Baron Dezső Bánffy de Losonc (28 Ekim 1843, Kaloşvar - 24 Mayıs 1911, Budapeşte), Macar siyasetçi. Bánffy, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1895 ile 1899 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.
Dezső Bánffy | |
---|---|
Macaristan Krallığı Başbakanı | |
Görev süresi 14 Ocak 1895 - 26 Şubat 1899 | |
Hükümdar | Franz Joseph |
Yerine geldiği | Sándor Wekerle |
Yerine gelen | Kálmán Széll |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 28 Ekim 1843 Kaloşvar, Macaristan Krallığı (günümüzde Romanya) |
Ölüm | 24 Mayıs 1911 (67 yaşında) Budapeşte, Macaristan |
Daniel Bánffy (1812–1886) ile Anna Gyárfás'ın (1821–1902) çocuğu olarak Kaloşvar'da dünyaya gelen Bánffy, Berlin ve Leipzig üniversitelerinde eğitim almıştır. 1875 yılından itibaren Erdel Komitatının içerisinde yer alan bölgelerde župan (Türkçe: ~belediye başkanı) olarak görev yapmıştır. Bulunduğu yerlerde azınlıkların Macarlaştırma faaliyetlerine ağırlık veren Bánffy, bu faaliyetleri nedeniyle bölgedeki Macarlar tarafından Paşa olarak anılmıştır. 1891 yılından itibaren üyesi olarak mecliste yer alan Bánffy, ilk görev olarak başkanlığını üstlenmiştir. 1894 yılında Macaristan'ın Avusturya'dan bağımsızlık mücadelesine önderlik eden ve halk kahramını olarak görülen Lajos Kossuth'un cenazesine katılmaması kamuoyunda şaşkınlık yaşanmasına neden olmuştur.
15 Ocak 1895 tarihinde kral Franz Joseph tarafından başbakan olarak atanan Bánffy, iktidarında katolik kilisesinin ve Katolik Halk Partisi'nin tüm itirazlarına rağmen kilise hakları reformunu gerçekleştirmiştir.1867 Avusturya-Macaristan Antlaşması doğrultusunda 1897 yılında yürütülen görüşmelerde başarı kaydetmiştir.
İktidarı döneminde milliyetçilik politikasını kurumsallaştırıp, bürokratikleştiren Bánffy, bu hareketi doğrultusunda krallık sınırları içerisinde yaşanan azınlık grupların misillemeleri ile karşılaşmıştır. Bánffy bu süreçte oluşturduğu Macaristan ulusal devlet fikri konusunu hükûmet programına dahil ederek konu üzerinde yasal bir zemin elde etme çabasında bulunmuştur. Bu program dahilinde ulusal devlet anlayışı yerleşim yeri isimlerinin, soy isimlerinin ve dil eğitiminin ön plana çıkarılması ile Macarlaştırma sürecinin başarıya ulaşabileceği vurgulanmıştır. Azınlıklarının dil konusunda gösterdiği hassasiyeti sadece ön planda olan bir durum olarak algılayan Bánffy, asıl niyetin Macaristan'da federal bir yapının oluşturulma çabası olduğunu belirtmiştir. Bánffy iktidarına yönelik yapılan araştırmalarda Bánffy'nin tutumları genel olarak hoşgörüsüz, şovenist ve baskıcı olarak tanımlanmıştır. Önceli Kálmán Tisza'nın kaldığı yerden Macarlaştırma politikalarına devam eden Bánffy, özellikel Slovak ve Alman azınlıkların asimilasyonu konusunda başarı göstermiş, bölgesinde Macar nüfusunun artmasını sağlamıştır. Bu süreçte uygulanan gerici seçme ve seçilme ile sadece belli bir zümreye bu haklar tanınmış, bunun sonucunda çok uluslu bir devlet yapısına sahip olan Macaristan'ın ulus yapısı sağlamlaştırılarak parçalanmasının önüne geçilmesi hedeflenmiştir. Macaristan'da uygulanan bu yöndeki seçme ve seçilme hakkı doğrultusunda 1913 yılında nüfusun sadece %7,7'si seçimlerde oy kullanabilmekteydi.
16 Mayıs 1895 tarihinde dönemin Dışişleri Bakanı 'nin Rus İmparatorluğu'na karşı yürüttüğü Balkan siyasetini beğenmemesi nedeniyle istifasını isteyen Bánffy, sendikacı ve sosyal demokratlara yönelikte kısıtlayıcı ve tehditkar tutum sergilemiştir. Bánffy, 1898 yılında itibaren Dışişleri Bakanlığı görevini de üstlenmiştir.
1899 yılında mecliste muhalefet partileri ile yaşanan sorunlar çoğalmış, özellikle muhalif liderlerinden 'i ile yaşadığı ikili çekişmeler sonucunda 26 Şubat 1899 tarihinde görevinden ayrılmak durumunda kalmıştır.
Bánffy 24 Mayıs 1911 tarihinde 67 yaşında Budapeşte'de ölmüştür.
Galeri
- Dezső Bánffy (1895)
- Dezső Bánffy'nin mezarı
Kaynakça
- ^ a b Zoltán Horváth: Die Jahrhundertwende in Ungarn. Geschichte der zweiten Reformgeneration (1896–1914). Corvina, Budapeşte 1966, Sayfa 171
- ^ a b Bain, Robert Nisbet (1911). "Bánffy, Dezsö, Baron". In Chisholm, Hugh. Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge Üniversitesi Yayınları
- ^ Gerald Volkmer: Die Siebenbürgische Frage 1878–1900. Der Einfluss der rumänischen Nationalbewegung auf die diplomatischen Beziehungen zwischen Österreich-Ungarn und Rumänien. Böhlau, Köln/Viyana 2004, Sayfa 229.
- ^ a b Bánffy Desider Baron. In: Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950 (ÖBL). Cilt 1, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Viyana 1957, Sayfa 48.
- ^ Anpassungskrise der sächsischen und rumänischen Nationalbewegung 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Almanca)
Gerald Volkmer: Die Siebenbürgische Frage 1878–1900. Der Einfluss der rumänischen Nationalbewegung auf die diplomatischen Beziehungen zwischen Österreich-Ungarn und Rumänien. Böhlau, Köln/Viyana 2004, Sayfa 229. - ^ Ákos Moravánszky: Die Architektur der Jahrhundertwende in Ungarn und ihre Beziehungen zu der Wiener Architektur der Zeit. Viyana 1983, Sayfa 48.
- ^ Zoltán Horváth: Die Jahrhundertwende in Ungarn. Geschichte der zweiten Reformgeneration (1896–1914). Corvina, Budapeşte 1966, Sayfa 55.
- ^ Robert Bideleux, Ian Jeffries: A history of Eastern Europe. Crisis and change. Routledge, Londra 1998, Sayfa 259.
- ^ Wolfdieter Bihl: Der Weg zum Zusammenbruch. Österreich-Ungarn unter Karl I.(IV.) In: Erika Weinzierl, Kurt Skalnik: Österreich 1918-1938. Geschichte der Ersten Republik. Graz/Viyana/Köln 1983, Cilt 1, Sayfa 27–54, bu bölüm Sayfa 44
- ^ Mathias Bernath (Hrsg.): Biographisches Lexikon zur Geschichte Südosteuropas. Cilt 1, Yayınevi Oldenbourg, Münih 1972, Sayfa 330.
- ^ Tibor Süle: Sozialdemokratie in Ungarn. Zur Rolle der Intelligenz in der Arbeiterbewegung 1899–1910. Böhlau, Köln/Graz 1967, Sayfa 32.
Der Donauraum. Zeitschrift des Institut für den Donauraum und Mitteleuropa 22 (1977), Sayfa 29.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Dezső Bánffy ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikikaynak'ta en:1911 Encyclopædia Britannica/Bánffy, Dezsö, Baron ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- Dezső Bánffy hakkında bilgiler 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Sándor Wekerle | Macaristan Başbakanı 1895–1899 | Sonra gelen: Kálmán Széll |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Baron Dezso Banffy de Losonc 28 Ekim 1843 Kalosvar 24 Mayis 1911 Budapeste Macar siyasetci Banffy Avrupa da Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun bir parcasi olan Macaristan Kralligi nda 1895 ile 1899 yillari arasinda basbakanlik makaminda bulunmustur Dezso BanffyMacaristan Kralligi BasbakaniGorev suresi 14 Ocak 1895 26 Subat 1899Hukumdar Franz JosephYerine geldigi Sandor WekerleYerine gelen Kalman SzellKisisel bilgilerDogum 28 Ekim 1843 Kalosvar Macaristan Kralligi gunumuzde Romanya Olum 24 Mayis 1911 67 yasinda Budapeste Macaristan Daniel Banffy 1812 1886 ile Anna Gyarfas in 1821 1902 cocugu olarak Kalosvar da dunyaya gelen Banffy Berlin ve Leipzig universitelerinde egitim almistir 1875 yilindan itibaren Erdel Komitatinin icerisinde yer alan bolgelerde zupan Turkce belediye baskani olarak gorev yapmistir Bulundugu yerlerde azinliklarin Macarlastirma faaliyetlerine agirlik veren Banffy bu faaliyetleri nedeniyle bolgedeki Macarlar tarafindan Pasa olarak anilmistir 1891 yilindan itibaren uyesi olarak mecliste yer alan Banffy ilk gorev olarak baskanligini ustlenmistir 1894 yilinda Macaristan in Avusturya dan bagimsizlik mucadelesine onderlik eden ve halk kahramini olarak gorulen Lajos Kossuth un cenazesine katilmamasi kamuoyunda saskinlik yasanmasina neden olmustur 15 Ocak 1895 tarihinde kral Franz Joseph tarafindan basbakan olarak atanan Banffy iktidarinda katolik kilisesinin ve Katolik Halk Partisi nin tum itirazlarina ragmen kilise haklari reformunu gerceklestirmistir 1867 Avusturya Macaristan Antlasmasi dogrultusunda 1897 yilinda yurutulen gorusmelerde basari kaydetmistir Iktidari doneminde milliyetcilik politikasini kurumsallastirip burokratiklestiren Banffy bu hareketi dogrultusunda krallik sinirlari icerisinde yasanan azinlik gruplarin misillemeleri ile karsilasmistir Banffy bu surecte olusturdugu Macaristan ulusal devlet fikri konusunu hukumet programina dahil ederek konu uzerinde yasal bir zemin elde etme cabasinda bulunmustur Bu program dahilinde ulusal devlet anlayisi yerlesim yeri isimlerinin soy isimlerinin ve dil egitiminin on plana cikarilmasi ile Macarlastirma surecinin basariya ulasabilecegi vurgulanmistir Azinliklarinin dil konusunda gosterdigi hassasiyeti sadece on planda olan bir durum olarak algilayan Banffy asil niyetin Macaristan da federal bir yapinin olusturulma cabasi oldugunu belirtmistir Banffy iktidarina yonelik yapilan arastirmalarda Banffy nin tutumlari genel olarak hosgorusuz sovenist ve baskici olarak tanimlanmistir Onceli Kalman Tisza nin kaldigi yerden Macarlastirma politikalarina devam eden Banffy ozellikel Slovak ve Alman azinliklarin asimilasyonu konusunda basari gostermis bolgesinde Macar nufusunun artmasini saglamistir Bu surecte uygulanan gerici secme ve secilme ile sadece belli bir zumreye bu haklar taninmis bunun sonucunda cok uluslu bir devlet yapisina sahip olan Macaristan in ulus yapisi saglamlastirilarak parcalanmasinin onune gecilmesi hedeflenmistir Macaristan da uygulanan bu yondeki secme ve secilme hakki dogrultusunda 1913 yilinda nufusun sadece 7 7 si secimlerde oy kullanabilmekteydi 16 Mayis 1895 tarihinde donemin Disisleri Bakani nin Rus Imparatorlugu na karsi yuruttugu Balkan siyasetini begenmemesi nedeniyle istifasini isteyen Banffy sendikaci ve sosyal demokratlara yonelikte kisitlayici ve tehditkar tutum sergilemistir Banffy 1898 yilinda itibaren Disisleri Bakanligi gorevini de ustlenmistir 1899 yilinda mecliste muhalefet partileri ile yasanan sorunlar cogalmis ozellikle muhalif liderlerinden i ile yasadigi ikili cekismeler sonucunda 26 Subat 1899 tarihinde gorevinden ayrilmak durumunda kalmistir Banffy 24 Mayis 1911 tarihinde 67 yasinda Budapeste de olmustur GaleriDezso Banffy 1895 Dezso Banffy nin mezariKaynakca a b Zoltan Horvath Die Jahrhundertwende in Ungarn Geschichte der zweiten Reformgeneration 1896 1914 Corvina Budapeste 1966 Sayfa 171 a b Bain Robert Nisbet 1911 Banffy Dezso Baron In Chisholm Hugh Encyclopaedia Britannica 11th ed Cambridge Universitesi Yayinlari Gerald Volkmer Die Siebenburgische Frage 1878 1900 Der Einfluss der rumanischen Nationalbewegung auf die diplomatischen Beziehungen zwischen Osterreich Ungarn und Rumanien Bohlau Koln Viyana 2004 Sayfa 229 a b Banffy Desider Baron In Osterreichisches Biographisches Lexikon 1815 1950 OBL Cilt 1 Verlag der Osterreichischen Akademie der Wissenschaften Viyana 1957 Sayfa 48 Anpassungskrise der sachsischen und rumanischen Nationalbewegung 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Almanca Gerald Volkmer Die Siebenburgische Frage 1878 1900 Der Einfluss der rumanischen Nationalbewegung auf die diplomatischen Beziehungen zwischen Osterreich Ungarn und Rumanien Bohlau Koln Viyana 2004 Sayfa 229 Akos Moravanszky Die Architektur der Jahrhundertwende in Ungarn und ihre Beziehungen zu der Wiener Architektur der Zeit Viyana 1983 Sayfa 48 Zoltan Horvath Die Jahrhundertwende in Ungarn Geschichte der zweiten Reformgeneration 1896 1914 Corvina Budapeste 1966 Sayfa 55 Robert Bideleux Ian Jeffries A history of Eastern Europe Crisis and change Routledge Londra 1998 Sayfa 259 Wolfdieter Bihl Der Weg zum Zusammenbruch Osterreich Ungarn unter Karl I IV In Erika Weinzierl Kurt Skalnik Osterreich 1918 1938 Geschichte der Ersten Republik Graz Viyana Koln 1983 Cilt 1 Sayfa 27 54 bu bolum Sayfa 44 Mathias Bernath Hrsg Biographisches Lexikon zur Geschichte Sudosteuropas Cilt 1 Yayinevi Oldenbourg Munih 1972 Sayfa 330 Tibor Sule Sozialdemokratie in Ungarn Zur Rolle der Intelligenz in der Arbeiterbewegung 1899 1910 Bohlau Koln Graz 1967 Sayfa 32 Der Donauraum Zeitschrift des Institut fur den Donauraum und Mitteleuropa 22 1977 Sayfa 29 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Dezso Banffy ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikikaynak ta en 1911 Encyclopaedia Britannica Banffy Dezso Baron ile ilgili metin bulabilirsiniz Dezso Banffy hakkinda bilgiler 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Sandor Wekerle Macaristan Basbakani 1895 1899 Sonra gelen Kalman Szell