Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Deniz seviyesi, atmosfer ile deniz yüzeyinin birleştiği yükseklik. Deniz seviyesi, Dünya'nın bir veya daha fazla su kütlesinin ortalama yüzey seviyesidir. Yeryüzündeki tüm yüksekliklerin ve denizaltındaki tüm derinliklerin tanımlanmasında kullanılan referans seviyedir. Deniz seviyeleri birçok faktörden etkilenebilir ve jeolojik zamanlar içerisinde büyük farklılıklar gösterdiği bilinmektedir. Dünya üzerindeki herhangi bir bölgenin deniz seviyesi; gel-git, atmosfer basıncı ve rüzgâr gibi nedenlerle kısa süreli değişiklikler gösterir. Kısa vadedeki değişimler ise Dünya'nın iklim değişikliklerine bağlıdır. Örneğin; 20. yüzyılda mevcut deniz seviyesindeki yükselmenin küresel ısınmadan kaynaklandığı varsayılmaktadır. Deniz seviyesinin ölçülmesi; devam eden iklim değişikliğine ilişkin ön görüler sunabilir. Bu değişimler nedeniyle deniz seviyesini, deniz yüzeyinin uzun vadedeki tüm hareketlerinin ortalaması alınarak hesaplanmış olan ortalama deniz seviyesi şeklinde tanımlamak daha doğru olur. Ortalama deniz seviyesi, uluslararası şekilde MSL (mean sea level) kısaltması ile gösterilir. Türkçe yayınlarda zaman zaman ODS kısaltması kullanılır.
Dünyanın ortalama deniz seviyesi sürekli değişim halindedir. Bazı dönemlerde deniz seviyesinde yükselme görüldü ve oldukça hızlı gerçekleşti. Örneğin 1946-1956 arasında yılda 5,5 mm yükseldi. Günümüzden yaklaşık 35 bin yıl önce ortalama deniz seviyesi bugünküne eşitti. Günümüzden 35 byö-15 byö arasındaki süreçte yaklaşık 130 metre alçaldı. 15 bin yıl öncesinden günümüze kadar olan süreçte ise sürekli yükselmektedir.
Eşit büyüklükteki bu seviye dalgalanmaları muhtemelen Buzul Çağı'nda (2,6 myö - 11,7 byö) kıtasal buzulların erimesi ve yeniden oluşması esnasında gerçekleşti; zira buzulların en önemli su kaynağı okyanuslardır. Okyanus tabanındaki şekil değişimlerinin ODS üzerindeki etkisi ise azdır.
Deniz seviyesi ölçümü
Deniz seviyesini etkileyen birçok faktör nedeniyle, "ortalama deniz seviyesinin" kesin olarak belirlenmesi zordur. Anlık deniz seviyesi, çeşitli zaman ve mekan ölçeklerinde oldukça değişkendir. Çünkü deniz gelgitleri, rüzgar, atmosferik basınç, yerel yerçekimi farklılıkları, sıcaklık, tuzluluk vb. etkenler deniz seviyesini sürekli değiştirir. Ortalama deniz seviyesindeki bir değişiklik, deniz seviyesindeki gerçek bir değişiklikten veya gelgitlerin görüldüğü arazinin yüksekliğindeki bir değişiklikten kaynaklanabilir.
Deniz seviyesindeki değişiklikleri ölçmek için kullanılan farklı teknikler tam olarak aynı şeyi ölçmez. Gelgit göstergeleri sadece bağıl deniz seviyesini ölçerken uydular da mutlak deniz seviyesi değişikliklerini ölçebilir. Ortalama deniz seviyesinin belirlenmesinin en kolay yolu, bir konum seçmek ve o noktadaki ortalama deniz seviyesini hesaplamak ve bunu bir veri olarak kullanmaktır. Örneğin, belirli yılların seviyeleri gözlemlenip bir ortalaması alınabilir ve bazı ölçüm noktalarında ortalama deniz seviyesini belirlemek için kullanılabilir.
Bu tarz çalışmalar Türkiye’de, Fransa Ulusal Coğrafya Enstitüsü'nün İskenderun’a bir mareograf istasyonu kurması ile 1927'de başlamıştır. 1934'e kadar faaliyet gösteren bu istasyonun ardından, 1935'te Antalya’da ve 1936'da İzmir, Karşıyaka’da Harita Genel Müdürlüğü tarafından birer istasyon kurulmuştur. Daha sonra dönem dönem eklenen 6 istasyon ile 1970-80lere kadar veri alınmış, bu istasyonlar görevlerini 1984-1998 arasında ise iki kuyulu (dinlendirme ve ölçü) mareograf istasyonlarına bırakmışlardır. 1998'den sonra ise, sayısal ve otomatik ölçüm alan cihazların adım adım devreye alınmasıyla günümüzde de işletilmekte olan Türkiye Ulusal Deniz Seviyesi İzleme Sistemi oluşturulmuştur. Bu sistemin verilerine Harita Genel Müdürlüğü'nden ulaşılabilmektedir.
Ortalama deniz seviyesinden yükseklik
Ortalama deniz seviyesinin üzerindeki yükseklik, bir nesnenin ortalama deniz seviyesi verisine göre yüksekliği veya rakımıdır. Ortalama deniz seviyesi (MSL); havacılık, kartografi ve meteoroloji gibi disiplinlerde rakım ve irtifaları belirtmek için yaygın olarak kullanılan bir referans noktasıdır. Bu referans noktasına göre hesaplanan yüksekliğe ortalama deniz seviyesinden yükseklik (AMSL) denir.
Atmosferik basınç farklarına göre yüksekliği belirleyen altimetre vb. cihazlarda deniz seviyesinden yüksekliği görebilmek için ayar penceresine QNH değeri girilir. QNH değeri, o bölgede deniz seviyesinde ölçülen ve gün içerisinde belirli aralıklarla güncellenen atmosfer basıncı değeridir.
Bir konumun deniz seviyesinin altında olması ise nadir durumlarda görülür. Deniz seviyesi yüksekliği negatiftir. Böyle bir durum için bkz. Amsterdam Schiphol Havalimanı.
Deniz seviyesi ve karalar
Deniz seviyesi ve kara arasındaki değişen ilişkileri tanımlamak için çeşitli terimler kullanılmaktadır. "Bağıl" terimi kullanıldığında, tortu yığınındaki sabit bir noktaya göre değişiklik anlamına gelir. "Östatik" terimi, örneğin, buzulların erimesinin bir sonucu olarak, dünyanın merkezi gibi sabit bir noktaya göre deniz seviyesindeki küresel değişimleri ifade eder. "Sterik" terimi, termal genleşme ve tuzluluk değişimleri nedeniyle deniz seviyesindeki küresel değişiklikleri ifade eder. "İzostatik" terimi, muhtemelen termal kaldırma kuvveti veya tektonik etkiler nedeniyle yeryüzündeki sabit bir noktaya göre arazi seviyesindeki değişiklikleri ifade eder; okyanuslardaki su hacminde değişiklik olmadığı anlamına gelir. Buzul çağlarının sonunda buzulların erimesi östatik deniz seviyesindeki yükselişin bir örneğidir. Yeraltı suyunun çekilmesi nedeniyle arazinin çökmesi, deniz seviyesinin göreceli olarak yükselmesinin izostatik bir nedenidir. Paleoklimatologlar, Kuzey Amerika'nın doğu kıyısı gibi, tektonik olarak çok kararlı kıyılarda biriken kayaları inceleyerek deniz seviyesini takip edebilirler. Volkanik adalar gibi alanlar, toprağın batmasına neden olan kayanın izostatik soğutulması sonucu deniz seviyesinde yükselme yaşamaktadır.
Deniz seviyesi değişimi
Ortalama deniz seviyesi Dünya tarihi boyunca önemli ölçüde farklılıklara uğradı. Deniz seviyesini etkileyen ana faktörler, mevcut suyun miktarı, hacmi ile okyanus havzalarının şekli ve hacmidir. Su hacmi üzerindeki birincil etkiler, yoğunluğu etkileyen deniz suyunun sıcaklığı ve nehirler, akiferler, göller, buzullar, kutup buz kapakları ve deniz buzu gibi diğer rezervuarlarda tutulan su miktarlarıdır. Jeolojik zaman ölçekleri, okyanus havzalarının ve arazi / deniz dağılımındaki şeklinde değişiklikler deniz seviyesini etkiler. Etastatik değişikliklere ek olarak, deniz seviyesindeki yerel değişikliklere tektonik yükselme ve çökme neden olur. Deniz seviyesindeki değişiklikler okyanusun hacmi ya da deniz yüzeyine kıyasla karadaki değişimlerden kaynaklanabilir.
Yerel ve Östatik Değişiklik
Yerel ortalama deniz seviyesi, dalgaların ve dalgaların neden olduğu dalgalanmaların yumuşatılmasına yetecek kadar uzun bir süre (bir ay veya bir yıl gibi) ortalama bir arazi ölçütüne göre deniz yüksekliği olarak tanımlanır. Deniz seviyesinin değişmesiyle aynı düzende (mm / yıl) olabilen, karadaki dikey hareketleri hesaba katmak için yerel deniz seviyesinde algılanan değişiklikler ayarlanmalıdır. Son buzul çağının sonunda, buz tabakasının ağırlığı, alttaki araziyi bastırır ve buz eridiğinde arazi yavaşça geri döner. Yere dayalı buz hacmindeki değişiklikler, jeoid ve gerçek kutup dolaşımının yeniden ayarlanmasıyla yerel ve bölgesel deniz seviyelerini de etkiler. Atmosferik basınç, okyanus akıntıları ve yerel okyanus sıcaklık değişiklikleri de yerel ortalama deniz seviyesini etkileyebilir.
Östatik deniz seviyesi değişikliği (yerel değişimin aksine) ya dünya okyanuslarındaki su hacmindeki değişiklikler ya da okyanus havzalarının hacmindeki net değişiklikler nedeniyle küresel deniz seviyelerinde değişikliklere neden olur.
Deniz seviyesinin yükselmesi
Küresel ısınma yüzünden kuvaterner'de deniz seviyesi değişmeler ya da Östatik hareketler, karaların hareket etmemesi şartıyla, denizin alçalma ve yükselme hareketlerine denir. Östatik hareketler 2 nedenle oluşurlar. Bunlar;
- Tektonik nedenler
- Klimatik nedenler
Deniz seviyesi değişimleri, yer kabuğu veya okyanus hareketlerinden oluşmaktadır. seviyenin yükselmesine pozitif östatik hareket, alçalmasına ise negatif östatik hareket adı verilir. Pozitif hareketler trangresyona, negatif hareketler ise regresyona neden olmaktadır. Deniz seviyesi ile ilgili ilk gözlemler 17. yüzyıl sonlarında başlamıştır. Amsterdam, Venedik gibi göreli deniz seviyesi değişiminden etkilenen kentlerle ilgili veriler toplanmıştır. Yakın zamana kadar deniz seviyesinin sabit olduğu, ancak karalarda yerel veya bölgesel olarak meydana gelen tektonik hareketler kıyı çizgisinin dikey-düşey doğrultuda değiştirdiği üzerinde durulmuştur. Deniz seviyesindeki dikey-düşey değişim ifade eden 'östatik' kavramı ilk olarak Suess tarafından kullanılmıştır.
Son deniz seviyesi değişiklikleri
20. yüzyılın başından bu yana, ortalama küresel deniz seviyesi yükseliyor. 1900-2016 yılları arasında deniz seviyesi 16–21 cm arttı. Uydu radar ölçümlerinden elde edilen daha kesin veriler, 1993'ten 2017'ye 7,5 cm'lik hızlanan bir artış olduğunu ortaya koymaktadır. 1554, yüzyılda yaklaşık 30 cm bir eğilimdir. Bu ivme çoğunlukla deniz suyunun termal genişlemesini ve karadaki buz tabakalarının ve buzulların erimesini sağlayan insan kaynaklı küresel ısınmadan kaynaklanmaktadır. 1993-2018 yılları arasında okyanusların termal genişlemesi deniz seviyesinin yükselmesine% 42 katkıda bulundu; ılıman buzulların erimesi,% 21; Grönland,% 15; ve Antarktika,% 8. 1576 iklim bilimcileri bu oranın 21. yüzyılda daha da hızlanmasını beklemektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e "sea level." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
- ^ USGCRP (2017). "Climate Science Special Report. Chapter 12: Sea Level Rise. Key finding 2". science2017.globalchange.gov. Retrieved 27 December 2018.
- ^ "The strange science of melting ice sheets: three things you didn't know". The Guardian. 12 September 2018.
- ^ Doğu Akdeniz'de Uydu Altimetre Verileri ile Deniz Seviyesi Değişimlerinin Araştırılması 3 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Simav, Mehmet. Hasan Yıldız. Ersoy Arslan. . sayı 139. sf. 1-31. 2008
- ^ US National Research Council, Bulletin of the National Research Council 1932 page 270
- ^ Rovere, Alessio; Stocchi, Paolo; Vacchi, Matteo (1 Aralık 2016). "Eustatic and Relative Sea Level Changes". Current Climate Change Reports (İngilizce). 2 (4): 221-231. doi:10.1007/s40641-016-0045-7. ISSN 2198-6061.
- ^ Hasan Yıldız vd. (Haziran 2003). "Antalya-II, Bodrum-II, Erdek ve Menteş Mareograf İstasyonlarına Ait 1984-2002 Yılları Arası Deniz Seviyesi ve Jeodezik Ölçülerin Değerlendirilmesi" (PDF). Harita Dergisi (Özel Sayı: 17). 16 Ocak 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ocak 2024.
- ^ "Türkiye Ulusal Deniz Seviyesi İzleme Sistemi". 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2024.
- ^ Eustatic sea level". Oilfield Glossary. Schlumberger Limited. Retrieved 10 June 2011.
- ^ a b Güney, Prof. Dr. Emrullah (2010). Yer Bilimi-1. Ankara: Literatür Yayınları.
- ^ a b USGCRP. "Climate Science Special Report" (İngilizce): 1-470. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Deniz seviyesi atmosfer ile deniz yuzeyinin birlestigi yukseklik Deniz seviyesi Dunya nin bir veya daha fazla su kutlesinin ortalama yuzey seviyesidir Yeryuzundeki tum yuksekliklerin ve denizaltindaki tum derinliklerin tanimlanmasinda kullanilan referans seviyedir Deniz seviyeleri bircok faktorden etkilenebilir ve jeolojik zamanlar icerisinde buyuk farkliliklar gosterdigi bilinmektedir Dunya uzerindeki herhangi bir bolgenin deniz seviyesi gel git atmosfer basinci ve ruzgar gibi nedenlerle kisa sureli degisiklikler gosterir Kisa vadedeki degisimler ise Dunya nin iklim degisikliklerine baglidir Ornegin 20 yuzyilda mevcut deniz seviyesindeki yukselmenin kuresel isinmadan kaynaklandigi varsayilmaktadir Deniz seviyesinin olculmesi devam eden iklim degisikligine iliskin on goruler sunabilir Bu degisimler nedeniyle deniz seviyesini deniz yuzeyinin uzun vadedeki tum hareketlerinin ortalamasi alinarak hesaplanmis olan ortalama deniz seviyesi seklinde tanimlamak daha dogru olur Ortalama deniz seviyesi uluslararasi sekilde MSL mean sea level kisaltmasi ile gosterilir Turkce yayinlarda zaman zaman ODS kisaltmasi kullanilir Dunya nin herhangi bir noktasinda herhangi bir andaki gercek deniz seviyesi ortalama deniz seviyesinden yuksekte veya alcakta olabilir Ancak gercek deniz seviyesi gel git atmosfer basinci ve ruzgar gibi nedenlerle degisiklikler gosterdigi icin haritacilik meteoroloji ve havacilik gibi alanlarda ortalama deniz seviyesi baz alinir Dunyanin ortalama deniz seviyesi surekli degisim halindedir Bazi donemlerde deniz seviyesinde yukselme goruldu ve oldukca hizli gerceklesti Ornegin 1946 1956 arasinda yilda 5 5 mm yukseldi Gunumuzden yaklasik 35 bin yil once ortalama deniz seviyesi bugunkune esitti Gunumuzden 35 byo 15 byo arasindaki surecte yaklasik 130 metre alcaldi 15 bin yil oncesinden gunumuze kadar olan surecte ise surekli yukselmektedir Esit buyuklukteki bu seviye dalgalanmalari muhtemelen Buzul Cagi nda 2 6 myo 11 7 byo kitasal buzullarin erimesi ve yeniden olusmasi esnasinda gerceklesti zira buzullarin en onemli su kaynagi okyanuslardir Okyanus tabanindaki sekil degisimlerinin ODS uzerindeki etkisi ise azdir Deniz seviyesi olcumuJeolojik acidan kararli ortamlarda 23 uzun gelgit gostergesi kaydindan yapilan deniz seviyesi olcumleri 20 yuzyilda 2 mm yil yaklasik 200 milimetre 7 9 inc artis gostermektedir Deniz seviyesini etkileyen bircok faktor nedeniyle ortalama deniz seviyesinin kesin olarak belirlenmesi zordur Anlik deniz seviyesi cesitli zaman ve mekan olceklerinde oldukca degiskendir Cunku deniz gelgitleri ruzgar atmosferik basinc yerel yercekimi farkliliklari sicaklik tuzluluk vb etkenler deniz seviyesini surekli degistirir Ortalama deniz seviyesindeki bir degisiklik deniz seviyesindeki gercek bir degisiklikten veya gelgitlerin goruldugu arazinin yuksekligindeki bir degisiklikten kaynaklanabilir Deniz seviyesindeki degisiklikleri olcmek icin kullanilan farkli teknikler tam olarak ayni seyi olcmez Gelgit gostergeleri sadece bagil deniz seviyesini olcerken uydular da mutlak deniz seviyesi degisikliklerini olcebilir Ortalama deniz seviyesinin belirlenmesinin en kolay yolu bir konum secmek ve o noktadaki ortalama deniz seviyesini hesaplamak ve bunu bir veri olarak kullanmaktir Ornegin belirli yillarin seviyeleri gozlemlenip bir ortalamasi alinabilir ve bazi olcum noktalarinda ortalama deniz seviyesini belirlemek icin kullanilabilir Bu tarz calismalar Turkiye de Fransa Ulusal Cografya Enstitusu nun Iskenderun a bir mareograf istasyonu kurmasi ile 1927 de baslamistir 1934 e kadar faaliyet gosteren bu istasyonun ardindan 1935 te Antalya da ve 1936 da Izmir Karsiyaka da Harita Genel Mudurlugu tarafindan birer istasyon kurulmustur Daha sonra donem donem eklenen 6 istasyon ile 1970 80lere kadar veri alinmis bu istasyonlar gorevlerini 1984 1998 arasinda ise iki kuyulu dinlendirme ve olcu mareograf istasyonlarina birakmislardir 1998 den sonra ise sayisal ve otomatik olcum alan cihazlarin adim adim devreye alinmasiyla gunumuzde de isletilmekte olan Turkiye Ulusal Deniz Seviyesi Izleme Sistemi olusturulmustur Bu sistemin verilerine Harita Genel Mudurlugu nden ulasilabilmektedir Ortalama deniz seviyesinden yukseklikOrtalama deniz seviyesinin uzerindeki yukseklik bir nesnenin ortalama deniz seviyesi verisine gore yuksekligi veya rakimidir Ortalama deniz seviyesi MSL havacilik kartografi ve meteoroloji gibi disiplinlerde rakim ve irtifalari belirtmek icin yaygin olarak kullanilan bir referans noktasidir Bu referans noktasina gore hesaplanan yukseklige ortalama deniz seviyesinden yukseklik AMSL denir Atmosferik basinc farklarina gore yuksekligi belirleyen altimetre vb cihazlarda deniz seviyesinden yuksekligi gorebilmek icin ayar penceresine QNH degeri girilir QNH degeri o bolgede deniz seviyesinde olculen ve gun icerisinde belirli araliklarla guncellenen atmosfer basinci degeridir Badwater Havzasi Death Valley National Park Kirmizi daire icinde gorulen deniz seviyesi isareti Bir konumun deniz seviyesinin altinda olmasi ise nadir durumlarda gorulur Deniz seviyesi yuksekligi negatiftir Boyle bir durum icin bkz Amsterdam Schiphol Havalimani Deniz seviyesi ve karalarDeniz seviyesi ve kara arasindaki degisen iliskileri tanimlamak icin cesitli terimler kullanilmaktadir Bagil terimi kullanildiginda tortu yiginindaki sabit bir noktaya gore degisiklik anlamina gelir Ostatik terimi ornegin buzullarin erimesinin bir sonucu olarak dunyanin merkezi gibi sabit bir noktaya gore deniz seviyesindeki kuresel degisimleri ifade eder Sterik terimi termal genlesme ve tuzluluk degisimleri nedeniyle deniz seviyesindeki kuresel degisiklikleri ifade eder Izostatik terimi muhtemelen termal kaldirma kuvveti veya tektonik etkiler nedeniyle yeryuzundeki sabit bir noktaya gore arazi seviyesindeki degisiklikleri ifade eder okyanuslardaki su hacminde degisiklik olmadigi anlamina gelir Buzul caglarinin sonunda buzullarin erimesi ostatik deniz seviyesindeki yukselisin bir ornegidir Yeralti suyunun cekilmesi nedeniyle arazinin cokmesi deniz seviyesinin goreceli olarak yukselmesinin izostatik bir nedenidir Paleoklimatologlar Kuzey Amerika nin dogu kiyisi gibi tektonik olarak cok kararli kiyilarda biriken kayalari inceleyerek deniz seviyesini takip edebilirler Volkanik adalar gibi alanlar topragin batmasina neden olan kayanin izostatik sogutulmasi sonucu deniz seviyesinde yukselme yasamaktadir Deniz seviyesi degisimiOrtalama deniz seviyesi Dunya tarihi boyunca onemli olcude farkliliklara ugradi Deniz seviyesini etkileyen ana faktorler mevcut suyun miktari hacmi ile okyanus havzalarinin sekli ve hacmidir Su hacmi uzerindeki birincil etkiler yogunlugu etkileyen deniz suyunun sicakligi ve nehirler akiferler goller buzullar kutup buz kapaklari ve deniz buzu gibi diger rezervuarlarda tutulan su miktarlaridir Jeolojik zaman olcekleri okyanus havzalarinin ve arazi deniz dagilimindaki seklinde degisiklikler deniz seviyesini etkiler Etastatik degisikliklere ek olarak deniz seviyesindeki yerel degisikliklere tektonik yukselme ve cokme neden olur Deniz seviyesindeki degisiklikler okyanusun hacmi ya da deniz yuzeyine kiyasla karadaki degisimlerden kaynaklanabilir Okyanus ve buzullar arasindaki su alisverisi ortalama deniz seviyesinin degismesindeki en onemli etkendir Yerel ve Ostatik Degisiklik Yerel ortalama deniz seviyesi dalgalarin ve dalgalarin neden oldugu dalgalanmalarin yumusatilmasina yetecek kadar uzun bir sure bir ay veya bir yil gibi ortalama bir arazi olcutune gore deniz yuksekligi olarak tanimlanir Deniz seviyesinin degismesiyle ayni duzende mm yil olabilen karadaki dikey hareketleri hesaba katmak icin yerel deniz seviyesinde algilanan degisiklikler ayarlanmalidir Son buzul caginin sonunda buz tabakasinin agirligi alttaki araziyi bastirir ve buz eridiginde arazi yavasca geri doner Yere dayali buz hacmindeki degisiklikler jeoid ve gercek kutup dolasiminin yeniden ayarlanmasiyla yerel ve bolgesel deniz seviyelerini de etkiler Atmosferik basinc okyanus akintilari ve yerel okyanus sicaklik degisiklikleri de yerel ortalama deniz seviyesini etkileyebilir Ostatik deniz seviyesi degisikligi yerel degisimin aksine ya dunya okyanuslarindaki su hacmindeki degisiklikler ya da okyanus havzalarinin hacmindeki net degisiklikler nedeniyle kuresel deniz seviyelerinde degisikliklere neden olur Deniz seviyesinin yukselmesi Kuresel isinma yuzunden kuvaterner de deniz seviyesi degismeler ya da Ostatik hareketler karalarin hareket etmemesi sartiyla denizin alcalma ve yukselme hareketlerine denir Ostatik hareketler 2 nedenle olusurlar Bunlar Tektonik nedenler Klimatik nedenler Deniz seviyesi degisimleri yer kabugu veya okyanus hareketlerinden olusmaktadir seviyenin yukselmesine pozitif ostatik hareket alcalmasina ise negatif ostatik hareket adi verilir Pozitif hareketler trangresyona negatif hareketler ise regresyona neden olmaktadir Deniz seviyesi ile ilgili ilk gozlemler 17 yuzyil sonlarinda baslamistir Amsterdam Venedik gibi goreli deniz seviyesi degisiminden etkilenen kentlerle ilgili veriler toplanmistir Yakin zamana kadar deniz seviyesinin sabit oldugu ancak karalarda yerel veya bolgesel olarak meydana gelen tektonik hareketler kiyi cizgisinin dikey dusey dogrultuda degistirdigi uzerinde durulmustur Deniz seviyesindeki dikey dusey degisim ifade eden ostatik kavrami ilk olarak Suess tarafindan kullanilmistir Son deniz seviyesi degisiklikleri20 yuzyilin basindan bu yana ortalama kuresel deniz seviyesi yukseliyor 1900 2016 yillari arasinda deniz seviyesi 16 21 cm artti Uydu radar olcumlerinden elde edilen daha kesin veriler 1993 ten 2017 ye 7 5 cm lik hizlanan bir artis oldugunu ortaya koymaktadir 1554 yuzyilda yaklasik 30 cm bir egilimdir Bu ivme cogunlukla deniz suyunun termal genislemesini ve karadaki buz tabakalarinin ve buzullarin erimesini saglayan insan kaynakli kuresel isinmadan kaynaklanmaktadir 1993 2018 yillari arasinda okyanuslarin termal genislemesi deniz seviyesinin yukselmesine 42 katkida bulundu iliman buzullarin erimesi 21 Gronland 15 ve Antarktika 8 1576 iklim bilimcileri bu oranin 21 yuzyilda daha da hizlanmasini beklemektedir Ayrica bakinizGoreli deniz seviyesi Ortalama deniz seviyesinden yukseklikKaynakca a b c d e sea level Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011 USGCRP 2017 Climate Science Special Report Chapter 12 Sea Level Rise Key finding 2 science2017 globalchange gov Retrieved 27 December 2018 The strange science of melting ice sheets three things you didn t know The Guardian 12 September 2018 Dogu Akdeniz de Uydu Altimetre Verileri ile Deniz Seviyesi Degisimlerinin Arastirilmasi 3 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Simav Mehmet Hasan Yildiz Ersoy Arslan sayi 139 sf 1 31 2008 US National Research Council Bulletin of the National Research Council 1932 page 270 Rovere Alessio Stocchi Paolo Vacchi Matteo 1 Aralik 2016 Eustatic and Relative Sea Level Changes Current Climate Change Reports Ingilizce 2 4 221 231 doi 10 1007 s40641 016 0045 7 ISSN 2198 6061 Hasan Yildiz vd Haziran 2003 Antalya II Bodrum II Erdek ve Mentes Mareograf Istasyonlarina Ait 1984 2002 Yillari Arasi Deniz Seviyesi ve Jeodezik Olculerin Degerlendirilmesi PDF Harita Dergisi Ozel Sayi 17 16 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Ocak 2024 Turkiye Ulusal Deniz Seviyesi Izleme Sistemi 30 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2024 Eustatic sea level Oilfield Glossary Schlumberger Limited Retrieved 10 June 2011 a b Guney Prof Dr Emrullah 2010 Yer Bilimi 1 Ankara Literatur Yayinlari a b USGCRP Climate Science Special Report Ingilizce 1 470 8 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2020 Arsivlenmis kopya 13 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2020