Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dua Halil Esved (Arapça: دعاء خليل أسود, 1990 - 7 Nisan 2007), 17 yaşındayken töre cinayetine kurban giden Iraklı Yezidi kız. Sokak ortasında çevresini saran kalabalık tarafından dövüldükten sonra taşlanarak öldürülmüştür. 7 Nisan 2007'de öldürüldüğü sanılmaktadır ancak olay taşlamaya ait cep telefonu görüntüleri internette yayınlanana kadar ortaya çıkmamıştır. Yezidi olan genç kızın İslam dinine geçtiği için taşlandığı söylentilerinin aşırı tutucu bazı Sünnilerin Yezidilere karşı 2007 Musul Katliamı gibi çeşitli eylemlerde bulunmasına yol açtığı söylenmektedir.
Taşlanma sırasında çekilen görüntüler internette hızla yayılmış ve büyük tepkilere yol açmıştır. Görüntüler ayrıca propaganda amaçlı olarak çeşitli başlıklarla ve gerçek olmayan hikâyelerle çeşitli ideolojilere mensup kişiler tarafından internette ve paylaşım gruplarında tekrar tekrar yayınlanmaktadır.
Sebebi
Bazı kaynaklar Esved'in Iraklı Sünni bir genç ile evlenebilmek için Müslüman olduğu için öldürüldüğünü iddia etmektedir.
Esved'in gerçekten İslamiyete geçip geçmediği tartışmalıdır; bazı kaynaklara göre söz konusu Sünni genç, Esved'in Müslüman olduğunu yalanlamıştır. Diğer bazı kaynaklarda kızın bir gece eve gelmeyişini cezalandırmak için öldürüldüğünü söylemektedir.
Olay yerindeki Yezidi kaynaklarla röportaj yapan bir gazeteci şunları söylemektedir:
Dua'nın ölümünden sonra uluslararası medya aşırı dinci İslami sitelerde yayınlanan İslamiyete döndüğü için öldürüldüğü iddialarını tekrarlamışlardır, ancak yerel kaynaklar bunu doğrulamıyor. Bazı kişiler kızın Müslüman erkek arkadaşı ile kaçtığını ve Musul dışında bir karakol noktasında durdurulduğunu söylüyorlar, diğerleri ise kızın babası ve amcası tarafından bu genç ile halka açık bir yerde konuşurken görüldüğünü, kızında bunu gören ailesinin tepkisinden korktuğu için karakola gidip polisin korumasına sığındığını söylemektedir. Her iki durumda da polis, kızı Yezidi şeyhinin gözetimine teslim etmiştir.
— Freedom Lost Mark Lattimer, The Guardian, Londra, Aralık 13, 2007
İltica ve geri dönüş
Bazı haber ajansları Esved'in Başika'daki Yezidi aşiret lideri tarafından hayatından endişe duyması yüzünden, aile kızın affına ve eve dönmesine ikna edilene kadar korunduğunu bildirmişlerdir. Diğer haberler bunun yerine yerel Müslüman bir şeyh tarafından iltica verilip korunduğunu söylemektedir. Ölümünden sorumlu olan kişilerin ikna olduğu söylenen aile üyeleri arasında olup olmadığı bilinmemektedir. Video görüntülerinden eve dönüş sırasında tuzağa düşürülüp de mi yoksa evine döndükten sonra baskınla mı yakalanıp meydana sürüklendiği anlaşılamamaktadır. Linç eden kalabalığın sayısı birkaç 100 ile 1000-2000 bin kişi olarak tahmin edilmektedir.
Taşlama olayı
Olay Ninava Valiliğine bağlı Başhika kasabasında geçmiştir ve cep telefonları ile kaydedilip internette yayılmıştır.
Taşlanmasına karar verilen Dua Esved, kasaba meydanına götürülmüştür ve aile şerefine ve dini inançlarına leke sürdüğünü göstermek için iç çamaşırlarına kadar soyulmuştur. Videolar olay sırasında bir spor ceket ve etek giydiğini göstermektedir. 30 dakika kadar süren taşlama sırasında, toplanan kalabalık çığlıklar içinde kafasına büyük bir beton veya taş parçasını atarken Esved'in doğrulmaya ve yardım için seslenmeye çalıştığı görülmektedir. Görüntülerde kalabalığın içinden bir adamın "Öldürün onu!" diye bağırdığı duyulmaktadır. En son olarak, o yüzükoyu yerde yatarken kimliği belirlenemeyen bir adam büyük bir beton parçasını kafasının arkasına vurduğu görülmektedir.
Kasaba meydanında öldürüldükten sonra Esved'in cansız bedeni bir arabanın arkasına bağlanıp caddelerde sürüklenerek gezdirilmiştir. "Değersiz olduğu"nu göstermek için de ölü bir köpeğin parçaları ile birlikte gömülmüştür.
Daha sonra hala bakire olup olmadığını anlamak için cesedi gömüldüğü yerden çıkarılarak Musul Adli Tıp Enstitüsüne gönderilmiştir. Adli Tıp raporuna göre Esved öldüğünde hala bakire idi. Yapılan otopsi; kafatası ve omurilik kırılması sonucu öldüğünü ortaya çıkardı.
Tepkiler ve intikam
Esved cinayetinin 2007 yılında 23 Yezidi'nin öldürüldüğü Musul katliamını kıvılcımlandırdığı düşünülmektedir. Esved'in öldürülmesi ve intikam saldırıları Uluslararası Af Örgütü ve Irak hükûmetinden olayların araştırılmasını isteyen Yerel Kürt Yönetimi tarafından kınanmıştır. Yetkililer Kuzey Irak'ta Esved cinayeti ile ilgisi olan 4 kişiyi tutuklamıştır.
Taşlama olayının ayrıca Yezidi kasabaları olan ve Cizre'de 800 kişinin öldüğü bombalı saldırıları da ateşlediği söylenmektedir.
Erbil'de Esved'in cinayetini protesto için yapılan gösteriler namus ve töre cinayetlerinin durdurulması için çağrıda bulunan yüzlerce Kürdü bir araya getirdi.
Kaynakça
- ^ a b c "The moment a teenage girl was stoned to death for loving the wrong boy". World news (İngilizce). Daily Mail. 3 Mayıs 2007. 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından .
- ^ a b Ahmady, Kameel (25 Nisan 2007). "Video Captures Stoning of Kurdish Teenage Girl" (İngilizce). Assyrian International News Agency. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2007.
- ^ a b Survivors of bombs left to die in rubble 9 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ayhem Omar, The Times, Agustos 19, 2007
- ^ a b "Yazidis Ask Iraqi Government for Protection" 14 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . April 23, 2007 (retrieved May 7, 2007).
- ^ Iraq: Amnesty International appalled by stoning to death of Yezidi girl and subsequent killings 2 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Amnesty International. April 27, 2007. Retrieved May 7, 2007.
- ^ a b Iraq: 'Honour Killing' of teenage girl condemned as abhorrent 6 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (2 Mayıs 2007). Amnesty.org.uk.
- ^ Freedom Lost 27 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Mark Lattimer, Aralık 13, 2007 The Guardian gazetesi, Londra.
- ^ "Stoning to death of girl provokes wave of killings" 23 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Mayıs 19, 2007.
- ^ Video footage of Iraqi girl's stoning released on Internet 24 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . , 6 Mayıs 2007.
- ^ "Honour Killing” Sparks Fears of New Iraqi Conflict 25 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Institute for War & Peace Reporting (21 Mayıs 2007)
- ^ Kurdish Teenager Stoned To Death Near Mosul 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Robert Lindsay (Mayıs 21, 2007)
- ^ "Statement: KRG condemns murder of Dua Khalil Aswad" 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 1 Mayıs 2007.
- ^ . 10 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2010.
- ^ Yazidi girl's murder sparks widespread condemnation 15 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (21 Mayıs 2007)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dua Halil Esved Arapca دعاء خليل أسود 1990 7 Nisan 2007 17 yasindayken tore cinayetine kurban giden Irakli Yezidi kiz Sokak ortasinda cevresini saran kalabalik tarafindan dovuldukten sonra taslanarak oldurulmustur 7 Nisan 2007 de olduruldugu sanilmaktadir ancak olay taslamaya ait cep telefonu goruntuleri internette yayinlanana kadar ortaya cikmamistir Yezidi olan genc kizin Islam dinine gectigi icin taslandigi soylentilerinin asiri tutucu bazi Sunnilerin Yezidilere karsi 2007 Musul Katliami gibi cesitli eylemlerde bulunmasina yol actigi soylenmektedir Taslanma sirasinda cekilen goruntuler internette hizla yayilmis ve buyuk tepkilere yol acmistir Goruntuler ayrica propaganda amacli olarak cesitli basliklarla ve gercek olmayan hikayelerle cesitli ideolojilere mensup kisiler tarafindan internette ve paylasim gruplarinda tekrar tekrar yayinlanmaktadir SebebiBazi kaynaklar Esved in Irakli Sunni bir genc ile evlenebilmek icin Musluman oldugu icin olduruldugunu iddia etmektedir Esved in gercekten Islamiyete gecip gecmedigi tartismalidir bazi kaynaklara gore soz konusu Sunni genc Esved in Musluman oldugunu yalanlamistir Diger bazi kaynaklarda kizin bir gece eve gelmeyisini cezalandirmak icin olduruldugunu soylemektedir Olay yerindeki Yezidi kaynaklarla roportaj yapan bir gazeteci sunlari soylemektedir Dua nin olumunden sonra uluslararasi medya asiri dinci Islami sitelerde yayinlanan Islamiyete dondugu icin olduruldugu iddialarini tekrarlamislardir ancak yerel kaynaklar bunu dogrulamiyor Bazi kisiler kizin Musluman erkek arkadasi ile kactigini ve Musul disinda bir karakol noktasinda durduruldugunu soyluyorlar digerleri ise kizin babasi ve amcasi tarafindan bu genc ile halka acik bir yerde konusurken goruldugunu kizinda bunu goren ailesinin tepkisinden korktugu icin karakola gidip polisin korumasina sigindigini soylemektedir Her iki durumda da polis kizi Yezidi seyhinin gozetimine teslim etmistir Freedom Lost Mark Lattimer The Guardian Londra Aralik 13 2007Iltica ve geri donusBazi haber ajanslari Esved in Basika daki Yezidi asiret lideri tarafindan hayatindan endise duymasi yuzunden aile kizin affina ve eve donmesine ikna edilene kadar korundugunu bildirmislerdir Diger haberler bunun yerine yerel Musluman bir seyh tarafindan iltica verilip korundugunu soylemektedir Olumunden sorumlu olan kisilerin ikna oldugu soylenen aile uyeleri arasinda olup olmadigi bilinmemektedir Video goruntulerinden eve donus sirasinda tuzaga dusurulup de mi yoksa evine dondukten sonra baskinla mi yakalanip meydana suruklendigi anlasilamamaktadir Linc eden kalabaligin sayisi birkac 100 ile 1000 2000 bin kisi olarak tahmin edilmektedir Taslama olayiOlay Ninava Valiligine bagli Bashika kasabasinda gecmistir ve cep telefonlari ile kaydedilip internette yayilmistir Taslanmasina karar verilen Dua Esved kasaba meydanina goturulmustur ve aile serefine ve dini inanclarina leke surdugunu gostermek icin ic camasirlarina kadar soyulmustur Videolar olay sirasinda bir spor ceket ve etek giydigini gostermektedir 30 dakika kadar suren taslama sirasinda toplanan kalabalik cigliklar icinde kafasina buyuk bir beton veya tas parcasini atarken Esved in dogrulmaya ve yardim icin seslenmeye calistigi gorulmektedir Goruntulerde kalabaligin icinden bir adamin Oldurun onu diye bagirdigi duyulmaktadir En son olarak o yuzukoyu yerde yatarken kimligi belirlenemeyen bir adam buyuk bir beton parcasini kafasinin arkasina vurdugu gorulmektedir Kasaba meydaninda olduruldukten sonra Esved in cansiz bedeni bir arabanin arkasina baglanip caddelerde suruklenerek gezdirilmistir Degersiz oldugu nu gostermek icin de olu bir kopegin parcalari ile birlikte gomulmustur Daha sonra hala bakire olup olmadigini anlamak icin cesedi gomuldugu yerden cikarilarak Musul Adli Tip Enstitusune gonderilmistir Adli Tip raporuna gore Esved oldugunde hala bakire idi Yapilan otopsi kafatasi ve omurilik kirilmasi sonucu oldugunu ortaya cikardi Tepkiler ve intikamEsved cinayetinin 2007 yilinda 23 Yezidi nin olduruldugu Musul katliamini kivilcimlandirdigi dusunulmektedir Esved in oldurulmesi ve intikam saldirilari Uluslararasi Af Orgutu ve Irak hukumetinden olaylarin arastirilmasini isteyen Yerel Kurt Yonetimi tarafindan kinanmistir Yetkililer Kuzey Irak ta Esved cinayeti ile ilgisi olan 4 kisiyi tutuklamistir Taslama olayinin ayrica Yezidi kasabalari olan ve Cizre de 800 kisinin oldugu bombali saldirilari da atesledigi soylenmektedir Erbil de Esved in cinayetini protesto icin yapilan gosteriler namus ve tore cinayetlerinin durdurulmasi icin cagrida bulunan yuzlerce Kurdu bir araya getirdi Kaynakca a b c The moment a teenage girl was stoned to death for loving the wrong boy World news Ingilizce Daily Mail 3 Mayis 2007 5 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan a b Ahmady Kameel 25 Nisan 2007 Video Captures Stoning of Kurdish Teenage Girl Ingilizce Assyrian International News Agency 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2007 a b Survivors of bombs left to die in rubble 9 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayhem Omar The Times Agustos 19 2007 a b Yazidis Ask Iraqi Government for Protection 14 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde April 23 2007 retrieved May 7 2007 Iraq Amnesty International appalled by stoning to death of Yezidi girl and subsequent killings 2 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amnesty International April 27 2007 Retrieved May 7 2007 a b Iraq Honour Killing of teenage girl condemned as abhorrent 6 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 Mayis 2007 Amnesty org uk Freedom Lost 27 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mark Lattimer Aralik 13 2007 The Guardian gazetesi Londra Stoning to death of girl provokes wave of killings 23 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mayis 19 2007 Video footage of Iraqi girl s stoning released on Internet 24 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 6 Mayis 2007 Honour Killing Sparks Fears of New Iraqi Conflict 25 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Institute for War amp Peace Reporting 21 Mayis 2007 Kurdish Teenager Stoned To Death Near Mosul 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Robert Lindsay Mayis 21 2007 Statement KRG condemns murder of Dua Khalil Aswad 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 Mayis 2007 10 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2010 Yazidi girl s murder sparks widespread condemnation 15 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 21 Mayis 2007