Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Mayıs 2013) |
Katrancı Mehmet Pehlivan, 1859 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nda -bugün Bulgaristan sınırları içinde kalan- Deliorman bölgesinin Şumnu şehrinin bir köyünde doğmuş efsanevi Türk güreşçidir. Diğer Osmanlı İmparatorluğu başpehlivanları gibi onun da Deliorman bölgesinde doğup büyümesi, pehlivan olmasının önünü açmıştır. Tıpkı Koca Yusuf gibi Evlad-ı Fatihan mensubu bir Şumnulu olup, 1453 sonrası Fatih Sultan Mehmet tarafından Balkanlar'a yerleştirilen bir Türk aileden gelmektedir ve 93 Harbi olarak anılan 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı öncesi, Anadolu topraklarına göç ederek, Balkanlar'daki memleketine benzettiği 'nda bulunan Susurluk'un Göbel beldesine yerleşmiştir.
| Katrancı Mehmet | |
|---|---|
| Doğum | 1859 Şumnu, Bulgaristan |
| Ölüm | 1925 (65-66 yaşlarında) Susurluk, Balıkesir |
| Profesyonel güreş kariyeri | |
| Takma ad(lar)ı | Katrancı |
| Boyu | 1,96 m (6 ft 5 in) |
| Kilosu | 145 kg (320 lb) |
Dönemin önemli pehlivanlarından Koca Yusuf, Kurtdereli Mehmet Pehlivan, Adalı Halil, Ahmet Kara, , Hergeleci İbrahim, , Filiz Nurullah ile güreşmiştir. Edirne Kırkpınar başpehlivanlığı bulunmaktadır. Döneminin Osmanlı başpehlivanıdır ve güreş otoritelerine göre bu pehlivanlardan sonra yağlı güreş tarihimizdeki başpehlivan dönemi bitmiştir.
1892 yılında düzenlenen güreşlerde yeni yetişmekte olan Kurtdereli Mehmet Pehlivan'ı ezerek, güreş tarihçisi 'e göreyse kaburga kemiklerini kırarak yendi ve sonraları dostu olacak olan Kurtdereli Mehmet Pehlivan'ın bir süre hasta yatmasına ve güreş sahalarından uzak kalmasına neden oldu. 1894 Mayıs ayında Manyas'ın Mürvetler köyünde yapılan düğün güreşinde Kurtdereli Mehmet Pehlivan'la tekrar karşılaştı. İki sene öncesine oranla daha gelişmiş olan Kurtdereli Mehmet Pehlivan’ı bu müsabakada da yendi. İsmi gittikçe ünlenen Katrancı, Osmanlı topraklarının her yerinden güreş müsabakaları almaya başladı.
Bugün Yunanistan topraklarında bulunan Selanik'te o dönem "Beşçınarlar Bahçesi"ni çalıştıran İsmail Bey, bahçesinde düzenlediği ve 30 Ağustos - 1 Eylül 1896 tarihlerinde yapılacağı önceden ilan edilen güreşlere; Türkiye'nin en ünlü güreşçileri ile beraber Bursa-Balıkesir yöresinden Katrancı Mehmet'i ve Kurtdereli Mehmet'i de çağırmıştı. Bu güreşlere Katrancı Mehmet ve Kurtdereli Mehmet birlikte gittiler. Davet edilen diğer pehlivanlardan yalnız Adalı Halil ve gelmişlerdir ve Selanik’te yayınlanan "Asır Gazetesi" bu güreşlerin sonucunu şöyle bildirmiştir:
Katrancı Mehmet Pehlivan, Büyük Yaşar'ı mağlup ederek ödülün yarısını hak etti ise de, Adalı Halil Pehlivan ve Kurtdereli Mehmet Pehlivan yenişemediklerinden mükafat ikisine bölüştürülerek verilmiştir.
1897 yılına gelindiğindeyse, bu yıl Osmanlı Devleti için bir savaş yılı olmuştur. Girit ve Yunanistan'da 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı bütün şiddeti ile devam ediyor ve bu nedenle birçok Türk buralardan anayurda göç ediyordu. Osmanlı Devleti, göçmenlere ve savaş gazilerine yardım toplamak için her il ve ilçede güreşler düzenliyordu. Bu amaçla Bursa’da bir dernek kurulmuş ve dernek 26 Nisan 1897 Cuma günü ve 28 Nisan 1897 Pazar günü Bursa’da güreş yarışmaları düzenlemişti.
Güreşlere Kütahyalı Kafa Ali, Balıkesirli Kurtdereli Mehmet Pehlivan ve Katrancı Mehmet Pehlivan, Yenişehir’den Rüstem, Şumnulu Arap Ali ve Küçük Yusuf Pehlivan katıldılar. Cuma günkü güreşte Katrancı Mehmet, 'la güreşti ve uzun süren güreşin sonunda yenişemeyip berabere sayıldılar. Pazar günü de Katrancı Mehmet, Kurtdereli Mehmet ile güreşti ama onunla da bu defa yenişemediler.
1898’de İstanbul’a gelen dönemin en ünlü Fransız sirk cambazı ve menajer , Kurtdereli Mehmet Pehlivan ile Katrancı Mehmet Pehlivan'ı Avrupa turnesi için Paris’e götürdü. Bugünkü adı L'Équipe olan ve Fransa Bisiklet Turu ile bugünkü UEFA Şampiyonlar Ligi fikrini ortaya atan Fransa'nın gelmiş geçmiş en ünlü spor gazetesi Le Velo Gazetesi de Katrancı Mehmet Pehlivan'a büyük yer ayırmıştır. L'Équipe (Le Velo) arşivindeki bilgilere göre, Moulin Rouge'un açılmasına ilham veren ve meşhur Can-can dansının da ünlendiği Paris Folies Bergère'de Ocak 1899’da düzenlenen “Paris Şehri Ödülü” yarışmalarına katılan Katrancı Mehmet Pehlivan, bu yarışmalarda üç şampiyon Fransız güreşçiyi de yendikten sonra dördüncü güreşte yenilerek greko-romen güreş tarzını tam bilmiyor olmanın sıkıntısını çekmiştir. Folies Bergère müzikholünün sahnesinde tüm Avrupa basınının ilgisini çeken Katrancı Mehmet Pehlivan, yağlı güreşin yanı sıra bilhassa karakucak güreş tarzının da üstadı olarak gösterilmektedir. 'in yazdığına göre, karakucak güreşmek şartıyla bütün başpehlivanlara meydan okumuş ve ortaya da 50 lira koydu. Katrancı Mehmet, Adapazarı’na giderek Abaza Hasan Pehlivan'ı 15 dakikada yenerek 50 lirayı kazandı.
Yazar 'in de akrabası olan cihan pehlivanlarından Katrancı Mehmet Pehlivan, 1928 yılında Susurluk'un Göbel beldesinde ölmüştür. İsmi onuruna güreşler düzenlenmektedir ve şehrin en büyük caddesine ismi verilip heykeli dikilmiş, camii duvarlarına da resimleri asılmış olup aynı beldede bulunmakta olan mezar taşına da şu kitabe yazılmıştır:
Ah Mehmet mevt / Ünün vardı Türkiye’de / Yenilmedin Avrupa’da / Ahir ecel geldi ser’e / Bu kabirde yatan insan / Katrancı Mehmet Pehlivan. / Oku bana bir fatiha / Ruhu olsun daima şadan.
Kaynakça
- Karayel, M. Sami: En Meşhur Türk Pehlivanları 2: Koca Yusuf. Muallim Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul 1942.
- Karayel, M. Sami: En Meşhur Türk Pehlivanları 3: Kurtdereli Mehmet. Muallim Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul 1942.
- Koloğlu, Orhan: Türk Güreşi. Yavuz Yayınları, İstanbul, 1972
- Susurluk Kardeş Gazetesi, 2013 3 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mayis 2013 Katranci Mehmet Pehlivan 1859 yilinda Osmanli Imparatorlugu nda bugun Bulgaristan sinirlari icinde kalan Deliorman bolgesinin Sumnu sehrinin bir koyunde dogmus efsanevi Turk gurescidir Diger Osmanli Imparatorlugu baspehlivanlari gibi onun da Deliorman bolgesinde dogup buyumesi pehlivan olmasinin onunu acmistir Tipki Koca Yusuf gibi Evlad i Fatihan mensubu bir Sumnulu olup 1453 sonrasi Fatih Sultan Mehmet tarafindan Balkanlar a yerlestirilen bir Turk aileden gelmektedir ve 93 Harbi olarak anilan 1877 1878 Osmanli Rus Savasi oncesi Anadolu topraklarina goc ederek Balkanlar daki memleketine benzettigi nda bulunan Susurluk un Gobel beldesine yerlesmistir Katranci MehmetDogum1859 Sumnu BulgaristanOlum1925 65 66 yaslarinda Susurluk BalikesirProfesyonel gures kariyeriTakma ad lar iKatranciBoyu1 96 m 6 ft 5 in Kilosu145 kg 320 lb Osmanli Imparatorlugu Edirne Kirkpinar Yagli Guresleri baspehlivanlari Katranci Mehmet Pehlivan Solda ve Kurtdereli Mehmet Pehlivan Sagda Fransa nin baskenti Paris te cihan pehlivanligi icin gittikleri turnede Folies Bergere muzikholu Paris 1899 Donemin onemli pehlivanlarindan Koca Yusuf Kurtdereli Mehmet Pehlivan Adali Halil Ahmet Kara Hergeleci Ibrahim Filiz Nurullah ile guresmistir Edirne Kirkpinar baspehlivanligi bulunmaktadir Doneminin Osmanli baspehlivanidir ve gures otoritelerine gore bu pehlivanlardan sonra yagli gures tarihimizdeki baspehlivan donemi bitmistir 1892 yilinda duzenlenen gureslerde yeni yetismekte olan Kurtdereli Mehmet Pehlivan i ezerek gures tarihcisi e goreyse kaburga kemiklerini kirarak yendi ve sonralari dostu olacak olan Kurtdereli Mehmet Pehlivan in bir sure hasta yatmasina ve gures sahalarindan uzak kalmasina neden oldu 1894 Mayis ayinda Manyas in Murvetler koyunde yapilan dugun guresinde Kurtdereli Mehmet Pehlivan la tekrar karsilasti Iki sene oncesine oranla daha gelismis olan Kurtdereli Mehmet Pehlivan i bu musabakada da yendi Ismi gittikce unlenen Katranci Osmanli topraklarinin her yerinden gures musabakalari almaya basladi Bugun Yunanistan topraklarinda bulunan Selanik te o donem Bescinarlar Bahcesi ni calistiran Ismail Bey bahcesinde duzenledigi ve 30 Agustos 1 Eylul 1896 tarihlerinde yapilacagi onceden ilan edilen gureslere Turkiye nin en unlu gurescileri ile beraber Bursa Balikesir yoresinden Katranci Mehmet i ve Kurtdereli Mehmet i de cagirmisti Bu gureslere Katranci Mehmet ve Kurtdereli Mehmet birlikte gittiler Davet edilen diger pehlivanlardan yalniz Adali Halil ve gelmislerdir ve Selanik te yayinlanan Asir Gazetesi bu gureslerin sonucunu soyle bildirmistir Katranci Mehmet Pehlivan Buyuk Yasar i maglup ederek odulun yarisini hak etti ise de Adali Halil Pehlivan ve Kurtdereli Mehmet Pehlivan yenisemediklerinden mukafat ikisine bolusturulerek verilmistir 1897 yilina gelindigindeyse bu yil Osmanli Devleti icin bir savas yili olmustur Girit ve Yunanistan da 1897 Osmanli Yunan Savasi butun siddeti ile devam ediyor ve bu nedenle bircok Turk buralardan anayurda goc ediyordu Osmanli Devleti gocmenlere ve savas gazilerine yardim toplamak icin her il ve ilcede guresler duzenliyordu Bu amacla Bursa da bir dernek kurulmus ve dernek 26 Nisan 1897 Cuma gunu ve 28 Nisan 1897 Pazar gunu Bursa da gures yarismalari duzenlemisti Gureslere Kutahyali Kafa Ali Balikesirli Kurtdereli Mehmet Pehlivan ve Katranci Mehmet Pehlivan Yenisehir den Rustem Sumnulu Arap Ali ve Kucuk Yusuf Pehlivan katildilar Cuma gunku gureste Katranci Mehmet la guresti ve uzun suren guresin sonunda yenisemeyip berabere sayildilar Pazar gunu de Katranci Mehmet Kurtdereli Mehmet ile guresti ama onunla da bu defa yenisemediler 1898 de Istanbul a gelen donemin en unlu Fransiz sirk cambazi ve menajer Kurtdereli Mehmet Pehlivan ile Katranci Mehmet Pehlivan i Avrupa turnesi icin Paris e goturdu Bugunku adi L Equipe olan ve Fransa Bisiklet Turu ile bugunku UEFA Sampiyonlar Ligi fikrini ortaya atan Fransa nin gelmis gecmis en unlu spor gazetesi Le Velo Gazetesi de Katranci Mehmet Pehlivan a buyuk yer ayirmistir L Equipe Le Velo arsivindeki bilgilere gore Moulin Rouge un acilmasina ilham veren ve meshur Can can dansinin da unlendigi Paris Folies Bergere de Ocak 1899 da duzenlenen Paris Sehri Odulu yarismalarina katilan Katranci Mehmet Pehlivan bu yarismalarda uc sampiyon Fransiz guresciyi de yendikten sonra dorduncu gureste yenilerek greko romen gures tarzini tam bilmiyor olmanin sikintisini cekmistir Folies Bergere muzikholunun sahnesinde tum Avrupa basininin ilgisini ceken Katranci Mehmet Pehlivan yagli guresin yani sira bilhassa karakucak gures tarzinin da ustadi olarak gosterilmektedir in yazdigina gore karakucak guresmek sartiyla butun baspehlivanlara meydan okumus ve ortaya da 50 lira koydu Katranci Mehmet Adapazari na giderek Abaza Hasan Pehlivan i 15 dakikada yenerek 50 lirayi kazandi Yazar in de akrabasi olan cihan pehlivanlarindan Katranci Mehmet Pehlivan 1928 yilinda Susurluk un Gobel beldesinde olmustur Ismi onuruna guresler duzenlenmektedir ve sehrin en buyuk caddesine ismi verilip heykeli dikilmis camii duvarlarina da resimleri asilmis olup ayni beldede bulunmakta olan mezar tasina da su kitabe yazilmistir Ah Mehmet mevt Unun vardi Turkiye de Yenilmedin Avrupa da Ahir ecel geldi ser e Bu kabirde yatan insan Katranci Mehmet Pehlivan Oku bana bir fatiha Ruhu olsun daima sadan KaynakcaKarayel M Sami En Meshur Turk Pehlivanlari 2 Koca Yusuf Muallim Ahmet Halit Kitabevi Istanbul 1942 Karayel M Sami En Meshur Turk Pehlivanlari 3 Kurtdereli Mehmet Muallim Ahmet Halit Kitabevi Istanbul 1942 Kologlu Orhan Turk Guresi Yavuz Yayinlari Istanbul 1972 Susurluk Kardes Gazetesi 2013 3 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde