Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Mart 2020) () |
Bölümlere ayırma, bilgisayarda sabit disk üzerinde işletim sistemlerine özgü mantıksal izin veren mantıksal bölümlerin oluşturulması, bilgisayar mühendisliğinde sabit disk sürücüsünün bölümlere ayırılması ile gerçekleştirilir. Diskin bölümlere ayrılması önünü açan bir tekniktir.
Amaç
Bölümlere ayırma işlemi, çoklu dosya sistemlerinin tek bir hard disk üzerinde gerçekleştirilebilmesine olanak sağlar.
Bu işlemi gerçekleştirme nedenleri:
- Teknik kısıtlamalar (örneğin Microsoft FAT dosya sisteminin eski versiyonları belirli miktarda sabit disk alanını adresleyebiliyordu. Eski PC BIOS bir sabit diskin 1024'üncü silindirini geçen işletim sistemlerinin boot edilmesine izin vermiyordu).
- Bir bölüm bozulduğunda diğer bölümler etkilenmez.
- Bazı işletim sistemi (örneğin Linux) sabit disk üzerinde normalde kendisi için ayırdığı bir bölümdür. Çift boot konfigürasyonlu sistemlerde işletim sistemleri aynı swap bölümünü kullanır ve disk alanından tasarruf edilir.
- Aşırı büyüyen dosyaların tüm sistemi kullanılamaz hale getirebilme ihtimali kendi bölümlerinde tutulmaları sayesinde önlenir, alan dışına çıkma problemi sadece tek bölüm ile sınırlandırılır.
- İki işletim sistemi, aynı bölüm üzerinde yer alamadığı ya da kendilerine özgü değişik disk formatları kullanmaları durumunda, sürücü farklı işletim sistemleri için mantıksal disk bölümlerine ayrılır.
- Çoğu dosya sistemleri, diskte bulundukları bölümün boyutu ile orantılı değiştirilemez büyüklükteki kümelerden (cluster) oluşan dosyaları yazar. Dosyanın büyüklükleri bu kümelerin çarpanı olmadığı durumlarda, küme grupları içindeki son küme kullanılamaz. Küme kullanan dosya sistemleri, hafızada kapladıklarından daha fazla yeri disk üzerinde kaplar ve disk üzerinde ayrılan daha büyük bölümler daha fazla yerin israf edilmesi anlamına gelir. Bu nedenle diskin küçük bölümlere ayrılması yerden kazandırır.
- Her bölüm, farklı gereksinimlere göre uyarlanabilir. Örneğin nadiren yazılan bir bölüm olarak tanımlanır. Çok küçük dosyalar olması istenirse çok inodelara sahip dosya sistemi kullanılabilir.
- Unix çalıştıran kullanıcıların sabit bağlantı saldırılarını engellemek için /home ve /tmp dizinleri sistem dosyalarının bulunduğu /var ve /etc. gibi dizinlerden ayrılmalıdır.
Bölümlere ayırma yöntemleri
Microsoft Windows
Windows'da standart bölümlere ayırma yöntemi, işletim sistemi, veriler ve programların yer aldığı tek bir C: sürücüsü olacak şekilde tek bölüm ayrılmasıdır. Ancak bir bölümde işletim sisteminin bulunduğu diğerlerinde ise veri ve uygulamaların tutulduğu çoklu bölümlerin oluşturulması salık verilir. Mümkünse, farklı bir bölüm (paging file) için ayrılmalıdır. Önceden yapılan bölümlere ayırma işlemi ile C: sürücüsüne işletim sistemi yüklenmelidir. Ayrıca C: sürücüsünün olmadığı konfigürasyonlar tanımlanabilir. Bu durum, kötü tasarlanmış virüslerin ve trojanların değiştirerek sistemi ele geçirmelerine engel olur. "Benim Dosyalarım" klasörü veya özel bir kalsör tüm bir bölümü kaplayacak şekilde de tanımlanabilir.
UNIX
Unix tabanlı ve Unix türevi Linux gibi işletim sistemlerinde bölümlere ayrılma işlemi /, /boot, /home, /tmp, /usr, /var, /opt ve gibi farklı bölümler oluşturur. Bu durum bir dosya sistemi bozulduğunda, diğer bölümlerde kayıtlı verilerin bozulmasını engeller ve veri kaybını minimuma indirir. Sürücünün değiştirilemez boyutlu küçük bölümlere ayrılmasının dezavantajı da vardır: Örneğin bir kullanıcı /home bölümünü doldurabilir ve diğer bölümlerde kullanılmayan yerler olmasına rağmen hard diskte kullanabileceği yer kalmaz. Kullanıcının önceden ne kadar kullanacağını ön görmesi gerekir ki bu da bazı durumlarda kolay olmaz.
Tipik masaüstü sistemleri tüm dosya sistemini içeren ve ayrı bir swap bölümü tanımlayan "/" root bölümünü kullanır. /home bölümü, diğer verilere dokunmadan yeni bir Linux dağıtımının kurulmasına olanak sağlaması açısından faydalıdır.
Yardımcı programlar
- Apple'ın
- GNU Parted, GParted, (fdisk), and
- Symantec'in
- Mandriva'nın
- Acronis'in
- TeraByte Unlimited'in
- Microsoft'un ve
- DIY DataRecovery'nin
- VCOM'un
- Paragon Software'in
- Maxtor'un (Maxtor Diskler için)
- Western Digital'in (Western Digital diskler için)
- Seagate'in (Seagate Diskler için)
- Coriolis Systems'in
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Disk bölümlendirme ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- QTParted, a partition manager15 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- GParted, a partition manager3 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Simple partition instructions23 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- GNU Parted, a command line partition manager27 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://tldp.org/HOWTO/Partition/index.html14 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Andries Brouwer's partition types list23 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Minimal Partition Table Specification10 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- EFI specifications at Intel4 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Microsoft discussion of GPT support on x64 and x86 platforms6 Temmuz 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ATA Hard Drive Addressing and Capacity Limits8 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Mart 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bolumlere ayirma bilgisayarda sabit disk uzerinde isletim sistemlerine ozgu mantiksal izin veren mantiksal bolumlerin olusturulmasi bilgisayar muhendisliginde sabit disk surucusunun bolumlere ayirilmasi ile gerceklestirilir Diskin bolumlere ayrilmasi onunu acan bir tekniktir GPartedAmacBolumlere ayirma islemi coklu dosya sistemlerinin tek bir hard disk uzerinde gerceklestirilebilmesine olanak saglar Bu islemi gerceklestirme nedenleri Teknik kisitlamalar ornegin Microsoft FAT dosya sisteminin eski versiyonlari belirli miktarda sabit disk alanini adresleyebiliyordu Eski PC BIOS bir sabit diskin 1024 uncu silindirini gecen isletim sistemlerinin boot edilmesine izin vermiyordu Bir bolum bozuldugunda diger bolumler etkilenmez Bazi isletim sistemi ornegin Linux sabit disk uzerinde normalde kendisi icin ayirdigi bir bolumdur Cift boot konfigurasyonlu sistemlerde isletim sistemleri ayni swap bolumunu kullanir ve disk alanindan tasarruf edilir Asiri buyuyen dosyalarin tum sistemi kullanilamaz hale getirebilme ihtimali kendi bolumlerinde tutulmalari sayesinde onlenir alan disina cikma problemi sadece tek bolum ile sinirlandirilir Iki isletim sistemi ayni bolum uzerinde yer alamadigi ya da kendilerine ozgu degisik disk formatlari kullanmalari durumunda surucu farkli isletim sistemleri icin mantiksal disk bolumlerine ayrilir Cogu dosya sistemleri diskte bulunduklari bolumun boyutu ile orantili degistirilemez buyuklukteki kumelerden cluster olusan dosyalari yazar Dosyanin buyuklukleri bu kumelerin carpani olmadigi durumlarda kume gruplari icindeki son kume kullanilamaz Kume kullanan dosya sistemleri hafizada kapladiklarindan daha fazla yeri disk uzerinde kaplar ve disk uzerinde ayrilan daha buyuk bolumler daha fazla yerin israf edilmesi anlamina gelir Bu nedenle diskin kucuk bolumlere ayrilmasi yerden kazandirir Her bolum farkli gereksinimlere gore uyarlanabilir Ornegin nadiren yazilan bir bolum olarak tanimlanir Cok kucuk dosyalar olmasi istenirse cok inodelara sahip dosya sistemi kullanilabilir Unix calistiran kullanicilarin sabit baglanti saldirilarini engellemek icin home ve tmp dizinleri sistem dosyalarinin bulundugu var ve etc gibi dizinlerden ayrilmalidir Bolumlere ayirma yontemleriMicrosoft Windows Windows da standart bolumlere ayirma yontemi isletim sistemi veriler ve programlarin yer aldigi tek bir C surucusu olacak sekilde tek bolum ayrilmasidir Ancak bir bolumde isletim sisteminin bulundugu digerlerinde ise veri ve uygulamalarin tutuldugu coklu bolumlerin olusturulmasi salik verilir Mumkunse farkli bir bolum paging file icin ayrilmalidir Onceden yapilan bolumlere ayirma islemi ile C surucusune isletim sistemi yuklenmelidir Ayrica C surucusunun olmadigi konfigurasyonlar tanimlanabilir Bu durum kotu tasarlanmis viruslerin ve trojanlarin degistirerek sistemi ele gecirmelerine engel olur Benim Dosyalarim klasoru veya ozel bir kalsor tum bir bolumu kaplayacak sekilde de tanimlanabilir UNIX Unix tabanli ve Unix turevi Linux gibi isletim sistemlerinde bolumlere ayrilma islemi boot home tmp usr var opt ve gibi farkli bolumler olusturur Bu durum bir dosya sistemi bozuldugunda diger bolumlerde kayitli verilerin bozulmasini engeller ve veri kaybini minimuma indirir Surucunun degistirilemez boyutlu kucuk bolumlere ayrilmasinin dezavantaji da vardir Ornegin bir kullanici home bolumunu doldurabilir ve diger bolumlerde kullanilmayan yerler olmasina ragmen hard diskte kullanabilecegi yer kalmaz Kullanicinin onceden ne kadar kullanacagini on gormesi gerekir ki bu da bazi durumlarda kolay olmaz Tipik masaustu sistemleri tum dosya sistemini iceren ve ayri bir swap bolumu tanimlayan root bolumunu kullanir home bolumu diger verilere dokunmadan yeni bir Linux dagitiminin kurulmasina olanak saglamasi acisindan faydalidir Yardimci programlarApple in GNU Parted GParted fdisk and Symantec in Mandriva nin Acronis in TeraByte Unlimited in Microsoft un ve DIY DataRecovery nin VCOM un Paragon Software in Maxtor un Maxtor Diskler icin Western Digital in Western Digital diskler icin Seagate in Seagate Diskler icin Coriolis Systems inDis baglantilarWikimedia Commons ta Disk bolumlendirme ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir QTParted a partition manager15 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde GParted a partition manager3 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Simple partition instructions23 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde GNU Parted a command line partition manager27 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde http tldp org HOWTO Partition index html14 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Andries Brouwer s partition types list23 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Minimal Partition Table Specification10 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde EFI specifications at Intel4 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Microsoft discussion of GPT support on x64 and x86 platforms6 Temmuz 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde ATA Hard Drive Addressing and Capacity Limits8 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde