Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dilophosaurus (Grekçe: iki sorguçlu kertenkele), Erken Jura döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış bir bazal teropod dinozor cinsidir.
| Dilophosaurus | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Monte edilmiş iskeleti, , Yunnan | |||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||
| †Dilophosaurus wetherilli Welles, 1954 | |||||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||||
| Megalosaurus wetherilli (Welles, 1954) | |||||||||||||||||||
Etimoloji
Cins adı olan Dilophosaurus, Antik Yunanca di "iki", lophos "sorguç", "ibik" ve sauros "kertenkele" sözcüklerinden oluşmuş bir ad tamlamasıdır.
Keşif
1940 yılında Arizona'da bir Amerikan yerlisi bölge sakini tarafından ilk Dilophosaurus kalıntıları bulunmuştur. Bu kalıntılar birkaç yıl sonra University of California, Berkeley'den Samuel Welles'e gönderilmiştir ve bu numuneler ilk olarak Megalosaurus wetherilli olarak tanımlanmıştır. 1970 yılında Welles tarafından Dilophosaurus cinsi kurulmuş ve D. wetherilli olarak bilimsel literatüre geçirilmiştir.
Fiziksel özellikler
Dilophosaurus yaklaşık olarak 7 m uzunluğa ulaşabilirken, 400 kg kadar vücut ağırlığına sahiptir. Kafatası ölçümlerine dayanan ağırlık tahminlerine göre 0.523 m uzunluğundaki kafatasına dayanarak vücut ağırlığı 269–283 kg olarak tahmin edilmiştir. MNA P1.97 adlı numune diş yapısı konusunda ciddi örnekler sunar. görece yanlardan basık ve uzun dişleri görece küçük bir temele sahiptir. 5.1 cm uzunluğundadır. Yine Welles'e göre UCMP 37302 adlı numunenin 54 cm'lik uyluk kemiğine karşın yavru bir bireye ait olduğu tahmin edilen MNA P1.109 numunesi 28.1 cm uzunluğundaki bir uyluğa sahiptir.
Elleri dört parmaklı yapıdayken, ayakları üç parmaklıdır. dördüncü el parmakları neredeyse körelmiştir, ilk el parmakları ise diğerlerine göre karşıya konumlanmıştır. Bu yapı kavrama, tutma gibi işlevleri yüklenmektedir.
Sınıflandırma ve evrim
Bu dinozor cinsinin ile yakın akraba oldukları son veriler ışığında kabul edilmektedir. Klasik dört parmaklı elleri ve maksiler kemik (üst çene kemiği) ve premaksilla arasında güçlü bir kaynaşma olmaması Dilophosaurus'un familyasıyla yakın olan özellikleridir. Evrimsel gelişim yönünden kafalarının üstündeki sorguç ile ilgili hipotezler üretilmektedir. Kimi çalışmalara göre bu sorguç hafif kemik yapısındadır ve bunu hava keselerinden oluşan bal peteği yapısıyla sağlamaktadır. Üstelik kafatası ve diğer kemiklerdeki kimi yapılarda da bu bal peteği yapısı gözlemlenmiştir ve bu sayede ağırlıklarını çok artırmadan Dilophosaurus'un atalarının bedenlerini büyüttükleri düşünülmektedir.
| Neotheropoda |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Davranış ve beslenme
Dilophosaurus, Erken Jura ekosistemi içerisinde eski çalışmaların tersine çok yaygın olduğu düşünülen bir dinozor cinsidir. Güçlü bacakları ve ayakları ile esnek ön kolları ve elleri bipedal hareket eden hızlı bir avcı olduğunu düşündürmektedir. Başparmak hüviyetine sahip birinci el parmağı da avını kavrayabilmesini sağlayabilmektedir. Üç fosil numune bir arada bulunduğu için ufak gruplar halinde yaşayan etçiller olarak düşünülmektedirler. Üst çenesindeki maksiler (üst çenenin ortası) ve premaksilla (üst çenenin en ucu) yapıları arasında güçlü bir kaynaşma gözlenmez ve bu nedenle çenelerini güçlü ısırıklar ve darbeler için değil daha çok koparmak için kullandıkları iddia edilmektedir. Erken Jura'nın simge otçullarından Sarahsaurus gibi sauropodlarla beslendikleri düşünülmektedir. Dilophosaurusların en ünlü özellikleri kafatasları üzerindeki sorguçtur, bu sorgucun renkli olması kuvvetle muhtemeldir. Cinsel seçilim adına bir gösteriş yapısı olduğu veya tür içi eş kavgalarında rakibin gözünü korkutacak bir işleve sahip olduğu tahmin edilmektedir. Jurassic Park filminde bu canlı oldukça yanlış şekilde betimlenmiş ve hayvanın biyolojisi hatalı aktarılmıştır. Dilophosaurus filmde gösterildiği gibi ne ağzından zehir atan bir canlıdır ne de tehdit algıladığında boyun bölgesinde açtığı fırfırları bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b Paul, Gregory S. (2016). The Princeton Field Guide to Dinosaurs. New Jersey: Princeton University Press. ss. 80. ISBN .
- ^ Editors, Editors. . www.thefreedictionary.com. 20 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d Pickrell, John. . www.natgeo.com. National Geographic. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Gay, Robert. "NEW SPECIMENS OF DILOPHOSAURUS WETHERILLI (DINOSAURIA: THEROPODA) FROM THE EARLY JURASSIC KAYENTA FORMATION OF NORTHERN ARIZONA". citeseerx.ist.psu.edu/. 23 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2021.
- ^ Therrien and Henderson, François and Donald. (PDF). dinoweb.ucoz.ru/. BioOne. 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c Editors, Editors. . ucmp.berkeley.edu/. University of Berkeley. 6 Haziran 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dilophosaurus Grekce iki sorguclu kertenkele Erken Jura doneminde Kuzey Amerika da yasamis bir bazal teropod dinozor cinsidir Dilophosaurus Yasadigi donem araligi 196 190 myo PreYeYeOSDCPTJKPgNMonte edilmis iskeleti YunnanBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaKlad SaurischiaKlad TheropodaFamilya DilophosauridaeAlt familya Cins DilophosaurusTur D wetherilliIkili adlandirma Dilophosaurus wetherilliWelles 1954SinonimlerMegalosaurus wetherilli Welles 1954 EtimolojiCins adi olan Dilophosaurus Antik Yunanca di iki lophos sorguc ibik ve sauros kertenkele sozcuklerinden olusmus bir ad tamlamasidir KesifUCMP 37302 adli ornek 1940 yilinda Arizona da bir Amerikan yerlisi bolge sakini tarafindan ilk Dilophosaurus kalintilari bulunmustur Bu kalintilar birkac yil sonra University of California Berkeley den Samuel Welles e gonderilmistir ve bu numuneler ilk olarak Megalosaurus wetherilli olarak tanimlanmistir 1970 yilinda Welles tarafindan Dilophosaurus cinsi kurulmus ve D wetherilli olarak bilimsel literature gecirilmistir Fiziksel ozelliklerDilophosaurus fosil orneklerinin boyut karsilastirmasi Dilophosaurus yaklasik olarak 7 m uzunluga ulasabilirken 400 kg kadar vucut agirligina sahiptir Kafatasi olcumlerine dayanan agirlik tahminlerine gore 0 523 m uzunlugundaki kafatasina dayanarak vucut agirligi 269 283 kg olarak tahmin edilmistir MNA P1 97 adli numune dis yapisi konusunda ciddi ornekler sunar gorece yanlardan basik ve uzun disleri gorece kucuk bir temele sahiptir 5 1 cm uzunlugundadir Yine Welles e gore UCMP 37302 adli numunenin 54 cm lik uyluk kemigine karsin yavru bir bireye ait oldugu tahmin edilen MNA P1 109 numunesi 28 1 cm uzunlugundaki bir uyluga sahiptir Elleri dort parmakli yapidayken ayaklari uc parmaklidir dorduncu el parmaklari neredeyse korelmistir ilk el parmaklari ise digerlerine gore karsiya konumlanmistir Bu yapi kavrama tutma gibi islevleri yuklenmektedir Siniflandirma ve evrimDilophosaurus kafatasi Bu dinozor cinsinin ile yakin akraba olduklari son veriler isiginda kabul edilmektedir Klasik dort parmakli elleri ve maksiler kemik ust cene kemigi ve premaksilla arasinda guclu bir kaynasma olmamasi Dilophosaurus un familyasiyla yakin olan ozellikleridir Evrimsel gelisim yonunden kafalarinin ustundeki sorguc ile ilgili hipotezler uretilmektedir Kimi calismalara gore bu sorguc hafif kemik yapisindadir ve bunu hava keselerinden olusan bal petegi yapisiyla saglamaktadir Ustelik kafatasi ve diger kemiklerdeki kimi yapilarda da bu bal petegi yapisi gozlemlenmistir ve bu sayede agirliklarini cok artirmadan Dilophosaurus un atalarinin bedenlerini buyuttukleri dusunulmektedir Neotheropoda Coelophysidae Liliensternus Zupaysaurus Dilophosauridae Dilophosaurus Averostra Ceratosauria Tetanurae Cryolophosaurus Sinosaurus Monolophosaurus Orionides Davranis ve beslenmeDilophosaurus Erken Jura ekosistemi icerisinde eski calismalarin tersine cok yaygin oldugu dusunulen bir dinozor cinsidir Guclu bacaklari ve ayaklari ile esnek on kollari ve elleri bipedal hareket eden hizli bir avci oldugunu dusundurmektedir Basparmak huviyetine sahip birinci el parmagi da avini kavrayabilmesini saglayabilmektedir Uc fosil numune bir arada bulundugu icin ufak gruplar halinde yasayan etciller olarak dusunulmektedirler Ust cenesindeki maksiler ust cenenin ortasi ve premaksilla ust cenenin en ucu yapilari arasinda guclu bir kaynasma gozlenmez ve bu nedenle cenelerini guclu isiriklar ve darbeler icin degil daha cok koparmak icin kullandiklari iddia edilmektedir Erken Jura nin simge otcullarindan Sarahsaurus gibi sauropodlarla beslendikleri dusunulmektedir Dilophosauruslarin en unlu ozellikleri kafataslari uzerindeki sorguctur bu sorgucun renkli olmasi kuvvetle muhtemeldir Cinsel secilim adina bir gosteris yapisi oldugu veya tur ici es kavgalarinda rakibin gozunu korkutacak bir isleve sahip oldugu tahmin edilmektedir Jurassic Park filminde bu canli oldukca yanlis sekilde betimlenmis ve hayvanin biyolojisi hatali aktarilmistir Dilophosaurus filmde gosterildigi gibi ne agzindan zehir atan bir canlidir ne de tehdit algiladiginda boyun bolgesinde actigi firfirlari bulunmaktadir Kaynakca a b Paul Gregory S 2016 The Princeton Field Guide to Dinosaurs New Jersey Princeton University Press ss 80 ISBN 978 0 691 16766 4 Editors Editors www thefreedictionary com 20 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d Pickrell John www natgeo com National Geographic 18 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Gay Robert NEW SPECIMENS OF DILOPHOSAURUS WETHERILLI DINOSAURIA THEROPODA FROM THE EARLY JURASSIC KAYENTA FORMATION OF NORTHERN ARIZONA citeseerx ist psu edu 23 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2021 Therrien and Henderson Francois and Donald PDF dinoweb ucoz ru BioOne 2 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b c Editors Editors ucmp berkeley edu University of Berkeley 6 Haziran 1997 tarihinde kaynagindan arsivlendi