Hatice Duygu Aykal (22 Nisan 1943; İstanbul, Türkiye - 8 Ocak 1988; Lubbock, Teksas, ABD), Türk balerin ve koreograf.
Duygu Aykal | |
---|---|
Doğum | Hatice Duygu Yenen 22 Nisan 1943 İstanbul |
Ölüm | 8 Ocak 1988 (44 yaşında) Lubbock, Teksas |
Defin yeri | Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara |
Meslek | Balerin, Koreograf |
Etkin yıllar | 1962-1988 |
Evlilik | Gürer Aykal (e. 1964; ö. 1988) |
Çocuk(lar) | Kerem Aykal Emre Aykal Can Aykal |
Ebeveyn(ler) | Ali Mithat Yenen (Babası) Aliye Yenen (Annesi) |
Akraba(lar) | Gönül Öney (Ablası) Sevgi Soysal (Ablası) |
Türkiye'de çağdaş dans alanında öncü bir sanatçıdır. 1970'li yıllardan itibaren sahneye koyduğu çağdaş bale yapıtları ile tanınır. Koreografilerinde varoluş ve sevgi temalarına ağırlık vermiş, tüm eserlerini Ankara Devlet Balesi dansçıları ile gerçekleştirmiştir. Aykal, bir yandan kendi koregorafilerii sahnelerken bir yandan da kuruluşunda yer aldığı Devlet Halk Dansları Topluluğu'nu yönetmiştir.
Hayatı
1943 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Selanik göçmeni Ali Mithat Yenen, annesi Alman asıllı Aliye Yenen'dir (önceden Anneliese Rupp). Altı çocuklu bir ailede büyüdü. Abisi Kaya Yenen, ablaları Gönül Öney ve Sevgi Soysal ve kardeşleri de İzzet Yenen ve Mine Kazmaoğlu'dur.
Ankara Devlet Konservatuvarı Bale Bölümü'nde öğrenim gördü. Duygu Aykal, 1963-1964 sezonunda konservatuvardan mezun olduktan sonra Almanya'ya gitti; üç yıl Essen Bale Okulu'nda Alman dansçı, koreograf ve bale yönetmeni Kurt Jooss ile modern bale çalıştı. Albrecht Knust ile Macar dans kuramcısı Rudolf Von Laban tarafından geliştirilen ve sinetografi ya da labanotasyon olarak bilinen dans yazısını öğrendi. Almanya'ya gittiği 1964 yılının Ocak ayında Ankara'ya gelip, o sırada konservatuvarda Kompozisyon bölümünde öğrenci olan ve bir yandan da Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nda keman çalan Gürer Aykal ile evlendi. Çift, bu evlilikten üç erkek çocuk sahibi oldu.
Almanya'da eğitimini tamamladıktan sonra devlet sınavını kazanan Duygu Aykal, 1968 yılında Londra'ya gitti. Üç yıl Leonide Massine'den ders aldı ve Koreoloji Enstitüsü'nü bitirdi. Türk balesinin kurucusu Ninette de Valois'in daveti ile 'nde sahnelenmek üzere Cengiz Tanç'ın müziği üzerine Çoğul (1972) adlı çağdaş bale eserini yarattı.1973’te Londra Kraliyet Balesi’nde "Üç Köşeli Şapka" adlı baleyi sahneye koydu. İlhan Usmanbaş'ın müziği üzerine yaratığı ikinci bale eseri Oluşum'da (1974) insan ile doğa arasındaki savaşı, insanın doğayı değiştirmesini, kendisi için yararlı kılması konu edindi.
1973'te Ankara Devlet Opera ve Balesi'ne koreograf olarak katıldı. Resmen kuruluşu 1975 yılında gerçekleşen 'nun kuruluş çalışmalarında yer aldı.
1978 yılında Devlet Opera ve Balesi başkoreograflığına getirildi. Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı Bale Bölümü öğretim üyesi olarak görev aldı ve Devlet Halk Dansları Topluluğu sanat yönetmenliğini yaptı.
Çoğul ve Oluşum bale yapıtlarından sonra Bulutlar Nereye Gider, İnsan-İnsan, Biz Siz Onlar, Uzlaşma, Sanat Uzun Yaşam Kısa ve Çaykovski’nin Fındıkkıran Balesi müziği ile İnsan Kıran adlı koreografileri gerçekleştirdi. Koreografilerinde varoluş ve sevgi temalarına ağırlık verdi. Bulutlar Nereye Gider (1977) yapıtında Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirisi'nden hareketle çocukluğundan itibaren insanların yaşamını sınırlayan kurumları dans yoluyla sorguladı.İnsan-İnsan (1978) adlı yapıtında insanın yaşamındaki yönetme- yönetilme, başkaldırma-itaat etme karşıtlıklarını vurguladı.
1976'da meme kanserinden ölen kızkardeşi Sevgi Soysal gibi kansere yakalandı. Son eseri "İnsancık"'ı (1988) hastalığı sırasında Sema Erinç'in asistanlığı ile tamamladı. Tedavi gördüğü Teksas, ABD'de 8 Ocak 1988'de 44 yaşında öldü. Cenazesi, 14 Ocak 1988'de, saat 10.30'da Ankara Devlet Opera ve Balesi'ne götürüldü. Duygu Aykal, Ankara Devlet Opera ve Balesi'nde yapılan bir tören ve Maltepe Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedildi.
Kaynakça
- ^ a b "YAZILIKAYA" (PDF). www.corumhaber.net. 1 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021.
- ^ a b ABB Mezarlık Bilgi Sistemi 19 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (PDF). CORE. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ a b c d e f g h i j "Duygu Aykal'a ait vefat ve başsağlığı ilanları" (PDF). Marmara Üniversitesi. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ . T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ "Akrabalık Zinciri: Salih Bozok - Mümtaz Soysal - Gürer Aykal - Mine Cangal - Eczacıbaşı ailesi - Mardinizadeler". 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2021.
- ^ a b c d e (PDF). CORE. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ Alakoç, Ali (15 Nisan 2019). (PDF). Yazılıkaya Çorum Haber Gazetesi. 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Cumhuriyet 50 yaşında". ekitap.ktb.gov.tr. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2022.
- ^ a b c Aksan, Müride (16 Mayıs 2009). "Unutmak ve Duygu Aykal". Biamag Cumartesi. 12 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2022.
- ^ "Duygu Aykal bugün toprağa veriliyor" (PDF). Marmara Üniversitesi. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ . gazetearsivi.milliyet.com.tr. 16 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Gün Dökümü- Duygu Aykal 19 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., TRT Arşiv Youtube Kanalı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hatice Duygu Aykal 22 Nisan 1943 Istanbul Turkiye 8 Ocak 1988 Lubbock Teksas ABD Turk balerin ve koreograf Duygu AykalDogumHatice Duygu Yenen 22 Nisan 1943 1943 04 22 IstanbulOlum8 Ocak 1988 44 yasinda Lubbock TeksasDefin yeriCebeci Asri Mezarligi AnkaraMeslekBalerin KoreografEtkin yillar1962 1988EvlilikGurer Aykal e 1964 o 1988 Cocuk lar Kerem Aykal Emre Aykal Can AykalEbeveyn ler Ali Mithat Yenen Babasi Aliye Yenen Annesi Akraba lar Gonul Oney Ablasi Sevgi Soysal Ablasi Turkiye de cagdas dans alaninda oncu bir sanatcidir 1970 li yillardan itibaren sahneye koydugu cagdas bale yapitlari ile taninir Koreografilerinde varolus ve sevgi temalarina agirlik vermis tum eserlerini Ankara Devlet Balesi danscilari ile gerceklestirmistir Aykal bir yandan kendi koregorafilerii sahnelerken bir yandan da kurulusunda yer aldigi Devlet Halk Danslari Toplulugu nu yonetmistir Hayati1943 yilinda Istanbul da dogdu Babasi Selanik gocmeni Ali Mithat Yenen annesi Alman asilli Aliye Yenen dir onceden Anneliese Rupp Alti cocuklu bir ailede buyudu Abisi Kaya Yenen ablalari Gonul Oney ve Sevgi Soysal ve kardesleri de Izzet Yenen ve Mine Kazmaoglu dur Ankara Devlet Konservatuvari Bale Bolumu nde ogrenim gordu Duygu Aykal 1963 1964 sezonunda konservatuvardan mezun olduktan sonra Almanya ya gitti uc yil Essen Bale Okulu nda Alman dansci koreograf ve bale yonetmeni Kurt Jooss ile modern bale calisti Albrecht Knust ile Macar dans kuramcisi Rudolf Von Laban tarafindan gelistirilen ve sinetografi ya da labanotasyon olarak bilinen dans yazisini ogrendi Almanya ya gittigi 1964 yilinin Ocak ayinda Ankara ya gelip o sirada konservatuvarda Kompozisyon bolumunde ogrenci olan ve bir yandan da Cumhurbaskanligi Senfoni Orkestrasi nda keman calan Gurer Aykal ile evlendi Cift bu evlilikten uc erkek cocuk sahibi oldu Almanya da egitimini tamamladiktan sonra devlet sinavini kazanan Duygu Aykal 1968 yilinda Londra ya gitti Uc yil Leonide Massine den ders aldi ve Koreoloji Enstitusu nu bitirdi Turk balesinin kurucusu Ninette de Valois in daveti ile nde sahnelenmek uzere Cengiz Tanc in muzigi uzerine Cogul 1972 adli cagdas bale eserini yaratti 1973 te Londra Kraliyet Balesi nde Uc Koseli Sapka adli baleyi sahneye koydu Ilhan Usmanbas in muzigi uzerine yaratigi ikinci bale eseri Olusum da 1974 insan ile doga arasindaki savasi insanin dogayi degistirmesini kendisi icin yararli kilmasi konu edindi 1973 te Ankara Devlet Opera ve Balesi ne koreograf olarak katildi Resmen kurulusu 1975 yilinda gerceklesen nun kurulus calismalarinda yer aldi 1978 yilinda Devlet Opera ve Balesi baskoreografligina getirildi Hacettepe Universitesi Ankara Devlet Konservatuari Bale Bolumu ogretim uyesi olarak gorev aldi ve Devlet Halk Danslari Toplulugu sanat yonetmenligini yapti Cogul ve Olusum bale yapitlarindan sonra Bulutlar Nereye Gider Insan Insan Biz Siz Onlar Uzlasma Sanat Uzun Yasam Kisa ve Caykovski nin Findikkiran Balesi muzigi ile Insan Kiran adli koreografileri gerceklestirdi Koreografilerinde varolus ve sevgi temalarina agirlik verdi Bulutlar Nereye Gider 1977 yapitinda Birlesmis Milletler Cocuk Haklari Bildirisi nden hareketle cocuklugundan itibaren insanlarin yasamini sinirlayan kurumlari dans yoluyla sorguladi Insan Insan 1978 adli yapitinda insanin yasamindaki yonetme yonetilme baskaldirma itaat etme karsitliklarini vurguladi 1976 da meme kanserinden olen kizkardesi Sevgi Soysal gibi kansere yakalandi Son eseri Insancik i 1988 hastaligi sirasinda Sema Erinc in asistanligi ile tamamladi Tedavi gordugu Teksas ABD de 8 Ocak 1988 de 44 yasinda oldu Cenazesi 14 Ocak 1988 de saat 10 30 da Ankara Devlet Opera ve Balesi ne goturuldu Duygu Aykal Ankara Devlet Opera ve Balesi nde yapilan bir toren ve Maltepe Camii nde kilinan cenaze namazinin ardindan Cebeci Asri Mezarligi na defnedildi Kaynakca a b YAZILIKAYA PDF www corumhaber net 1 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 a b ABB Mezarlik Bilgi Sistemi 19 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF CORE 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Eylul 2020 a b c d e f g h i j Duygu Aykal a ait vefat ve bassagligi ilanlari PDF Marmara Universitesi 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 T C Kultur ve Turizm Bakanligi 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Eylul 2020 Akrabalik Zinciri Salih Bozok Mumtaz Soysal Gurer Aykal Mine Cangal Eczacibasi ailesi Mardinizadeler 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2021 a b c d e PDF CORE 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Eylul 2020 Alakoc Ali 15 Nisan 2019 PDF Yazilikaya Corum Haber Gazetesi 10 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Cumhuriyet 50 yasinda ekitap ktb gov tr 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2022 a b c Aksan Muride 16 Mayis 2009 Unutmak ve Duygu Aykal Biamag Cumartesi 12 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2022 Duygu Aykal bugun topraga veriliyor PDF Marmara Universitesi 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 gazetearsivi milliyet com tr 16 Mart 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarGun Dokumu Duygu Aykal 19 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde TRT Arsiv Youtube Kanali