Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Giuseppe Donizetti ya da Donizetti Paşa (d. 6 Kasım 1788, Bergamo (günümüzde Lombardiya, İtalya), – ö. 12 Şubat 1856, İstanbul). İtalyan müzisyen.
Giuseppe Donizetti | |
|---|---|
 Donizetti Paşa | |
| Doğum | 6 Kasım 1788 Bergamo, günümüzde Lombardiya, İtalya |
| Ölüm | 12 Şubat 1856 (67 yaşında) İstanbul |
| Meslek | Müzisyen, Bando şefi |
Türkiye'yi 19. yüzyılda batı müziği ile tanıştıran ve ilk Türk bandosu olan Mûsikâ-i Hümâyûn'un (günümüzde Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası) gelişmesinde en büyük katkıyı sağlamış olan kişidir.
28 yıl boyunca Osmanlı Devleti'nin hizmetinde çalışan ve kendisine "Paşa" unvanı verilen Donizetti, hükümdarın kurduğu modern ordunun bando teşkilatını hayatı boyunca yönetti ve ikinci vatanı olan İstanbul'da öldü.
Giuseppe Donizetti'nin, II. Mahmut için bestelediği "" on bir yıl, II. Mahmut'un ölümünden sonra tahta çıkan oğlu Sultan Abdülmecit için bestelediği "Mecidiye Marşı" da (1839) 22 yıl boyunca Osmanlı Devleti'nin marşı olarak çalınmıştır.
Hayatı ve Çalışmaları
Giuseppe Donizeetti 6 Kasım 1788'de Bergamo (günümüzde Lombardiya, İtalya) doğdu. Çoğu müzisyen olan bir aile ortamı içinde yetişti. Sonradan tanınmış bir opera bestecisi olan Gaetano Donizetti (1797-1848) onun küçük kardeşi idi.
Bergamo'da amcası Carini Donizetti'den flüt dersleri aldı. İlk müzik derslerini için Bergamnoi'da yeni açılan Lezioni Caritatevoli di Musica adlı okula devam etmek istedi ama 17 yaşında idi ve yaşının büyük olması nedeniyle konservatuvarlara kabul edilmedi. Kardeşi sonradan opera bestecisi olarak ün yapacak Gaetano'nun müzik hocası Bergamo'da yerleşik Alman besteci Johann Simon Mayr'dan bir süre ücretsiz müzik dersi aldı.
1808'de 20 yaşında iken Napolyon Bonapart'ın Fransa ordusuna kayıt oldu. Fransa ordusunda 1808-1813 arasında asker olarak Avusturya ve İspanya seferlerine katıldı. 1813'te Cenevre'de "Elba Adsai Taburu Bandosu"'na girdi. 1814 Napolyon Elba adasına sürüldüğünde onunla birlikte Elba'ya gitti. Napolyon Mart 1815'te Fransa'ya dönüp Yüz Gün tekrar imparator olarak hüküm sürmesi döneminde bando şefi olarak Napolyon'un yanında idi. O yıl Angela Toki ile evlendi. Napolyon'un 19 Haziran,1815'te Waterloo Muharebesi'nde yenilmesinden sonra Fransa ordusundan ayrıldı. Ardından Sardinya-Piyemonte Krallığı ordusunun "Casale Ili Alayi (Reggimento Provinciale Casale" alayına bando üyesi olarak katıldı, 1821'de bu alayın müzik direktörü ve bando şefi oldu.
Osmanlı İmparatorluğu'nda yeni kurulan Mûsıkâ-i Humâyûn adlı saray bandosunun şefi olmak üzere İstanbul'a davet edildi. Osmanlı Sultanı II. Mahmut, adiı ile Yeniçeri Ocağı'nı kaldıran reform yapmış ve eski orduyu dağıtmış; yerine kurduğu yeni ordu (Asakir-i Mansure-i Muhammediyye) ile birlikte Avrupa asıllı asker eğitim programı uygulanmaya başlamıştı. Bu dönemde Mehter eğitimi için Mehterhane ve Mahter tipi askeri müzik sistemi yeni ordu için yetersiz ve uygunsuz görülüp kaldırılmış; Mûsikâ-i Hümâyûn adlı yeni bir saray bandosu kurulmuştu. Koca Hüsrev Mehmed Paşa ve Sardinya Krallığı İstanbul elçisi Groppallo vasıtasıyla Fransız müzisyen Manguel yerine Mûsıkâ-i Humâyûn bandosunun başına bir deneyimli bir İtalyan müzisyen bando şefi aranmış ve Markı'nın tavsiyesi ile Fransa ve Sardinya ordusunda bando şefliği deneyimi olan Giuseppe Donizetti bu görev için davet edilmiştir. II. Mahmut'un daveti ile İstanbul'a gelen Giuesppe Donizetti 17 Eylül 1828'de görevine başladı. Donizetti İtalya'dan gemi ile gelirken Batı Avrupa tipi bir askeri bando için gerekli müziksel çalgıları da birlikte getirmişti. Ayrıca yanında askeri bando deneyimi olan ve müzik öğretmenliği yapacak kabiliyetli birkaç İtalyan da gelmişti. İstanbul'a varınca ilk iş olarak askeri bando Mûsikâ-i Hümâyûn'u yapılandırdı ve bir ay içerisinde padişaha ilk konserini verecek hale getirdi.
Bundan sonraki 28 yıl boyunca Osmanlı Devleti'nin hizmetinde çalışan Giuseppe Donizetti'ye 1841'de miralay (albay) ve daha sonra mirliva (tuğgeneral) rütbesi ile "Paşa" unvanı verilmiş; hükümdarın kurduğu modern ordunun bando teşkilatını ölümüne kadar yönetmiştir. İstanbul, Donizetti için ikinci bir vatan olmuş ve 12 Şubat 1856'da ölene dek İstanbul'da yaşamıştır.
Giuseppe Donizetti'nin, II. Mahmut için bestelediği "" on bir yıl, II. Mahmut'un ölümünden sonra tahta çıkan oğlu Sultan Abdülmecid için bestelediği "Mecidiye Marşı" da (1839) 22 yıl boyunca Osmanlı Devleti'nin marşı olarak çalınmıştır.
Sultan Abdülmecid tarafından Paşa unvanı ile taltif edilen Donizetti'nın çalışmaları sadece askeri bando kurulması ile sınırlı kalmadı. Bazı Türk musikisi eserlerini Klasik Batı müziği sistemine uydurarak çok sesli hale getirdi. Türk musikisi makamlarını kullanarak bazı eserlerin bestelemesini yaptı. Sarayda Osmanlı hanedan ailesinin fertleri ve harem halkına (örneğin Sultan Abdülmecid, Dürrinigar Kalfa) müzik dersleri verdi. Türkiye'de Batı müziğinin öğretimi ve kurumlaşması için gayet ciddi çabalar sarf etti. Yetiştirdikleri arasında Nacib Paşa, Hacı İbrahim Paşa, Süleyman Paşa, Neşet Paşa, Miralay Halil Bey, Kaymakam Atıf Bey ve Dürrinigar Kalfa gibi Türk müziğinin sonraki gelişmelerini ilerleten öğrencileri vardı.
Müzik alanında yaptığı başarılı çalışmalar dolayısıyla Sultan II. Mahmut tarafından "İftihar"; Sultan Abdülmecid tarafından "Mecidi" ve Fransa tarafından "Légion d'honneur" nişanları ile ödüllendirilmiştir.
Donizetti Paşa, Pera'da (Beyoğlu ve çevresinin eski adı) her yıl düzenlenen İtalyan opera gösterilerini desteklemiş, sarayda konserler düzenlemiş ve İstanbul'u ziyaret eden Franz Liszt, ve gibi zamanın önde gelen virtüözlerine ev sahipliği yapmıştır. 1848'de İstanbul'u ziyaret eden Lizst Sultan Abdülmecit'e sunmak üzere Grande Paraphrase de la marche de Donizetti composée pour Sa Majesté le Soultan Abdül Mejid-Khan adlı bir beste yapmış ve bu bestenin notaları 1848'de Berlin'de basılıp yayımlanmıştır.
Donizetti'nin kendisi gibi müzisyen olan iki kardeşi daha vardır. İçlerinden en yetenekli ve ünlüsu bir opera bestecisi küçük kardeşi Gaetano Donizetti idi. Geatano uzun zamandır ağabeyini hiç görmemekle beraber onu sevgi ile "Benim Türk kardeşim" diye andığı belirtilmektedir.
Donizetti'nin cenazesi, ölümünden sonraki üç hafta boyunca Beyoğlu'ndaki 'nde muhafaza edilmiş ve 6 Mart 1856'da Santa Esprit Kilisesi'inin mezarlığına nakledilerek defnedilmiştir.
Ölümünden sonra yerine Callisto Guatelli Paşa atanmış ve 1856-1858 ile 1868-1899 yılları arasında Mûsikâ-i Hümâyûn bandosunu yönetmiştir.
Hakkında Yapılan Çalışmalar
Müzikolog Emre Aracı tarafından kaleme alınan kapsamlı bir biyografisi Donizetti Paşa Osmanlı Sarayının İtalyan Maestrosu adı altında 2006 yılında bir kitap halinde ve kısaltılmış biyografisi bir makale olarak "The Musical Times" dergisinde 2002-2003'te yayımlanmıştır.
4 Ocak 2007'de "Bergamo Müzik Festivali"'nde "Teatro Donizetti"'de Türk müzikolog Emre Aracı ilk kısmı "Donizetti Paşa'nın batı müziği besteleri" ve ikinci kısmı "Donizetti Paşa'nın klasik Osmanlı müziği" adlı iki kısımdan oluşan bir lirik-senfonik konseri hazırlayıp ve orkestra şefliği yapmıştır.
Anısına Beyoğlu'nun Pera Bölgesinde "Palazzo Donizetti Hotel" bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i Aracı, Emre (2006), Donizetti Paşa Osmanlı Sarayının İtalyan Maestrosu, Istanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, .
- ^ a b c d e f Güntekin, Mehmet ,(1999), "Donizetti Paşa", Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.389
- ^ ""Turkish Music Portal" adlı websitesi". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2014.
- ^ Özen, Saadet. "Saint-Esprit Katedralinin Altındaki Tarih". bianet.org. Bianet.org haber ağı 18 Aralık 2004. 8 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2016.
Dış bağlantılar
- Güntekin, Mehmet, (1999), "Donizetti Paşa", Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, . C.1 s.380
- Aracı, Emre (2006), Donizetti Paşa Osmanlı Sarayının İtalyan Maestrosu, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, .
- Aracı, Emre (2002) "A Levantine life: Giuseppe Donizetti at the Ottoman court (Levanten Bir Hayat: Osmanlı sarayında Giuseppe Donizetti)", The Musical Times Cilt 143 (İngilizce)
- Bellotto, Francesco (2001) '"Giuseppe Donizetti." ; The New Grove Dictionary of Music and Musicians, Londra, (İngilizce)
- Donizetti, Guiseppe (1911) La Musique en Turquie et Quelques Traites Biograohique sur Donizetti Pacha İstanbul (Fransızca)
- Casari, Mario, (2008) "Un musicista alla corte ottomana: Giuseppe Donizetti", Quaderni di Oriente Moderno, 2008-6, s.101–110 (İtalyanca).
- Costanza, Maurizio, (2010) La Mezzaluna sul filo - La riforma ottomana di Mahmûd II,, Venezia: Marcianum Press (cap. IV.7b) (İtalyanca)
- Akdemir, Hayrettin (1991) Die neue türkische Musik, dargestellt an Volksliedbearbeitungen für mehrstimmigen Berlin: Chor. (Almanca)
- Gazimihal, Murat Ragip (1955), Türk Askeri Müzikaları Tarihi,, İstanbul:Maarif Basimevi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Giuseppe Donizetti ya da Donizetti Pasa d 6 Kasim 1788 Bergamo gunumuzde Lombardiya Italya o 12 Subat 1856 Istanbul Italyan muzisyen Giuseppe DonizettiDonizetti PasaDogum6 Kasim 1788 1788 11 06 Bergamo gunumuzde Lombardiya ItalyaOlum12 Subat 1856 67 yasinda IstanbulMeslekMuzisyen Bando sefi Turkiye yi 19 yuzyilda bati muzigi ile tanistiran ve ilk Turk bandosu olan Musika i Humayun un gunumuzde Cumhurbaskanligi Senfoni Orkestrasi gelismesinde en buyuk katkiyi saglamis olan kisidir 28 yil boyunca Osmanli Devleti nin hizmetinde calisan ve kendisine Pasa unvani verilen Donizetti hukumdarin kurdugu modern ordunun bando teskilatini hayati boyunca yonetti ve ikinci vatani olan Istanbul da oldu Giuseppe Donizetti nin II Mahmut icin besteledigi on bir yil II Mahmut un olumunden sonra tahta cikan oglu Sultan Abdulmecit icin besteledigi Mecidiye Marsi da 1839 22 yil boyunca Osmanli Devleti nin marsi olarak calinmistir Hayati ve CalismalariGiuseppe Donizeetti 6 Kasim 1788 de Bergamo gunumuzde Lombardiya Italya dogdu Cogu muzisyen olan bir aile ortami icinde yetisti Sonradan taninmis bir opera bestecisi olan Gaetano Donizetti 1797 1848 onun kucuk kardesi idi Bergamo da amcasi Carini Donizetti den flut dersleri aldi Ilk muzik derslerini icin Bergamnoi da yeni acilan Lezioni Caritatevoli di Musica adli okula devam etmek istedi ama 17 yasinda idi ve yasinin buyuk olmasi nedeniyle konservatuvarlara kabul edilmedi Kardesi sonradan opera bestecisi olarak un yapacak Gaetano nun muzik hocasi Bergamo da yerlesik Alman besteci Johann Simon Mayr dan bir sure ucretsiz muzik dersi aldi 1808 de 20 yasinda iken Napolyon Bonapart in Fransa ordusuna kayit oldu Fransa ordusunda 1808 1813 arasinda asker olarak Avusturya ve Ispanya seferlerine katildi 1813 te Cenevre de Elba Adsai Taburu Bandosu na girdi 1814 Napolyon Elba adasina suruldugunde onunla birlikte Elba ya gitti Napolyon Mart 1815 te Fransa ya donup Yuz Gun tekrar imparator olarak hukum surmesi doneminde bando sefi olarak Napolyon un yaninda idi O yil Angela Toki ile evlendi Napolyon un 19 Haziran 1815 te Waterloo Muharebesi nde yenilmesinden sonra Fransa ordusundan ayrildi Ardindan Sardinya Piyemonte Kralligi ordusunun Casale Ili Alayi Reggimento Provinciale Casale alayina bando uyesi olarak katildi 1821 de bu alayin muzik direktoru ve bando sefi oldu Osmanli Imparatorlugu nda yeni kurulan Musika i Humayun adli saray bandosunun sefi olmak uzere Istanbul a davet edildi Osmanli Sultani II Mahmut adii ile Yeniceri Ocagi ni kaldiran reform yapmis ve eski orduyu dagitmis yerine kurdugu yeni ordu Asakir i Mansure i Muhammediyye ile birlikte Avrupa asilli asker egitim programi uygulanmaya baslamisti Bu donemde Mehter egitimi icin Mehterhane ve Mahter tipi askeri muzik sistemi yeni ordu icin yetersiz ve uygunsuz gorulup kaldirilmis Musika i Humayun adli yeni bir saray bandosu kurulmustu Koca Husrev Mehmed Pasa ve Sardinya Kralligi Istanbul elcisi Groppallo vasitasiyla Fransiz muzisyen Manguel yerine Musika i Humayun bandosunun basina bir deneyimli bir Italyan muzisyen bando sefi aranmis ve Marki nin tavsiyesi ile Fransa ve Sardinya ordusunda bando sefligi deneyimi olan Giuseppe Donizetti bu gorev icin davet edilmistir II Mahmut un daveti ile Istanbul a gelen Giuesppe Donizetti 17 Eylul 1828 de gorevine basladi Donizetti Italya dan gemi ile gelirken Bati Avrupa tipi bir askeri bando icin gerekli muziksel calgilari da birlikte getirmisti Ayrica yaninda askeri bando deneyimi olan ve muzik ogretmenligi yapacak kabiliyetli birkac Italyan da gelmisti Istanbul a varinca ilk is olarak askeri bando Musika i Humayun u yapilandirdi ve bir ay icerisinde padisaha ilk konserini verecek hale getirdi Donizetti Pasa Bundan sonraki 28 yil boyunca Osmanli Devleti nin hizmetinde calisan Giuseppe Donizetti ye 1841 de miralay albay ve daha sonra mirliva tuggeneral rutbesi ile Pasa unvani verilmis hukumdarin kurdugu modern ordunun bando teskilatini olumune kadar yonetmistir Istanbul Donizetti icin ikinci bir vatan olmus ve 12 Subat 1856 da olene dek Istanbul da yasamistir Giuseppe Donizetti nin II Mahmut icin besteledigi on bir yil II Mahmut un olumunden sonra tahta cikan oglu Sultan Abdulmecid icin besteledigi Mecidiye Marsi da 1839 22 yil boyunca Osmanli Devleti nin marsi olarak calinmistir Sultan Abdulmecid tarafindan Pasa unvani ile taltif edilen Donizetti nin calismalari sadece askeri bando kurulmasi ile sinirli kalmadi Bazi Turk musikisi eserlerini Klasik Bati muzigi sistemine uydurarak cok sesli hale getirdi Turk musikisi makamlarini kullanarak bazi eserlerin bestelemesini yapti Sarayda Osmanli hanedan ailesinin fertleri ve harem halkina ornegin Sultan Abdulmecid Durrinigar Kalfa muzik dersleri verdi Turkiye de Bati muziginin ogretimi ve kurumlasmasi icin gayet ciddi cabalar sarf etti Yetistirdikleri arasinda Nacib Pasa Haci Ibrahim Pasa Suleyman Pasa Neset Pasa Miralay Halil Bey Kaymakam Atif Bey ve Durrinigar Kalfa gibi Turk muziginin sonraki gelismelerini ilerleten ogrencileri vardi Muzik alaninda yaptigi basarili calismalar dolayisiyla Sultan II Mahmut tarafindan Iftihar Sultan Abdulmecid tarafindan Mecidi ve Fransa tarafindan Legion d honneur nisanlari ile odullendirilmistir Donizetti Pasa Pera da Beyoglu ve cevresinin eski adi her yil duzenlenen Italyan opera gosterilerini desteklemis sarayda konserler duzenlemis ve Istanbul u ziyaret eden Franz Liszt ve gibi zamanin onde gelen virtuozlerine ev sahipligi yapmistir 1848 de Istanbul u ziyaret eden Lizst Sultan Abdulmecit e sunmak uzere Grande Paraphrase de la marche de Donizetti composee pour Sa Majeste le Soultan Abdul Mejid Khan adli bir beste yapmis ve bu bestenin notalari 1848 de Berlin de basilip yayimlanmistir Donizetti nin kendisi gibi muzisyen olan iki kardesi daha vardir Iclerinden en yetenekli ve unlusu bir opera bestecisi kucuk kardesi Gaetano Donizetti idi Geatano uzun zamandir agabeyini hic gormemekle beraber onu sevgi ile Benim Turk kardesim diye andigi belirtilmektedir Donizetti nin cenazesi olumunden sonraki uc hafta boyunca Beyoglu ndaki nde muhafaza edilmis ve 6 Mart 1856 da Santa Esprit Kilisesi inin mezarligina nakledilerek defnedilmistir Olumunden sonra yerine Callisto Guatelli Pasa atanmis ve 1856 1858 ile 1868 1899 yillari arasinda Musika i Humayun bandosunu yonetmistir Hakkinda Yapilan CalismalarMuzikolog Emre Araci tarafindan kaleme alinan kapsamli bir biyografisi Donizetti Pasa Osmanli Sarayinin Italyan Maestrosu adi altinda 2006 yilinda bir kitap halinde ve kisaltilmis biyografisi bir makale olarak The Musical Times dergisinde 2002 2003 te yayimlanmistir 4 Ocak 2007 de Bergamo Muzik Festivali nde Teatro Donizetti de Turk muzikolog Emre Araci ilk kismi Donizetti Pasa nin bati muzigi besteleri ve ikinci kismi Donizetti Pasa nin klasik Osmanli muzigi adli iki kisimdan olusan bir lirik senfonik konseri hazirlayip ve orkestra sefligi yapmistir Anisina Beyoglu nun Pera Bolgesinde Palazzo Donizetti Hotel bulunmaktadir Kaynakca a b c d e f g h i Araci Emre 2006 Donizetti Pasa Osmanli Sarayinin Italyan Maestrosu Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik ISBN 978 975 08 1153 4 a b c d e f Guntekin Mehmet 1999 Donizetti Pasa Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 389 ISBN 975 08 0072 9 Turkish Music Portal adli websitesi 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2014 Ozen Saadet Saint Esprit Katedralinin Altindaki Tarih bianet org Bianet org haber agi 18 Aralik 2004 8 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Temmuz 2016 Dis baglantilarGuntekin Mehmet 1999 Donizetti Pasa Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik ISBN 978 975 08 1153 4 C 1 s 380 ISBN 975 08 0072 9 Araci Emre 2006 Donizetti Pasa Osmanli Sarayinin Italyan Maestrosu Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik ISBN 978 975 08 1153 4 Araci Emre 2002 A Levantine life Giuseppe Donizetti at the Ottoman court Levanten Bir Hayat Osmanli sarayinda Giuseppe Donizetti The Musical Times Cilt 143 Ingilizce Bellotto Francesco 2001 Giuseppe Donizetti The New Grove Dictionary of Music and Musicians Londra ISBN 0 333 60800 3 Ingilizce Donizetti Guiseppe 1911 La Musique en Turquie et Quelques Traites Biograohique sur Donizetti Pacha Istanbul Fransizca Casari Mario 2008 Un musicista alla corte ottomana Giuseppe Donizetti Quaderni di Oriente Moderno 2008 6 s 101 110 Italyanca Costanza Maurizio 2010 La Mezzaluna sul filo La riforma ottomana di Mahmud II Venezia Marcianum Press cap IV 7b Italyanca Akdemir Hayrettin 1991 Die neue turkische Musik dargestellt an Volksliedbearbeitungen fur mehrstimmigen Berlin Chor ISBN 3 924423 12 1 Almanca Gazimihal Murat Ragip 1955 Turk Askeri Muzikalari Tarihi Istanbul Maarif Basimevi