Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Marko Manastırı (Makedonca ve Sırpça: Марков Манастир - Markov Manastir), Kuzey Makedonya'da, Üsküp'ün güneybatısında, şehre yaklaşık 18 km uzaklıktaki Markova Sušica köyünde bulunan manastırdır. Manastırın inşasına Sırp Kral Vukašin önderliğinde 1345 yılında başlanmış olsa da, içindeki freskler dönemde yaşanan Osmanlı akınları ve iç karışıklıklar nedeniyle oğlu Prens Marko tarafından yaklaşık 30 yıl sonra tamamlanabilmiştir. Manastırın Katholikon'u Aziz Dimitrios kilisesidir ve bu kilise manastır kompleksinin merkezini oluştur.
 Marko Manastırı içinde bulunan Aziz Demetrius Kilisesi | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Markova Sušica, Üsküp, Kuzey Makedonya |
| Koordinatlar | 41°53′57″K 21°24′34″D / 41.89917°K 21.40944°D |
| İnanç | Hristiyanlık |
| Mezhep | Makedon Ortodoks |
| Durum | kullanımda |
| Mimari | |
| Mimari biçim | Bizans mimarisi |
| İnşaat başlangıcı | 1345 |
| Tamamlanma | 1376 |
Kuruluşundan bu yana aktifliğini sürdüren manastır; öğrencilerin konaklayabileceği odalar, çan kulesi, kuyu, değirmen, fırın ve depolara da sahiptir. Marko Manastırı neredeyse zarar görmeden günümüze ulaşabilmiştir. 1467-1468 yıllarında kayıtlara geçtiğine göre Osmanlı döneminde manastırda yaklaşık 20 keşiş bulunmaktaydı.
Mimari
Aziz Dimitrios'a adanmış kilise Yunan haçı planlıdır ve üzeri merkezi kubbe ile örtülmektedir. Yapı, her ne kadar Sırp İmparatorluğu döneminde inşa edilmişse de, Ortodoks geleneğini takip eden freskleri ve mimarisi nedeniyle Bizans mimarisi ve sanatı altında değerlendirilir.
Kilise alanı 10 x 16 metre ve kubbenin yüksekliği yaklaşık 16 metre civarındadır. Üsküp yakınında bulunan kiliselerin gösterdiği benzer özellikler, özellikle de kubbenin kasnak üzerine oturtuluşu nedeniyle Slobodan Ćurčić tarafından bu kilise türü "Skopian Paradigm“ olarak tanımlanmıştır. Kilise narteksi gün ışığı almayan kör bir kubbeye sahiptir. Narteks, Naos'tan tribelon olarak da adlandırılan iki sütun ile ayrılır. Bu durum narteksi ayrı bir bölme yapmaktan çok Naos'un bir uzantısı görüntüsüne sokmuştur. Zira duvarlarda bulunan freskler bir uyum içindedir ve konu olarak narteks ve naos arasında farklılık göstermezler.
Sekizgen bir kasnak üzerinde yükselen kubbe dört adet uzun sütun tarafından taşınır. Bu sütunlar tribelonu oluşturan sütunlardan daha uzunlardır. Kiliseye gerek batıdan gerekse güney cepheden giriş yapılabilir. Batı girişinin önünde Osmanlı döneminde inşa edilmiş bir exonarteks bulunur. Güney girişinin önünde ise günümüzde artık var olmayan bir yapının kalıntıları bulunur. Bu yapının bir vaftizhane ya da Marko'nun babası Vukasin adına inşa ettirmiş olabileceği Pareklesion olabileceği yönünde çeşitli iddialar vardır.
Freskler
Çirmen muharebesi sonrası Osmanlı vasalı konumuna düşen Marko, muhtemelen kilise fresklerini kendi bölgesinde özerk bir Osmanlı vasalıyken tamamlatmıştır. Manastır kilisesinin güney girişinde kilise banileri Marko ve Vukašin Mrnjavčević'in freskleri bulunur. Solda yer alan Marko mor kıyafetler içinde mücevherler ile süslenmiş bir taç ile tasvir edilmiştir. Marko'nun sol elinde tuttuğu metinde kiliseyi yaptıranın "dindar genç kral Marko" olduğu yazılıdır. Marko sağ elinde ise eski ahitte sözü geçen (Samuel 16:13) ve muhtemelen yağ boynuzunu sembolize eden bir boynuz tutmaktadır. Bu sahne eski ahitte de bildirildiği gibi eski ahit krallarının taç giyme törenlerinde kullanılan geleneklerden biriydi. Marko burada (eski ahitteki Davud gibi) tanrı tarafından Çirmen Muharebesi sonrası halkına önderlik etmek üzere seçilen Kral olarak tasvir edilmiştir. Sağda yer alan Vukašin Mrnjavčević'i ile Marko'nun arasında Dimitrios 7 farklı tasvirle birlikte çevrelenmiş bir biçimde tasvir edilmiştir.
Marko Manastırı'nın freskleri temel olarak kilise ilahileri ve litürjik metinlere dayanır. Freskleri ortaya koyan sanatçılara muhtemelen liturji en büyük kaynağı sağlamıştır. Fresklerin farklı sanatçılar tarafından ortaya konulduğu düşünülmektedir. Kilisenin en ünlü fresklerinden biri Betlehem'de tüm çocukların öldürülmesi ve Rahel'in ağıt yakışını konu edinen sahnedir. Bu sahne adeta Bizans sanatında bu zamana kadar görülen en kuvvetli ağıt sahnelerinden biridir. Kilisenin kuzey duvarında ise tahtında oturan İsa sağında ve solunda Meryem ve Yahya ile Deesis sahnesi bulunur. Bu sahneye birçok aziz ve kilise banilerinin freskleri de eklenerek yeni bir kompozisyon ortaya koyulmuştur. Bu artık alışılagelen, bilindik Deesis sahnesi olmaktan çıkmış, daha çok postbizans sanatı olarak adlandırabileceğimiz ve Rus kiliselerinde karşılaşılan farklı bir Deesis anlayışının ilk örneklerinden birini sergilemektedir.
Kubbe'de Ortodoks geleneğine uygun olarak Pantokrator İsa görülür. Freskler İsa'nın hayatından, Ortodoks bayramlarına kadar uzanan geniş bir yelpazeye ve hristiyan sanatında nadir tasvir edilen sahnelere sahiptirler. Kilisede Akathist freskleri olarak adlandırılan fresk grubu da bulunmaktadır.
Galeri
-
![image]()
Manastır arazisi -
![image]()
Manastır içi -
![image]()
Manastır Kilisesi güney cephe -
![image]()
Marko Freski detay -
![image]()
Aziz Dimitrios ve onu çevreleyen azizler -
![image]()
Manastır Kilisesi kubbesi (Pantokrator İsa) -
![image]()
Kilise Freskleri
| Wikimedia Commons'ta Marko Manastırı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Dipnotlar
- ^ a b Skopje: Seven Monuments of Art and Architecture – 2010 – Ministry of Culture of Republic of Macedonia
- ^ Slobodan Ćurčić: Architecture in the Balkans: from Diocletian to Süleyman the Magnificent. New Haven 2010.
- ^ Antonie Nikolovski u.a., The cultural monuments of the people's Republic of Macedonia (Skopje 1961)
- ^ Mihaljčić 1975, p.168.
- ^ Fostikov 2002, pp.49–50.
- ^ Vojislav J. Durić: Byzantinische Fresken in Jugoslawien. München 1976.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marko Manastiri Makedonca ve Sirpca Markov Manastir Markov Manastir Kuzey Makedonya da Uskup un guneybatisinda sehre yaklasik 18 km uzakliktaki Markova Susica koyunde bulunan manastirdir Manastirin insasina Sirp Kral Vukasin onderliginde 1345 yilinda baslanmis olsa da icindeki freskler donemde yasanan Osmanli akinlari ve ic karisikliklar nedeniyle oglu Prens Marko tarafindan yaklasik 30 yil sonra tamamlanabilmistir Manastirin Katholikon u Aziz Dimitrios kilisesidir ve bu kilise manastir kompleksinin merkezini olustur Marko ManastiriMarko Manastiri icinde bulunan Aziz Demetrius KilisesiTemel bilgilerKonumMarkova Susica Uskup Kuzey MakedonyaKoordinatlar41 53 57 K 21 24 34 D 41 89917 K 21 40944 D 41 89917 21 40944InancHristiyanlikMezhepMakedon OrtodoksDurumkullanimdaMimariMimari bicimBizans mimarisiInsaat baslangici1345Tamamlanma1376 Kurulusundan bu yana aktifligini surduren manastir ogrencilerin konaklayabilecegi odalar can kulesi kuyu degirmen firin ve depolara da sahiptir Marko Manastiri neredeyse zarar gormeden gunumuze ulasabilmistir 1467 1468 yillarinda kayitlara gectigine gore Osmanli doneminde manastirda yaklasik 20 kesis bulunmaktaydi MimariAziz Dimitrios a adanmis kilise Yunan haci planlidir ve uzeri merkezi kubbe ile ortulmektedir Yapi her ne kadar Sirp Imparatorlugu doneminde insa edilmisse de Ortodoks gelenegini takip eden freskleri ve mimarisi nedeniyle Bizans mimarisi ve sanati altinda degerlendirilir Kilise alani 10 x 16 metre ve kubbenin yuksekligi yaklasik 16 metre civarindadir Uskup yakininda bulunan kiliselerin gosterdigi benzer ozellikler ozellikle de kubbenin kasnak uzerine oturtulusu nedeniyle Slobodan Curcic tarafindan bu kilise turu Skopian Paradigm olarak tanimlanmistir Kilise narteksi gun isigi almayan kor bir kubbeye sahiptir Narteks Naos tan tribelon olarak da adlandirilan iki sutun ile ayrilir Bu durum narteksi ayri bir bolme yapmaktan cok Naos un bir uzantisi goruntusune sokmustur Zira duvarlarda bulunan freskler bir uyum icindedir ve konu olarak narteks ve naos arasinda farklilik gostermezler Sekizgen bir kasnak uzerinde yukselen kubbe dort adet uzun sutun tarafindan tasinir Bu sutunlar tribelonu olusturan sutunlardan daha uzunlardir Kiliseye gerek batidan gerekse guney cepheden giris yapilabilir Bati girisinin onunde Osmanli doneminde insa edilmis bir exonarteks bulunur Guney girisinin onunde ise gunumuzde artik var olmayan bir yapinin kalintilari bulunur Bu yapinin bir vaftizhane ya da Marko nun babasi Vukasin adina insa ettirmis olabilecegi Pareklesion olabilecegi yonunde cesitli iddialar vardir FresklerManastir kilisesinin guney girisinde bulunan Marko ve Vukasin Mrnjavcevic freski Cirmen muharebesi sonrasi Osmanli vasali konumuna dusen Marko muhtemelen kilise fresklerini kendi bolgesinde ozerk bir Osmanli vasaliyken tamamlatmistir Manastir kilisesinin guney girisinde kilise banileri Marko ve Vukasin Mrnjavcevic in freskleri bulunur Solda yer alan Marko mor kiyafetler icinde mucevherler ile suslenmis bir tac ile tasvir edilmistir Marko nun sol elinde tuttugu metinde kiliseyi yaptiranin dindar genc kral Marko oldugu yazilidir Marko sag elinde ise eski ahitte sozu gecen Samuel 16 13 ve muhtemelen yag boynuzunu sembolize eden bir boynuz tutmaktadir Bu sahne eski ahitte de bildirildigi gibi eski ahit krallarinin tac giyme torenlerinde kullanilan geleneklerden biriydi Marko burada eski ahitteki Davud gibi tanri tarafindan Cirmen Muharebesi sonrasi halkina onderlik etmek uzere secilen Kral olarak tasvir edilmistir Sagda yer alan Vukasin Mrnjavcevic i ile Marko nun arasinda Dimitrios 7 farkli tasvirle birlikte cevrelenmis bir bicimde tasvir edilmistir Marko Manastiri nin freskleri temel olarak kilise ilahileri ve liturjik metinlere dayanir Freskleri ortaya koyan sanatcilara muhtemelen liturji en buyuk kaynagi saglamistir Fresklerin farkli sanatcilar tarafindan ortaya konuldugu dusunulmektedir Kilisenin en unlu fresklerinden biri Betlehem de tum cocuklarin oldurulmesi ve Rahel in agit yakisini konu edinen sahnedir Bu sahne adeta Bizans sanatinda bu zamana kadar gorulen en kuvvetli agit sahnelerinden biridir Kilisenin kuzey duvarinda ise tahtinda oturan Isa saginda ve solunda Meryem ve Yahya ile Deesis sahnesi bulunur Bu sahneye bircok aziz ve kilise banilerinin freskleri de eklenerek yeni bir kompozisyon ortaya koyulmustur Bu artik alisilagelen bilindik Deesis sahnesi olmaktan cikmis daha cok postbizans sanati olarak adlandirabilecegimiz ve Rus kiliselerinde karsilasilan farkli bir Deesis anlayisinin ilk orneklerinden birini sergilemektedir Kubbe de Ortodoks gelenegine uygun olarak Pantokrator Isa gorulur Freskler Isa nin hayatindan Ortodoks bayramlarina kadar uzanan genis bir yelpazeye ve hristiyan sanatinda nadir tasvir edilen sahnelere sahiptirler Kilisede Akathist freskleri olarak adlandirilan fresk grubu da bulunmaktadir GaleriManastir arazisi Manastir ici Manastir Kilisesi guney cephe Marko Freski detay Aziz Dimitrios ve onu cevreleyen azizler Manastir Kilisesi kubbesi Pantokrator Isa Kilise FreskleriWikimedia Commons ta Marko Manastiri ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dipnotlar a b Skopje Seven Monuments of Art and Architecture 2010 Ministry of Culture of Republic of Macedonia Slobodan Curcic Architecture in the Balkans from Diocletian to Suleyman the Magnificent New Haven 2010 Antonie Nikolovski u a The cultural monuments of the people s Republic of Macedonia Skopje 1961 Mihaljcic 1975 p 168 Fostikov 2002 pp 49 50 Vojislav J Duric Byzantinische Fresken in Jugoslawien Munchen 1976