Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Deliorman ya da Deli Orman (Bulgarca: Лудогорие Ludogorie), Aşağı Tuna Ovası'nda yer alan; Rusçuk, Razgrad, Silistre, Şumnu, Eski Cuma ve Dobriç şehirlerini de kapsayan geniş bir bölgedir. Bu bölge hâlâ Türklerin yoğun olarak oturdukları yerlerden biridir.
Yerli halk tarafından böyle adlandırılmasının sebebi ağırlıklı olarak Meşe, Gürgen ve Kızılcık ağaçlarından oluşan çok sık ve geçit vermez ormanlarla örtülü olmasından ileri gelmektedir. Osmanlı arşivlerinde ise ismi "Deli orman" olarak geçmektedir. 1942'de Bulgaristan hükûmeti Slav kökenli olan "Polesie" (orman tarafındaki yer) ismini koyduysa da bu isim asla yaygın kullanıma geçmedi ve 1952'de şu anki adına çevrildi.[] Bulgarca isim, Türkçeden mot-a-mot (kelimesi kelimesine) tercüme ile "Deli" (Луд Lud), "Orman" (гора gora) oluşturulmuştur.
Bölge tarihte pehlivanları ile ün yapmıştır. Deliormanlı güreşçiler arasında Koca Yusuf, Ahmet Kara, Hergeleci İbrahim, Kurtdereli Mehmet Pehlivan ve Katrancı Mehmet Pehlivan başta gelir.
Bölgeye ilk gelen Türkler, Kıpçaklar ve Peçeneklerdir. Daha Osmanlı Devleti kurulmadan çok önceleri Selçuklu Prensi İzzeddin Keykavus ve Hacı Bektaş-ı Veli'nin öğrencisi Sarı Saltuk binlerce Türkmen'le birlikte buraya gelmişler ve Kıpçak-Peçenek toplulukları ile karışmışlardır. Osmanlı Devleti kurulduktan sonra ilk zamanlar bölgeye pek fazla iskan olmamıştır, Osmanlı Devleti daha çok Güney Bulgaristan'daki şehirlere, ele geçirdiği beyliklerin ahalisini yerleştirmekteydi, fakat Kuzeyde bulunan Deliorman ve Dobruca'ya iskân yapmamaktaydı. Bu durum Yavuz Sultan Selim dönemiyle değişti, Şah İsmail ile yapılan savaştan sonra Anadolu'daki Alevî inanışlı bâzı Türkmenler, Osmanlı Devleti'nden soğudular. Bunun üzerine Osmanlı yönetimi isyana katılan Türkmen aşiretlerini parçalayıp bir kısmını Balkan dağlarının ardında bulunan, Kuzey ülkelerinden ve Leh Kazaklarından gelecek saldırıda ilk zarara uğrayacak bölge olan Deliorman'a sürgün etmeye başladı. Kırşehir, Kırıkkale, Yozgat gibi illerdeki Alevi nüfusun önemli bir kısmı Deliorman'a sürüldü. Alevi Türkmenlerin ezici çoğunlukta olduğu Tokat, Sivas ve Malatya gibi şehirlerdeki Alevî nüfustan da büyük oranlarda Deliorman'a sürgün yaşandı. Sürgünle birlikte Deliorman'a gelen Türkmen toplulukları 16. yüzyılda Deliorman'da azınlık olan Türk nüfusunu çoğunluğa çevirdiler, yerli Sarı Saltuk Türkleriyle karışarak Deliorman Türk topluluğunu oluşturdular, 16. yüzyılda sürgün ile gelen Türkmenler Deliorman'a çabuk ısındılar çünkü burada 1200'lü yıllarla başlayan bir Horasani kültür vardı. Bu tarihi ve kültürel özelliklerinden dolayı Deliorman bölgesi Tasavvufi düşüncelerin ve özellikle de Bektaşilik, Babailik, Bedreddinilik gibi tarikatların çok yoğun olduğu bir bölge olarak anıldı, II. Mahmud döneminde özellikle Bektaşi tekkelerinin birçoğunun kapatılması açık kalanların ise birçoğuna Nakşibendi şeyhlerin atanması neticesinde Deliorman'ın Alevi-Bektaşi yönü azalmaya başladı, bir kısmı Sünnîleşti. Bulgaristan topraklarının elden çıkmasıyla halk Anadolu'ya göç etmeye başladı, özellikle Trakya ve Ege bölgesine ve Adana-Mersin civarına yerleşen Deliormanlılar toplu halde köyler kurarak kendi kültürlerini yaşattılar.
Kaynakça
 | Bulgaristan'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Deliorman ya da Deli Orman Bulgarca Ludogorie Ludogorie Asagi Tuna Ovasi nda yer alan Ruscuk Razgrad Silistre Sumnu Eski Cuma ve Dobric sehirlerini de kapsayan genis bir bolgedir Bu bolge hala Turklerin yogun olarak oturduklari yerlerden biridir Yerli halk tarafindan boyle adlandirilmasinin sebebi agirlikli olarak Mese Gurgen ve Kizilcik agaclarindan olusan cok sik ve gecit vermez ormanlarla ortulu olmasindan ileri gelmektedir Osmanli arsivlerinde ise ismi Deli orman olarak gecmektedir 1942 de Bulgaristan hukumeti Slav kokenli olan Polesie orman tarafindaki yer ismini koyduysa da bu isim asla yaygin kullanima gecmedi ve 1952 de su anki adina cevrildi kaynak belirtilmeli Bulgarca isim Turkceden mot a mot kelimesi kelimesine tercume ile Deli Lud Lud Orman gora gora olusturulmustur Bolge tarihte pehlivanlari ile un yapmistir Deliormanli guresciler arasinda Koca Yusuf Ahmet Kara Hergeleci Ibrahim Kurtdereli Mehmet Pehlivan ve Katranci Mehmet Pehlivan basta gelir Bolgeye ilk gelen Turkler Kipcaklar ve Peceneklerdir Daha Osmanli Devleti kurulmadan cok onceleri Selcuklu Prensi Izzeddin Keykavus ve Haci Bektas i Veli nin ogrencisi Sari Saltuk binlerce Turkmen le birlikte buraya gelmisler ve Kipcak Pecenek topluluklari ile karismislardir Osmanli Devleti kurulduktan sonra ilk zamanlar bolgeye pek fazla iskan olmamistir Osmanli Devleti daha cok Guney Bulgaristan daki sehirlere ele gecirdigi beyliklerin ahalisini yerlestirmekteydi fakat Kuzeyde bulunan Deliorman ve Dobruca ya iskan yapmamaktaydi Bu durum Yavuz Sultan Selim donemiyle degisti Sah Ismail ile yapilan savastan sonra Anadolu daki Alevi inanisli bazi Turkmenler Osmanli Devleti nden sogudular Bunun uzerine Osmanli yonetimi isyana katilan Turkmen asiretlerini parcalayip bir kismini Balkan daglarinin ardinda bulunan Kuzey ulkelerinden ve Leh Kazaklarindan gelecek saldirida ilk zarara ugrayacak bolge olan Deliorman a surgun etmeye basladi Kirsehir Kirikkale Yozgat gibi illerdeki Alevi nufusun onemli bir kismi Deliorman a suruldu Alevi Turkmenlerin ezici cogunlukta oldugu Tokat Sivas ve Malatya gibi sehirlerdeki Alevi nufustan da buyuk oranlarda Deliorman a surgun yasandi Surgunle birlikte Deliorman a gelen Turkmen topluluklari 16 yuzyilda Deliorman da azinlik olan Turk nufusunu cogunluga cevirdiler yerli Sari Saltuk Turkleriyle karisarak Deliorman Turk toplulugunu olusturdular 16 yuzyilda surgun ile gelen Turkmenler Deliorman a cabuk isindilar cunku burada 1200 lu yillarla baslayan bir Horasani kultur vardi Bu tarihi ve kulturel ozelliklerinden dolayi Deliorman bolgesi Tasavvufi dusuncelerin ve ozellikle de Bektasilik Babailik Bedreddinilik gibi tarikatlarin cok yogun oldugu bir bolge olarak anildi II Mahmud doneminde ozellikle Bektasi tekkelerinin bircogunun kapatilmasi acik kalanlarin ise bircoguna Naksibendi seyhlerin atanmasi neticesinde Deliorman in Alevi Bektasi yonu azalmaya basladi bir kismi Sunnilesti Bulgaristan topraklarinin elden cikmasiyla halk Anadolu ya goc etmeye basladi ozellikle Trakya ve Ege bolgesine ve Adana Mersin civarina yerlesen Deliormanlilar toplu halde koyler kurarak kendi kulturlerini yasattilar Kaynakca Enciklopediya Blgariya in Bulgarian T 3 I L Sofiya Blgarska akademiya na naukite 1982 Composite Antarctic Marine Gazetteer Placedetails 11 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2021 Bulgaristan daki bir yerlesim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz