Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Deutscher Dom (Türkçe: Alman Katedrali), Berlin'in Gendarmenmarkt meydanında Französischer Dom (Fransız Katedrali) karşısında yer alan Yeni Kilisenin (Almanca: Neue Kirche) halk arasında bilinen ismi.[] Kilisenin cemaati, o zamana kadar 'ne bağlı olan 'ın kuzey bölgesini kapsıyordu. Lüterci ve Kalvenist (Alman: Reform Kiliseleri) cemaat, Gendarmenmarkt'ın hemen karşısında yer alan Friedrichstadt Fransız Kilisesi'ndeki Fransızca konuşan Kalvenist cemaatin aksine Almancayı ana dil olarak kullanmıştır. Cemaatin anadili ve kubbeli kule, kiliseye bugün kullanılan ismi kazandırmıştır. Kelime anlamı olarak bu kilise, bir katedral değildir.
 Gendarmenmarkt'teki Neue Kirche'nin kuzeyden görünümü | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | , Berlin |
| Koordinatlar | 52°30′46″K 13°23′33″D / 52.51278°K 13.39250°D |
| İnanç | Hristiyanlık |
| Mezhep | Yeniden inşasından itibaren din dışı orijinali Reform Kilisesi (Kalvenist) ve Lüterci, 1830'lar-1943 Birleşik Protestan) |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | Martin Grünberg (tasarım), Giovanni Simonetti (1701–8 arası kilise inşası), Carl von Gontard (tasarım), Georg Christian Unger (kule inşası 1780–5), Johann Wilhelm Schwedler (tasarım), Hermann von der Hude ve Julius Hennicke (yeni dua salonunun inşası 1881–2), Manfred Prasser, Roland Steiger ve Uwe Karl (dış restorasyon 1977–81) |
| Tamamlanma | 9 Nisan 1708, 1882 (yeni dua salonu), yeniden yapım 1988 |
Kilise ve cemaat
1701-1708 arasında Giovanni Simonetti, Martin Grünberg'in tasarımıyla ilk kiliseyi inşa etti. Bu yapı, 1688'de kurulan Friedrichstadt şehrinin üçüncü kilisesiydi. Hohenzollernler Kalvenist olduğu için, şehrin elektörü kalvenizmi benimsemişti. Fakat daha sonra şehre çok sayıda Lütherci göç etti ve 1708 yılında Yeni Kilise aynı zamanda Kalvenist ve Lütherci oldu.
Kilise arazisi, 1698-1699 arasında İsviçre'den Berlin'e gelen Huguenotlara ayrılmış İsviçre Mezarlığı denilen bölgeden ayrılmıştır. Orijinal yapı, beşgen bir yerleşim planı ve yarım daire şeklinde kubbelere sahipti. Kilisenin içi tipik bir Protestan kilisesi şeklinde girişin karşısındaki sütunun arkasında mihrap ve kürsü bulunacak şekilde tasarlanmıştı.
1780-1785 arasında Georg Christian Unger kilisede değişiklik yaptı ve Carl von Gontard'ın tasarımı olan doğudaki kubbeli kuleyi ekledi. Palladyan geleneğini takip eden bu tasarım Paris'teki Sainte-Geneviève Kilisesinin (günümüzdeki Panthéon) şeklindeydi. Fransız Kilisesi yanındaki kuleyle birlikte Gendarmenmarkt, Roma'daki Popolo Meydanı'na benzedi.
Neue Kirche, Prusya tarihinden önemli bir yere sahip oldu. 22 Mart 1848'de Mart devrimleri sırasında öldürülen 183 Berlinlinin tabutu, kilisenin kuzey yakasında gösterildi. Bir Evanjelik papaz, bir Katolik papaz ve bir haham cenaze sırasında hazır bulundu.
1881'de bakımsız dua salonu yıkıldı ve Hermann von der Hude ile Julius Hennicke tarafından, Johann Wilhelm Schwedler'in neobarok tasarımına uygun olarak, beşgen bir yerleşim planıyla yeniden yapıldı. Otto Lessing yeni salondaki altı heykeli tasarladı. Yeni dua salonu, 17 Aralık 1882'de açıldı.
1934'te Neue Kirche cemaati Jerusalem Kilisesi cemaati ve başka gelenlerle birleşerek Friedrichstadt Evanjelik Cemaati'ni oluşturdu. Bu cemaat dinî amaçlar Gendarmenmarkt'ın karşı tarafında bulunan Fransız Kilisesi'ni ve Kreuzberg'de bulunan Luke Kilisesini kullanmaktadır.
1943'te Neue Kirche II. Dünya Savaşı'nda Berlin'in bombalanması sırasında neredeyse tamamen yerle bir oldu. Daha sonra 1977-1988 yılları arasında yeniden inşa edildi. Bu sırada Alman hükûmeti yapıyı ve araziyi satın aldı. 1996 yılında kilise binası güncellendi, dinî amaçlardan arındırılarak müze olarak yeniden açıldı.
Neue Kirchenin iki cemaati, komşu Jerusalem Kilisei ile birlikte bu bölgede mezarlıklar oluşturdu. Diğer cemaatlerin de mezarlıklarıyla birlikte buradaki altı mezarlık Berlin'deki en önemli tarihî mezarlıklardandır. Mezarlıklar Kreuzberg'de Hallesches Tor'un güneyindedir.
Kaynakça
- Ingrid Bartmann-Kompa, Horst Büttner, Horst Drescher, Joachim Fait, Marina Flügge, Gerda Herrmann, Ilse Schröder, Helmut Spielmann, Christa Stepansky, and Heinrich Trost, Die Bau- und Kunstdenkmale in der DDR: Hauptstadt Berlin: 2 parts, Institut für Denkmalpflege (ed.) (11983), Berlin: Henschelverlag Kunst und Gesellschaft, 21984, part I, p. 217. No ISBN.
- Günther Kühne and Elisabeth Stephani, Evangelische Kirchen in Berlin (11978), Berlin: CZV-Verlag, 21986, pp. 374seq. .
Dış bağlantılar
- Friedrichstadt Cemaati (Almanca resmî sitesi) 12 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Notlar
| Wikimedia Commons'ta Deutscher Dom ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Günther Kühne and Elisabeth Stephani, Evangelische Kirchen in Berlin (11978), Berlin: CZV-Verlag, 21986, p. 374. .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Deutscher Dom Turkce Alman Katedrali Berlin in Gendarmenmarkt meydaninda Franzosischer Dom Fransiz Katedrali karsisinda yer alan Yeni Kilisenin Almanca Neue Kirche halk arasinda bilinen ismi kaynak belirtilmeli Kilisenin cemaati o zamana kadar ne bagli olan in kuzey bolgesini kapsiyordu Luterci ve Kalvenist Alman Reform Kiliseleri cemaat Gendarmenmarkt in hemen karsisinda yer alan Friedrichstadt Fransiz Kilisesi ndeki Fransizca konusan Kalvenist cemaatin aksine Almancayi ana dil olarak kullanmistir Cemaatin anadili ve kubbeli kule kiliseye bugun kullanilan ismi kazandirmistir Kelime anlami olarak bu kilise bir katedral degildir Neue Kirche de halk arasinda Deutscher DomGendarmenmarkt teki Neue Kirche nin kuzeyden gorunumuTemel bilgilerKonum BerlinKoordinatlar52 30 46 K 13 23 33 D 52 51278 K 13 39250 D 52 51278 13 39250InancHristiyanlikMezhepYeniden insasindan itibaren din disi orijinali Reform Kilisesi Kalvenist ve Luterci 1830 lar 1943 Birlesik Protestan MimariMimar lar Martin Grunberg tasarim Giovanni Simonetti 1701 8 arasi kilise insasi Carl von Gontard tasarim Georg Christian Unger kule insasi 1780 5 Johann Wilhelm Schwedler tasarim Hermann von der Hude ve Julius Hennicke yeni dua salonunun insasi 1881 2 Manfred Prasser Roland Steiger ve Uwe Karl dis restorasyon 1977 81 Tamamlanma9 Nisan 1708 1882 yeni dua salonu yeniden yapim 1988Kilise ve cemaat1701 1708 arasinda Giovanni Simonetti Martin Grunberg in tasarimiyla ilk kiliseyi insa etti Bu yapi 1688 de kurulan Friedrichstadt sehrinin ucuncu kilisesiydi Hohenzollernler Kalvenist oldugu icin sehrin elektoru kalvenizmi benimsemisti Fakat daha sonra sehre cok sayida Lutherci goc etti ve 1708 yilinda Yeni Kilise ayni zamanda Kalvenist ve Lutherci oldu Kilise arazisi 1698 1699 arasinda Isvicre den Berlin e gelen Huguenotlara ayrilmis Isvicre Mezarligi denilen bolgeden ayrilmistir Orijinal yapi besgen bir yerlesim plani ve yarim daire seklinde kubbelere sahipti Kilisenin ici tipik bir Protestan kilisesi seklinde girisin karsisindaki sutunun arkasinda mihrap ve kursu bulunacak sekilde tasarlanmisti Alacakaranlikta onunde Friedrich Schiller heykeli ile Deutscher Dom 1780 1785 arasinda Georg Christian Unger kilisede degisiklik yapti ve Carl von Gontard in tasarimi olan dogudaki kubbeli kuleyi ekledi Palladyan gelenegini takip eden bu tasarim Paris teki Sainte Genevieve Kilisesinin gunumuzdeki Pantheon seklindeydi Fransiz Kilisesi yanindaki kuleyle birlikte Gendarmenmarkt Roma daki Popolo Meydani na benzedi Neue Kirche de Mart Devriminde olenlerin tabutlari ve kilisenin eski dua salonu 1708 Adolph Menzel Neue Kirche Prusya tarihinden onemli bir yere sahip oldu 22 Mart 1848 de Mart devrimleri sirasinda oldurulen 183 Berlinlinin tabutu kilisenin kuzey yakasinda gosterildi Bir Evanjelik papaz bir Katolik papaz ve bir haham cenaze sirasinda hazir bulundu 1881 de bakimsiz dua salonu yikildi ve Hermann von der Hude ile Julius Hennicke tarafindan Johann Wilhelm Schwedler in neobarok tasarimina uygun olarak besgen bir yerlesim planiyla yeniden yapildi Otto Lessing yeni salondaki alti heykeli tasarladi Yeni dua salonu 17 Aralik 1882 de acildi 1934 te Neue Kirche cemaati Jerusalem Kilisesi cemaati ve baska gelenlerle birleserek Friedrichstadt Evanjelik Cemaati ni olusturdu Bu cemaat dini amaclar Gendarmenmarkt in karsi tarafinda bulunan Fransiz Kilisesi ni ve Kreuzberg de bulunan Luke Kilisesini kullanmaktadir 1943 te Neue Kirche II Dunya Savasi nda Berlin in bombalanmasi sirasinda neredeyse tamamen yerle bir oldu Daha sonra 1977 1988 yillari arasinda yeniden insa edildi Bu sirada Alman hukumeti yapiyi ve araziyi satin aldi 1996 yilinda kilise binasi guncellendi dini amaclardan arindirilarak muze olarak yeniden acildi Neue Kirchenin iki cemaati komsu Jerusalem Kilisei ile birlikte bu bolgede mezarliklar olusturdu Diger cemaatlerin de mezarliklariyla birlikte buradaki alti mezarlik Berlin deki en onemli tarihi mezarliklardandir Mezarliklar Kreuzberg de Hallesches Tor un guneyindedir KaynakcaIngrid Bartmann Kompa Horst Buttner Horst Drescher Joachim Fait Marina Flugge Gerda Herrmann Ilse Schroder Helmut Spielmann Christa Stepansky and Heinrich Trost Die Bau und Kunstdenkmale in der DDR Hauptstadt Berlin 2 parts Institut fur Denkmalpflege ed 11983 Berlin Henschelverlag Kunst und Gesellschaft 21984 part I p 217 No ISBN Gunther Kuhne and Elisabeth Stephani Evangelische Kirchen in Berlin 11978 Berlin CZV Verlag 21986 pp 374seq ISBN 3 7674 0158 4 Dis baglantilarFriedrichstadt Cemaati Almanca resmi sitesi 12 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde NotlarWikimedia Commons ta Deutscher Dom ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Gunther Kuhne and Elisabeth Stephani Evangelische Kirchen in Berlin 11978 Berlin CZV Verlag 21986 p 374 ISBN 3 7674 0158 4