Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vikipedi'nin ulaşabilmesi için, bu maddenin veya bir bölümündeki ansiklopedik olmayan içeriğin temizlenmesi gerekmektedir. Görüşlerinizi lütfen belirtiniz. (Mart 2012) |
Devrimci Sol ya da kısaca DEV-SOL, 1978-1994 yılları arasında faaliyet göstermiş silahlı sol grup.
 | |
| Kuruluş | 1978-1994 |
|---|---|
| Lider(ler) | Dursun Karataş, Bedri Yağan |
| Amaç | Mevcut anayasal düzeni silah zoruyla yıkarak yerine Marksist-Leninist ilkelere dayalı bir sistem getirmek |
| Etkin bölgeler | Türkiye, Avrupa ve bazı Orta Doğu ülkeleri |
| İdeoloji | Marksizm-Leninizm |
Tarihi
Kuruluş yılları
1978 yılının yaz dönemlerinde Devrimci Yol taraftarı olan Bülent Uluer, ve Dursun Karataş'ın başında olduğu bir grup, Devrimci Yol merkezi ile çeşitli konularda uyuşmazlık içinde olduklarını, ayrıca kendilerine Ankara tarafından güvenilmediği ve bu nedenle de başlarına Ankara'dan sorumlular verildiğini bunun için Devrimci Yol'un merkezi ile ilişkilerini askıya aldıklarını açıkladılar. Bir süre "Askıcılar" olarak adlandırılan İstanbul merkezli bu grupla Dev Yol merkezi bir dizi görüşmeler yaptıysa da sorun çözülemedi. Bir süre sonra bir broşür ve ardından Devrimci Sol isimli bir dergi çıkarılarak ayrı bir örgütlenme süreci başlatıldı.
Ayrışma sonrası üniversitelerde mevcut Dev-Genç'ten ayrılarak kısa adı Dev Genç olan başka bir gençlik örgütü kuruldu. Örgüt Devrimci Yol'un SSCB'de revizyonist diktatörlüğün hüküm sürdüğü tespitine katılmayarak; iç savaş tespitinin Mahir Çayan'ın öncü savaş stratejisini reddettiğini; ve direniş komiteleri önerisinin yatay örgütlenmeye yol açarak, yukarıdan aşağıya örgütlenmeyi törpülediğini savunuyordu. Örgüt yöneticileri THKP-C'nin savunduğu çizgi temelinde yeni bir devrimci hareket yaratmayı" amaç olarak saptamışlardı. Mahir Çayan'a ait Kesintisiz Devrim broşüründe çerçevesi çizilen emperyalizm analizini benimseyerek, III. Bunalım Döneminin sürmekte olduğunu savunuyorlardı. Türkiye'nin emperyalizmin yeni sömürgesi olduğunu ve egemen sınıfların oligarşik bir ittifak oluşturduğunu kabul ediyor ve devletin "sömürge tipi faşist" bir karakter taşıdığı saptamasını yapıyorlardı.
Devrimci Gençlik, devrimci bir parti oluşturulmadan "politikleşmiş askerî savaş stratejisi"nin uygulanamayacağını, temel görevin devrimci bir partinin yaratılması olduğunu ve bu görevin güncel politik-toplumsal çalışma içerisinde devrimci bir hareketin yaratılmasına yönelik bir mücadele sürecinde yerine getirilebileceğini savunuyordu. Türkiye'nin emperyalizmin yeni sömürgesi olması nedeniyle Kürdistan'ı sömürgeleştiremediğini, Kürt sorununun yeni sömürgecilik siyasetinin bir parçası olarak ele alınması gerektiği görüşüne sahiptiler. Silahlı mücadeleye girişen Devrimci-Sol, Silahlı Devrim Birlikleri (SDB) aracılığı ile çeşitli silahlı eylemler düzenleyerek MHP ileri gelenlerinden Gün Sazak ve CHP ileri gelenlerinden ve eski başbakan Nihat Erim suikastlarını gerçekleştirdi.
12 Eylül Darbesi
12 Eylül Darbesi sonrasında örgütün üyelerinin büyük çoğunluğu cezaevine girdi. 1981 yılında açılan Devrimci Sol ana davasında sanık sayısı 1243'ü buldu. 1. Ordu Sıkıyönetim Mahkemesi 11 yıllık bir yargılamanın ardından sanıklara "örgüt yöneticiliği yapma", "adam öldürme", "kamu malına zarar verme", "polise mukavemet" gibi çeşitli suçlardan dolayı 250 idam ve çeşitli müebbet cezaları istendi. Verilen cezalar şartlı tahliye ve özgürlük eylemleri yüzünden boş salona okundu, 43 idam ve yüzlerce çeşitli müebbet ve hapis cezaları verildi. Dava, cezalar sanıklara tebliğ edildikten sonra Yargıtay'a gönderildi. 2005 yılında Yargıtay, dosyada evrak eksiklikleri olduğu gerekçesiyle kararı usul yönünden bozdu. 30 yıl sonra verilen cezalarda 39 sanığa müebbet cezası verildi. Tutukluluk süresince işkencenin önlenmesi, cezaevlerindeki koşulların iyileştirilmesi, tutuklu ve mahkûmların tek tip elbise giyme zorunluluğunun kaldırılması gibi taleplerle çeşitli eylemler yapan dava sanıkları tek tip elbise giymeyi reddettikleri için zaman zaman mahkemeye iç çamaşırlarıyla çıkarak kararı protesto ettiler. Örgüt aynı zamanda 1984 yılında yapılan ölüm orucu eylemine de aktif olarak katıldı. Bu eylemde DEVRİMCİ-SOL militanları Abdullah Meral (d.1953), Haydar Başbağ (d.1956) ve Hasan Telci (d.1957) öldüler. Sonuçta, tek tip kıyafet uygulaması daha başlamadan rafa kalktı.[] Ayrıca, Nihat Erim cinayeti zanlısı Ahmet Karlangaç'ın işkencede katline misilleme olarak, 1981'de İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Mahmut Dikler öldürüldü.
1980 sonrası eylemler
Emekli Korgeneral İsmail Selen'in Ankara'da, Bölge Jandarma Komutanı Tuğgeneral Temel Cingöz'ün Adana'da öldürülmesi, Temmuz 1991'de örgütün eski üyelerinden Paşa Güven'in Fransa'da öldürülmesi, Ağustos 1991'de bir Türk-İngiliz ortak kuruluşu olan bir sigorta şirketinin Genel Müdür Yardımcısı 'in, İstanbul Esentepe'de uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürülmesi, Ekim 1991'de eski MİT müsteşarı ve İstanbul 1. Ordu eski komutanı emekli Orgeneral Adnan Ersöz'ün, Göztepe'deki evinde uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürülmesi, Aralık 1991'de İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı ve korumalığını yapan şoförü Vedat Dilmaç'ın öldürülmesi, Şubat 1992'de Cumhuriyet Başsavcısı 'un silahlı saldırı sonucu ağır yaralanması, Mart 1992'de Ankara'da bir polis memurunun öldürülmesi, Mayıs 1992'de DYP İstanbul İl Başkanı 'ın yaralanması, İstanbul Şişli'de bir kahvehanede oturan Gasp Masası'nda görevli 5 polis memurunun öldürülmesi, Temmuz 1992'de İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nün Cağaloğlu'ndaki binasına roketli saldırı düzenlenmesi ve emekli oramiral Kemal Kayacan'ın öldürülmesi gibi birçok eylemi üstlendi.1 Mayıs 1989'da öldürülen 'nın katili trafik Polisi 'nın öldürülmesi.
Bölünme
Özellikle 1991 yılı ve sonrasında aralarında Sinan Kukul, Niyazi Aydın, örgüt liderlerinden Dursun Karataş'ın eşi gibi örgütün üst düzey yöneticilerinin de bulunduğu pek çok örgüt militanının öldürülmesi ve kimi yöneticilerin tutuklanmasından sonra örgütün eylemlerinde azalma oldu. Bu süreci 1992 Eylül ayında örgütün üst düzey yöneticilerinden Bedri Yağan'ın başında bulunduğu bir grubun "Dursun Karataş'ın örgütü benmerkezci bir anlayışla ve bir merkez komite olmaksızın yönettiğini" savunarak Dursun Karataş'ı gözaltına almalarıyla başlayan süreç sonucunda birçok kadro ve örgüte ait malzeme devletin eline geçti.
Dursun Karataş yanlıları partileşme sürecini tamamladıklarını açıklayarak Mart 1994'te "Devrimci Halk Kurtuluş Parti-Cephesi" (DHKP-C) adını aldılar. DHKP-C de bugüne kadar aralarında Özdemir Sabancı suikastının da olduğu bir dizi silahlı eylem gerçekleştirdi. Bedri Yağan yanlıları ise adıyla faaliyet yürütseler de bir süre sonra faaliyetleri durdu.
Silahlı kolu
Örgütün silahlı kolu Silahlı Devrimci Birlikler olarak adlandırılmaktadır. Şehirlerde hücreler şeklinde örgütlenmiş yapısı 1993 yılında yaşanan partileşme süreci sonunda DHKP-C'nin kurulmasından sonra değişime uğradı. Silahlı Devrimci Birlikler, 90'lı yılların sonunda, özellikle Hulusi Sayın, Memduh Ünlütürk, ve Hiram Abas gibi kamuoyu tarafından tanınan üst düzey devlet görevlilerine suikast eylemlerini gerçekleştirdi.
Dış bağlantılar
- DEVRIMCI SOL: A STUDY OF TURKEY'S REVOLUTIONARY LEFT AND ITS IMPACT ON UNITED STATES INTERESTS, 1968-1999 6 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Dev-Sol'un ABD vatandaşlarına yönelik silahlı eylemlerini inceleyen 2000 tarihli bir tez. (İngilizce)
Kaynakça
- ^ "Serhat UÇAR, Türkiye'de Sol Terör Örgütlerinin Gençlere Yönelik Faaliyetleri Bağlamında Aile Ve Polisin Rolü, Sucveceza.com Erişim Tarihi: 31.08.2009". 16 Nisan 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2012.
- ^ Hürriyet, 10 Nisan 2007
- ^ "15.12.2009 CNN Turk". 27 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2012.
- ^ . 5 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi nin kalite standartlarina ulasabilmesi icin bu maddenin veya bir bolumundeki ansiklopedik olmayan icerigin temizlenmesi gerekmektedir Goruslerinizi lutfen tartisma sayfasinda belirtiniz Mart 2012 Devrimci Sol ya da kisaca DEV SOL 1978 1994 yillari arasinda faaliyet gostermis silahli sol grup Kurulus1978 1994Lider ler Dursun Karatas Bedri YaganAmacMevcut anayasal duzeni silah zoruyla yikarak yerine Marksist Leninist ilkelere dayali bir sistem getirmekEtkin bolgelerTurkiye Avrupa ve bazi Orta Dogu ulkeleriIdeolojiMarksizm LeninizmArdil Devrimci Halk Kurtulus Partisi CephesiTarihiKurulus yillari 1978 yilinin yaz donemlerinde Devrimci Yol taraftari olan Bulent Uluer ve Dursun Karatas in basinda oldugu bir grup Devrimci Yol merkezi ile cesitli konularda uyusmazlik icinde olduklarini ayrica kendilerine Ankara tarafindan guvenilmedigi ve bu nedenle de baslarina Ankara dan sorumlular verildigini bunun icin Devrimci Yol un merkezi ile iliskilerini askiya aldiklarini acikladilar Bir sure Askicilar olarak adlandirilan Istanbul merkezli bu grupla Dev Yol merkezi bir dizi gorusmeler yaptiysa da sorun cozulemedi Bir sure sonra bir brosur ve ardindan Devrimci Sol isimli bir dergi cikarilarak ayri bir orgutlenme sureci baslatildi Ayrisma sonrasi universitelerde mevcut Dev Genc ten ayrilarak kisa adi Dev Genc olan baska bir genclik orgutu kuruldu Orgut Devrimci Yol un SSCB de revizyonist diktatorlugun hukum surdugu tespitine katilmayarak ic savas tespitinin Mahir Cayan in oncu savas stratejisini reddettigini ve direnis komiteleri onerisinin yatay orgutlenmeye yol acarak yukaridan asagiya orgutlenmeyi torpuledigini savunuyordu Orgut yoneticileri THKP C nin savundugu cizgi temelinde yeni bir devrimci hareket yaratmayi amac olarak saptamislardi Mahir Cayan a ait Kesintisiz Devrim brosurunde cercevesi cizilen emperyalizm analizini benimseyerek III Bunalim Doneminin surmekte oldugunu savunuyorlardi Turkiye nin emperyalizmin yeni somurgesi oldugunu ve egemen siniflarin oligarsik bir ittifak olusturdugunu kabul ediyor ve devletin somurge tipi fasist bir karakter tasidigi saptamasini yapiyorlardi Devrimci Genclik devrimci bir parti olusturulmadan politiklesmis askeri savas stratejisi nin uygulanamayacagini temel gorevin devrimci bir partinin yaratilmasi oldugunu ve bu gorevin guncel politik toplumsal calisma icerisinde devrimci bir hareketin yaratilmasina yonelik bir mucadele surecinde yerine getirilebilecegini savunuyordu Turkiye nin emperyalizmin yeni somurgesi olmasi nedeniyle Kurdistan i somurgelestiremedigini Kurt sorununun yeni somurgecilik siyasetinin bir parcasi olarak ele alinmasi gerektigi gorusune sahiptiler Silahli mucadeleye girisen Devrimci Sol Silahli Devrim Birlikleri SDB araciligi ile cesitli silahli eylemler duzenleyerek MHP ileri gelenlerinden Gun Sazak ve CHP ileri gelenlerinden ve eski basbakan Nihat Erim suikastlarini gerceklestirdi 12 Eylul Darbesi 12 Eylul Darbesi sonrasinda orgutun uyelerinin buyuk cogunlugu cezaevine girdi 1981 yilinda acilan Devrimci Sol ana davasinda sanik sayisi 1243 u buldu 1 Ordu Sikiyonetim Mahkemesi 11 yillik bir yargilamanin ardindan saniklara orgut yoneticiligi yapma adam oldurme kamu malina zarar verme polise mukavemet gibi cesitli suclardan dolayi 250 idam ve cesitli muebbet cezalari istendi Verilen cezalar sartli tahliye ve ozgurluk eylemleri yuzunden bos salona okundu 43 idam ve yuzlerce cesitli muebbet ve hapis cezalari verildi Dava cezalar saniklara teblig edildikten sonra Yargitay a gonderildi 2005 yilinda Yargitay dosyada evrak eksiklikleri oldugu gerekcesiyle karari usul yonunden bozdu 30 yil sonra verilen cezalarda 39 saniga muebbet cezasi verildi Tutukluluk suresince iskencenin onlenmesi cezaevlerindeki kosullarin iyilestirilmesi tutuklu ve mahkumlarin tek tip elbise giyme zorunlulugunun kaldirilmasi gibi taleplerle cesitli eylemler yapan dava saniklari tek tip elbise giymeyi reddettikleri icin zaman zaman mahkemeye ic camasirlariyla cikarak karari protesto ettiler Orgut ayni zamanda 1984 yilinda yapilan olum orucu eylemine de aktif olarak katildi Bu eylemde DEVRIMCI SOL militanlari Abdullah Meral d 1953 Haydar Basbag d 1956 ve Hasan Telci d 1957 olduler Sonucta tek tip kiyafet uygulamasi daha baslamadan rafa kalkti kaynak belirtilmeli Ayrica Nihat Erim cinayeti zanlisi Ahmet Karlangac in iskencede katline misilleme olarak 1981 de Istanbul Emniyet Mudur Yardimcisi Mahmut Dikler olduruldu 1980 sonrasi eylemler Emekli Korgeneral Ismail Selen in Ankara da Bolge Jandarma Komutani Tuggeneral Temel Cingoz un Adana da oldurulmesi Temmuz 1991 de orgutun eski uyelerinden Pasa Guven in Fransa da oldurulmesi Agustos 1991 de bir Turk Ingiliz ortak kurulusu olan bir sigorta sirketinin Genel Mudur Yardimcisi in Istanbul Esentepe de ugradigi silahli saldiri sonucu oldurulmesi Ekim 1991 de eski MIT mustesari ve Istanbul 1 Ordu eski komutani emekli Orgeneral Adnan Ersoz un Goztepe deki evinde ugradigi silahli saldiri sonucu oldurulmesi Aralik 1991 de Istanbul Emniyet Mudur Yardimcisi ve korumaligini yapan soforu Vedat Dilmac in oldurulmesi Subat 1992 de Cumhuriyet Bassavcisi un silahli saldiri sonucu agir yaralanmasi Mart 1992 de Ankara da bir polis memurunun oldurulmesi Mayis 1992 de DYP Istanbul Il Baskani in yaralanmasi Istanbul Sisli de bir kahvehanede oturan Gasp Masasi nda gorevli 5 polis memurunun oldurulmesi Temmuz 1992 de Istanbul Emniyet Mudurlugu nun Cagaloglu ndaki binasina roketli saldiri duzenlenmesi ve emekli oramiral Kemal Kayacan in oldurulmesi gibi bircok eylemi ustlendi 1 Mayis 1989 da oldurulen nin katili trafik Polisi nin oldurulmesi Bolunme Ozellikle 1991 yili ve sonrasinda aralarinda Sinan Kukul Niyazi Aydin orgut liderlerinden Dursun Karatas in esi gibi orgutun ust duzey yoneticilerinin de bulundugu pek cok orgut militaninin oldurulmesi ve kimi yoneticilerin tutuklanmasindan sonra orgutun eylemlerinde azalma oldu Bu sureci 1992 Eylul ayinda orgutun ust duzey yoneticilerinden Bedri Yagan in basinda bulundugu bir grubun Dursun Karatas in orgutu benmerkezci bir anlayisla ve bir merkez komite olmaksizin yonettigini savunarak Dursun Karatas i gozaltina almalariyla baslayan surec sonucunda bircok kadro ve orgute ait malzeme devletin eline gecti Dursun Karatas yanlilari partilesme surecini tamamladiklarini aciklayarak Mart 1994 te Devrimci Halk Kurtulus Parti Cephesi DHKP C adini aldilar DHKP C de bugune kadar aralarinda Ozdemir Sabanci suikastinin da oldugu bir dizi silahli eylem gerceklestirdi Bedri Yagan yanlilari ise adiyla faaliyet yurutseler de bir sure sonra faaliyetleri durdu Silahli koluOrgutun silahli kolu Silahli Devrimci Birlikler olarak adlandirilmaktadir Sehirlerde hucreler seklinde orgutlenmis yapisi 1993 yilinda yasanan partilesme sureci sonunda DHKP C nin kurulmasindan sonra degisime ugradi Silahli Devrimci Birlikler 90 li yillarin sonunda ozellikle Hulusi Sayin Memduh Unluturk ve Hiram Abas gibi kamuoyu tarafindan taninan ust duzey devlet gorevlilerine suikast eylemlerini gerceklestirdi Dis baglantilarDEVRIMCI SOL A STUDY OF TURKEY S REVOLUTIONARY LEFT AND ITS IMPACT ON UNITED STATES INTERESTS 1968 1999 6 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dev Sol un ABD vatandaslarina yonelik silahli eylemlerini inceleyen 2000 tarihli bir tez Ingilizce Kaynakca Serhat UCAR Turkiye de Sol Teror Orgutlerinin Genclere Yonelik Faaliyetleri Baglaminda Aile Ve Polisin Rolu Sucveceza com Erisim Tarihi 31 08 2009 16 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2012 Hurriyet 10 Nisan 2007 15 12 2009 CNN Turk 27 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2012 5 Nisan 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2007