Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1848 Devrimleri 1848 yılında Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde ortaya çıkan ayaklanma, devrim ve özgürlük hareketleridir. Özellikle İtalya, Almanya, Fransa, Avusturya, Polonya, Romanya ve Macaristan bu dönemde büyük sarsıntılar geçirmiş; dönemin diğer büyük güçleri olan Rusya, Osmanlı Devleti, Birleşik Krallık ve Hollanda Krallığı ise bu olaylardan nispeten etkilenmemişlerdir.
Nedenleri
19. yüzyılın ortalarına gelindiğinde Avrupa'da Sanayi Devrimi büyük ölçüde tamamlanmış, sanayicilerin ve şirketlerin gelirlerinde büyük bir artış görülmesine karşılık köylerde ve kentlerde yaşayan fakir halk bu zenginlikten nasibini almamıştı. İşçiler günde 13-15 saat çalışıyorlar, sağlıksız ve kirli konutlarda zor koşullarda yaşamaya devam ediyorlardı. Köylerde artan nüfus işsizliğe ve toprak yetersizliğine yol açmış, altyapının yetersiz kalmasına neden olmuştu. 1845 ve 1846 hasat mevsimlerinde Belçika'da ortaya çıkarak diğer Avrupa ülkelerine yayılan Patates Hastalığı (Phytophthora infestans') Avrupa'da büyük bir açlık salgınına yol açmış toplumun yoksul kesimlerinde büyük bir tatminsizlik duygusuna neden olmuştu.
Aynı yıllarda Alman Karl Marx ve Friedrich Engels'in birlikte yazdığı ve 1 Şubat 1848 tarihinde yayınlanan Komünist Manifesto, özel mülkiyeti bir devrimle ortadan kaldırarak sınıfsız ve devletsiz bir toplum düzenini gerçekleştirmesi gerektiğini iddia etmekteydi. Bu koşullar altında devrim düşüncesi toplumun çeşitli kesimlerinde çok sayıda taraftar bulmuş ve sonunda 1848 yılında bu devrimler bütün şiddetiyle patlak vermiştir.
Gelişimi ve sonuçları
1848 devrimleri 19. yüzyılın en yaygın kitlesel huzursuzluklarının sonucudur. Bu kitlesel hareketlerin Fransa, Alman Konfederasyonu, Prusya, Habsburg İmparatorluğu, İtalya, Eflak eyaleti, Moldova üzerinde önemli etkileri oldu. Rusya bunların dışında kaldı.
1848 devrimleri, Kıta Avrupası'ndaki çoğu ülkede toplumun büyük çoğunluğundaki büyük hayal kırıklığının ve yaygın huzursuzluk sürecinde farklı toplumsal sınıflar ile meslek kollarının üyeleri arasındaki geçici iş birliğinin bir sonucudur. İşçiler, öğrenciler ve zanaatkârlar Paris, Berlin ve Viyana’da barikatları kuran eylemciler ve sokak savaşçılarıydılar. Toplumun daha sağlıklı ve daha etkili unsurları olan iş adamları ve hukukçular ilk başlarda, eylemcilerin kendiliğinden giriştikleri ayaklanmaya sempati ile yaklaştılar, zaman geçtikçe tehlikeli derecede irrasyonel olarak gördükleri güçleri kontrol altına almanın ve devrimleri daha sınırlı ve özel hedeflerin elde edilmesine yönlendirmenin bir yolunu aramaya başladılar. 1848’de çeşitli geçici hükûmetlerin kurulması yönündeki görüşlerini açıkça ifade etmişler ve bu süreci etkilemişlerdir.
1848 itibarıyla kitlesel hareketlerin başını çeken devrimci militanların çoğu zanaatkardı, özellikle Paris’te metal işçileri ve Berlin’de dokumacılardı. Son birkaç on yıldır, toplumun patlamaya en hazır unsurlarıydılar, çünkü her yerde iktisadi değişimlerin getirdiği sorunlarla karşı karşıya idiler. Avrupa’nın belli başlı devletlerinde artan üretim vasıflı emek üzerindeki vurgunun azalmasına neden oldu ve ustalar ile yöneticilerin iyice arasını açtı. Kuvvetli bir devrimci faktör de, önceden tahammül edilebilir olan koşulların kötüleşmesi ve uzun bir süre sonucunda oluşturulabilmiş olan toplumsal ve iktisadi yukarı hareketlilik imkânlarının ortadan kalkmasıydı; 19. yüzyılın ortalarında bu durum giderek yaygınlaşmaktaydı; çünkü sanayileşme ustalıktan yöneticiliğe geçmeyi daha zorlaştırmış ve vasıflı işçiyi vasıfsız işçi düzeyine indirgemekle tehdit ederek huzursuzluğa neden olmuştur. Çoğu ülkede işleri daha da kötüleştiren nüfus artışının taşradan şehirlere göçe neden olmasından dolayı zanaatkarlar, aşağıdan daha çok baskı görür oldu. Hükûmetler, zanaatkarların çıkarlarını göz önünde bulundurma konusunda isteksizdiler. Gerçekten de, onların çıkarlarına karşı gelen yasalar yaptılar ve Fransa’da, Kuzey İtalya’da ve Alman Konfederasyonu’nun batı bölümünde loncaların sağladığı korumalar kaldırıldı. 1840’larda kimi Alman şehirlerinde ve aynı zamanda Paris, Lyon ve Marsilya’da zanaatkarların huzursuzluğu, nüfusun bu kesiminin hemen harekete geçmeye mecbur kalacak derecede çaresiz kaldığını gösterdi.1848 bu hareketlerin doruk noktasına ulaştığı bir yıl idi. Zanaatkarlar, 22 şubatta Paris, 11 Mart’ta Viyana ve Prag ve 17 Mart’tan sonra da Berlin sokaklarına çıktılar, Paris’teki geçici hükûmetin siyasallarına ve Frankfurt Meclisi'nin telkinlerine karşı geldiler.
1848 İhtilali, Fransa’da ilk bakışta önceden görülmemiş ve kaza eseri olmuş bir olay gibi gelir. Çok ani olmuştur. Büyük ziyafetler kampanyası ile kendini göstermiş olan Parlamento muhalefetinin, olaylar üzerinde söylenmiş olan büyük bir etkisi olmamıştır. Tümüyle yürümüş olan Paris halkıdır, askerî birliklerin direnmesi düşünüldüğünden, daha şiddetli olduğundan sert çarpışmalar yapmıştır; zaferi kazanmışsa bu, milli muhafızların ona manevi, hatta maddi desteklik yapmasındadır. Kısacası, muhafazakâr krallığa karşı dikilen-işçi ve burjuva-bütün Paris halkıdır. Sosyalist ve demokrat propagandası Şubat Devrimi’nin kaynaklarından biri olarak kabul edilebilir. Başka bir nedeni belki de sonuç alıcı olanı, 1848’den beri hüküm süren, işçi halkın ağır bir şekilde duyduğu, doğmakta olan büyük endüstrinin 1830’dan beri durumunu daha da kötüleştirdiği ekonomik krizdir.
1848 devrimlerinin çoğu örgütlenmemiş hareketlerdi ve hatta hepsinin de rastlantı sonucu olmuştu. 3 Mart’ta Kossuth, Pressburg’ta, tüm Habsburg İmparatorluğu için bir anayasa talep etti; bu arada, Viyana, izleyen haftalarda kitlesel başkaldırıya dönüşecek olan öğrenci gösterilerine sahne oldu. 17 Mart itibarıyla Berlin de aynı süreçlerde etkilenmeye başladı ve nisanda barikatlar kuruldu. İtalyan eyaletleri de karışmıştı: ocak ayında Avrupa da ilk hareketlenen yer Sicilya olmuş ve ardından mart ayı içinde Piomonte, Roma, Venedik ve Milano’da dolaylar patlak vermişti. Otorite, her yerde, dikkate değer derecede az direnç göstererek çökmüştü diğer rejimler, bir yıl önce herkese inanılmaz gibi görünecek bir şekilde davranarak, alelacele tavizler vermişlerdi. Habsburg monarşisi, Macaristan için Martta, Avusturya, Bohemya ve Morevia için nisanda anayasa vaadinde bulundu 4. Friedrich Wilhelm de Prusya’ya benzer bir garanti verdi ve sonunda mayıs ayı içinde Berlin’de bir meclis toplandı. Aynı zamanda, daha küçük Alman ve İtalyan eyaletlerinin yöneticileri rejimlerini liberalleştirmede birbirleriyle yarışıyorlardı.
1848 in sonu itibarıyla devrimler karmaşa içindeydi ve 1848 -51 dönemiyle birlikte gerici hareket daha da güçlendi. Habsburglar, kendilerini, Windischgratz’ın Haziran 1848’de Prag’ı, Ekimde de Viyana’yı bombalamasıyla toparlamaya başladılar. Aralıkta Ferdinand’ın ardından imparator olan Franz Joseph, Mart 1849 da Avusturya Meclisini kapatarak baskıya devam ederken Radetzky, Mart ve Ağustos ayları arasında kuzey İtalya’nın Lombardiya ve Venedik eyaletlerini egemenlik altına aldı. Son tehdit olan Macar ayrılıkçıları, Rus ordularının yardımıyla alt edildi. Bu arada, dördüncü Friedrich Wilhelm, kendisini Prusya’daki anayasal gelişmeleri sekteye uğratmaya kalkışacak, Alman birliği için yapılan liberal tasarılara karşı çıkacak ve Rus ordularını Dresten’teki ve Baden’deki görüş ayrılıklarına karşı harekete geçirmek için toparlamıştı. Fransa’nın eski rejimi yeniden yapılandırılması sürecine girmekten ziyade kendine özgü gerici hareketin etkisine girdiği görülür. Temmuz 1849 da oy hakkının kapsamı daraltıldı ve Eylül ayı içinde de basın üzerinde sansür uygulamaya başladı. Aynı zamanda, Fransa da, Temmuz 1849’da Frank ordularının Roma Cumhuriyeti’ni yıkmak için kullanılmasıyla başlayan ve Napolyon’un 1851’deki darbesi ve ikinci imparatorluğun 1852’deki ilanıyla doruk noktasına ulaşan cumhuriyetçilik karşıtı bir dalgada vardı. Tüm bu devletlerdeki dramatik değişim, devrimcilerin giderek zayıflamasıyla ve Avrupa’nın çeşitli merkezlerindeki yürütme erklerinin yeniden canlanmasıyla açıklanabilir.
Devrimcilerin başlangıçtaki avantajları beklenmediklik ve ayaklanmaların aynı zamana rastlamalarıydı. Açıkça konmuş bir amaç ve planlanmış bir kalkışma buna eşlik etmiyordu. Mazzini 1831’de başarılı komplo için temel gereksinimleri şu şekilde belirlemişti: ”güvenlik, istenen sonucu verebilme yeteneği ve iş birliğinin hızla ilerlemesi, her zaman için, bir komplonun amaçlarının belirlenmesi, açıklığı ve kesinliğiyle orantılıdır.”eşit derece önemli olan şey de, devrimci unsurların “homojenliği” ve “takip edilecek yol olarak kusursuz bir uyumdu.”aynı zamanda ,yakıp yıkarken ki uyumun sonunda tehlikeli bir “görüş ayrılığı” tarafından baltalanabileceği uyarısında da bulunmuştu onun en ciddi korkuları,1848 devrimci hareketlerinin toplumsal yüzleşmeler ve çatışan milliyetçilikler olarak iki yarık boyunca bölünmesiyle gerçek olacaktı.
E.J. Hobsbawm, toplumsal yüzleşmelere ilgin olarak, 1848 in başarısızlıkla sonuçlandığını sebep olarak da sonuca götüren çatışmanın eski rejim ve ilerlemenin birleşik güçleri arasında değil, düzen ve toplumsal devrim arasında yaşandığını göstermektedir. Diğer tarihçiler, bu süreçte burjuvazinin, özgür basın, yasal eşitlik ve dahası endüstriyel ve ticari ilerlemenin yararına getirilen koşullar gibi liberal taleplerin eşlik ettiği bir anayasayı amaçladığını kanıtlamaya çalışmıştır. Geriye kalan şehirli nüfus ise, tam tersine, daha kapsamlı toplumsal değişiklikler istiyordu; örneğin Berlin’deki işçiler, Mart ayına kadar genel oy hakkının tanınması, çalışma bakanlığını kurulması, günde on saatlik çalışma mesaisinin ve bir asgari ücretin karara bağlanması taleplerinde bulundular. İlk başta, geçici liberal hükûmetler işçilerin kimi gereksinimlerini ertelediler. Paris’te ulusal işletmeler kuruldu ve Viyana’daki altyapı projeleri yoksullara iş imkânı sağladı. Neticede iki farklı felsefeyi açığa vuran bir çatışma ortaya çıktı. Bu ikisinden ilki; toplumsal yasaları iktisadi gelişmelerden ayrılamaz olarak görürken, ikincisi; gelişmenin önüne belirli sınırlamaları getirilmesini savunuyordu. Her yerde, orta sınıfın liberalleri yeni yasama meclislerinde en büyük temsil edilme olanağına sahip oldular. Fransa Meclisi için nisanda yapılan seçimlerde, toplam 876 milletvekilinden 85 tanesi sosyalistlerden ve radikallerden oluşuyorlardı. Benzer bir şekilde, Frankfurt Parlamentosu’nda 13 iş insanı, 92 avukat, 104 profesör ve öğretmen ve 100 adli memura karşılık dört usta ve bir köylü vardı.
Orta ve alt sınıflar arasında önceden söz konusu olan ittifak, artık karşılıklı korku ve suçlamaya suçlamayla karşılık verme yüzünden bozulmuştu. Bir zamanlar barikatlardaki devrimci etkiyi memnuniyetle karşılamış olan işadamları ve avukatlar artık devrimi düşmanca bir güç olarak görmeye başlamışlardı. Frankfurt Parlamentosu’ndaki bir delege” doğuştan gelen tüm fiziksel ve entelektüel farkları hiçe saymak ve bunların istihdamdaki ve mülk edinmedeki belirleyiciliğini nötrleştirmek arayışında olan” radikalizmin olası sonuçları hakkında uyarıda bulunuyordu. Roman yazarı Dumas, Fransız burjuvasının çoğunun sahip olduğu korkuları ifade etmek için çok daha duygusal bir ifade kullanıyordu: ”teröristler ülkeyi yıkmak için, sosyalistler aileleri dağıtmak için ve komünistler de özel mülkiyeti yıkmak için harekete geçtiler” bu sözlere neden olan şey, haziranda Paris’li işçilerin ulusal işletmelerin kapatılması için çıkarılan hükûmet Kararnamesi’ne karşı çıkmak için giriştikleri ayaklanmaydı. Benzer kaygılar Viyana’da altyapı düzenleme projelerinin iptaline karşı Ağustostaki protestolar yüzünden de yaşandı. İki durumda da, mesleki sınıflar, köylülerin arkalarında olduğunu bilmekte teskin olmayan radikallere karşı orduların kullanılmasını memnuniyetle karşıladılar. Fransız köylüleri, Meclis’in muhafazakâr birleşiminden büyük oranda sorumluydu ve birçoğu gönüllü olarak Ulusal Koruma birliklerine “süreğen bir biçimde asilik yapan Parisli işçilerin tahammül edilmez diktasına bir son verme” için katılmışlardı. Onların bu davranışına neden olan şey olasılıkla şuydu: artık küçük toprak sahipleriydiler ve mülklerini tuhaf ve tehlikeli ideolojilere karşı korumak çabası içine girmişlerdi. Avusturya köylüsü tamamen pasif kalmıştı ve bu, büyük ihtimalle, otoriteler tarafından siyasal bir manevra olarak toprak köleliğinin kaldırılmasının bir sonucuydu.
Çeşitli ülkelerde 1848 Devrimleri
Fransa'da cumhuriyetçi ayaklanma ve işçi ayaklanmalarıyla karşı karşıya kalan Temmuz Monarşisi Kral Louis-Philippe'in tahttan indirilerek İkinci Cumhuriyet'in kurulmasıyla sonuçlandı. 1848-1852 yılları arasında 4 yıl süren bir cumhuriyet yönetimi başladı.
Berlin'de yapılan miting ve gösterilerden korkan Prusya kralı IV. Friedrich Wilhelm göstericilerin taleplerini kabul ederek parlamento seçimlerinin yapılmasını, bir anayasa hazırlanması ve basın özgürlüğünü kabul etmek zorunda kaldı. Saksonya'nın Dresden kentinde 3-9 Mayıs 1849 tarihlerinde ortaya çıkan ayaklanmada ünlü Klasik Müzik bestecisi Richard Wagner de rol oynadı. Halkın baskısı sonucu Bavyera'da Kral I. Ludwig tahtan inmek zorunda kaldı.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun egemenliği altındaki bölgelerde de ayaklanmalar ve gösteriler yaşandı. Viyana'da 1848 yılı boyunca 4 defa hükûmet değişikliği yaşandı. İmparatorluğun vatandaşı olan Çekler, İtalyanlar, Slovenler, Lehler, Sırplar, Hırvatlar, Slovaklar, Rumenler ve Macarlar arasında bağımsızlık talepleri yükseldi. Macaristan'da bağımsızlık hareketleri bir bağımsızlık savaşına dönüştü. Budapeşte'de Lajos Kossuth'un başkanlığı altında kurulan hükûmet Avusturya'dan bağımsızlığını ilan etti. Avusturya kralı I. Franz Joseph Rus çarı I. Nikolay'dan bu ayaklanmayı bastırmak için yardım istedi. Lajos Kossuth Macaristan'dan kaçarak Osmanlı Devleti'ne sığındı. 1 yıl kadar Vidin, Şumnu ve Kütahya'da yaşadı.
Ayrıca 1848 yılında Polonya'da Prusya işgaline karşı büyük ayaklanmalar yaşandı. Romanya'da Rusya'nın yönetimine karşı ayaklanmalar ortaya çıktı. Bu ayaklanmaların bastırılmasında Osmanlı ordusu da rol oynadı. Serdar-ı Ekrem Ömer Paşa ve Keçecizade Fuat Paşa Osmanlı ordusunun başında 25 Eylül 1848 tarihinde Bükreş'e girerek Rusya'nın Romanya'yı etkisi altına almasını önlemeye çalıştılar.
İç çatışmalar, Almanlar, İtalyanlar ve Slavlar arasında patlak verdi. Frankfurt Parlamentosu, Avrupa’nın Almanca konuşulan bütün bölgelerini yeni kuracak ulus devletin çatısı altında birleştirmeyi hedefleyen Pan-Germanizm ve kendisini Prusya ile Alman Konfederasyonu’nun küçük devletleri formülüyle sınırlandıran Kleindeutschland hareketi arasında ikiye bölünmüştü. Parlamento, yeni devletin sınırlarını belirleme işi üzerinde o kadar uzun bir süre çabaladı ki, liderlik Prusya kralına verildiğinde devrimci etki çoktan ortadan kalkmıştı. Her halükarda, bu son olay tüm planı bozdu. Otoritesinin, dost hükümdarlardan ziyade insanlardan kaynaklandığının farkına varan kral, Almanya tacını “hendekten” çekip çıkarmayı açıkça reddetti. İtalyanlar daha büyük bir siyasal birim yaratma çabalarında daha başarılı olamazlardı. Güneyde Sicilya, Napoli anakarasından ayrılmanın yollarını ararken, Piemonteli Charles Albert sadece Savoy Hanedanlığı’nın topraklarını genişletmek istiyordu; doğuda ise Venedik şehri Venedik anakarasını talihiyle baş başa bıraktı. Hatta Almanların ve Macarların taleplerine direnmekte inat eden Slavlar bile ortak bir anayasal programı ulaşılması imkânsız bir hedef sahip olmalarına karşın Slovaklar, Çekler tarafından gölgede bırakılma ihtimalinden korkuyorlardı.
1848 orduların aşırı derecede kontrol altında olmalarından dolayı, Macarlar bir ihtimal bunun dışında tutulursa, devrimcilerin pek de başarıya ulaşma şansları yoktu. Radikaller "Bastille" geleneğine aşırı derecede bel bağlamıştı ve bunun, kitlelerin sokaklara dökülmesini istemeyen rejimleri kısa sürede devirmeye yeteceğini sanıyorlardı. Kıta güçleri, çok kötü sarsılmış olmalarına rağmen, kendiliğinden gelişen gösterilerle yıkılacak derecede bitik değildi. İyice açığa çıkan şey, çok daha etkili bir değişim aracı, büyük bir yıkımın meydana gelmesiydi; 1860’larda arzu edilen kimi reformları devrimden ziyade savaş getirdi. Örneğin, Avusturya 1859 İtalya yenilgisinden sonra anayasal denemelere girişti ve Prusya’ya 1886’da yenilmenin dolaysız bir sonucu olan Mutabakat aracılığıyla Macaristan’a bağımsızlığını verdi. Fransa, imparatorluğu 1870’teki Sedan felaketinden sonra reddetti. Habsburgların yıkımından sonra ancak gerçekleşebilmişken, aynı savaşta bozguna uğramış olan Rusya da en sonunda devrime boyun eğmek zorunda kaldı. Ekim Devrimi 1848’dekine benzer bir şekilde başlamasına rağmen, eski rejim ona karşı savunmasız kaldı, çünkü kendisini korumak için artık bir ordusu yoktu.
Kendisini, 1848’in kimi etkilerini bünyesine dâhil ederek güçlendiren ve bunları gelecekteki devrimlere karşı antikor olarak kullanmış olan bir rejim örneği duruyordu. Prusya, otoriter bir yürütme ve geniş tabanlı bir meclis arasındaki uzlaşma uğruna, Metternich tarafından desteklenen türden gericiliği bir yana bıraktı. Bismarck her zaman için “1848’in liberal ve demokratik görüşlerinden kurtulmanın” yolunu ararken, parlamentarizmin hayaleti 1871 Emperyal Anayasası’nın içine sızmıştı. Prusya’nın güven verici hali, aynı zamanda liberal demokrasiyle işbirliğini, muhafazakârlık ve militarizmle yakın bir ittifaka dönüştürerek Alman milliyetçiliğine de egemen olmuştu. Bismarck’ın kendi sözleriyle, Alman milliyetçiliği “hohenzollerin monarşisini genişletecek ve güçlendirecek, ahlaksal güç” olacaktı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1848 Devrimleri 1848 yilinda Avrupa nin cesitli ulkelerinde ortaya cikan ayaklanma devrim ve ozgurluk hareketleridir Ozellikle Italya Almanya Fransa Avusturya Polonya Romanya ve Macaristan bu donemde buyuk sarsintilar gecirmis donemin diger buyuk gucleri olan Rusya Osmanli Devleti Birlesik Krallik ve Hollanda Kralligi ise bu olaylardan nispeten etkilenmemislerdir Almanya da 1848 DevrimleriNedenleri19 yuzyilin ortalarina gelindiginde Avrupa da Sanayi Devrimi buyuk olcude tamamlanmis sanayicilerin ve sirketlerin gelirlerinde buyuk bir artis gorulmesine karsilik koylerde ve kentlerde yasayan fakir halk bu zenginlikten nasibini almamisti Isciler gunde 13 15 saat calisiyorlar sagliksiz ve kirli konutlarda zor kosullarda yasamaya devam ediyorlardi Koylerde artan nufus issizlige ve toprak yetersizligine yol acmis altyapinin yetersiz kalmasina neden olmustu 1845 ve 1846 hasat mevsimlerinde Belcika da ortaya cikarak diger Avrupa ulkelerine yayilan Patates Hastaligi Phytophthora infestans Avrupa da buyuk bir aclik salginina yol acmis toplumun yoksul kesimlerinde buyuk bir tatminsizlik duygusuna neden olmustu Ayni yillarda Alman Karl Marx ve Friedrich Engels in birlikte yazdigi ve 1 Subat 1848 tarihinde yayinlanan Komunist Manifesto ozel mulkiyeti bir devrimle ortadan kaldirarak sinifsiz ve devletsiz bir toplum duzenini gerceklestirmesi gerektigini iddia etmekteydi Bu kosullar altinda devrim dusuncesi toplumun cesitli kesimlerinde cok sayida taraftar bulmus ve sonunda 1848 yilinda bu devrimler butun siddetiyle patlak vermistir Gelisimi ve sonuclari1848 devrimleri 19 yuzyilin en yaygin kitlesel huzursuzluklarinin sonucudur Bu kitlesel hareketlerin Fransa Alman Konfederasyonu Prusya Habsburg Imparatorlugu Italya Eflak eyaleti Moldova uzerinde onemli etkileri oldu Rusya bunlarin disinda kaldi 1848 devrimleri Kita Avrupasi ndaki cogu ulkede toplumun buyuk cogunlugundaki buyuk hayal kirikliginin ve yaygin huzursuzluk surecinde farkli toplumsal siniflar ile meslek kollarinin uyeleri arasindaki gecici is birliginin bir sonucudur Isciler ogrenciler ve zanaatkarlar Paris Berlin ve Viyana da barikatlari kuran eylemciler ve sokak savascilariydilar Toplumun daha saglikli ve daha etkili unsurlari olan is adamlari ve hukukcular ilk baslarda eylemcilerin kendiliginden giristikleri ayaklanmaya sempati ile yaklastilar zaman gectikce tehlikeli derecede irrasyonel olarak gordukleri gucleri kontrol altina almanin ve devrimleri daha sinirli ve ozel hedeflerin elde edilmesine yonlendirmenin bir yolunu aramaya basladilar 1848 de cesitli gecici hukumetlerin kurulmasi yonundeki goruslerini acikca ifade etmisler ve bu sureci etkilemislerdir 1848 itibariyla kitlesel hareketlerin basini ceken devrimci militanlarin cogu zanaatkardi ozellikle Paris te metal iscileri ve Berlin de dokumacilardi Son birkac on yildir toplumun patlamaya en hazir unsurlariydilar cunku her yerde iktisadi degisimlerin getirdigi sorunlarla karsi karsiya idiler Avrupa nin belli basli devletlerinde artan uretim vasifli emek uzerindeki vurgunun azalmasina neden oldu ve ustalar ile yoneticilerin iyice arasini acti Kuvvetli bir devrimci faktor de onceden tahammul edilebilir olan kosullarin kotulesmesi ve uzun bir sure sonucunda olusturulabilmis olan toplumsal ve iktisadi yukari hareketlilik imkanlarinin ortadan kalkmasiydi 19 yuzyilin ortalarinda bu durum giderek yayginlasmaktaydi cunku sanayilesme ustaliktan yoneticilige gecmeyi daha zorlastirmis ve vasifli isciyi vasifsiz isci duzeyine indirgemekle tehdit ederek huzursuzluga neden olmustur Cogu ulkede isleri daha da kotulestiren nufus artisinin tasradan sehirlere goce neden olmasindan dolayi zanaatkarlar asagidan daha cok baski gorur oldu Hukumetler zanaatkarlarin cikarlarini goz onunde bulundurma konusunda isteksizdiler Gercekten de onlarin cikarlarina karsi gelen yasalar yaptilar ve Fransa da Kuzey Italya da ve Alman Konfederasyonu nun bati bolumunde loncalarin sagladigi korumalar kaldirildi 1840 larda kimi Alman sehirlerinde ve ayni zamanda Paris Lyon ve Marsilya da zanaatkarlarin huzursuzlugu nufusun bu kesiminin hemen harekete gecmeye mecbur kalacak derecede caresiz kaldigini gosterdi 1848 bu hareketlerin doruk noktasina ulastigi bir yil idi Zanaatkarlar 22 subatta Paris 11 Mart ta Viyana ve Prag ve 17 Mart tan sonra da Berlin sokaklarina ciktilar Paris teki gecici hukumetin siyasallarina ve Frankfurt Meclisi nin telkinlerine karsi geldiler 1848 Ihtilali Fransa da ilk bakista onceden gorulmemis ve kaza eseri olmus bir olay gibi gelir Cok ani olmustur Buyuk ziyafetler kampanyasi ile kendini gostermis olan Parlamento muhalefetinin olaylar uzerinde soylenmis olan buyuk bir etkisi olmamistir Tumuyle yurumus olan Paris halkidir askeri birliklerin direnmesi dusunuldugunden daha siddetli oldugundan sert carpismalar yapmistir zaferi kazanmissa bu milli muhafizlarin ona manevi hatta maddi desteklik yapmasindadir Kisacasi muhafazakar kralliga karsi dikilen isci ve burjuva butun Paris halkidir Sosyalist ve demokrat propagandasi Subat Devrimi nin kaynaklarindan biri olarak kabul edilebilir Baska bir nedeni belki de sonuc alici olani 1848 den beri hukum suren isci halkin agir bir sekilde duydugu dogmakta olan buyuk endustrinin 1830 dan beri durumunu daha da kotulestirdigi ekonomik krizdir 1848 devrimlerinin cogu orgutlenmemis hareketlerdi ve hatta hepsinin de rastlanti sonucu olmustu 3 Mart ta Kossuth Pressburg ta tum Habsburg Imparatorlugu icin bir anayasa talep etti bu arada Viyana izleyen haftalarda kitlesel baskaldiriya donusecek olan ogrenci gosterilerine sahne oldu 17 Mart itibariyla Berlin de ayni sureclerde etkilenmeye basladi ve nisanda barikatlar kuruldu Italyan eyaletleri de karismisti ocak ayinda Avrupa da ilk hareketlenen yer Sicilya olmus ve ardindan mart ayi icinde Piomonte Roma Venedik ve Milano da dolaylar patlak vermisti Otorite her yerde dikkate deger derecede az direnc gostererek cokmustu diger rejimler bir yil once herkese inanilmaz gibi gorunecek bir sekilde davranarak alelacele tavizler vermislerdi Habsburg monarsisi Macaristan icin Martta Avusturya Bohemya ve Morevia icin nisanda anayasa vaadinde bulundu 4 Friedrich Wilhelm de Prusya ya benzer bir garanti verdi ve sonunda mayis ayi icinde Berlin de bir meclis toplandi Ayni zamanda daha kucuk Alman ve Italyan eyaletlerinin yoneticileri rejimlerini liberallestirmede birbirleriyle yarisiyorlardi 1848 in sonu itibariyla devrimler karmasa icindeydi ve 1848 51 donemiyle birlikte gerici hareket daha da guclendi Habsburglar kendilerini Windischgratz in Haziran 1848 de Prag i Ekimde de Viyana yi bombalamasiyla toparlamaya basladilar Aralikta Ferdinand in ardindan imparator olan Franz Joseph Mart 1849 da Avusturya Meclisini kapatarak baskiya devam ederken Radetzky Mart ve Agustos aylari arasinda kuzey Italya nin Lombardiya ve Venedik eyaletlerini egemenlik altina aldi Son tehdit olan Macar ayrilikcilari Rus ordularinin yardimiyla alt edildi Bu arada dorduncu Friedrich Wilhelm kendisini Prusya daki anayasal gelismeleri sekteye ugratmaya kalkisacak Alman birligi icin yapilan liberal tasarilara karsi cikacak ve Rus ordularini Dresten teki ve Baden deki gorus ayriliklarina karsi harekete gecirmek icin toparlamisti Fransa nin eski rejimi yeniden yapilandirilmasi surecine girmekten ziyade kendine ozgu gerici hareketin etkisine girdigi gorulur Temmuz 1849 da oy hakkinin kapsami daraltildi ve Eylul ayi icinde de basin uzerinde sansur uygulamaya basladi Ayni zamanda Fransa da Temmuz 1849 da Frank ordularinin Roma Cumhuriyeti ni yikmak icin kullanilmasiyla baslayan ve Napolyon un 1851 deki darbesi ve ikinci imparatorlugun 1852 deki ilaniyla doruk noktasina ulasan cumhuriyetcilik karsiti bir dalgada vardi Tum bu devletlerdeki dramatik degisim devrimcilerin giderek zayiflamasiyla ve Avrupa nin cesitli merkezlerindeki yurutme erklerinin yeniden canlanmasiyla aciklanabilir Devrimcilerin baslangictaki avantajlari beklenmediklik ve ayaklanmalarin ayni zamana rastlamalariydi Acikca konmus bir amac ve planlanmis bir kalkisma buna eslik etmiyordu Mazzini 1831 de basarili komplo icin temel gereksinimleri su sekilde belirlemisti guvenlik istenen sonucu verebilme yetenegi ve is birliginin hizla ilerlemesi her zaman icin bir komplonun amaclarinin belirlenmesi acikligi ve kesinligiyle orantilidir esit derece onemli olan sey de devrimci unsurlarin homojenligi ve takip edilecek yol olarak kusursuz bir uyumdu ayni zamanda yakip yikarken ki uyumun sonunda tehlikeli bir gorus ayriligi tarafindan baltalanabilecegi uyarisinda da bulunmustu onun en ciddi korkulari 1848 devrimci hareketlerinin toplumsal yuzlesmeler ve catisan milliyetcilikler olarak iki yarik boyunca bolunmesiyle gercek olacakti E J Hobsbawm toplumsal yuzlesmelere ilgin olarak 1848 in basarisizlikla sonuclandigini sebep olarak da sonuca goturen catismanin eski rejim ve ilerlemenin birlesik gucleri arasinda degil duzen ve toplumsal devrim arasinda yasandigini gostermektedir Diger tarihciler bu surecte burjuvazinin ozgur basin yasal esitlik ve dahasi endustriyel ve ticari ilerlemenin yararina getirilen kosullar gibi liberal taleplerin eslik ettigi bir anayasayi amacladigini kanitlamaya calismistir Geriye kalan sehirli nufus ise tam tersine daha kapsamli toplumsal degisiklikler istiyordu ornegin Berlin deki isciler Mart ayina kadar genel oy hakkinin taninmasi calisma bakanligini kurulmasi gunde on saatlik calisma mesaisinin ve bir asgari ucretin karara baglanmasi taleplerinde bulundular Ilk basta gecici liberal hukumetler iscilerin kimi gereksinimlerini ertelediler Paris te ulusal isletmeler kuruldu ve Viyana daki altyapi projeleri yoksullara is imkani sagladi Neticede iki farkli felsefeyi aciga vuran bir catisma ortaya cikti Bu ikisinden ilki toplumsal yasalari iktisadi gelismelerden ayrilamaz olarak gorurken ikincisi gelismenin onune belirli sinirlamalari getirilmesini savunuyordu Her yerde orta sinifin liberalleri yeni yasama meclislerinde en buyuk temsil edilme olanagina sahip oldular Fransa Meclisi icin nisanda yapilan secimlerde toplam 876 milletvekilinden 85 tanesi sosyalistlerden ve radikallerden olusuyorlardi Benzer bir sekilde Frankfurt Parlamentosu nda 13 is insani 92 avukat 104 profesor ve ogretmen ve 100 adli memura karsilik dort usta ve bir koylu vardi Orta ve alt siniflar arasinda onceden soz konusu olan ittifak artik karsilikli korku ve suclamaya suclamayla karsilik verme yuzunden bozulmustu Bir zamanlar barikatlardaki devrimci etkiyi memnuniyetle karsilamis olan isadamlari ve avukatlar artik devrimi dusmanca bir guc olarak gormeye baslamislardi Frankfurt Parlamentosu ndaki bir delege dogustan gelen tum fiziksel ve entelektuel farklari hice saymak ve bunlarin istihdamdaki ve mulk edinmedeki belirleyiciligini notrlestirmek arayisinda olan radikalizmin olasi sonuclari hakkinda uyarida bulunuyordu Roman yazari Dumas Fransiz burjuvasinin cogunun sahip oldugu korkulari ifade etmek icin cok daha duygusal bir ifade kullaniyordu teroristler ulkeyi yikmak icin sosyalistler aileleri dagitmak icin ve komunistler de ozel mulkiyeti yikmak icin harekete gectiler bu sozlere neden olan sey haziranda Paris li iscilerin ulusal isletmelerin kapatilmasi icin cikarilan hukumet Kararnamesi ne karsi cikmak icin giristikleri ayaklanmaydi Benzer kaygilar Viyana da altyapi duzenleme projelerinin iptaline karsi Agustostaki protestolar yuzunden de yasandi Iki durumda da mesleki siniflar koylulerin arkalarinda oldugunu bilmekte teskin olmayan radikallere karsi ordularin kullanilmasini memnuniyetle karsiladilar Fransiz koyluleri Meclis in muhafazakar birlesiminden buyuk oranda sorumluydu ve bircogu gonullu olarak Ulusal Koruma birliklerine suregen bir bicimde asilik yapan Parisli iscilerin tahammul edilmez diktasina bir son verme icin katilmislardi Onlarin bu davranisina neden olan sey olasilikla suydu artik kucuk toprak sahipleriydiler ve mulklerini tuhaf ve tehlikeli ideolojilere karsi korumak cabasi icine girmislerdi Avusturya koylusu tamamen pasif kalmisti ve bu buyuk ihtimalle otoriteler tarafindan siyasal bir manevra olarak toprak koleliginin kaldirilmasinin bir sonucuydu Cesitli ulkelerde 1848 DevrimleriFransa da cumhuriyetci ayaklanma ve isci ayaklanmalariyla karsi karsiya kalan Temmuz Monarsisi Kral Louis Philippe in tahttan indirilerek Ikinci Cumhuriyet in kurulmasiyla sonuclandi 1848 1852 yillari arasinda 4 yil suren bir cumhuriyet yonetimi basladi Berlin de yapilan miting ve gosterilerden korkan Prusya krali IV Friedrich Wilhelm gostericilerin taleplerini kabul ederek parlamento secimlerinin yapilmasini bir anayasa hazirlanmasi ve basin ozgurlugunu kabul etmek zorunda kaldi Saksonya nin Dresden kentinde 3 9 Mayis 1849 tarihlerinde ortaya cikan ayaklanmada unlu Klasik Muzik bestecisi Richard Wagner de rol oynadi Halkin baskisi sonucu Bavyera da Kral I Ludwig tahtan inmek zorunda kaldi Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun egemenligi altindaki bolgelerde de ayaklanmalar ve gosteriler yasandi Viyana da 1848 yili boyunca 4 defa hukumet degisikligi yasandi Imparatorlugun vatandasi olan Cekler Italyanlar Slovenler Lehler Sirplar Hirvatlar Slovaklar Rumenler ve Macarlar arasinda bagimsizlik talepleri yukseldi Macaristan da bagimsizlik hareketleri bir bagimsizlik savasina donustu Budapeste de Lajos Kossuth un baskanligi altinda kurulan hukumet Avusturya dan bagimsizligini ilan etti Avusturya krali I Franz Joseph Rus cari I Nikolay dan bu ayaklanmayi bastirmak icin yardim istedi Lajos Kossuth Macaristan dan kacarak Osmanli Devleti ne sigindi 1 yil kadar Vidin Sumnu ve Kutahya da yasadi Ayrica 1848 yilinda Polonya da Prusya isgaline karsi buyuk ayaklanmalar yasandi Romanya da Rusya nin yonetimine karsi ayaklanmalar ortaya cikti Bu ayaklanmalarin bastirilmasinda Osmanli ordusu da rol oynadi Serdar i Ekrem Omer Pasa ve Kececizade Fuat Pasa Osmanli ordusunun basinda 25 Eylul 1848 tarihinde Bukres e girerek Rusya nin Romanya yi etkisi altina almasini onlemeye calistilar Ic catismalar Almanlar Italyanlar ve Slavlar arasinda patlak verdi Frankfurt Parlamentosu Avrupa nin Almanca konusulan butun bolgelerini yeni kuracak ulus devletin catisi altinda birlestirmeyi hedefleyen Pan Germanizm ve kendisini Prusya ile Alman Konfederasyonu nun kucuk devletleri formuluyle sinirlandiran Kleindeutschland hareketi arasinda ikiye bolunmustu Parlamento yeni devletin sinirlarini belirleme isi uzerinde o kadar uzun bir sure cabaladi ki liderlik Prusya kralina verildiginde devrimci etki coktan ortadan kalkmisti Her halukarda bu son olay tum plani bozdu Otoritesinin dost hukumdarlardan ziyade insanlardan kaynaklandiginin farkina varan kral Almanya tacini hendekten cekip cikarmayi acikca reddetti Italyanlar daha buyuk bir siyasal birim yaratma cabalarinda daha basarili olamazlardi Guneyde Sicilya Napoli anakarasindan ayrilmanin yollarini ararken Piemonteli Charles Albert sadece Savoy Hanedanligi nin topraklarini genisletmek istiyordu doguda ise Venedik sehri Venedik anakarasini talihiyle bas basa birakti Hatta Almanlarin ve Macarlarin taleplerine direnmekte inat eden Slavlar bile ortak bir anayasal programi ulasilmasi imkansiz bir hedef sahip olmalarina karsin Slovaklar Cekler tarafindan golgede birakilma ihtimalinden korkuyorlardi 1848 ordularin asiri derecede kontrol altinda olmalarindan dolayi Macarlar bir ihtimal bunun disinda tutulursa devrimcilerin pek de basariya ulasma sanslari yoktu Radikaller Bastille gelenegine asiri derecede bel baglamisti ve bunun kitlelerin sokaklara dokulmesini istemeyen rejimleri kisa surede devirmeye yetecegini saniyorlardi Kita gucleri cok kotu sarsilmis olmalarina ragmen kendiliginden gelisen gosterilerle yikilacak derecede bitik degildi Iyice aciga cikan sey cok daha etkili bir degisim araci buyuk bir yikimin meydana gelmesiydi 1860 larda arzu edilen kimi reformlari devrimden ziyade savas getirdi Ornegin Avusturya 1859 Italya yenilgisinden sonra anayasal denemelere giristi ve Prusya ya 1886 da yenilmenin dolaysiz bir sonucu olan Mutabakat araciligiyla Macaristan a bagimsizligini verdi Fransa imparatorlugu 1870 teki Sedan felaketinden sonra reddetti Habsburglarin yikimindan sonra ancak gerceklesebilmisken ayni savasta bozguna ugramis olan Rusya da en sonunda devrime boyun egmek zorunda kaldi Ekim Devrimi 1848 dekine benzer bir sekilde baslamasina ragmen eski rejim ona karsi savunmasiz kaldi cunku kendisini korumak icin artik bir ordusu yoktu Kendisini 1848 in kimi etkilerini bunyesine dahil ederek guclendiren ve bunlari gelecekteki devrimlere karsi antikor olarak kullanmis olan bir rejim ornegi duruyordu Prusya otoriter bir yurutme ve genis tabanli bir meclis arasindaki uzlasma ugruna Metternich tarafindan desteklenen turden gericiligi bir yana birakti Bismarck her zaman icin 1848 in liberal ve demokratik goruslerinden kurtulmanin yolunu ararken parlamentarizmin hayaleti 1871 Emperyal Anayasasi nin icine sizmisti Prusya nin guven verici hali ayni zamanda liberal demokrasiyle isbirligini muhafazakarlik ve militarizmle yakin bir ittifaka donusturerek Alman milliyetciligine de egemen olmustu Bismarck in kendi sozleriyle Alman milliyetciligi hohenzollerin monarsisini genisletecek ve guclendirecek ahlaksal guc olacakti Ayrica bakinizAvrupa uyumu 1820 DevrimleriKaynakca Prof Dr TOKTAMIS ATES siyasal tarih DER yayinevi Ist 1994 N STEARNS the revolutions of 1848 s 50 F FEJTO Der the opening of an era 1848 an historical symposium