Debre (Makedonca; Дебaр Debar; Arnavutça: Dibër veya Dibra; Osmanlı dönemi: Debre-i Bâlâ), Kuzey Makedonya’nın batısında, Arnavutluk sınırında bulunan bir belediye merkezidir.
Debre | |
---|---|
Kasaba | |
Debre Дебар Dibër | |
Debre Debre’nin Kuzey Makedonya'daki konumu | |
Ülke | Kuzey Makedonya |
Bölge | Güneybatı |
Belediye | Debre |
İdare | |
• Belediye başkanı | |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 145.67 km² |
Rakım | 625 m |
Nüfus (2002) | |
• Toplam | 19.542 |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Alan kodu | (+389) 046 |
Plaka kodu | DB |
Resmî site Debre Belediyesi |
Yer Adı
Kasabanın adı Yunancada Δίβρη (Dibrē) veya Δίβρα (Dibra) şeklinde geçmektedir. Antik Yunan'da Deborus veya Deberos şeklinde kaynaklarda geçerken bölgenin değişik kavimlerce istilası sırasında Dibera, Uranik ve Oronak isimleri de kullanılmıştır.[]
Coğrafya
Kuzey Makedonya’nın batısında yer alan Debre, ülkenin idari sınıflanmasında Güneybatı Bölgesi sınırları içindedir.
Debre'nin etrafında Dešat, Stogovo, Jablanica ve Bistra dağları bulunur. Debre Gölü, Adriyatik Denizi'ne dökülen Kara Drin Nehri ve bölgede bulunmaktadır.
Tarih
2.yüzyıl Roma kaynaklarında adına rastlanan şehir, Epir Despotluğu, Bulgarlar, Haçlılar, Bizanslılar ve Sırplar arasında el değiştirdi.
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi
Debre, 14. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına girmiştir. Bu dönemden 20. yüzyıl başlarına (1912-1913) kadar Osmanlı idaresinde kalmıştır.
14.yüzyıl Türk fetihlerinden 20. yüzyıl Balkan Savaşları’na kadar Osmanlı hâkimiyeti altında kaldı. Osmanlılara karşı Katolik Arnavut Prens Gjergj Kastriot Skanderbeg mücadele etti ise de başarılı olamadı. 1950-1960'lı yıllarda birçok Türk aile bölgeyi terk etmek zorunda kalarak Türkiye'ye göç etmiştir. Atatürk'ün dedesi Kızıl Hafız Ahmet Efendi'nin Debre'nin bir köyünden olduğu söylenmektedir.
Bölgedeki Osmanlı egemenliği 1912-1913 itibarıyla sona ermiştir. Debre’nin merkezi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Debre-i Bâlâ adını taşımıştır (دبرهء بالا Debre-i Bālā) ve son dönem (19. yüzyıl sonu) idari dağılımda Manastır Vilayeti’nde Debre Sancağı’na bağlı bir merkez olmuştur.
Yugoslavya Krallığı Dönemi
Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrasında, küçüklü büyüklü birçok muharebe sonrasında Debre’nin de yer aldığı bölge, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğinde kalmıştır. Krallık, sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemen olmuştur.
Yugoslavya Dönemi
1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu dönemde de Debre, devam eden idari yapı içinde yer almıştır.
Makedonya Cumhuriyeti Dönemi
1991 yılında Makedonya’nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Debre, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde yer almıştır.
Nüfus
2002 sayımlarına göre Debre Belediyesi’nin toplam nüfusu 19.542 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir: Arnavutlar 11.348; Makedonlar 3.911; Türkler 2.684 ve diğerleri…
Kaynakça
- ^ a b 2002 nüfus sayımı sonuçları 8 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
- ^ a b Binbaşı M.Nasrullah; Kolağası M.Rüşdi; Mülazım M.Eşref, Osmanlı Atlası - XX. Yüzyıl Başları, (Haz.: Yaşar Baş, Rahmi Tekin), Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul 2003, s. 28-40.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Debre Makedonca Debar Debar Arnavutca Diber veya Dibra Osmanli donemi Debre i Bala Kuzey Makedonya nin batisinda Arnavutluk sinirinda bulunan bir belediye merkezidir DebreKasabaDebre Debar DiberDebreDebre nin Kuzey Makedonya daki konumuUlke Kuzey MakedonyaBolgeGuneybatiBelediyeDebreIdare Belediye baskaniYuzolcumu Toplam145 67 km Rakim625 mNufus 2002 Toplam19 542Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Alan kodu 389 046Plaka koduDBResmi site Debre BelediyesiYer AdiKasabanin adi Yunancada Dibrh Dibre veya Dibra Dibra seklinde gecmektedir Antik Yunan da Deborus veya Deberos seklinde kaynaklarda gecerken bolgenin degisik kavimlerce istilasi sirasinda Dibera Uranik ve Oronak isimleri de kullanilmistir kaynak belirtilmeli CografyaKuzey Makedonya nin batisinda yer alan Debre ulkenin idari siniflanmasinda Guneybati Bolgesi sinirlari icindedir Debre nin etrafinda Desat Stogovo Jablanica ve Bistra daglari bulunur Debre Golu Adriyatik Denizi ne dokulen Kara Drin Nehri ve bolgede bulunmaktadir Tarih2 yuzyil Roma kaynaklarinda adina rastlanan sehir Epir Despotlugu Bulgarlar Haclilar Bizanslilar ve Sirplar arasinda el degistirdi Osmanli Imparatorlugu Donemi Debre 14 yuzyilda Osmanli Imparatorlugu sinirlarina girmistir Bu donemden 20 yuzyil baslarina 1912 1913 kadar Osmanli idaresinde kalmistir 14 yuzyil Turk fetihlerinden 20 yuzyil Balkan Savaslari na kadar Osmanli hakimiyeti altinda kaldi Osmanlilara karsi Katolik Arnavut Prens Gjergj Kastriot Skanderbeg mucadele etti ise de basarili olamadi 1950 1960 li yillarda bircok Turk aile bolgeyi terk etmek zorunda kalarak Turkiye ye goc etmistir Ataturk un dedesi Kizil Hafiz Ahmet Efendi nin Debre nin bir koyunden oldugu soylenmektedir Bolgedeki Osmanli egemenligi 1912 1913 itibariyla sona ermistir Debre nin merkezi Osmanli Imparatorlugu doneminde Debre i Bala adini tasimistir دبرهء بالا Debre i Bala ve son donem 19 yuzyil sonu idari dagilimda Manastir Vilayeti nde Debre Sancagi na bagli bir merkez olmustur Yugoslavya Kralligi Donemi Osmanli Imparatorlugu donemi sonrasinda kucuklu buyuklu bircok muharebe sonrasinda Debre nin de yer aldigi bolge Sirp Hirvat ve Sloven Kralligi egemenliginde kalmistir Krallik sonrasinda Yugoslavya Kralligi olarak 1943 yilina dek egemen olmustur Yugoslavya Donemi 1943 yili ile beraber Yugoslavya Kralligi ortadan kalkmis yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmustur Bu donemde de Debre devam eden idari yapi icinde yer almistir Makedonya Cumhuriyeti Donemi 1991 yilinda Makedonya nin Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti nden bagimsizligini ilan etmesiyle Debre bagimsiz Makedonya Cumhuriyeti icinde yer almistir Nufus2002 sayimlarina gore Debre Belediyesi nin toplam nufusu 19 542 kisidir Bu nufusun etnik dagilimi su sekildedir Arnavutlar 11 348 Makedonlar 3 911 Turkler 2 684 ve digerleri Kaynakca a b 2002 nufus sayimi sonuclari 8 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Makedonya Cumhuriyeti Devlet Istatistik Enstitusu Makedonca Ingilizce a b Binbasi M Nasrullah Kolagasi M Rusdi Mulazim M Esref Osmanli Atlasi XX Yuzyil Baslari Haz Yasar Bas Rahmi Tekin Osmanli Arastirmalari Vakfi Istanbul 2003 s 28 40