Dönüşümlü hükûmet, parlamenter bir devlette hükûmetin oluşum şekillerinden biridir. Bu, görev süresi boyunca başbakanlık görevini yürüten kişinin (aynı siyasi blok içinde veya büyük koalisyonun bir parçası olarak) değişeceği veya "dönüşeceği" bir hükûmettir. İsrail ve Türkiye bu tür bir yönetim düzenlemesi konusunda şimdiye kadar en fazla deneyime sahip olan ülkedir.
Genellikle, bu değişim, anayasa geleneği tarafından yönlendirilir ve ilk görevlinin taktiksel istifasıyla ikinci görevliye yeni bir hükûmet kurma fırsatı verilir. İsrail, 1984 yılında dönüşüm mekanizmasını kurduktan sonra, bunu 2020 yılında yasalaştırmıştır.
2021 yılı itibarıyla, dönüşümlü hükûmetler İrlanda, İsrail, Malezya, Kuzey Makedonya, Romanya ve Türkiye'de oluşturulmuştur. Başarılı dönüşümler yalnızca İsrail'de (ilk olarak Şimon Peres ve İzak Şamir arasındaki dönüşüm ve ikinci olarak Yair Lapid'in 1 Temmuz 2022'de İsrail Başbakanı olarak göreve gelmesiyle gerçekleşen koalisyon hükûmeti anlaşmasının yerine getirilmesi) ve İrlanda'da (Leo Varadkar'ın Aralık 2022'de Başbakan olarak geri dönmesiyle) gerçekleşmiştir; diğer durumlarda ise dönüşüm henüz gerçekleşememiş veya hükûmet gerçekleşmeden çökmüştür.
Almanya
2005 Alman federal seçiminden sonra, CDU ve SPD arasında bir dönüşümlü hükûmet düşünülmüştür. Buna göre, o dönemde görevde olan SPD Şansölye Gerhard Schröder, 2007'ye kadar görevine devam edecek ve ardından CDU'nun lideri Angela Merkel, kalan iki yıl için onun yerine geçecekti. CDU bunu reddetmiş ve dönüşümsüz bir büyük koalisyonu tercih etmiş, Merkel ise tüm dönem boyunca Şansölye olarak görev yapmıştır.
İrlanda
2020 İrlanda genel seçiminden sonra Fianna Fáil, Fine Gael ve Yeşil Parti koalisyonu, dönüşümlü hükûmet temelinde 27 Haziran 2020'de kuruldu. Fianna Fáil'den Micheál Martin, Fine Gael'den Leo Varadkar'ın Aralık 2022'ye kadar yardımcısı (Tánaiste) olarak görev yapacağı bir anlaşma ile Taoiseach oldu. Dönüşüm 17 Aralık 2022'de gerçekleşti ve Varadkar ikinci kesintisiz döneminde Başbakan olarak yemin ederken, Martin Tánaiste rolünü üstlendi.
Romanya
Ciucă Kabinesi, Romanya'da iktidara gelen ilk dönüşümlü hükûmettir ve üyeleri PSD, PNL ve UDMR'den oluşmaktadır.Nicolae Ciucă PNL'den 2023'e kadar Başbakanlık görevini üstlenecektir. Ardından, 2024 Romanya yasama seçimlerine kadar görev PSD'ye ait olacaktır.
Türkiye
53. Türkiye hükümeti, Doğru Yol Partisi (DYP) ve Anavatan Partisi (ANAP) arasında dönüşümlü başbakanlık olarak planlanan bir dönüşümlü hükûmet olacaktı, başbakanlık görevi her yıl iki parti arasında değişecekti. Güvenoyu, anayasal çoğunluk olan milletvekili çoğunluğu elde edilemediği için Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilerek hükûmet düşürüldü.
54. Türkiye hükümeti, Refah Partisi (RP) ve Doğru Yol Partisi (DYP) arasında planlanan bir dönüşümlü hükûmet olacaktı. İlk olarak RP'den Necmettin Erbakan başbakan olarak çıkarılmış ve DYP'den Tansu Çiller başbakan yardımcısı olarak görev yapmıştır. Dönüşüm 1997 yılında gerçekleşecekti. Erbakan, dönüşümün gerçekleşmesini sağlamak için başbakanlık görevinden istifa ettiğinde, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Tansu Çiller yerine Anavatan Partisi'nden Mesut Yılmaz'a hükûmeti kurma görevini verdi.
Kaynakça
- ^ Graw, Ansgar (25 Eylül 2005). "Union lehnt "Israel"-Lösung ab". www.morgenpost.de (Almanca). 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
- ^ "Guvernul PSD-PNL-UDMR a fost învestit de Parlament cu 318 voturi "pentru" / Ciucă: Ne aflăm într-un moment mult așteptat de toți românii / Ciolacu: Nu voi minți niciodată că am învins pandemia / Barna: De ce nu l-ați chemat direct pe Dragnea să îi predați Ministerul Justiției?". G4Media.ro (Rumence). 25 Kasım 2021. 25 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
- ^ "Cum arată Guvernul Ciucă. Rotativă în 2023 pentru premier și trei ministere. Premierul desemnat, prima ședință cu miniștrii propuși". Digi24. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "İşte Koalisyon Protokolü" – Milliyet Gazetesi, 4 March 1996, Page 17.
- ^ Sina Akşin:Kısa Türkiye Tarihi,Türkiye İş Bankası Kültür yayınları, İstanbul, , p.303
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Donusumlu hukumet parlamenter bir devlette hukumetin olusum sekillerinden biridir Bu gorev suresi boyunca basbakanlik gorevini yuruten kisinin ayni siyasi blok icinde veya buyuk koalisyonun bir parcasi olarak degisecegi veya donusecegi bir hukumettir Israil ve Turkiye bu tur bir yonetim duzenlemesi konusunda simdiye kadar en fazla deneyime sahip olan ulkedir Genellikle bu degisim anayasa gelenegi tarafindan yonlendirilir ve ilk gorevlinin taktiksel istifasiyla ikinci gorevliye yeni bir hukumet kurma firsati verilir Israil 1984 yilinda donusum mekanizmasini kurduktan sonra bunu 2020 yilinda yasalastirmistir 2021 yili itibariyla donusumlu hukumetler Irlanda Israil Malezya Kuzey Makedonya Romanya ve Turkiye de olusturulmustur Basarili donusumler yalnizca Israil de ilk olarak Simon Peres ve Izak Samir arasindaki donusum ve ikinci olarak Yair Lapid in 1 Temmuz 2022 de Israil Basbakani olarak goreve gelmesiyle gerceklesen koalisyon hukumeti anlasmasinin yerine getirilmesi ve Irlanda da Leo Varadkar in Aralik 2022 de Basbakan olarak geri donmesiyle gerceklesmistir diger durumlarda ise donusum henuz gerceklesememis veya hukumet gerceklesmeden cokmustur Almanya2005 Alman federal seciminden sonra CDU ve SPD arasinda bir donusumlu hukumet dusunulmustur Buna gore o donemde gorevde olan SPD Sansolye Gerhard Schroder 2007 ye kadar gorevine devam edecek ve ardindan CDU nun lideri Angela Merkel kalan iki yil icin onun yerine gececekti CDU bunu reddetmis ve donusumsuz bir buyuk koalisyonu tercih etmis Merkel ise tum donem boyunca Sansolye olarak gorev yapmistir Irlanda2020 Irlanda genel seciminden sonra Fianna Fail Fine Gael ve Yesil Parti koalisyonu donusumlu hukumet temelinde 27 Haziran 2020 de kuruldu Fianna Fail den Micheal Martin Fine Gael den Leo Varadkar in Aralik 2022 ye kadar yardimcisi Tanaiste olarak gorev yapacagi bir anlasma ile Taoiseach oldu Donusum 17 Aralik 2022 de gerceklesti ve Varadkar ikinci kesintisiz doneminde Basbakan olarak yemin ederken Martin Tanaiste rolunu ustlendi RomanyaCiucă Kabinesi Romanya da iktidara gelen ilk donusumlu hukumettir ve uyeleri PSD PNL ve UDMR den olusmaktadir Nicolae Ciucă PNL den 2023 e kadar Basbakanlik gorevini ustlenecektir Ardindan 2024 Romanya yasama secimlerine kadar gorev PSD ye ait olacaktir Turkiye53 Turkiye hukumeti Dogru Yol Partisi DYP ve Anavatan Partisi ANAP arasinda donusumlu basbakanlik olarak planlanan bir donusumlu hukumet olacakti basbakanlik gorevi her yil iki parti arasinda degisecekti Guvenoyu anayasal cogunluk olan milletvekili cogunlugu elde edilemedigi icin Anayasa Mahkemesi tarafindan iptal edilerek hukumet dusuruldu 54 Turkiye hukumeti Refah Partisi RP ve Dogru Yol Partisi DYP arasinda planlanan bir donusumlu hukumet olacakti Ilk olarak RP den Necmettin Erbakan basbakan olarak cikarilmis ve DYP den Tansu Ciller basbakan yardimcisi olarak gorev yapmistir Donusum 1997 yilinda gerceklesecekti Erbakan donusumun gerceklesmesini saglamak icin basbakanlik gorevinden istifa ettiginde Cumhurbaskani Suleyman Demirel Tansu Ciller yerine Anavatan Partisi nden Mesut Yilmaz a hukumeti kurma gorevini verdi Kaynakca Graw Ansgar 25 Eylul 2005 Union lehnt Israel Losung ab www morgenpost de Almanca 12 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2022 Guvernul PSD PNL UDMR a fost investit de Parlament cu 318 voturi pentru Ciucă Ne aflăm intr un moment mult așteptat de toți romanii Ciolacu Nu voi minți niciodată că am invins pandemia Barna De ce nu l ați chemat direct pe Dragnea să ii predați Ministerul Justiției G4Media ro Rumence 25 Kasim 2021 25 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2022 Cum arată Guvernul Ciucă Rotativă in 2023 pentru premier și trei ministere Premierul desemnat prima ședință cu miniștrii propuși Digi24 22 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Iste Koalisyon Protokolu Milliyet Gazetesi 4 March 1996 Page 17 Sina Aksin Kisa Turkiye Tarihi Turkiye Is Bankasi Kultur yayinlari Istanbul 978 9944 88 172 2 p 303