Dezenfektan, hareketsiz yüzeylerdeki mikroorganizmaları etkisiz hale getirmek veya yok etmek için kullanılan kimyasal madde veya bileşiktir.
Dezenfeksiyon tüm mikroorganizmaları, özellikle dirençli bakteri sporlarını mutlaka öldürmez; her türlü yaşamı öldüren aşırı fiziksel veya kimyasal bir süreç olan sterilizasyondan daha az etkilidir.
Dezenfektanlar genel olarak vücuttaki mikroorganizmaları yok eden antibiyotikler ve canlı doku üzerindeki mikroorganizmaları yok eden antiseptikler gibi diğer antimikrobiyal maddelerden ayrılır. Dezenfektanlar aynı zamanda biyositlerden de farklıdır. Biyositlerin amacı yalnızca mikroorganizmaları değil tüm yaşam formlarını yok etmektir.
Dezenfektanlar mikropların hücre duvarını yok ederek veya metabolizmalarına müdahale ederek çalışırlar. Aynı zamanda bir temizlik şeklidir ve yüzeydeki patojenik mikroorganizmaların miktarını azaltmak için fiziksel veya kimyasal yöntemlerin kullanıldığı süreç olarak tanımlanabilir.
Dezenfektanlar aynı zamanda deri ve mukoza zarındaki mikroorganizmaları yok etmek için de kullanılabilir; zira tıp sözlüğünde tarihsel olarak bu kelime basitçe mikropları yok ettiği anlamına gelir.
Sterilizatörler hem temizleyen hem de dezenfekte eden maddelerdir. Dezenfektanlar antiseptiklerden daha fazla mikrop öldürür.
Dezenfektanlar hastanelerde, diş muayenehanelerinde, mutfaklarda ve banyolarda bulaşıcı organizmaları öldürmek için sıklıkla kullanılır. Sanitizerler, dezenfektanlarla karşılaştırıldığında hafiftir ve çoğunlukla insanlarla temas eden şeyleri temizlemek için kullanılırken, dezenfektanlar konsantre olup zemin ve bina çevresi gibi yüzeyleri temizlemek için kullanılır.
Bakteriyel endosporlar dezenfektanlara karşı çok dirençlidir. Ancak bazı mantarlar, virüsler ve bakterilerin de dezenfektanlara bir miktar dirençlidir vardır.
Atık su arıtımında, klor, ultraviyole(UV) radyasyon veya ozonlama ile bir dezenfeksiyon adımı, örneğin atık sudan patojenlerin uzaklaştırılması için üçüncül arıtma olarak dahil edilebilir. Örneğin, vücudun temas ettiği bir nehre veya denize boşaltılacaksa. rekreasyon uygulamaları yapılmaktadır (Avrupa) veya golf sahalarını sulamak için yeniden kullanılmaktadır (ABD).
Sanitasyon sektöründe atık akıntılarının, kanalizasyon çamurunun veya dışkı çamurunun dezenfeksiyonu için kullanılan alternatif bir terim sanitasyondur.
Sanitasyon sektöründe atık akıntılarının, kanalizasyon çamurunun veya dışkı çamurunun dezenfeksiyonu için kullanılan alternatif bir terim sanitasyondur
Dezenfeksiyon (Fransızca: desinfection): Ortamdaki bakteri endosporları dışında kalan patojen mikroorganizmaların öldürülmesi veya üremelerinin durdurulması işlemidir. Sterilizasyon ortamdaki patojen olan ya da olmayan tüm mikroorganizmaların yok edilmesidir.
Sağlıklı olduğu halde mikrop taşıyanların çokluğu ve bulaşıcı hastalıkların belirsiz biçimlerinin sıklığı nedeniyle dezenfeksiyonun etkisi kısıtlıdır. Dezenfeksiyon özellikle dolaysız ve büyük bulaşmaları sınırlar.
Dezenfektanların etki biçimi, ışık, ateş ve kostikler (sönmemiş kireç) gibi fiziksel ya da mekaniktir. Ancak yaygın dezenfektanlar, kimyasal maddelerdir. Bunlar üç değişik biçimde kullanılabilir.
- Gaz halde (formol buharı,klor, kükürt dioksit, etilen oksit)
- Sıvı halde (fenol, krezilol, klorofenol, bakır sülfat, demir sülfat, demir permanganat, oksijenli su, tentürdiyot)
- Katı ya da kıvamlısıvı halde (Kireç, kalsiyum klorür, trioksimetilen)
Dezenfektanlar genel olarak kuvvetli zehirlerdir; bu yüzden ancak belirli koşullarda uygulanır. Dezenfekte edilen ürünler; doğrudan insan tarafından tüketilecek ya da kullanılacaksa dezenfektan artıklarının denetlenmesi gerekir.
Sağlıkta dezenfeksiyon
Dezenfeksiyon ya hastalık sırasında ya da hastalık sonrasında uygulanır. Yalnız hastaya, onun dokundugu nesnelere, çamaşırına, tükürdüğüne, dışkısına değil, onu tedavi eden personele, ziyaret eden kişilere, yattığı odaya, eşyaya, duvarlara ve döşemeye de uygulanmalıdır. Kapalı yerlerin dezenfeksiyonu ya buharla (formol, sülfür anhidrit, klor) ya da püskürtülebilecek antiseptik eriyikle (Javel suyu, süblime, asit fenik vb.) yapılır. Eşyaların dezenfeksiyonu genellikle buharla ya da kuru ısıyla çalışan eütvlerle ya da dezenfektan gazlarla yapılır. Bildirilmesi zorunlu hastalıklarda (tularemi, ve tetanos dışında)dezenfeksiyon zorunludur.
Tarımda dezenfeksiyon
Tarımda ise, toprak dezenfeksiyonu bir tarım bitkisinde hastalık yapabilecek organizmaları yok etme amacına yöneliktir. Bu organizmalar hayvansal olabileceği gibi (böcekler,nematotlar) bitkisel de olabilir (mantarlar, yabancıl ot tohumları). Tam bir dezenfeksiyon için su buharı veya çok yönlü etkiye sahip kimyasal maddeler kullanılır. Maliyeti çok yüksek olduğundan ancak bahçe tarımında uygulanır. Yalnız birkaç türü hedef alan ve genellikle ekim karıkları boyunca yapılan sınırlı dezenfeksiyon, daha ucuz koruma araçları kullanılarak duyarlı bitkilere ya da bazı asalakların önemli ölçüde çoğalması halinde uygulanır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Division of Oral Health - Infection Control Glossary". U.S. Centers for Disease Control and Prevention. 13 April 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 April 2016.
- ^ Loveday, H.P.; Wilson, J.A.; Pratt, R.J.; Golsorkhi, M.; Tingle, A.; Bak, A.; Browne, J.; Prieto, J.; Wilcox, M. (Ocak 2014). "epic3: National Evidence-Based Guidelines for Preventing Healthcare-Associated Infections in NHS Hospitals in England". Journal of Hospital Infection. 86: S1-S70. doi:10.1016/S0195-6701(13)60012-2. (PMC) 7114876 $2. (PMID) 24330862.
- ^ Slater, Karen; Cooke, Marie; Fullerton, Fiona; Whitby, Michael; Hay, Jennine; Lingard, Scott; Douglas, Joel; Rickard, Claire M. (Eylül 2020). "Peripheral intravenous catheter needleless connector decontamination study—Randomized controlled trial". American Journal of Infection Control. 48 (9): 1013-1018. doi:10.1016/j.ajic.2019.11.030. (PMID) 31928890.
- ^ Rabenau, H.F.; Kampf, G.; Cinatl, J.; Doerr, H.W. (Ekim 2005). "Efficacy of various disinfectants against SARS coronavirus". Journal of Hospital Infection. 61 (2): 107-111. doi:10.1016/j.jhin.2004.12.023. (PMC) 7132504 $2. (PMID) 15923059.
- ^ US Patent US6846846B2 17 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ US Patent US4900721A 17 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Story, Peter (22 Kasım 1952). "Testing of Skin Disinfectants". British Medical Journal. 2 (4794): 1128-1130. doi:10.1136/bmj.2.4794.1128. (PMC) 2021886 $2. (PMID) 12987777.
- ^ Meeting, Society for Applied Bacteriology Demonstration; Bacteriology, Society for Applied (1981). Disinfectants: Their Use and Evaluation of Effectiveness. Academic Press. ISBN .
- ^ "Cleaning". Fodd Standards Agency. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Aralık 2019., (2009), Mid Sussex District Council, UK.
- ^ "Green Cleaning, Sanitizing, and Disinfecting: A Curriculum for Early Care and Education" (PDF). 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ Roberts, Hannah (Nisan 2020). "The difference between sanitizing and disinfecting. One kills more germs than the other". Insider.
- ^ Yeung YWS; Ma, Y.; Liu, S. Y.; Pun, W. H.; Chua, S. L. (2022). "Redirecting". The Journal of Hospital Infection. 127: 26-33. doi:10.1016/j.jhin.2022.05.017. (PMC) 9176178 $2. (PMID) 35690267.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dezenfektan hareketsiz yuzeylerdeki mikroorganizmalari etkisiz hale getirmek veya yok etmek icin kullanilan kimyasal madde veya bilesiktir Bir zeminin paspas ile uygulanan dezenfektan sivisi kullanilarak dezenfekte edilmesi Otomatik bir dezenfektan makinesi Dezenfeksiyon tum mikroorganizmalari ozellikle direncli bakteri sporlarini mutlaka oldurmez her turlu yasami olduren asiri fiziksel veya kimyasal bir surec olan sterilizasyondan daha az etkilidir Dezenfektanlar genel olarak vucuttaki mikroorganizmalari yok eden antibiyotikler ve canli doku uzerindeki mikroorganizmalari yok eden antiseptikler gibi diger antimikrobiyal maddelerden ayrilir Dezenfektanlar ayni zamanda biyositlerden de farklidir Biyositlerin amaci yalnizca mikroorganizmalari degil tum yasam formlarini yok etmektir Dezenfektanlar mikroplarin hucre duvarini yok ederek veya metabolizmalarina mudahale ederek calisirlar Ayni zamanda bir temizlik seklidir ve yuzeydeki patojenik mikroorganizmalarin miktarini azaltmak icin fiziksel veya kimyasal yontemlerin kullanildigi surec olarak tanimlanabilir Dezenfektanlar ayni zamanda deri ve mukoza zarindaki mikroorganizmalari yok etmek icin de kullanilabilir zira tip sozlugunde tarihsel olarak bu kelime basitce mikroplari yok ettigi anlamina gelir Sterilizatorler hem temizleyen hem de dezenfekte eden maddelerdir Dezenfektanlar antiseptiklerden daha fazla mikrop oldurur Dezenfektanlar hastanelerde dis muayenehanelerinde mutfaklarda ve banyolarda bulasici organizmalari oldurmek icin siklikla kullanilir Sanitizerler dezenfektanlarla karsilastirildiginda hafiftir ve cogunlukla insanlarla temas eden seyleri temizlemek icin kullanilirken dezenfektanlar konsantre olup zemin ve bina cevresi gibi yuzeyleri temizlemek icin kullanilir Bakteriyel endosporlar dezenfektanlara karsi cok direnclidir Ancak bazi mantarlar virusler ve bakterilerin de dezenfektanlara bir miktar direnclidir vardir Dezenfektanlar bakterileri hizla oldurmek icin kullanilir Proteinlerin zarar gormesine ve bakteri hucresinin dis katmanlarinin yirtilmasina neden olarak bakterileri oldururler Daha sonra DNA materyali disari sizar Atik su aritiminda klor ultraviyole UV radyasyon veya ozonlama ile bir dezenfeksiyon adimi ornegin atik sudan patojenlerin uzaklastirilmasi icin ucuncul aritma olarak dahil edilebilir Ornegin vucudun temas ettigi bir nehre veya denize bosaltilacaksa rekreasyon uygulamalari yapilmaktadir Avrupa veya golf sahalarini sulamak icin yeniden kullanilmaktadir ABD Sanitasyon sektorunde atik akintilarinin kanalizasyon camurunun veya diski camurunun dezenfeksiyonu icin kullanilan alternatif bir terim sanitasyondur Sanitasyon sektorunde atik akintilarinin kanalizasyon camurunun veya diski camurunun dezenfeksiyonu icin kullanilan alternatif bir terim sanitasyondur Dezenfeksiyon Fransizca desinfection Ortamdaki bakteri endosporlari disinda kalan patojen mikroorganizmalarin oldurulmesi veya uremelerinin durdurulmasi islemidir Sterilizasyon ortamdaki patojen olan ya da olmayan tum mikroorganizmalarin yok edilmesidir Saglikli oldugu halde mikrop tasiyanlarin coklugu ve bulasici hastaliklarin belirsiz bicimlerinin sikligi nedeniyle dezenfeksiyonun etkisi kisitlidir Dezenfeksiyon ozellikle dolaysiz ve buyuk bulasmalari sinirlar Dezenfektanlarin etki bicimi isik ates ve kostikler sonmemis kirec gibi fiziksel ya da mekaniktir Ancak yaygin dezenfektanlar kimyasal maddelerdir Bunlar uc degisik bicimde kullanilabilir Gaz halde formol buhari klor kukurt dioksit etilen oksit Sivi halde fenol krezilol klorofenol bakir sulfat demir sulfat demir permanganat oksijenli su tenturdiyot Kati ya da kivamlisivi halde Kirec kalsiyum klorur trioksimetilen Dezenfektanlar genel olarak kuvvetli zehirlerdir bu yuzden ancak belirli kosullarda uygulanir Dezenfekte edilen urunler dogrudan insan tarafindan tuketilecek ya da kullanilacaksa dezenfektan artiklarinin denetlenmesi gerekir Saglikta dezenfeksiyonDezenfeksiyon ya hastalik sirasinda ya da hastalik sonrasinda uygulanir Yalniz hastaya onun dokundugu nesnelere camasirina tukurdugune diskisina degil onu tedavi eden personele ziyaret eden kisilere yattigi odaya esyaya duvarlara ve dosemeye de uygulanmalidir Kapali yerlerin dezenfeksiyonu ya buharla formol sulfur anhidrit klor ya da puskurtulebilecek antiseptik eriyikle Javel suyu sublime asit fenik vb yapilir Esyalarin dezenfeksiyonu genellikle buharla ya da kuru isiyla calisan eutvlerle ya da dezenfektan gazlarla yapilir Bildirilmesi zorunlu hastaliklarda tularemi ve tetanos disinda dezenfeksiyon zorunludur Tarimda dezenfeksiyonTarimda ise toprak dezenfeksiyonu bir tarim bitkisinde hastalik yapabilecek organizmalari yok etme amacina yoneliktir Bu organizmalar hayvansal olabilecegi gibi bocekler nematotlar bitkisel de olabilir mantarlar yabancil ot tohumlari Tam bir dezenfeksiyon icin su buhari veya cok yonlu etkiye sahip kimyasal maddeler kullanilir Maliyeti cok yuksek oldugundan ancak bahce tariminda uygulanir Yalniz birkac turu hedef alan ve genellikle ekim kariklari boyunca yapilan sinirli dezenfeksiyon daha ucuz koruma araclari kullanilarak duyarli bitkilere ya da bazi asalaklarin onemli olcude cogalmasi halinde uygulanir Ayrica bakinizKlor ile dezenfeksiyon yontemiKaynakca a b Division of Oral Health Infection Control Glossary U S Centers for Disease Control and Prevention 13 April 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 April 2016 Loveday H P Wilson J A Pratt R J Golsorkhi M Tingle A Bak A Browne J Prieto J Wilcox M Ocak 2014 epic3 National Evidence Based Guidelines for Preventing Healthcare Associated Infections in NHS Hospitals in England Journal of Hospital Infection 86 S1 S70 doi 10 1016 S0195 6701 13 60012 2 PMC 7114876 2 PMID 24330862 Slater Karen Cooke Marie Fullerton Fiona Whitby Michael Hay Jennine Lingard Scott Douglas Joel Rickard Claire M Eylul 2020 Peripheral intravenous catheter needleless connector decontamination study Randomized controlled trial American Journal of Infection Control 48 9 1013 1018 doi 10 1016 j ajic 2019 11 030 PMID 31928890 Rabenau H F Kampf G Cinatl J Doerr H W Ekim 2005 Efficacy of various disinfectants against SARS coronavirus Journal of Hospital Infection 61 2 107 111 doi 10 1016 j jhin 2004 12 023 PMC 7132504 2 PMID 15923059 US Patent US6846846B2 17 Kasim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde US Patent US4900721A 17 Kasim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Story Peter 22 Kasim 1952 Testing of Skin Disinfectants British Medical Journal 2 4794 1128 1130 doi 10 1136 bmj 2 4794 1128 PMC 2021886 2 PMID 12987777 Meeting Society for Applied Bacteriology Demonstration Bacteriology Society for Applied 1981 Disinfectants Their Use and Evaluation of Effectiveness Academic Press ISBN 978 0 12 181380 2 Cleaning Fodd Standards Agency 12 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Aralik 2019 2009 Mid Sussex District Council UK Green Cleaning Sanitizing and Disinfecting A Curriculum for Early Care and Education PDF 10 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Nisan 2019 Roberts Hannah Nisan 2020 The difference between sanitizing and disinfecting One kills more germs than the other Insider Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Yeung YWS Ma Y Liu S Y Pun W H Chua S L 2022 Redirecting The Journal of Hospital Infection 127 26 33 doi 10 1016 j jhin 2022 05 017 PMC 9176178 2 PMID 35690267