Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ebu'l-Berekât Bağdâdi (d. 1076 - ö. 1166), 12. yüzyıl'da hekim ve islam felsefesi'nin en etkili filozoflarından biri olmasına rağmen, çok fazla tanınmamış bir düşünürdür. Orta Çağ'da ve sonrasında Batı düşüncesinde bilinen bir filozof olmamıştır.
Yaşamı
Ebu'l Bağdadi'nin asıl adı Hibetullah'tır, Yahudi bir ailenin çocuğu olarakBağdat'ta dünyaya gelmiştir. Daha sonra Müslüman olmuştur. Zamanında Abbasi halifesi ile iyi ilişkileri olduğu sanılmaktadır.
Felsefesi
Ebu'l Berekat, bazı kaynaklarda filozof olarak İbn-i Sina'dan ve hatta Aristoteles'tan bile üstün görülür. İslam felsefesinde, karşı eleştiriler yöneltmiş, İşraki okulunu görmezden gelmiş, özgün düşünceler üretmiş ve esas olarak gelişmesine etki etmiştir. Fahreddin er-Râzî ve Nasîrüddin Tûsî gibi kelam felsefecileri, kendi rasyonel düşünce sistemelerini Gazâli'nin kuşkuculuğuna karşı koruyabilmek için Ebu'l Berekat'ın fikirlerinden destek almışlardır. Bu sebepten kelamcılar arasında sayılmaktadır, ancak çalışmalarının özgünlüğü kelamcıların sınırlarını çok aştığı da kabul edilir.
Bilimler sınıflaması, mantık sistemi, bilgiye getirdiği açıklama biçimlerinde zamanını aşan ve özellikle daha sonra (özellikle Orta Çağ'dan sonra) ortaya çıkacak olan felsefi yönelimlere benzer argümanlara sahip olduğu görülür. Zihin bilimleri (mantık, matematik, astronomi), duyu bilimleri (doğa bilimleri) ve akıl bilimleri metafizik, ilahiyat) olarak düzenlediği bilim ve bilgi alanını, felsefi sisteminin dayanağı yapar Berekat ve bütün görüşlerini bu temel üzerinde yükseltir. Bu ayrımlar kısmen Aristoteles'in metafiziğinin yeniden eleştirel değerlendirilmesidir.
Metafizik sisteminde Bağdadi, akılcı bir filozof olmasına rağmen, olasılık kavramını işin içine sokmuştur, ancak bunu farklı bir şekilde anlamlandırır. Gazali'nin eleştirel kuşkuculuğunu sistemi için kabul edilemez bulur. Onun arayışı, akılda insanı duyu verilerinin olasılıksal belirsizliğinden kurtaracak ve zihinsel bir sezgi ile dile ulaştıracak yolu bulmaya yöneliktir. O bu yolun bir sezgi ile mümkün olduğunu öne sürmektedir ki, böylece hem meşşailikten hem de işrakilikten ayrı bir yol tutmuş olmaktadır.
Ebu'l Berekat, kategoriler alanını, düşünceye ait olanlar ve varlığa ait olanlar şeklinde iki alana ayırmaktadır; buna göre örneğin zaman ve mekân düşünceye ait kategorilerdir ve nitelik, etki gibi kategorilerse varlığa ait kategorilerdir. Filozof bu kategorileri sisteminde açıklıyor ve temellendiriyor. Özellikle zaman konusunda önemli felsefi açıklamalar getirir. Zamanın ve mekânın sonsuzluğunu öne sürer ve bununla birlikte yaradılışın başı ve sonu olmadığını savunur. Zamanın hareketle ilgisi olmadığını ve hareketin sayısı olmadığını ispatlamıştır.
Bunlara bağlı olarak insan bilgisini, doğrudan doğruya bildiğimiz şeyler (öze ait bilgiler) ve duyular yoluyla bildiğimiz bilgiler(araza ait bilgiler) şeklinde iki bölüme ayırmaktadır. Tanrı bilgisini, araza ait bir bilgi olarak temellendirir, ona göre Tanrı'nın özünü ve sıfatlarını asla bilemeyeceğiz.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- İslam Felsefesi, Hilmi Ziya Ülken, Cem Yayınları.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ebu l Berekat Bagdadi d 1076 o 1166 12 yuzyil da hekim ve islam felsefesi nin en etkili filozoflarindan biri olmasina ragmen cok fazla taninmamis bir dusunurdur Orta Cag da ve sonrasinda Bati dusuncesinde bilinen bir filozof olmamistir YasamiEbu l Bagdadi nin asil adi Hibetullah tir Yahudi bir ailenin cocugu olarakBagdat ta dunyaya gelmistir Daha sonra Musluman olmustur Zamaninda Abbasi halifesi ile iyi iliskileri oldugu sanilmaktadir FelsefesiEbu l Berekat bazi kaynaklarda filozof olarak Ibn i Sina dan ve hatta Aristoteles tan bile ustun gorulur Islam felsefesinde karsi elestiriler yoneltmis Israki okulunu gormezden gelmis ozgun dusunceler uretmis ve esas olarak gelismesine etki etmistir Fahreddin er Razi ve Nasiruddin Tusi gibi kelam felsefecileri kendi rasyonel dusunce sistemelerini Gazali nin kuskuculuguna karsi koruyabilmek icin Ebu l Berekat in fikirlerinden destek almislardir Bu sebepten kelamcilar arasinda sayilmaktadir ancak calismalarinin ozgunlugu kelamcilarin sinirlarini cok astigi da kabul edilir Bilimler siniflamasi mantik sistemi bilgiye getirdigi aciklama bicimlerinde zamanini asan ve ozellikle daha sonra ozellikle Orta Cag dan sonra ortaya cikacak olan felsefi yonelimlere benzer argumanlara sahip oldugu gorulur Zihin bilimleri mantik matematik astronomi duyu bilimleri doga bilimleri ve akil bilimleri metafizik ilahiyat olarak duzenledigi bilim ve bilgi alanini felsefi sisteminin dayanagi yapar Berekat ve butun goruslerini bu temel uzerinde yukseltir Bu ayrimlar kismen Aristoteles in metafiziginin yeniden elestirel degerlendirilmesidir Metafizik sisteminde Bagdadi akilci bir filozof olmasina ragmen olasilik kavramini isin icine sokmustur ancak bunu farkli bir sekilde anlamlandirir Gazali nin elestirel kuskuculugunu sistemi icin kabul edilemez bulur Onun arayisi akilda insani duyu verilerinin olasiliksal belirsizliginden kurtaracak ve zihinsel bir sezgi ile dile ulastiracak yolu bulmaya yoneliktir O bu yolun bir sezgi ile mumkun oldugunu one surmektedir ki boylece hem messailikten hem de israkilikten ayri bir yol tutmus olmaktadir Ebu l Berekat kategoriler alanini dusunceye ait olanlar ve varliga ait olanlar seklinde iki alana ayirmaktadir buna gore ornegin zaman ve mekan dusunceye ait kategorilerdir ve nitelik etki gibi kategorilerse varliga ait kategorilerdir Filozof bu kategorileri sisteminde acikliyor ve temellendiriyor Ozellikle zaman konusunda onemli felsefi aciklamalar getirir Zamanin ve mekanin sonsuzlugunu one surer ve bununla birlikte yaradilisin basi ve sonu olmadigini savunur Zamanin hareketle ilgisi olmadigini ve hareketin sayisi olmadigini ispatlamistir Bunlara bagli olarak insan bilgisini dogrudan dogruya bildigimiz seyler oze ait bilgiler ve duyular yoluyla bildigimiz bilgiler araza ait bilgiler seklinde iki bolume ayirmaktadir Tanri bilgisini araza ait bir bilgi olarak temellendirir ona gore Tanri nin ozunu ve sifatlarini asla bilemeyecegiz Kaynakca Arsivlenmis kopya 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2019 Islam Felsefesi Hilmi Ziya Ulken Cem Yayinlari