Denetaca ya da Güney Slaveycesi (kendilerince Dene Dháh (dil), Dene Thaʼ ᑌᓀ ᒐ (halk), Dene Zhatié ᑌᓀ ᔭᕠᐁ; İngilizce Dene Tha, Dene Dháa, South Slavey (derogatory), Slavey proper, Dene, Etchaottine], Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları'nda Dehcho Bölgesi'nde Büyük Esir Gölü (Great Slave Lake) ve yukarı Mackenzie Nehri yörelerinde, Alberta bölgesinin kuzeydoğusunda ve Britanya Kolombiyası bölgesinin de kuzeybatı kısmında konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir.
Denetaca | |
---|---|
Dene Dháh | |
Ana dili olanlar | Kanada (Kuzeybatı Toprakları, Alberta, Britanya Kolombiyası) |
Konuşan sayısı | 2310 (Kanada 2006 sayımı) (tarih gerekli) |
Dil ailesi | |
Yazı sistemi | Kanada yerli heceyazısı ve Latin |
Dil kodları | |
ISO 639-2 | den |
ISO 639-3 | – |
En yakın akrabası Satucadır. Daha uzak olan akrabaları Tlınçonca, Denesulinece, Danezaca, Sekanice, Tagişçe, Tahltanca ve Kaskacadır. Komşuları olarak doğuda Denesulinece, güneyde Danezaca, güneybatıda Sekanice, batıda Tahltanca, kuzeyde Tlınçonca yer alır. Kanada 1998 sayımına göre 2620 olan konuşan sayısı 2006 sayımında 2310' düşmüştür.
Adları Kri Kızılderililerinin (Cree) verdiği Awokànak ('slave = köle, esir') adının İngilizceye birebir çevirisinden çıkmıştır ve bu kötü anlamı "bertaraf " etmek için de y harfi eklenmiştir. Fakat konuşanları Slavey adını aşağılayıcı, küçültücü (derogatory) bulup hoş karşılamazlar ve Dene Tha adını tercih ederler.
Diyalekt ve kabileler
- Kátłʼodehche dialect
- Bistcho şivesi [kendilerince Kegúnht’u; İngilizce Bistcho Lake dialect]
- Assumption/Habay şivesi [kendilerince Xewónht’e; İngilizce Assumption/Habay dialect]
- Fort Vermilion/Eleshe şivesi [kendilerince Xewónst’e; İngilizce Fort Vermilion/Eleshe dialect]
Örnekler
Kátłʼodehche dialect
- Dene Slavey
- Dene edenédlı̨e Slavey person
- dene insan; kişi
- deneke halk
- denezhu erkek
- ... gotʼı̨ı̨ ... halkı
- edı̨htłʼéh ghágonehtę öğretmen
- godelé kan
- gotthʼené kemik
- gondaa göz
- gokée ayak
- tu theʔǫ göl
- shíh dağ
- nımbáa chʼoıa Kızılderili çadırı
- ke ayakkabı
- tthı̨h balta
- tʼéh kömür
- datłeh sabun
- edı̨htł’éh k’ekeh gháts’enda televizyon
- zhah kar
- chǫ yağmur
- nıhtsʼı rüzgâr
- sa güneş
- ǫdzı̨za ay
- thę́ yıldız
- łíé bir
- ǫkı iki
- taı üç
- dı̨ı̨ dört
- sųláı beş
- etsʼę́taı altı
- łą́hdı̨ı̨ yedi
- etsʼę́dı̨ı̨ sekiz
- łáúlı dokuz
- honéno on
- honéno ndaa łíé on bir
Dipnotlar
- ^ Dene Tha’ Presence in Northeastern BC (Randy Bouchard 2009)
Dış bağlantılar
- http://www.ssdec.nt.ca/Dictionary/index.html%7C[] South Slavey Topical Dictionary Kátłʼodehche Dialect (2009)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Denetaca ya da Guney Slaveycesi kendilerince Dene Dhah dil Dene Thaʼ ᑌᓀ ᒐ halk Dene Zhatie ᑌᓀ ᔭᕠᐁ Ingilizce Dene Tha Dene Dhaa South Slavey derogatory Slavey proper Dene Etchaottine Kanada nin Kuzeybati Topraklari nda Dehcho Bolgesi nde Buyuk Esir Golu Great Slave Lake ve yukari Mackenzie Nehri yorelerinde Alberta bolgesinin kuzeydogusunda ve Britanya Kolombiyasi bolgesinin de kuzeybati kisminda konusulan Atabask dillerinden bir Kizilderili dilidir DenetacaDene DhahAna dili olanlarKanada Kuzeybati Topraklari Alberta Britanya Kolombiyasi Konusan sayisi2310 Kanada 2006 sayimi tarih gerekli Dil ailesiDenesey Na DeneEyak AtabaskAtabaskKuzeySlavey dd dd dd dd DenetacaYazi sistemiKanada yerli heceyazisi ve LatinDil kodlariISO 639 2denISO 639 3 Echo Dene School Fort Liard Eylul 2011 En yakin akrabasi Satucadir Daha uzak olan akrabalari Tlinconca Denesulinece Danezaca Sekanice Tagisce Tahltanca ve Kaskacadir Komsulari olarak doguda Denesulinece guneyde Danezaca guneybatida Sekanice batida Tahltanca kuzeyde Tlinconca yer alir Kanada 1998 sayimina gore 2620 olan konusan sayisi 2006 sayiminda 2310 dusmustur Adlari Kri Kizilderililerinin Cree verdigi Awokanak slave kole esir adinin Ingilizceye birebir cevirisinden cikmistir ve bu kotu anlami bertaraf etmek icin de y harfi eklenmistir Fakat konusanlari Slavey adini asagilayici kucultucu derogatory bulup hos karsilamazlar ve Dene Tha adini tercih ederler Diyalekt ve kabilelerKatlʼodehche dialect Bistcho sivesi kendilerince Kegunht u Ingilizce Bistcho Lake dialect Assumption Habay sivesi kendilerince Xewonht e Ingilizce Assumption Habay dialect Fort Vermilion Eleshe sivesi kendilerince Xewonst e Ingilizce Fort Vermilion Eleshe dialect OrneklerKatlʼodehche dialect Dene Slavey Dene edenedli e Slavey person dene insan kisi deneke halk denezhu erkek gotʼi i halki edi htlʼeh ghagonehte ogretmen godele kan gotthʼene kemik gondaa goz gokee ayak tu theʔǫ gol shih dag nimbaa chʼoia Kizilderili cadiri ke ayakkabi tthi h balta tʼeh komur datleh sabun edi htl eh k ekeh ghats enda televizyon zhah kar chǫ yagmur nihtsʼi ruzgar sa gunes ǫdzi za ay the yildiz lie bir ǫki iki tai uc di i dort sulai bes etsʼe tai alti la hdi i yedi etsʼe di i sekiz lauli dokuz honeno on honeno ndaa lie on birDipnotlar Dene Tha Presence in Northeastern BC Randy Bouchard 2009 Dis baglantilarhttp www ssdec nt ca Dictionary index html 7C olu kirik baglanti South Slavey Topical Dictionary Katlʼodehche Dialect 2009