere ayrılan ana damarlar olduğunu anlatmaktadır. Vesalius, atardamar, toplardamar ve sinirler tablosunda yaklaşık altı yüz damarı listeler, ancak ellerde ve ayaklarda bulunan daha küçük damarlardan, kutanöz sinirlerin terminal damarlarından veya akciğer ve karaciğerdeki damarlardan bahsetmez.
5. Kitap: Beslenme ve Üreme Organları
Vesalius, beslenme organlarının, üriner sistemin ve erkek ve dişi üreme sistemlerinin ayrıntılı açıklamalarını verir. Sindirim ve üreme sistemlerinin her biri bu kitabın yaklaşık yüzde kırkını oluşturur ve böbrek sisteminin tanımı ve onu kesmek için doğru teknik kitabın geri kalanını oluşturur. Tüm koleksiyonun en uzun bölümü olan son bölümde, Vesalius, abdominopelvik organların nasıl kesileceği konusunda ayrıntılı olarak adım adım talimatlar verir. Kitabın ilk yarısında Vesalius, peritonu, yemek borusunu, mideyi, omentumu, bağırsakları ve mezenteri anlatır. Daha sonra karaciğeri, safra kesesini ve dalağı tarif etmeye devam eder. Son olarak böbrekleri, mesaneyi ve üreterleri tanımlar. Vesalius, gebeliğin anatomisine aşina değildi ve bu durum De Fabrica'nın 1543 baskısında yanlışlıkla bir zonary (bant şeklinde) plasenta ve fetal membranın resimlerini sunmasına neden oldu. Vesalius, insan dişi üreme organlarından ziyade köpek üreme organlarını kullanan Galenik tıbba güveniyordu. Çizimler 1555 baskısında düzeltilmiştir. Yeni görüntüler diskoid bir plasenta ve fetal membranı göstermektedir.
6. Kitap: Kalp ve İlişkili Organlar, 7. Kitap: Beyin
Bu kitaplar, kalbin ve solunum organlarının, beynin ve zarlarının, gözün, duyu organlarının ve uzuvların sinirlerinin yapı ve işlevlerini anlatır. Gözün diseksiyonuna da bir bölüm ayrılmıştır. Vesalius, "plevranın torasik duvarlara bağlanmasının değişken gücüne, perikardın diyaframa güçlü bağlanmasına, kalbin ventriküllerinin şekli ve oryantasyonu ve semilunar kapakların tanımı üzerine" yorum yaparak vücudun organlarını ayrıntılı olarak açıklar. Her kitabı sırasıyla kalbi ve beyni incelemenin doğru yolu nedir hakkındaki bir bölümle kapatır.
Galen'in hataları
Roma imparatorluğunun önde gelen Yunan hekimi, cerrahı ve filozofu Galen, diğer konuların yanı sıra anatomi üzerine çalışmıştı. Ancak çalışmaları Vesalius zamanına kadar büyük ölçüde kontrolsüz kaldı. Fabrica, büyük kan damarlarının karaciğerden geldiği fikri de dahil olmak üzere, Galen'in en belirgin hatalarından bazılarını düzeltti. Bir insan cesedini incelerken, Vesalius, Galen'in hayvan (köpek ve maymun) kadavralarını kullanması nedeniyle, Galen'in gözlemlerinin kendisininkilerle tutarsız olduğunu keşfetti. Bununla birlikte, Vesalius, Galen'in bazı yanılgılarını devam ettirdi; örneğin, venlerde atardamarlardan çok farklı bir kanın aktığı fikri gibi. William Harvey'in kan dolaşımı üzerine çalışmasına (, 1628) kadar Galen'in bu yanılgısının Avrupa'da düzeltilmesi mümkün olmadı.
Yayınlanma
1543 baskısı
Vesalius, eserini 28 yaşında yayımlatmış, kalitesini sağlamak için büyük çaba sarf etmiş ve Kutsal Roma İmparatoru V. Charles'a ithaf etmiştir. 250'den fazla illüstrasyon büyük sanatsal değere sahiptir. Genellikle modern bilim adamları tarafından Vesalius'un daha önceki risaleleri için çizimler sağlayan Calcar'lı Johannes Stephanus'tan ziyade " Titian'ın stüdyosuna" atfedilir. Gravürler, anatomi profesörlerinin kendileri tarafından asla yapılmayan, günün anatomik atlaslarındaki illüstrasyonlardan çok daha üstündü. Vesalius, eserin zamanın önde gelen matbaacılarından Johannes Oporinus tarafından yayınlanmasını dilediği için gravür blokları İsviçre'nin Basel kentine nakledildi. Vesalius'un Oporinus'a yazılı talimatları (iter) o kadar değerliydi ki matbaacı bunları da dahil etmeye karar verdi. Çizimler, çok ince ayrıntılara izin veren ahşap bloklar üzerine işlenmiştir.
1555 baskısı
1555'te ikinci baskısı yapıldı. Toronto Üniversitesi Thomas Fisher Nadir Kitaplar Kütüphanesi'ne bağışlanan bu basımın bir nüshasındaki açıklamalar Vesalius'un kendisine ait olarak tanımlandı. Burada üçüncü bir baskıyı düşündüğünü, ancak asla yapamadığını gösterdi.
Sunum
Fabrica'nın başarısı, çalışmanın önemli masraflarını karşıladı ve kısmen ucuz yetkisiz kopyalar yoluyla Vesalius'a Avrupa ününü getirdi. Kutsal Roma İmparatoru V. Charles'a doktor olarak atandı. Vesalius ona ilk basılmış kopyayı sundu (başka hiçbir kopyada bulunmayan özel olarak elle boyanmış resimlerle süslenmiş ve imparatorluk moru ipekle ciltlenmiş şekilde). Fabrica'ya eşlik etmek için Vesalius, yoğun ve daha ucuz bir Epitome yayınladı. Bu durum 1543'te yayınlandığı zaman, 10 mal oldu. Sonuç olarak, Epitome Fabrica'dan daha yaygınlaştı. Epitome Fabrica'dan alınan görsel materyali yoğunlaştıran sekiz anatomik gravür, doğrudan Fabrica'dan alınan insan iskeletinin bir illüstrasyonu ve iki yeni ahşap plaka içeriyordu.
İnsan temini
16. yüzyılda, insan bedenlerinin diseksiyonu Kilise tarafından şiddetle yasaklandı. Bu nedenle, bu duruma karşın Vesalius, De Humani Corporis Fabrica'da idam suçlularının cesetlerini gizlice almak zorunda kaldı. Suçluların cesetlerini çalma işlemi, anatomistlerin ve sanatçıların insan vücudunu incelemesi için önemli bir yoldu. Örneğin 1828'de cesetlerin diseksiyon için anatomistlere teslim edildiği Burke ve Hare vakası içerisinde finansal hedefler içeriyordu.
Hayatta kalan kopyalar
1543 ve 1555 baskılarından 700'den fazla kopya günümüze ulaşmıştır. Bunların 2018'e kadar 29 kopyası Londra'da, 20'si Paris'te, 14'ü Boston'da, 13'ü New York'ta, 12'si Cambridge'de (İngiltere) ve 11'er kopyası Oxford ve Roma'daydı.Brown Üniversitesi'ndeki John Hay Kütüphanesi, tabaklanmış insan derisiyle ciltlenmiş bir nüshaya sahiptir.
Metinde birkaç sayfa ile ayrılmış olsalar da bazı resimler yan yana yerleştirildiğinde arka planda birbirini tamamlayan bir manzara panoraması oluşturur.
Ayrıca bakınız
- En pahalı kitapların ve el yazmalarının listesi
Bibliyografya
- O'Malley, C.D. Andreas Vesalius of Brussels, 1514-1564. Berkeley: University of California Press, 1964.
- Vesalius, Andreas. De humani corporis fabrica libri septem [Title page: Andreae Vesalii Bruxellensis, scholae medicorum Patauinae professoris De humani corporis fabrica libri septem]. Basileae [Basel]: Ex officina Joannis Oporini, 1543.
Çeviriler
- Vesalius, Andreas. On the Fabric of the Human Body, translated by W. F. Richardson and J. B. Carman. 5 vols. San Francisco and Novato: Norman Publishing, 1998-2009.
- Vesalius, Andreas. The Fabric of the Human Body. An Annotated Translation of the 1543 and 1555 Editions, edited by D.H. Garrison and M.H. Hast, Northwestern University, 2003.
- Vesalius, Andreas. La Fabrique du corps humain (1543), livre I dans La fabrique de Vésale et autres textes 3 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. First translation in French by J. Vons et S. Velut, Paris, BIU Santé, 2014.
Dış bağlantılar
- Andreae Vesalii Bruxellensis, Dе humani corporis fabrica libri septem, Basileae 1543 21 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- . A U.S. National Library of Medicine project to digitize images and plates from "rare and beautiful historic books in the biomedical sciences".
- Andreas Vesalius. De Humani Corporis Fabrica. Historical Anatomies on the Web. 24 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Selected images from the original work. National Library of Medicine.
- De Humani Corporis Fabrica online 1 Eylül 2016 tarihinde at sitesinde arşivlendi — translated with full images, from Northwestern University
- Andreae Vesalii bruxellensis, scholae medicorum Patavinae professoris, de Humani corporis fabrica Libri septem 2 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Basileae, ex officina Ioannis Oporini, June 1543.
- Selected images from De humani corporis fabrica 2 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . From The College of Physicians of Philadelphia Digital Library
- Anatomia 1522–1867: Anatomical Plates from the Thomas Fisher Rare Book Library
- Andreae Vesalii Bruxellensis, Dе humani corporis fabrica libri septem, Venetiis 1548 1 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
![image]()
Wikimedia Commons'ta De humani corporis fabrica ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- ^ Persaud, T. V. N. Early History of Human Anatomy From Antiquity to the Beginning of the Modern Era. Springfield, Illinois: Charles C. Thomas Publishing, 1984. 60.
- ^ Vesalius, Andreas. The Illustrations from the Works of Andreas Vesalius of Brussels: With Annotations and Translations, a Discussion of the Plates and Their Background, Authorship and Influence, and a Biographical Sketch of Vesalius. Translated by Charles D. O'Malley and Jean Bertrand De Cusance Morant Saunders. New York: Dover Publishers, 1973.
- ^ Brian S. Baigrie Scientific Revolutions, pages 40–49 has more information and a translation of Vesalius' preface.
- ^ . University of Toronto. 26 Mart 2013. 27 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "De humani corporis fabrica. Epitome (CCF.46.36)". Cambridge Digital Library. 27 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016.
- ^ M. Kemp, "A drawing for the Fabrica; and some thoughts upon the Vesalius muscle-men." Medical History, 1970
- ^ a b Shelbourn (2006). "Bringing the Skeletons out of the Closet: The Law and Human Remains in Art, Archaeology and Museum Collections". Art Antiquity & L. 11: 179-198, 180.
- ^ Margócsy (August 2018). "Sex, religion and a towering treatise on anatomy". Nature. 560 (7718): 304-305. doi:10.1038/d41586-018-05941-0. (PMID) 30104593.
- ^ . Radical Cartography. 27 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2018.
- ^ . The Barre Montpelier Times Argus. The Associated Press. 8 Ocak 2006. 10 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2009.
- ^ . BBC. 19 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
De Humani Corporis Fabrica Libri Septem Latince Yedi kitapta insan vucudunun dokusu uzerine anlamini tasir Andreas Vesalius 1514 1564 tarafindan yazilan ve 1543 te yayinlanan insan anatomisi uzerine bir dizi kitaptir Galen in uzun suredir devam eden calismasi uzerine yazilmis olan kitap anatomi tarihinde buyuk bir ilerlemeydi ve bu sekilde tanitilmistir Fabrica genellikle alegorik pozlarda insan diseksiyonlarinin son derece ayrintili cizimleriyle bilinir Kitap koleksiyonu tartisilan konulari gostermek icin bir cesedi parcalara ayirarak yaygin uygulamadan ayriliyordu ve Paduan derslerine dayanmaktadir Diseksiyonlar daha once bir berber cerrahi tarafindan el ile mudahale yapmasi istenmeyen bir tip doktorunun talimatiyla gerceklestirilmisti Vesalius un basyapiti organlarin ve insan vucudunun tum yapisinin dikkatli bir incelemesini sunmaktadir Bu eser Ronesans donemindeki gorsel alandaki sanatsal gelismeler rafine gravurler ve baskinin teknik gelisimi de dahil olmak uzere bircok ilerleme kaydedilmeden mumkun olmazdi Bu gelismeler ve kendisinin dikkatli ve yerinde mudahalesi sayesinde Vesalius daha once yapilmis olanlardan daha ustun illustrasyonlar uretebildi Koleksiyondaki kitaplarVesalius calismalarini yedi kitap halinde duzenledi 1 Kitap Kemikler ve Kikirdaklar Ilk kitap tum koleksiyonun yaklasik dortte birini olusturuyor Vesalius un mezarliklardan topladigi insan kemikleri ve kikirdak uzerindeki gozlemlerini sunar Insan kemiklerinin fiziksel gorunumunu ve kemik kikirdak yapilarinin fonksiyona gore farklilasmasini icermektedir Her bolumde Vesalius kemikleri ayrintili olarak aciklar ve fiziksel niteliklerini degisik yonleriyle anlatir Acilis bolumlerinde Vesalius kemik ve kikirdak arasindaki doku guc ve esneklik farkliliklariyla ilgilenmekte eklem tipleri arasindaki karmasik farkliliklari aciklamakta ve tanimlayici tekniklerin ve terminolojinin bazi temel unsurlarini gozden gecirerek kemiklerin ve iskelet organizasyonunun genel yonlerini aktarmaktadir Bu kitabin ana temasi Galen in insan iskeletinin kemiklerini tanimlamasinin dogru olup olmadigini gostermektir Vesalius insan iskeleti uzerine ders verdiginde Galen in gozlemlerine inanilirlik kazandirmak icin hayvan kemiklerini de sunmak zorunda kaldi Andreas Vesalius un De humani corporis Fabrica eserinden 1543 goruntu sayfa 163 2 Kitap Baglar ve Kaslar Burada Vesalius kaslarin yapisini vucudun hareket yaratmasinda kullanilan yapilari ve eklemleri bir arada tutmak icin kullanilan dokulari anlatmaktadir Et kesen kasaplari gozlemleyerek insan vucudunun diseksiyonunda kullandiklari becerileri birlestirmeyi basardi Vucuttaki her bir kasi etkili bir sekilde gozlemlemek icin bir insan vucudunun nasil kesilecegi siralanmistir Her cizim bir insan vucudunu incelerken izlenebilecek sekilde vucudun derinlere dogru inen bir gorunumunu gosterir Vesalius ayrica bir diseksiyon yapmak icin gereken aletlerden de bahseder Burada Vesalius Galen in anatomik tanimlarinin kendi gozlemleriyle nasil uyusmadigini aciklamaya baslar Galen e saygi gostermek icin Galen in anatomik yapiyi kullanmasinin aslinda dogru oldugunu ancak insanlar icin olmadigini one suruyor Hatta bazi yapilari Galen in yapacagi sekilde tarif etmeye devam ediyor Kitap 3 Damarlar ve Arterler Kitap 4 Sinirler 3 ve 4 Kitaplarda Vesalius damarlari atardamarlari tanimlar ve sinirleri damar olarak adlandirir Ancak farkli fiziksel yapilarina dikkat ceker damarlar ve atardamarlar ici bos bir kanal icerir ancak sinirlerde bu durum yoktur Vesalius havanin akcigerlerden ve kalpten gectigi yolu tanimlar Bu sureci bir agacin govdesinden dallari araciligi ile cikan yollar olarak tanimlar Ayrica vucudun dort damar portal ven vena kava arter benzeri ven simdi Pulmoner Ven olarak bilinmektedir ve umblikal ven ve iki arter aort ve damar benzeri arter simdi Pulmoner Arter olarak bilinmektedir icerdigini anlatmaktadir Ayrica damarlarin daha kucuk damarlara ve arterlere ayrilan ana damarlar oldugunu anlatmaktadir Vesalius atardamar toplardamar ve sinirler tablosunda yaklasik alti yuz damari listeler ancak ellerde ve ayaklarda bulunan daha kucuk damarlardan kutanoz sinirlerin terminal damarlarindan veya akciger ve karacigerdeki damarlardan bahsetmez 5 Kitap Beslenme ve Ureme Organlari Vesalius beslenme organlarinin uriner sistemin ve erkek ve disi ureme sistemlerinin ayrintili aciklamalarini verir Sindirim ve ureme sistemlerinin her biri bu kitabin yaklasik yuzde kirkini olusturur ve bobrek sisteminin tanimi ve onu kesmek icin dogru teknik kitabin geri kalanini olusturur Tum koleksiyonun en uzun bolumu olan son bolumde Vesalius abdominopelvik organlarin nasil kesilecegi konusunda ayrintili olarak adim adim talimatlar verir Kitabin ilk yarisinda Vesalius peritonu yemek borusunu mideyi omentumu bagirsaklari ve mezenteri anlatir Daha sonra karacigeri safra kesesini ve dalagi tarif etmeye devam eder Son olarak bobrekleri mesaneyi ve ureterleri tanimlar Vesalius gebeligin anatomisine asina degildi ve bu durum De Fabrica nin 1543 baskisinda yanlislikla bir zonary bant seklinde plasenta ve fetal membranin resimlerini sunmasina neden oldu Vesalius insan disi ureme organlarindan ziyade kopek ureme organlarini kullanan Galenik tibba guveniyordu Cizimler 1555 baskisinda duzeltilmistir Yeni goruntuler diskoid bir plasenta ve fetal membrani gostermektedir 6 Kitap Kalp ve Iliskili Organlar 7 Kitap Beyin Vesalius De humani corporis fabrica 609 plakadaki figurle tezat olusturuyordu Bu kitaplar kalbin ve solunum organlarinin beynin ve zarlarinin gozun duyu organlarinin ve uzuvlarin sinirlerinin yapi ve islevlerini anlatir Gozun diseksiyonuna da bir bolum ayrilmistir Vesalius plevranin torasik duvarlara baglanmasinin degisken gucune perikardin diyaframa guclu baglanmasina kalbin ventrikullerinin sekli ve oryantasyonu ve semilunar kapaklarin tanimi uzerine yorum yaparak vucudun organlarini ayrintili olarak aciklar Her kitabi sirasiyla kalbi ve beyni incelemenin dogru yolu nedir hakkindaki bir bolumle kapatir Galen in hatalariRoma imparatorlugunun onde gelen Yunan hekimi cerrahi ve filozofu Galen diger konularin yani sira anatomi uzerine calismisti Ancak calismalari Vesalius zamanina kadar buyuk olcude kontrolsuz kaldi Fabrica buyuk kan damarlarinin karacigerden geldigi fikri de dahil olmak uzere Galen in en belirgin hatalarindan bazilarini duzeltti Bir insan cesedini incelerken Vesalius Galen in hayvan kopek ve maymun kadavralarini kullanmasi nedeniyle Galen in gozlemlerinin kendisininkilerle tutarsiz oldugunu kesfetti Bununla birlikte Vesalius Galen in bazi yanilgilarini devam ettirdi ornegin venlerde atardamarlardan cok farkli bir kanin aktigi fikri gibi William Harvey in kan dolasimi uzerine calismasina 1628 kadar Galen in bu yanilgisinin Avrupa da duzeltilmesi mumkun olmadi De humani corporis Fabrica dan 1543 sayfa 372 den goruntu Yayinlanma1543 baskisi Vesalius eserini 28 yasinda yayimlatmis kalitesini saglamak icin buyuk caba sarf etmis ve Kutsal Roma Imparatoru V Charles a ithaf etmistir 250 den fazla illustrasyon buyuk sanatsal degere sahiptir Genellikle modern bilim adamlari tarafindan Vesalius un daha onceki risaleleri icin cizimler saglayan Calcar li Johannes Stephanus tan ziyade Titian in studyosuna atfedilir Gravurler anatomi profesorlerinin kendileri tarafindan asla yapilmayan gunun anatomik atlaslarindaki illustrasyonlardan cok daha ustundu Vesalius eserin zamanin onde gelen matbaacilarindan Johannes Oporinus tarafindan yayinlanmasini diledigi icin gravur bloklari Isvicre nin Basel kentine nakledildi Vesalius un Oporinus a yazili talimatlari iter o kadar degerliydi ki matbaaci bunlari da dahil etmeye karar verdi Cizimler cok ince ayrintilara izin veren ahsap bloklar uzerine islenmistir 1555 baskisi 1555 te ikinci baskisi yapildi Toronto Universitesi Thomas Fisher Nadir Kitaplar Kutuphanesi ne bagislanan bu basimin bir nushasindaki aciklamalar Vesalius un kendisine ait olarak tanimlandi Burada ucuncu bir baskiyi dusundugunu ancak asla yapamadigini gosterdi SunumFabrica nin basarisi calismanin onemli masraflarini karsiladi ve kismen ucuz yetkisiz kopyalar yoluyla Vesalius a Avrupa ununu getirdi Kutsal Roma Imparatoru V Charles a doktor olarak atandi Vesalius ona ilk basilmis kopyayi sundu baska hicbir kopyada bulunmayan ozel olarak elle boyanmis resimlerle suslenmis ve imparatorluk moru ipekle ciltlenmis sekilde Fabrica ya eslik etmek icin Vesalius yogun ve daha ucuz bir Epitome yayinladi Bu durum 1543 te yayinlandigi zaman 10 mal oldu Sonuc olarak Epitome Fabrica dan daha yayginlasti Epitome Fabrica dan alinan gorsel materyali yogunlastiran sekiz anatomik gravur dogrudan Fabrica dan alinan insan iskeletinin bir illustrasyonu ve iki yeni ahsap plaka iceriyordu Insan temini16 yuzyilda insan bedenlerinin diseksiyonu Kilise tarafindan siddetle yasaklandi Bu nedenle bu duruma karsin Vesalius De Humani Corporis Fabrica da idam suclularinin cesetlerini gizlice almak zorunda kaldi Suclularin cesetlerini calma islemi anatomistlerin ve sanatcilarin insan vucudunu incelemesi icin onemli bir yoldu Ornegin 1828 de cesetlerin diseksiyon icin anatomistlere teslim edildigi Burke ve Hare vakasi icerisinde finansal hedefler iceriyordu Hayatta kalan kopyalar1543 ve 1555 baskilarindan 700 den fazla kopya gunumuze ulasmistir Bunlarin 2018 e kadar 29 kopyasi Londra da 20 si Paris te 14 u Boston da 13 u New York ta 12 si Cambridge de Ingiltere ve 11 er kopyasi Oxford ve Roma daydi Brown Universitesi ndeki John Hay Kutuphanesi tabaklanmis insan derisiyle ciltlenmis bir nushaya sahiptir Metinde birkac sayfa ile ayrilmis olsalar da bazi resimler yan yana yerlestirildiginde arka planda birbirini tamamlayan bir manzara panoramasi olusturur Ayrica bakinizEn pahali kitaplarin ve el yazmalarinin listesiBibliyografyaO Malley C D Andreas Vesalius of Brussels 1514 1564 Berkeley University of California Press 1964 Vesalius Andreas De humani corporis fabrica libri septem Title page Andreae Vesalii Bruxellensis scholae medicorum Patauinae professoris De humani corporis fabrica libri septem Basileae Basel Ex officina Joannis Oporini 1543 Ceviriler Vesalius Andreas On the Fabric of the Human Body translated by W F Richardson and J B Carman 5 vols San Francisco and Novato Norman Publishing 1998 2009 Vesalius Andreas The Fabric of the Human Body An Annotated Translation of the 1543 and 1555 Editions edited by D H Garrison and M H Hast Northwestern University 2003 Vesalius Andreas La Fabrique du corps humain 1543 livre I dans La fabrique de Vesale et autres textes 3 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde First translation in French by J Vons et S Velut Paris BIU Sante 2014 Dis baglantilarAndreae Vesalii Bruxellensis De humani corporis fabrica libri septem Basileae 1543 21 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde A U S National Library of Medicine project to digitize images and plates from rare and beautiful historic books in the biomedical sciences Andreas Vesalius De Humani Corporis Fabrica Historical Anatomies on the Web 24 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Selected images from the original work National Library of Medicine De Humani Corporis Fabrica online 1 Eylul 2016 tarihinde at sitesinde arsivlendi translated with full images from Northwestern University Andreae Vesalii bruxellensis scholae medicorum Patavinae professoris de Humani corporis fabrica Libri septem 2 Subat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Basileae ex officina Ioannis Oporini June 1543 Selected images from De humani corporis fabrica 2 Subat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde From The College of Physicians of Philadelphia Digital Library Anatomia 1522 1867 Anatomical Plates from the Thomas Fisher Rare Book Library Andreae Vesalii Bruxellensis De humani corporis fabrica libri septem Venetiis 1548 1 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta De humani corporis fabrica ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurKaynakca Persaud T V N Early History of Human Anatomy From Antiquity to the Beginning of the Modern Era Springfield Illinois Charles C Thomas Publishing 1984 60 Vesalius Andreas The Illustrations from the Works of Andreas Vesalius of Brussels With Annotations and Translations a Discussion of the Plates and Their Background Authorship and Influence and a Biographical Sketch of Vesalius Translated by Charles D O Malley and Jean Bertrand De Cusance Morant Saunders New York Dover Publishers 1973 Brian S Baigrie Scientific Revolutions pages 40 49 has more information and a translation of Vesalius preface University of Toronto 26 Mart 2013 27 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi De humani corporis fabrica Epitome CCF 46 36 Cambridge Digital Library 27 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2016 M Kemp A drawing for the Fabrica and some thoughts upon the Vesalius muscle men Medical History 1970 a b Shelbourn 2006 Bringing the Skeletons out of the Closet The Law and Human Remains in Art Archaeology and Museum Collections Art Antiquity amp L 11 179 198 180 Margocsy August 2018 Sex religion and a towering treatise on anatomy Nature 560 7718 304 305 doi 10 1038 d41586 018 05941 0 PMID 30104593 Radical Cartography 27 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2018 The Barre Montpelier Times Argus The Associated Press 8 Ocak 2006 10 Agustos 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2009 BBC 19 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2017