Din sosyolojisi, dini kurum ve dini yapılanmaları, dini temalarla toplumsal yapı arasındaki ilişkileri ve dinin toplum, toplumun din üzerindeki etkilerini araştıran bilimsel bir disiplindir. Din sosyologları toplumun din üzerinde dinin toplum üzerindeki etkilerini bir başka deyişle toplum ve din arasındaki diyalektik ilişkiyi açıklamaya çalışır.
Din sosyolojisinin tarihsel gelişimi
Din sosyolojisi (Sociologie de la Religion) terimi ilk olarak Emile Durkheim tarafından Année Sociologique (Sosyoloji Yıllığı) dergisinin 1899'da yayınladığı bir sayısındaki yazısında kullanılmıştır. Bunun dışında Durkheim'ın Dini Hayatın İlkel Şekilleri (Formes Elementaires de la Vie Religieuse) adlı daha sonraki din sosyolojisi disiplininde çok önemli yeri olan sosyoloji perspektifinden dini hayatı ele aldığı bir eseri bulunmaktadır. Durkheim bu eserinde dinin toplumsal hayattaki işlevini vurguluyor ve toplumun kolektifliğinin bir yansıması olarak dinin toplumsal unsurları bir arada tutan işlevine vurgu yapıyordu. Durkheim'in din anlayışının ateist veya agnostik olduğu belirtilir. Ancak onun için dinin nihai olarak doğru olup olmadığı önemli değildir. İşlevi olan bir kurum canlılığını sürdürür aksi takdirde ya yok olur ya yeni bir biçime bürünür.
Sosyolojinin diğer ünlü simalarından biri olan Marx'a gelince din sosyo-ekonomik faktörlerin epifenomeni (gölge olgu)dir. Marks için de din esasen bir işleve sahiptir. Kendi emeğine yabancılaşmış toplumsal sınıfların bu yabancılaşmayı aşmak için ürettiği bir şeydir ancak yabancılaşmanın asıl kaynağını gözden uzaklaştırdığı ve yönetici sınıfın yönetilenler üzerindeki baskısının bir aracı haline geldiği için olumsuzluklar taşımaktadır.
Din sosyolojisinin sistematik bir bilim dalı haline gelmesini sağlayan Max Weber ise Dilthey ve 'den gelen manevi bilimler akımına bağlı anlayıcı sosyoloji geleneği içinden dine bakar. Ona göre din sadece bir sonuç değil aynı zamanda toplumsal olguların belirli bir biçimde düzenlenmesini sağlayan bir zihniyet biçimidir.
Türkiye'de din sosyolojisi
Türkiye'de din sosyolojisi sosyolojinin girişiyle birlikte olmuştur. Ziya Gökalp, Durkheimci bir sosyoloji anlayışını Türkiye'ye taşıdığı gibi din sosyolojisi alanında Türkçede ilk metinleri kaleme alan kişi olmuştur. Daha sonra din sosyolojisi alanında Türkçedeki ilk kitap Hilmi Ziya Ülken tarafından Dini Sosyoloji adıyla kaleme alınmıştır. Türkiye'de din sosyolojisi alanında çizgiyi iktisat bilimci Sabri Ülgener temsil etmiştir.
Ayrıca bakınız
Konuyla ilgili yayınlar
Türkçe veya Türkçe'ye çevrilmiş yayınlar
- Yasin Aktay ve M. Emin Köktaş (Derleyen)Din Sosyolojisi, 975-7726-48-6, 349, Ankara, Vadi Yayınları, 1998
- Din Sosyolojisi, İnsan Yayınları, 2001
- M. Ali Kirman, Din Sosyolojisi Terimleri Sözlüğü, İstanbul, Rağbet Yayınları, 2011
- M. Ali Kirman, Yeni Dini Hareketler Sosyolojisi, Ankara, Birleşik, 2010
- M. Ali Kirman, Din ve Sekülerleşme, Adana, Karahan Yay. 2005
- Şerif Mardin, Din ve İdeoloji, İletişim Yayınları, 2009 (ilk baskı 1983)
- -, Ana Başlıklarıyla Din Sosyolojisi, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ank. 2008
- , Modern Avrupa'da Din, Küre Yayınları, 2006
- , Batı'da Din Sosyolojisi Teori ve Yöntem Analizleri, Eskiyeni Yayınları, 2008
- Abdurrahman Kurt, Din Sosyolojisi, Sentez Yayınları, 2Bursa, 2011
- Mathew Guest, Neoliberal Din 21. Yüzyılda İnanç ve Güç, ÇEv. Melih Pekdemir, Fol Kitap, .
İngilizce yayınlar
- Max Weber, Sociology of Religion
- Max Weber, The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism
- Inger Furseth and Pal Repstad, An Introduction to the Sociology of Religion: Classical and Contemporary Perspectives
- Grace Davie, The Sociology of Religion
- Alan Aldridge, Religion in the Contemporary World: A Sociological Introduction
- Michele Dillon, Handbook of the Sociology of Religion
- Bryan Wilson, Religion in Sociological Perspective
- Madeleine Cousineau, Religion in a Changing World: Comparative Studies in Sociology
- William H. Swatos, Religious Sociology: Interfaces and Boundaries
- William W. Zellner, Marc Petrowsky, Sects, Cults and Spiritual Communities: A Sociological Analysis
- J. Milton Yinger, Religion in the Struggle for Power: A Study in the Sociology of Religion
- Linda Woodhead, Paul Heelas, David Martin-Peter Berger and the Study of Religion
- John A. Hannigan, Social Movement Theory and Sociology of Religion
- Peter L. Berger Sacred Canopy: Elements of a Sociological Theory of Religion
Makaleler
- Ünver Günay: Din Sosyolojisinin Tarihsel Gelişimi (pdf) 8 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Din Sosyolojisi Araştırmalarında Objektiflik 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Din sosyolojisi dini kurum ve dini yapilanmalari dini temalarla toplumsal yapi arasindaki iliskileri ve dinin toplum toplumun din uzerindeki etkilerini arastiran bilimsel bir disiplindir Din sosyologlari toplumun din uzerinde dinin toplum uzerindeki etkilerini bir baska deyisle toplum ve din arasindaki diyalektik iliskiyi aciklamaya calisir Din sosyolojisinin tarihsel gelisimiDin sosyolojisi Sociologie de la Religion terimi ilk olarak Emile Durkheim tarafindan Annee Sociologique Sosyoloji Yilligi dergisinin 1899 da yayinladigi bir sayisindaki yazisinda kullanilmistir Bunun disinda Durkheim in Dini Hayatin Ilkel Sekilleri Formes Elementaires de la Vie Religieuse adli daha sonraki din sosyolojisi disiplininde cok onemli yeri olan sosyoloji perspektifinden dini hayati ele aldigi bir eseri bulunmaktadir Durkheim bu eserinde dinin toplumsal hayattaki islevini vurguluyor ve toplumun kolektifliginin bir yansimasi olarak dinin toplumsal unsurlari bir arada tutan islevine vurgu yapiyordu Durkheim in din anlayisinin ateist veya agnostik oldugu belirtilir Ancak onun icin dinin nihai olarak dogru olup olmadigi onemli degildir Islevi olan bir kurum canliligini surdurur aksi takdirde ya yok olur ya yeni bir bicime burunur Sosyolojinin diger unlu simalarindan biri olan Marx a gelince din sosyo ekonomik faktorlerin epifenomeni golge olgu dir Marks icin de din esasen bir isleve sahiptir Kendi emegine yabancilasmis toplumsal siniflarin bu yabancilasmayi asmak icin urettigi bir seydir ancak yabancilasmanin asil kaynagini gozden uzaklastirdigi ve yonetici sinifin yonetilenler uzerindeki baskisinin bir araci haline geldigi icin olumsuzluklar tasimaktadir Din sosyolojisinin sistematik bir bilim dali haline gelmesini saglayan Max Weber ise Dilthey ve den gelen manevi bilimler akimina bagli anlayici sosyoloji gelenegi icinden dine bakar Ona gore din sadece bir sonuc degil ayni zamanda toplumsal olgularin belirli bir bicimde duzenlenmesini saglayan bir zihniyet bicimidir Turkiye de din sosyolojisiTurkiye de din sosyolojisi sosyolojinin girisiyle birlikte olmustur Ziya Gokalp Durkheimci bir sosyoloji anlayisini Turkiye ye tasidigi gibi din sosyolojisi alaninda Turkcede ilk metinleri kaleme alan kisi olmustur Daha sonra din sosyolojisi alaninda Turkcedeki ilk kitap Hilmi Ziya Ulken tarafindan Dini Sosyoloji adiyla kaleme alinmistir Turkiye de din sosyolojisi alaninda cizgiyi iktisat bilimci Sabri Ulgener temsil etmistir Ayrica bakinizDini Hayatin Ilkel Bicimleri Din Bilimleri Yeni Dini Hareketler New Age Peter L Berger Yumni Sezen Ziya Gokalp Hilmi Ziya UlkenKonuyla ilgili yayinlarTurkce veya Turkce ye cevrilmis yayinlar Yasin Aktay ve M Emin Koktas Derleyen Din Sosyolojisi 975 7726 48 6 349 Ankara Vadi Yayinlari 1998 Din Sosyolojisi Insan Yayinlari 2001 M Ali Kirman Din Sosyolojisi Terimleri Sozlugu Istanbul Ragbet Yayinlari 2011 M Ali Kirman Yeni Dini Hareketler Sosyolojisi Ankara Birlesik 2010 M Ali Kirman Din ve Sekulerlesme Adana Karahan Yay 2005 Serif Mardin Din ve Ideoloji Iletisim Yayinlari 2009 ilk baski 1983 Ana Basliklariyla Din Sosyolojisi Gunduz Egitim ve Yayincilik Ank 2008 Modern Avrupa da Din Kure Yayinlari 2006 Bati da Din Sosyolojisi Teori ve Yontem Analizleri Eskiyeni Yayinlari 2008 Abdurrahman Kurt Din Sosyolojisi Sentez Yayinlari 2Bursa 2011 Mathew Guest Neoliberal Din 21 Yuzyilda Inanc ve Guc CEv Melih Pekdemir Fol Kitap ISBN 9786258242911 Ingilizce yayinlar Max Weber Sociology of Religion Max Weber The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism Inger Furseth and Pal Repstad An Introduction to the Sociology of Religion Classical and Contemporary Perspectives Grace Davie The Sociology of Religion Alan Aldridge Religion in the Contemporary World A Sociological Introduction Michele Dillon Handbook of the Sociology of Religion Bryan Wilson Religion in Sociological Perspective Madeleine Cousineau Religion in a Changing World Comparative Studies in Sociology William H Swatos Religious Sociology Interfaces and Boundaries William W Zellner Marc Petrowsky Sects Cults and Spiritual Communities A Sociological Analysis J Milton Yinger Religion in the Struggle for Power A Study in the Sociology of Religion Linda Woodhead Paul Heelas David Martin Peter Berger and the Study of Religion John A Hannigan Social Movement Theory and Sociology of Religion Peter L Berger Sacred Canopy Elements of a Sociological Theory of ReligionMakaleler Unver Gunay Din Sosyolojisinin Tarihsel Gelisimi pdf 8 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Din Sosyolojisi Arastirmalarinda Objektiflik 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde