Dışişleri bakanlığı, devletin dış politika ve ilişkilerinden, diplomasi faaliyetlerinden, ikili ve çok taraflı ilişkilerden sorumlu olan hükûmet departmanıdır. Ayrıca, yurtdışında bulunan ülke vatandaşlarına destek sağlamak da görevleri arasındadır. Bu kurum genellikle bir dışişleri bakanı veya dışişleri bakanı tarafından yönetilir (başlık değişebilir, aynı görevlere sahip olan devlet sekreteri gibi). Dışişleri bakanı genellikle hükûmetin başı olan (başbakan veya cumhurbaşkanı gibi) yetkili kişiye rapor verir.
Adlandırma farkları
Bazı ülkelerde, Hindistan gibi, dışişleri bakanına "dış ilişkiler bakanı" denir; Brezilya ve eski Sovyetler Birliği'nden türetilen devletler gibi diğerlerinde ise bu pozisyon "dış ilişkiler bakanı" olarak adlandırılır. Amerika Birleşik Devletleri'nde, dış ilişkileri yürüten kabine üyesi "dışişleri bakanı" olarak görev yapar. Diğer yaygın unvanlar arasında "dış ilişkiler bakanı" da yer alabilir. Latin Amerika'nın birçok ülkesinde, dışişleri bakanı günlük konuşmalarda "şansölye" olarak adlandırılır (İspanyolca konuşulan ülkelerde "canciller" ve Portekizce konuşulan Brezilya'da "chanceler" şeklinde).
Diplomatlar ve tarihçiler genellikle dışişleri bakanlığına yerel adresiyle atıfta bulunurlar. Örneğin, Viyana'daki Ballhausplatz, Avusturya-Macaristan Dışişleri Bakanlığı'nın bulunduğu yerdi; Paris'teki Quai d'Orsay, Fransa'nın Avrupa ve Dış İlişkiler Bakanlığı'nın adresiydi; Yeni Delhi'deki South Block, Hindistan'ın Dışişleri Bakanlığı'nın bulunduğu yerdi; Lizbon'daki Necessidades Sarayı, Portekiz Dışişleri Bakanlığı'nın merkeziydi; Berlin'deki Wilhelmstraße, Alman Dışişleri Ofisi'nin bulunduğu yerdi; Washington, D.C.'deki Foggy Bottom semti ise Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı'nın bulunduğu yerdi. Brezilya'nın Dış İlişkiler Bakanlığı, eski bir adı olan Rio de Janeiro'daki orijinal Itamaraty Sarayı (1899-1970) ve şu anki Brasília'daki Itamaraty Sarayı (1970'ten bu yana) nedeniyle "Itamaraty" olarak da anılır. Endonezyalılar da genellikle Dışişleri Bakanlığı'na "Pejambon" derler, çünkü bakanlığın ana merkezi Jakarta'nın Merkez Jakarata ilçesindeki Pejambon Caddesi üzerindedir. 1917'ye kadar süren Rus İmparatorluğu döneminde ise kullanılan terim St. Petersburg'daki Koro Köprüsü idi. Buna karşılık, İtalyan bakanlığı "Consulta" olarak adlandırılıyordu.
Yetkileri
Bir dışişleri bakanının yetkileri hükûmetten hükûmete farklılık gösterir. Klasik parlamenter sistemde, dışişleri bakanı, dış politikayı şekillendirme konusunda önemli bir etkiye sahip olabilir, ancak hükûmet güçlü bir başbakan tarafından domine edildiğinde, dışişleri bakanı politika belirleme konusunda daha sınırlı veya ikincil bir rol oynamakla sınırlı kalabilir. Benzer şekilde, dışişleri bakanına yatırılan siyasi yetkiler, güçlü bir yürütme organına sahip başkanlık sistemlerinde genellikle daha sınırlıdır. İkinci Dünya Savaşı'nın sonundan bu yana, savunma bakanıyla birlikte dışişleri bakanının da savunma ve diplomatik politikayı koordine etmek amacıyla iç kabine (genellikle ulusal güvenlik konseyi olarak bilinir) içinde yer alması yaygın hale gelmiştir. 19. ve 20. yüzyıllarda birçok başbakanın dışişleri bakanlığını üstlenmesi görüldü, ancak bu uygulama, çoğu gelişmiş ülkede artık yaygın değildir.
Bazı ülkelerde, dışişleri bakanı genellikle kabine pozisyonlarının en yüksek profiline sahip kişiler arasındadır. Örneğin, ABD'de dışişleri bakanı, başkanlık sırasında kabine üyeleri arasında ilk sırada yer alır. İngiltere'nin dışişleri bakanı, başbakan, maliye bakanı ve içişleri bakanıyla birlikte "Büyük Devletler Dörtlemesi"ne üyedir.
Sorumlulukları
Dışişleri bakanları, siyasi rollerinin yanı sıra geleneksel olarak birçok diplomatik görevden sorumludur. Bu görevler arasında yabancı dünya liderlerini ağırlamak ve diğer ülkelere devlet ziyaretlerinde bulunmak gibi faaliyetler bulunur. Dışişleri bakanı genellikle herhangi bir kabinedeki en çok seyahat eden üyedir.
- Birleşik Krallık'ta, dış politikadan (ayrıca Britanya Denizaşırı Toprakları'ndan) sorumlu bakan Dış, Topluluk ve Kalkınma İşleri Bakanı (Dışişleri Bakanı) olarak bilinir. 1968'e kadar, dış işleri bakanı sadece yabancı (Topluluk dışı) ülkelerle ilişkilerden sorumluyken, Topluluk ülkeleri ve sömürgelerle ilişkileri, Topluluk işleri bakanı tarafından yürütülürdü. Aynı nedenle, Birleşik Krallık dışındaki Topluluk ülkelerinde, Topluluk ülkeleri ve Topluluk dışı ülkelerle ilişkilerden sorumlu bakanlar genellikle eski adıyla dış ilişkiler bakanı olarak görev yapmaktaydı.
- Amerika Birleşik Devletleri'nde, dış politikayla ilgilenen ve kabinedeki en üst düzeydeki bakan olan dışişleri bakanıdır. Görevin adı, birkaç iç işle ilgilidir.
Her ne kadar alt milli düzeyde dışişleri bakanlığı görevi çok nadir olsa da bazen küçük çaplı bir dış ilişkiler pozisyonu bulunabilir. Avrupa Birliği, kuruluşundan bu yana bazı alanlarda dış ilişkilerle ilgilenmiştir (bkz. AB Ticaret Komiseri) ve baş diplomat olarak bir yüksek temsilciye sahiptir. Ancak, onun veya onun görevleri öncelikle AB dış politikasını uygulamak, formüle etmek değildir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Minister of Foreign Affairs". 21 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2023.
- ^ The Oxford Andrew F. Cooper, et al. eds. The Oxford Handbook of Modern Diplomacy (2015) excerpt 7 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . chapters 4 and 5.
- ^ David Stevenson, "The Diplomats" in Jay Winter, ed. The Cambridge History of the First World War: Volume II: The State (2014) vol 2 p 68.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Disisleri bakanligi devletin dis politika ve iliskilerinden diplomasi faaliyetlerinden ikili ve cok tarafli iliskilerden sorumlu olan hukumet departmanidir Ayrica yurtdisinda bulunan ulke vatandaslarina destek saglamak da gorevleri arasindadir Bu kurum genellikle bir disisleri bakani veya disisleri bakani tarafindan yonetilir baslik degisebilir ayni gorevlere sahip olan devlet sekreteri gibi Disisleri bakani genellikle hukumetin basi olan basbakan veya cumhurbaskani gibi yetkili kisiye rapor verir Ingiliz Disisleri Bakani James Callaghan ve Hollanda Disisleri Bakani Max van der Stoel 1975Adlandirma farklariBazi ulkelerde Hindistan gibi disisleri bakanina dis iliskiler bakani denir Brezilya ve eski Sovyetler Birligi nden turetilen devletler gibi digerlerinde ise bu pozisyon dis iliskiler bakani olarak adlandirilir Amerika Birlesik Devletleri nde dis iliskileri yuruten kabine uyesi disisleri bakani olarak gorev yapar Diger yaygin unvanlar arasinda dis iliskiler bakani da yer alabilir Latin Amerika nin bircok ulkesinde disisleri bakani gunluk konusmalarda sansolye olarak adlandirilir Ispanyolca konusulan ulkelerde canciller ve Portekizce konusulan Brezilya da chanceler seklinde Diplomatlar ve tarihciler genellikle disisleri bakanligina yerel adresiyle atifta bulunurlar Ornegin Viyana daki Ballhausplatz Avusturya Macaristan Disisleri Bakanligi nin bulundugu yerdi Paris teki Quai d Orsay Fransa nin Avrupa ve Dis Iliskiler Bakanligi nin adresiydi Yeni Delhi deki South Block Hindistan in Disisleri Bakanligi nin bulundugu yerdi Lizbon daki Necessidades Sarayi Portekiz Disisleri Bakanligi nin merkeziydi Berlin deki Wilhelmstrasse Alman Disisleri Ofisi nin bulundugu yerdi Washington D C deki Foggy Bottom semti ise Amerika Birlesik Devletleri Disisleri Bakanligi nin bulundugu yerdi Brezilya nin Dis Iliskiler Bakanligi eski bir adi olan Rio de Janeiro daki orijinal Itamaraty Sarayi 1899 1970 ve su anki Brasilia daki Itamaraty Sarayi 1970 ten bu yana nedeniyle Itamaraty olarak da anilir Endonezyalilar da genellikle Disisleri Bakanligi na Pejambon derler cunku bakanligin ana merkezi Jakarta nin Merkez Jakarata ilcesindeki Pejambon Caddesi uzerindedir 1917 ye kadar suren Rus Imparatorlugu doneminde ise kullanilan terim St Petersburg daki Koro Koprusu idi Buna karsilik Italyan bakanligi Consulta olarak adlandiriliyordu YetkileriBir disisleri bakaninin yetkileri hukumetten hukumete farklilik gosterir Klasik parlamenter sistemde disisleri bakani dis politikayi sekillendirme konusunda onemli bir etkiye sahip olabilir ancak hukumet guclu bir basbakan tarafindan domine edildiginde disisleri bakani politika belirleme konusunda daha sinirli veya ikincil bir rol oynamakla sinirli kalabilir Benzer sekilde disisleri bakanina yatirilan siyasi yetkiler guclu bir yurutme organina sahip baskanlik sistemlerinde genellikle daha sinirlidir Ikinci Dunya Savasi nin sonundan bu yana savunma bakaniyla birlikte disisleri bakaninin da savunma ve diplomatik politikayi koordine etmek amaciyla ic kabine genellikle ulusal guvenlik konseyi olarak bilinir icinde yer almasi yaygin hale gelmistir 19 ve 20 yuzyillarda bircok basbakanin disisleri bakanligini ustlenmesi goruldu ancak bu uygulama cogu gelismis ulkede artik yaygin degildir Bazi ulkelerde disisleri bakani genellikle kabine pozisyonlarinin en yuksek profiline sahip kisiler arasindadir Ornegin ABD de disisleri bakani baskanlik sirasinda kabine uyeleri arasinda ilk sirada yer alir Ingiltere nin disisleri bakani basbakan maliye bakani ve icisleri bakaniyla birlikte Buyuk Devletler Dortlemesi ne uyedir SorumluluklariDisisleri bakanlari siyasi rollerinin yani sira geleneksel olarak bircok diplomatik gorevden sorumludur Bu gorevler arasinda yabanci dunya liderlerini agirlamak ve diger ulkelere devlet ziyaretlerinde bulunmak gibi faaliyetler bulunur Disisleri bakani genellikle herhangi bir kabinedeki en cok seyahat eden uyedir Birlesik Krallik ta dis politikadan ayrica Britanya Denizasiri Topraklari ndan sorumlu bakan Dis Topluluk ve Kalkinma Isleri Bakani Disisleri Bakani olarak bilinir 1968 e kadar dis isleri bakani sadece yabanci Topluluk disi ulkelerle iliskilerden sorumluyken Topluluk ulkeleri ve somurgelerle iliskileri Topluluk isleri bakani tarafindan yurutulurdu Ayni nedenle Birlesik Krallik disindaki Topluluk ulkelerinde Topluluk ulkeleri ve Topluluk disi ulkelerle iliskilerden sorumlu bakanlar genellikle eski adiyla dis iliskiler bakani olarak gorev yapmaktaydi Amerika Birlesik Devletleri nde dis politikayla ilgilenen ve kabinedeki en ust duzeydeki bakan olan disisleri bakanidir Gorevin adi birkac ic isle ilgilidir Her ne kadar alt milli duzeyde disisleri bakanligi gorevi cok nadir olsa da bazen kucuk capli bir dis iliskiler pozisyonu bulunabilir Avrupa Birligi kurulusundan bu yana bazi alanlarda dis iliskilerle ilgilenmistir bkz AB Ticaret Komiseri ve bas diplomat olarak bir yuksek temsilciye sahiptir Ancak onun veya onun gorevleri oncelikle AB dis politikasini uygulamak formule etmek degildir Ayrica bakinizDiplomat Turkiye Cumhuriyeti Disisleri BakanligiKaynakca Minister of Foreign Affairs 21 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2023 The Oxford Andrew F Cooper et al eds The Oxford Handbook of Modern Diplomacy 2015 excerpt 7 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde chapters 4 and 5 David Stevenson The Diplomats in Jay Winter ed The Cambridge History of the First World War Volume II The State 2014 vol 2 p 68