Dört Kapı Kırk Makam, İslamın temel öğretisi, genel kurallar bütünü, Allah'a giden yolda geçirilmesi gereken aşamalar bütünüdür. Öğretisi Muhammed döneminde İslam diniyle birlikte doğmuştur[], her kapı ve her makam Kur'an ayetlerine dayanmaktadır. Ehl-i beyt ile devam etmiş, son yıllarda yapılan tarih araştırmaları ve analizler sonucunda bu anlayışın Hoca Ahmed Yesevî'nin Ehli Beyt'e ulaşan icazetnâme ve tarikat silsilesiyle İmam Ali Rıza'ya, yani Horasan'a ulaştığı bilinmektedir. Böylece, Anadolu Türkmen Ocaklarının temellerini atarak sistem haline getirilmiştir. Türkmen Ocakların Ehli Beyt'e ulaştığı ve günümüz Bektaşi tarikatının silsile yoluyla Yesevi tarikatına ve dolayısıyla da İmam Ali Rıza'ya ulaştığı bilinmektedir. Tasavvuf tarikatlarının silsilesi Ehli Beyt'e dayanmaktadır; bunun için tasavvufta kendileri gibi tasavvuf ehli bir kimsenin önderlik/pirlik makamında olması zorunludur.
Horasan Tasavvûf Okulu
Horasan Tasavvûf Okulunda bu okulun ortaya çıktığı toplumsal ortamda, eski Orta Asya'da, Orta Doğu'da ve Anadolu'da din ve inanışlarına kadar giden izleri bulmak olasıdır. Hacı Bektaş-ı Veli ve Bektaşîlik de zaten bu kaynakların bireşimsel ürünüdür.
Bektaşîlik Dört Kapı Kırk Makam öğretisiyle somutlaşmış, ayakları yere basmıştır.[] İnsanı ve giderek Bektaşi toplumunu bu olgunlaşma/yetişme evrelerinden geçirerek oluşturmaya çalışır. [] Bu yolla inanç çeşitli kapı ve makamlara ayrılarak insanlar kurallara boğulmak istenmemektedir. Tam tersine, insanların karşısına sayısız seçenekler sunularak inançsal, düşünsel ve ahlâksal yaşamı kolaylaştırılmaya çalışılmaktadır.[]
Her Bektaşînin yaşamı boyunca ezberlediği Dört Kapı Kırk Makam'a genellikle Hacı Bektaş-ı Veli’nin Makalat ve adlı kitaplarında ve Buyruk'larda yer verilmiş, işlenmiştir.[]
Kapı 4 adettir. Bunlar sırasıyla; Şeriat, Tarikât, Marifet ve Hakikât kapılarıdır. Her kapının ise 10'ar makamı vardır. Böylece, toplamda 40 makam olmaktadır.[]
Tasavvufta Dört Kapı
Tasavvufta "Mârifetullâh" (İrfân/Gnosis) makamına ulaşmadan evvel geçilmesi gereken Dört Kapı bulunmaktadır.
Dört Kapı
Bu Dört Kapı, mertebelerine göre aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır.
Bu kapılar ile makamlar arasındaki ilişkiler yandaki şemada görüldüğü gibi tasvir edilmişlerdir.
Ayrıca, her kapıya ait On Makam bulunmaktadır:
Şeriat Kapısının Makamları
- İman etmek.
- İlim öğrenmek.
- Helal kazanmak.
- İbadet etmek.
- Ailesine faydalı olmak.
- Çevreye zarar vermemek.
- Peygamberin emirlerine uymak.
- Şefkatli olmak.
- Temiz olmak.
- Faydasız ve gereksiz işlerden sakınmak.
Tarikat Kapısının Makamları
- Tövbe etmek.
- Mürşidin öğütlerine uymak.
- Temiz giyinmek.
- İyilik yolunda direnmek.
- Hizmet etmeyi sevmek.
- Haksızlıktan korkmak.
- Ümitsizliğe düşmemek.
- İbret almak.
- Nimet dağıtmak.
- Özünü fakir görmek.
Marifet Kapısının Makamları
- Edepli olmak.
- Bencillik, kin ve garezden uzak olmak.
- Perhizkarlık (aşırı istekleri sınırlamak).
- Sabır ve kanaat.
- Haya.
- Cömertlik.
- İlim.
- Hoşgörü.
- Özünü bilmek.
- Ariflik.
Hakikat Kapısının Makamları
- Alçak gönüllü olmak.
- Kimsenin ayıbını görmemek.
- Yapabileceğin hiçbir iyiliği esirgememek.
- Allah’ın her yarattığını sevmek.
- Tüm insanları bir görmek.
- Birliğe yönelmek ve yöneltmek.
- Gerçeği gizlememek.
- Manayı bilmek.
- İlahi sırrı öğrenmek.
- İlahi varlığa ulaşmak (Vahdet-i Vücud).
Kaynakça
- ^ Doç. Dr. Rıza Yıldırım, Aleviliğin doğuşu. Cilt 1,cilt 2
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dort Kapi Kirk Makam Islamin temel ogretisi genel kurallar butunu Allah a giden yolda gecirilmesi gereken asamalar butunudur Ogretisi Muhammed doneminde Islam diniyle birlikte dogmustur kaynak belirtilmeli her kapi ve her makam Kur an ayetlerine dayanmaktadir Ehl i beyt ile devam etmis son yillarda yapilan tarih arastirmalari ve analizler sonucunda bu anlayisin Hoca Ahmed Yesevi nin Ehli Beyt e ulasan icazetname ve tarikat silsilesiyle Imam Ali Riza ya yani Horasan a ulastigi bilinmektedir Boylece Anadolu Turkmen Ocaklarinin temellerini atarak sistem haline getirilmistir Turkmen Ocaklarin Ehli Beyt e ulastigi ve gunumuz Bektasi tarikatinin silsile yoluyla Yesevi tarikatina ve dolayisiyla da Imam Ali Riza ya ulastigi bilinmektedir Tasavvuf tarikatlarinin silsilesi Ehli Beyt e dayanmaktadir bunun icin tasavvufta kendileri gibi tasavvuf ehli bir kimsenin onderlik pirlik makaminda olmasi zorunludur Horasan Tasavvuf OkuluHorasan Tasavvuf Okulunda bu okulun ortaya ciktigi toplumsal ortamda eski Orta Asya da Orta Dogu da ve Anadolu da din ve inanislarina kadar giden izleri bulmak olasidir Haci Bektas i Veli ve Bektasilik de zaten bu kaynaklarin biresimsel urunudur Bektasilik Dort Kapi Kirk Makam ogretisiyle somutlasmis ayaklari yere basmistir kaynak belirtilmeli Insani ve giderek Bektasi toplumunu bu olgunlasma yetisme evrelerinden gecirerek olusturmaya calisir kaynak belirtilmeli Bu yolla inanc cesitli kapi ve makamlara ayrilarak insanlar kurallara bogulmak istenmemektedir Tam tersine insanlarin karsisina sayisiz secenekler sunularak inancsal dusunsel ve ahlaksal yasami kolaylastirilmaya calisilmaktadir kaynak belirtilmeli Her Bektasinin yasami boyunca ezberledigi Dort Kapi Kirk Makam a genellikle Haci Bektas i Veli nin Makalat ve adli kitaplarinda ve Buyruk larda yer verilmis islenmistir kaynak belirtilmeli Kapi 4 adettir Bunlar sirasiyla Seriat Tarikat Marifet ve Hakikat kapilaridir Her kapinin ise 10 ar makami vardir Boylece toplamda 40 makam olmaktadir kaynak belirtilmeli Tasavvufta Dort KapiTasavvufta Marifetullah makamina varmak icin dort merhale kat etmek gereklidir Birinci Merhale Seriat olarak adlandirilir Ikinci Merhale Tarikat Kapisi ndan gecilerek icine girilen Tarikat makamidir Ucuncu Merhale Hakikat Kapisi ndan gecilerek erisilebien Hakikat makami olarak tanimlanir Son merhale olan ve sadece tasavvur edilebilen Gnostisizm ise ancak Marifet Kapisi ndan gecilerek erisilebilir ve Hakikat in tam merkezinde yer alir Iste bu merkezde yer alan ve Dort merhalenin de Oz Cevheri ni teskil eden mertebe Marifetullah Irfan Gnosis makamidir Tasavvufta Marifetullah Irfan Gnosis makamina ulasmadan evvel gecilmesi gereken Dort Kapi bulunmaktadir Dort Kapi Bu Dort Kapi mertebelerine gore asagidaki sekilde siralanmaktadir Tarikat Kapisi Marifet Kapisi Hakikat Kapisi Bu kapilar ile makamlar arasindaki iliskiler yandaki semada goruldugu gibi tasvir edilmislerdir Ayrica her kapiya ait On Makam bulunmaktadir Seriat Kapisinin Makamlari Iman etmek Ilim ogrenmek Helal kazanmak Ibadet etmek Ailesine faydali olmak Cevreye zarar vermemek Peygamberin emirlerine uymak Sefkatli olmak Temiz olmak Faydasiz ve gereksiz islerden sakinmak Tarikat Kapisinin Makamlari Tovbe etmek Mursidin ogutlerine uymak Temiz giyinmek Iyilik yolunda direnmek Hizmet etmeyi sevmek Haksizliktan korkmak Umitsizlige dusmemek Ibret almak Nimet dagitmak Ozunu fakir gormek Marifet Kapisinin Makamlari Edepli olmak Bencillik kin ve garezden uzak olmak Perhizkarlik asiri istekleri sinirlamak Sabir ve kanaat Haya Comertlik Ilim Hosgoru Ozunu bilmek Ariflik Hakikat Kapisinin Makamlari Alcak gonullu olmak Kimsenin ayibini gormemek Yapabilecegin hicbir iyiligi esirgememek Allah in her yarattigini sevmek Tum insanlari bir gormek Birlige yonelmek ve yoneltmek Gercegi gizlememek Manayi bilmek Ilahi sirri ogrenmek Ilahi varliga ulasmak Vahdet i Vucud Kaynakca Doc Dr Riza Yildirim Aleviligin dogusu Cilt 1 cilt 2Dis baglantilar