Diabetes insipidus (DI) (halk arasında: şekersiz şeker hastalığı), yüksek miktarda seyreltik idrar ve aşırı susuzluk hissi ile karakterize bir durumdur. Üretilen idrar miktarı günde yaklaşık 20 litre kadar olabilir. Sıvı alımının azaltılması idrarın konsantrasyonu üzerinde çok az etkiye sahiptir. Komplikasyonlar dehidratasyon veya nöbetleri içerebilir.
Diabetes insipidus | |
---|---|
Vazopressin | |
Uzmanlık | Endokrinoloji |
Her biri farklı nedenlere sahip dört tür diabetes insipidus (Dİ) türü bulunmaktadır.
- Santral diabetes insipidus (SDI), vazopressin hormonu (antidiüretik hormon) eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Bu, hipotalamusta veya hipofiz bezindeki bir bozukluğa veya genetik bir bozukluğa bağlı olabilir,
- Nefrojenik diabetes insipidus (NDI), böbrekler vazopressine düzgün cevap vermediğinde oluşur,
- Dipsojenik diabetes insipidus, hipotalamustaki anormal susuzluk mekanizmalarından kaynaklanır,
- Gestasyonel diabetes insipidus sadece hamilelik döneminde gerçekleşir.
Teşhis sıklıkla idrar testlerine, kan testlerine ve sıvı kısıtlama testine dayanır.Diabetes mellitus tamamen farklı bir mekanizma ile ile oluşan ayrı bir durumdur, ancak her iki durum da büyük miktarlarda idrar üretilmesine neden olabilir.
Tedavi dehidratasyonu önlemek için yeterli miktarda sıvı içmeyi gerektirir. Diğer tedaviler hastalığın tipine bağlıdır. Santral ve gebelik diabetes insipidus tedavisi ile yapılır. Nefrojenik diabetes insipidus, ya hastalığın altta yatan nedeninin bulunmasına ya da tiyazid, aspirin veya ibuprofenin kullanılarak tedavi edilir. Her yıl yeni oluşan diabetes insipidus vakalarının sayısı 100.000'de 3'tür. Santral diabetes insipidus genellikle 10 ila 20 yaş arasında başlar ve erkekler ve kadınlarda eşit olarak ortaya çıkar. Nefrojenik diabetes insipidus herhangi bir yaşta başlayabilir. "Diyabet" terimi, Yunanca sifon anlamına gelen bir kelimeden türetilmiştir.
Belirtiler ve semptomlar
Aşırı idrara çıkma ve aşırı susama ve artan sıvı alımı (özellikle soğuk su ve bazen buz veya buzlu su için) diabetes insipidus için tipiktir. Aşırı idrara çıkma ve aşırı susama semptomları, tedavi edilmemiş diabetes mellitusta görülenlere benzerdir; ancak aradaki tek fark idrarda glukoz bulunmamasıdır. Bulanık görme nadirdir. Bazı bireylerde dehidratasyon belirtileri de görülebilir, çünkü vücut alınan sudan daha fazla suyu (eğer varsa) muhafaza edemez.
Aşırı idrara çıkma gündüz ve gece boyunca devam eder. Çocuklarda, diabetes insipidus iştah, yemek yeme, kilo alımı ve büyüme üzerinde etkileri olabilir. Ateş, kusma veya ishal görülebilir. Tedavi edilmemiş diabetes insipiduslu yetişkinler, idrar kayıplarını dengelemek için yeterli miktarda su tüketildiği sürece on yıllarca sağlıklı kalabilirler. Bununla birlikte, hipokalemiye yol açabilecek sürekli bir dehidratasyon ve potasyum kaybı riski vardır.
Sebepleri
Diabetes insipidusun çeşitli formları için aşağıda sıralanmıştır:
Santral diabetes insipidus
- İdyopatik - 30%
- Beyin veya hipofizin kötü huylu veya iyi huylu tümörleri - 25%
- Kranial cerrahi - 20%
- Kafa travması - 16%
Kaynak: www.ncbi.nlm.nih.gov
Nefrojenik diabetes insipidus
Nefrojenik diabetes insipidus, böbreğin vazopressine normal olarak yanıt verememesi nedeniyle oluşur.
Dipsojenik diabetes insipidus
Dipsojenik diabetes insipidus veya primer , vazopressin hormonun vücuttaki eksikliğine karşın aşırı sıvı tüketiminden kaynaklanır. Bu durum hipotalamusta yer alan susuzluk mekanizmasındaki bir kusur veya hasardan ya da bir akıl hastalığından kaynaklanıyor olabilir. Desmopressin ile tedavi su zehirlenmesine neden olabilir.
Gestasyonel diabetes insipidus
Gestasyonal diabetes insipidus sadece gebelikte ve doğum sonrası dönemde ortaya çıkar. Hamilelik sırasında kadınlar plasentada antidiüretik hormonu (ADH) parçalayan vazopressinaz enzimini üretir. Gebelik diabetes insipidusunun, vazopressinazın aşırı üretilmesi ya ya da bozulmuş vazopressinaz klirensi ile oluştuğu düşünülmektedir.
Gebelikteki diabetes insipidus vakalarının çoğu (DDAVP) ile tedavi edilebilir, ancak vazopressin ile tedavi edilemez. Bununla birlikte, nadir durumlarda, susuzluk mekanizmasındaki bir anormallik gestasyonel diabetes insipidusa neden olur ve desmopressin kullanılmamalıdır.
Diabetes insipidus ayrıca preeklampsi, HELLP sendromu ve gebeliğin akut yağlı karaciğeri de dahil olmak üzere bazı ciddi gebelik hastalıklarıyla ilişkilidir. Bu durumlar, dolaşımdaki vazopressinazın (vazopressin hormonunu parçalayan enzim) hepatik klirensini azaltarak diabetes insipidusa neden olur. Bir kadının hamilelikte diabetes insipidus semptopmlarını ortaya çıkması durumunda, bu yukarıda sayılan hastalıkları değerlendirmek önemlidir, çünkü tedavileri, hastalığın ilerlemesinden önce bebeğin doğumunu gerektirmektedir. Bu hastalıkların derhal tedavi edilmemesi, maternal veya mortaliteye neden olabilir.
Patofizyoloji
Elektrolit ve hacim homeostazı, vücudun kan basıncı ve ana elektrolitleri olan sodyum ve potasyum gereksinimlerini dengeleyen karmaşık bir mekanizmadır. Genel olarak, elektrolitlerin düzenlenmesi, kan hacminin düzenlenmesinden önce gelir. Bununla birlikte, hacim ciddi şekilde azaldığında, vücut, elektrolit seviyelerinin düşmesi pahasına su tutacaktır.
İdrar üretiminin düzenlenmesi supraoptik ve paraventriküler çekirdeklerde vazopressin (ADH) üreten hipotalamusta meydana gelir. Sentezden sonra hormon,nörosekretuar granüllerde, hipotalamik nöronun aksonundan aşağıda, daha sonra bırakılmak üzere depolandığı hipofiz bezinin arka lobuna taşınır. Ek olarak, hipotalamus, serum artışları algılayarak ve bu bilgiyi kortekse ileterek ventromedial çekirdekteki susuzluk hissini düzenler.
Nörojenik/santral diabetes insipidus vazopressin hormonu (ADH) eksikliğinden kaynaklanır; bazen susama hissinin düzenlenmesinin azalması ve vazopressin (ADH) üretiminin düzenlenmesi hipotalamusta yakın bir yerde gerçekleşmesinden, susuzlukta azalma ile ortaya çıkabilir. Hipoksik ensefalopati, beyin cerrahisi, otoimmünite veya kanser nedeniyle veya bazen altta yatan bir neden olmadan (idiyopatik) karşılaşılır.
Teşhiş
Diapedes insipidusu öteki aşırı idrara çıkma nedenlerinden ayırt etmek için kan glukoz seviyelerinin, bikarbonat seviyesinin ve kalsiyum seviyelerinin test edilmesi gerekir. Kan elektrolitlerinin ölçümü yüksek bir sodyum seviyesi ortaya çıkarabilir (dehidrasyon geliştikçe gelişir). İdrar tahlili, özgül ağırlığı düşük olan seyreltik bir idrar gösterir. İdrar ozmolaritesi ve elektrolit seviyeleri tipik olarak düşüktü
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Diabetes Insipidus". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Ekim 2015. 13 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2017.
- ^ Saborio P, Tipton GA, Chan JC (2000). "Diabetes Insipidus". Pediatrics in Review. 21 (4). ss. 122-129. doi:10.1542/pir.21-4-122. (PMID) 10756175.
- ^ "Central Diabetes Insipidus". NORD (National Organization for Rare Disorders). 2015. 21 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2017.
- ^ "Nephrogenic Diabetes Insipidus". NORD (National Organization for Rare Disorders). 2016. 19 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2017.
- ^ Rubin, Alan L. (2011). Diabetes For Dummies (İngilizce) (3 bas.). John Wiley & Sons. s. 19. ISBN . 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2018.
- ^ USE. "Diabetes insipidus - PubMed Health". Ncbi.nlm.nih.gov. 29 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.
- ^ Perkins RM, Yuan CM, Welch PG (Mart 2006). "Dipsogenic diabetes insipidus: report of a novel treatment strategy and literature review". Clin. Exp. Nephrol. 10 (1). ss. 63-7. doi:10.1007/s10157-005-0397-0. (PMID) 16544179.
- ^ Kalelioglu I, Kubat Uzum A, Yildirim A, Ozkan T, Gungor F, Has R (2007). "Transient gestational diabetes insipidus diagnosed in successive pregnancies: review of pathophysiology, diagnosis, treatment, and management of delivery". Pituitary. 10 (1). ss. 87-93. doi:10.1007/s11102-007-0006-1. (PMID) 17308961.
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Diabetes insipidus DI halk arasinda sekersiz seker hastaligi yuksek miktarda seyreltik idrar ve asiri susuzluk hissi ile karakterize bir durumdur Uretilen idrar miktari gunde yaklasik 20 litre kadar olabilir Sivi aliminin azaltilmasi idrarin konsantrasyonu uzerinde cok az etkiye sahiptir Komplikasyonlar dehidratasyon veya nobetleri icerebilir Diabetes insipidusVazopressinUzmanlikEndokrinoloji Her biri farkli nedenlere sahip dort tur diabetes insipidus DI turu bulunmaktadir Santral diabetes insipidus SDI vazopressin hormonu antidiuretik hormon eksikliginden kaynaklanmaktadir Bu hipotalamusta veya hipofiz bezindeki bir bozukluga veya genetik bir bozukluga bagli olabilir Nefrojenik diabetes insipidus NDI bobrekler vazopressine duzgun cevap vermediginde olusur Dipsojenik diabetes insipidus hipotalamustaki anormal susuzluk mekanizmalarindan kaynaklanir Gestasyonel diabetes insipidus sadece hamilelik doneminde gerceklesir Teshis siklikla idrar testlerine kan testlerine ve sivi kisitlama testine dayanir Diabetes mellitus tamamen farkli bir mekanizma ile ile olusan ayri bir durumdur ancak her iki durum da buyuk miktarlarda idrar uretilmesine neden olabilir Tedavi dehidratasyonu onlemek icin yeterli miktarda sivi icmeyi gerektirir Diger tedaviler hastaligin tipine baglidir Santral ve gebelik diabetes insipidus tedavisi ile yapilir Nefrojenik diabetes insipidus ya hastaligin altta yatan nedeninin bulunmasina ya da tiyazid aspirin veya ibuprofenin kullanilarak tedavi edilir Her yil yeni olusan diabetes insipidus vakalarinin sayisi 100 000 de 3 tur Santral diabetes insipidus genellikle 10 ila 20 yas arasinda baslar ve erkekler ve kadinlarda esit olarak ortaya cikar Nefrojenik diabetes insipidus herhangi bir yasta baslayabilir Diyabet terimi Yunanca sifon anlamina gelen bir kelimeden turetilmistir Belirtiler ve semptomlarAsiri idrara cikma ve asiri susama ve artan sivi alimi ozellikle soguk su ve bazen buz veya buzlu su icin diabetes insipidus icin tipiktir Asiri idrara cikma ve asiri susama semptomlari tedavi edilmemis diabetes mellitusta gorulenlere benzerdir ancak aradaki tek fark idrarda glukoz bulunmamasidir Bulanik gorme nadirdir Bazi bireylerde dehidratasyon belirtileri de gorulebilir cunku vucut alinan sudan daha fazla suyu eger varsa muhafaza edemez Asiri idrara cikma gunduz ve gece boyunca devam eder Cocuklarda diabetes insipidus istah yemek yeme kilo alimi ve buyume uzerinde etkileri olabilir Ates kusma veya ishal gorulebilir Tedavi edilmemis diabetes insipiduslu yetiskinler idrar kayiplarini dengelemek icin yeterli miktarda su tuketildigi surece on yillarca saglikli kalabilirler Bununla birlikte hipokalemiye yol acabilecek surekli bir dehidratasyon ve potasyum kaybi riski vardir SebepleriDiabetes insipidusun cesitli formlari icin asagida siralanmistir Santral diabetes insipidus Idyopatik 30 Beyin veya hipofizin kotu huylu veya iyi huylu tumorleri 25 Kranial cerrahi 20 Kafa travmasi 16 Kaynak www ncbi nlm nih gov Nefrojenik diabetes insipidus Nefrojenik diabetes insipidus bobregin vazopressine normal olarak yanit verememesi nedeniyle olusur Dipsojenik diabetes insipidus Dipsojenik diabetes insipidus veya primer vazopressin hormonun vucuttaki eksikligine karsin asiri sivi tuketiminden kaynaklanir Bu durum hipotalamusta yer alan susuzluk mekanizmasindaki bir kusur veya hasardan ya da bir akil hastaligindan kaynaklaniyor olabilir Desmopressin ile tedavi su zehirlenmesine neden olabilir Gestasyonel diabetes insipidus Gestasyonal diabetes insipidus sadece gebelikte ve dogum sonrasi donemde ortaya cikar Hamilelik sirasinda kadinlar plasentada antidiuretik hormonu ADH parcalayan vazopressinaz enzimini uretir Gebelik diabetes insipidusunun vazopressinazin asiri uretilmesi ya ya da bozulmus vazopressinaz klirensi ile olustugu dusunulmektedir Gebelikteki diabetes insipidus vakalarinin cogu DDAVP ile tedavi edilebilir ancak vazopressin ile tedavi edilemez Bununla birlikte nadir durumlarda susuzluk mekanizmasindaki bir anormallik gestasyonel diabetes insipidusa neden olur ve desmopressin kullanilmamalidir Diabetes insipidus ayrica preeklampsi HELLP sendromu ve gebeligin akut yagli karacigeri de dahil olmak uzere bazi ciddi gebelik hastaliklariyla iliskilidir Bu durumlar dolasimdaki vazopressinazin vazopressin hormonunu parcalayan enzim hepatik klirensini azaltarak diabetes insipidusa neden olur Bir kadinin hamilelikte diabetes insipidus semptopmlarini ortaya cikmasi durumunda bu yukarida sayilan hastaliklari degerlendirmek onemlidir cunku tedavileri hastaligin ilerlemesinden once bebegin dogumunu gerektirmektedir Bu hastaliklarin derhal tedavi edilmemesi maternal veya mortaliteye neden olabilir PatofizyolojiElektrolit ve hacim homeostazi vucudun kan basinci ve ana elektrolitleri olan sodyum ve potasyum gereksinimlerini dengeleyen karmasik bir mekanizmadir Genel olarak elektrolitlerin duzenlenmesi kan hacminin duzenlenmesinden once gelir Bununla birlikte hacim ciddi sekilde azaldiginda vucut elektrolit seviyelerinin dusmesi pahasina su tutacaktir Idrar uretiminin duzenlenmesi supraoptik ve paraventrikuler cekirdeklerde vazopressin ADH ureten hipotalamusta meydana gelir Sentezden sonra hormon norosekretuar granullerde hipotalamik noronun aksonundan asagida daha sonra birakilmak uzere depolandigi hipofiz bezinin arka lobuna tasinir Ek olarak hipotalamus serum artislari algilayarak ve bu bilgiyi kortekse ileterek ventromedial cekirdekteki susuzluk hissini duzenler Norojenik santral diabetes insipidus vazopressin hormonu ADH eksikliginden kaynaklanir bazen susama hissinin duzenlenmesinin azalmasi ve vazopressin ADH uretiminin duzenlenmesi hipotalamusta yakin bir yerde gerceklesmesinden susuzlukta azalma ile ortaya cikabilir Hipoksik ensefalopati beyin cerrahisi otoimmunite veya kanser nedeniyle veya bazen altta yatan bir neden olmadan idiyopatik karsilasilir TeshisDiapedes insipidusu oteki asiri idrara cikma nedenlerinden ayirt etmek icin kan glukoz seviyelerinin bikarbonat seviyesinin ve kalsiyum seviyelerinin test edilmesi gerekir Kan elektrolitlerinin olcumu yuksek bir sodyum seviyesi ortaya cikarabilir dehidrasyon gelistikce gelisir Idrar tahlili ozgul agirligi dusuk olan seyreltik bir idrar gosterir Idrar ozmolaritesi ve elektrolit seviyeleri tipik olarak dusuktuKaynakca a b c d e f g h i j k l m n o Diabetes Insipidus National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases Ekim 2015 13 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2017 Saborio P Tipton GA Chan JC 2000 Diabetes Insipidus Pediatrics in Review 21 4 ss 122 129 doi 10 1542 pir 21 4 122 PMID 10756175 Central Diabetes Insipidus NORD National Organization for Rare Disorders 2015 21 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2017 Nephrogenic Diabetes Insipidus NORD National Organization for Rare Disorders 2016 19 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2017 Rubin Alan L 2011 Diabetes For Dummies Ingilizce 3 bas John Wiley amp Sons s 19 ISBN 9781118052488 8 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2018 USE Diabetes insipidus PubMed Health Ncbi nlm nih gov 29 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2012 Perkins RM Yuan CM Welch PG Mart 2006 Dipsogenic diabetes insipidus report of a novel treatment strategy and literature review Clin Exp Nephrol 10 1 ss 63 7 doi 10 1007 s10157 005 0397 0 PMID 16544179 Kalelioglu I Kubat Uzum A Yildirim A Ozkan T Gungor F Has R 2007 Transient gestational diabetes insipidus diagnosed in successive pregnancies review of pathophysiology diagnosis treatment and management of delivery Pituitary 10 1 ss 87 93 doi 10 1007 s11102 007 0006 1 PMID 17308961 SiniflandirmaDICD 10 E 1 N 2 ICD 9 CM 253 5 588 1OMIM 304800MeSH D016640Dis kaynaklareMedicine med 543