Denizaltı depremi

Denizaltı veya su altı depremi, bir su kütlesinin içinde, özellikle de okyanusun dibinde meydana gelen bir depremdir . Tsunamilerin başlıca nedeni bu tarz depremlerdir. Büyüklük, moment büyüklüğü ölçeği kullanılarak bilimsel olarak ölçülebilir ve şiddeti, Mercalli şiddet ölçeği kullanılarak belirlenebilir.

Levha tektoniğini anlamak, denizaltı depremlerinin nedenini açıklamaya yardımcı olur. Dünyanın yüzeyi veya litosfer, ortalama yaklaşık 80 km kalınlığında olan tektonik plakalardan oluşur ve astenosfer ve iç mantodaki bir magma yatağı üzerinde sürekli olarak çok yavaş hareket etmektedirler. Plakalar bazen birbirine yakınlaşır ve bir plaka diğer plakanın altına dalar veya yalnızca kayma geriliminin olduğu yerde yatay olarak birbirini teğet geçerek hareket ederler. adı verilen bu hareketler küçüktür ve ölçülemez. Plakalar birbirleriyle yakınlaşarak buluştuğunda ve plaka içindeki pürüzlü noktalar kenarlarda hareketin durmasına neden olana kadar plakaların hareketi devam eder. Ancak sıkıştıklarında enerji biriktirmeye başlarlar. Pürüzlü noktalar artık bu basınca dayanamadığında, bu hareketin aniden serbest kalması ile deniz tabanının altındaki ani hareket, denizaltı depremine neden olur. Hem yatay hem de dikey yöndeki bu kayma alanına merkez üssü adı verilir ve en yüksek büyüklüğe sahiptir ve en büyük hasara neden olur.

Kıtasal depremde olduğu gibi, hasarın şiddeti genellikle merkez üssünde meydana depremden değil, depremin tetiklediği olaylardan kaynaklanır. Kıtasal bir depremin, yangınlar, hasarlı yapılar ve uçan cisimler nedeniyle karada hasara ve can kaybına neden olacağı durumlarda; Bir denizaltı depremi deniz tabanını değiştirerek bir dizi dalgaya neden olur ve depremin uzunluğuna ve büyüklüğüne bağlı olarak kıyı şehirlerini vuran tsunami, maddi hasara ve can kaybına neden olmaktadır.

Denizaltı depremleri aynı zamanda da zarar verebilir ve bu bölgelerde İnternet ve uluslararası telefon ağında yaygın kesintilere yol açabilir. Bu olay, özellikle birçok denizaltı iletişim kablolarının çok fazla depremin meydana geldiği Pasifik Ateş Çemberi adı verilen alan boyunca denizaltı deprem bölgelerini geçtiği Asya'da yaygındır.

Tektonik levha sınırları

Denizaltı depremleri meydana gelirken tektonik plakalar birbirine farklı şekillerde sürtünürler. Sürtünmenin farklı olmasının sebebi bulunduğu fay hattından ötürü veya bulunduğu tektonik plakadan ötürüdür. Büyük tsunamiler yaratan denizaltı depremleri Pasifik ateş çemberi'nde veya meydana gelir.

Yakınlaşan levha sınırları

Yaşlı ve yoğun olan levha, hafif ve genç olan levhanın altına doğru gömülmeye başlar. Gömüldükçe, daha da ısınır ve en sonunda astenosfere giderek tamamı ile erir ve plaka tamamen yok olur. İki okyanusal levhanın karşılaştığı yerde git gide daha da derinleşir ve her başarılı eylemde derin çukurlar oluştururlar. Çeşitli yoğunluklarda litosfer kayaları, astenosfer magması, soğuyan okyanus suyu ve Pasifik Ateş Çemberi gibi levha hareketleri arasında bir etkileşim vardır. Dolayısıyla okyanus çukurluklarının bulunduğu yer denizaltı depremleri için bir alanı oluşturur; örneğin Helenik yitim zonu Mariana Çukuru, Porto Riko Çukuru veya boyunca uzanan volkanik yay yakınlaşan levha sınırları olup bu bölgelerde denizaltı depremleri meydana gelir.

Kaynakça

1. ^ "Convergent Plate Boundaries - Convergent Boundary". geology.com. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2024.