Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ege sorunu veya Ege ihtilafı, Ege Denizi bölgesindeki egemenlik ve ilgili haklar konusunda Yunanistan ile Türkiye arasında birbiriyle ilişkili bir dizi anlaşmazlık. Bu tür çatışmalar, 1970'lerden beri Yunan-Türk ilişkilerini güçlü bir şekilde etkiledi ve iki kez 1987 ve 1996'nın başlarında, askeri çatışmanın patlak vermesine neden olabilecek krizlere yol açtı. Ege'deki sorunlar birkaç kategoriye ayrılır:
- Karasularının sınırlandırılması
- Hava sahalarının sınırlandırılması
- Münhasır ekonomik bölgelerin (MEB) sınırlandırılması ve kıta sahanlığının kullanımı
- Askeri uçuş faaliyetlerinin kontrolü için uçuş bilgi bölgelerinin (FIR) rolü
- Bölgedeki bazı Yunan adalarına verilen askerden arındırılmış statü sorunu
- İki tarafın, özellikle Kardak olmak üzere bir dizi adacık üzerinde egemenlik iddiaları
Anlaşmazlığın diğer bir yönü, deniz hukukunun farklı yorumlarıdır: Türkiye, Yunanistan'ın her ikisini de imzaladığı Kıta Sahanlığı Sözleşmesi veya sonrasında yerini alan Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'ni (BMDHS) imzalamamıştır. Bu nedenle Türkiye, Yunan adaları çevresindeki kıta sahanlığı ve MEB alanını tanımamaktadır.
1998 ile 2010'ların başı arasında iki ülke, özellikle Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne katılımını kolaylaştırmak amacıyla bir dizi diplomatik önlemle gerilimleri aşmaya yaklaştı. Buna karşılık, çözüme giden uygun diplomatik yollarla ilgili farklılıklar sonuçlanmadı ve 2020 itibarıyla gerginlikler devam etmekte.
Hava ve deniz yetki alanları
Ege Denizi'ndeki sorunların çoğu, iki ülkenin hava ve deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasıyla ilgilidir. Ayrıca Ege Denizi'nin coğrafi yapısı, çok sayıda ada bulunmasından dolayı bu sorunların başlıca nedenidir. Her iki ülkenin Ege'ye paralel olarak neredeyse eşit uzunlukta anakara kıyı şeridi bulunmasına rağmen Yunanistan, bölgede bulunan adaların çoğunluğuna sahiptir. Özellikle Türkiye'nin güneybatı anakarasına çok yakın mesafelerde sıralanan bazı adalar (Midilli, Sakız, Sisam ve On iki ada) Türkiye'nin deniz yetki alanlarını birkaç deniz mili genişletmesini engellemektedir. Hava ve deniz yetki alanlarının genişliği, Türkiye'nin taraf olmadığı Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne göre, adaları da dahil olmak üzere söz konusu devletin en yakın toprakları dikkate alınarak hesaplandığından dolayı, bu sınırların genişletilmesi orantısal olarak Türkiye'den çok Yunanistan'ın işine yarayacaktır.
Karasuları
Karasuları, kıyı devletine hava sahasında tam kontrol, denizde ise yarı kontrol hakkı sağlar. Deniz Hukuku gereği askeri veya sivil farketmeksizin gemiler zararsız geçiş hakkı garantisi altındadır. Ülkelerin yetki alanlarının genişliği 20. yüzyıl boyunca istikrarlı bir şekilde artmıştır: yüzyılın başında 3 deniz mili olan maksimum genişlik (5,6 km) 6 deniz miline (11 km) ve şu anda 12 deniz miline (22 km) çıkartılmıştır. Mevcut değer, 1982 tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi madde 3 olarak antlaşmada yer almaktadır. Şu anda, hem Türkiye hem de Yunanistan karasularının Ege Denizi’ndeki genişliği 6 deniz milidir. Şu anda, sahip olduğu birçok ada sebebiyle Yunanistan’ın karasuları Ege Denizi’nin %40’ını kapsamaktadır. Karasularının 12 deniz miline çıkarılması halinde bu oran %70’e yükselerek açık deniz büyüklüğünde %51’den %19'a kadar bir düşüşe, Türkiye’nin karasularının ise Ege Denizi’nin %10’undan daha az kalmasına neden olmaktadır.
Yunanistan'ın karasularını Ege Denizi'nde orantısız bir şekilde 12 mile çıkarma ihtimali Türkiye tarafında endişe uyandırmış, bu nedenle Türkiye; ABD, Venezuela ve İsrail ile birlikte sözleşmeye üye olmayı reddeden 4 ülkeden biri olmuştur. Dolayısıyla bu sözleşmenin bu ülkeleri bağlamadığı iddia edilmektedir. Türkiye sözleşmeyi, res inter alios acta, yani yalnızca imzalayan taraflar için bağlayıcı olabilecek, ancak diğerleri için bağlayıcı olmayan bir anlaşma olarak görmektedir. Sözleşmeye taraf olan Yunanistan, şu ana kadar resmî bir girişimde bulunmamasına rağmen, gelecekte bu sözleşme maddesini uygulama ve sularını 12 mil'e çıkarma hakkını saklı tuttuğunu belirtmiştir. Uluslararası toplum, 12 mil kararının sadece anlaşma hukuku değil, aynı zamanda bir gelenek hukuku olduğunu da yaygın olarak kabul etmekte. Buna karşı Türkiye, Ege Denizi'nin özel coğrafi özellikleri kullanılarak, 12 mil kararınının çıkar eşitliğine uygun olmayan, kanunsuz ve hoşgörüsüz bir şekilde uygulanmaya çalışıldığını savunuyor.
BM Deniz Hukuku'nun yürürlüğe gireceği 1990'ların başında iki ülke arasında 12 mil ile ilgili gerilimler en yüksek seviyedeydi. 8 Haziran 1995'te Türk parlamentosu, Yunanistan'ın tek taraflı eyleminin bir casus belli, yani savaş sebebi oluşturacağını resmen ilan etti. Bu deklarasyon, Yunanistan tarafından "herhangi bir devletin toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına karşı tehdit veya güç kullanımını" yasaklayan Birleşmiş Milletler Tüzüğü'nün ihlali gerekçesi sunularak kınandı.
Kaynakça
- ^ . geography.name. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ "Aegean Sea | Mediterranean Sea". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ (PDF). denizmevzuat.uab.gov.tr. 21 Eylül 2020. 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Atina'nın 12 mil isteği Türkiye için ne anlama geliyor? - Görüş". euronews. 26 Ağustos 2020. 29 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ AA. "Son dakika haberi: Bakan Çavuşoğlu'ndan Yunanistan'a 12 mil tepkisi! 'Bu savaş nedeni'". Hürriyet. 31 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ "T.C. Dışişleri Bakanlığı'ndan". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 21 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2020.
- ^ "TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ". TBMM. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2020.
 | Siyaset ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ege sorunu veya Ege ihtilafi Ege Denizi bolgesindeki egemenlik ve ilgili haklar konusunda Yunanistan ile Turkiye arasinda birbiriyle iliskili bir dizi anlasmazlik Bu tur catismalar 1970 lerden beri Yunan Turk iliskilerini guclu bir sekilde etkiledi ve iki kez 1987 ve 1996 nin baslarinda askeri catismanin patlak vermesine neden olabilecek krizlere yol acti Ege deki sorunlar birkac kategoriye ayrilir Karasularinin sinirlandirilmasi Hava sahalarinin sinirlandirilmasi Munhasir ekonomik bolgelerin MEB sinirlandirilmasi ve kita sahanliginin kullanimi Askeri ucus faaliyetlerinin kontrolu icin ucus bilgi bolgelerinin FIR rolu Bolgedeki bazi Yunan adalarina verilen askerden arindirilmis statu sorunu Iki tarafin ozellikle Kardak olmak uzere bir dizi adacik uzerinde egemenlik iddialariEge denizi nin uydu goruntusuEge Denizi nin haritasi6 deniz mili nmi Yunanistan ve Turkiye tarafindan kabul edilen su anki deniz sinirlari ve yalnizca Turkiye tarafindan kabul edilen hava sahalari10 deniz mili nmi Yunanistan tarafindan kabul edilen hava sahalari12 deniz mili nmi BM Deniz Hukuku Sozlesmesi tarafindan izin verilen ust limit Anlasmazligin diger bir yonu deniz hukukunun farkli yorumlaridir Turkiye Yunanistan in her ikisini de imzaladigi Kita Sahanligi Sozlesmesi veya sonrasinda yerini alan Birlesmis Milletler Deniz Hukuku Sozlesmesi ni BMDHS imzalamamistir Bu nedenle Turkiye Yunan adalari cevresindeki kita sahanligi ve MEB alanini tanimamaktadir 1998 ile 2010 larin basi arasinda iki ulke ozellikle Turkiye nin Avrupa Birligi ne katilimini kolaylastirmak amaciyla bir dizi diplomatik onlemle gerilimleri asmaya yaklasti Buna karsilik cozume giden uygun diplomatik yollarla ilgili farkliliklar sonuclanmadi ve 2020 itibariyla gerginlikler devam etmekte Hava ve deniz yetki alanlariEge Denizi ndeki sorunlarin cogu iki ulkenin hava ve deniz yetki alanlarinin sinirlandirilmasiyla ilgilidir Ayrica Ege Denizi nin cografi yapisi cok sayida ada bulunmasindan dolayi bu sorunlarin baslica nedenidir Her iki ulkenin Ege ye paralel olarak neredeyse esit uzunlukta anakara kiyi seridi bulunmasina ragmen Yunanistan bolgede bulunan adalarin cogunluguna sahiptir Ozellikle Turkiye nin guneybati anakarasina cok yakin mesafelerde siralanan bazi adalar Midilli Sakiz Sisam ve On iki ada Turkiye nin deniz yetki alanlarini birkac deniz mili genisletmesini engellemektedir Hava ve deniz yetki alanlarinin genisligi Turkiye nin taraf olmadigi Birlesmis Milletler Deniz Hukuku Sozlesmesi ne gore adalari da dahil olmak uzere soz konusu devletin en yakin topraklari dikkate alinarak hesaplandigindan dolayi bu sinirlarin genisletilmesi orantisal olarak Turkiye den cok Yunanistan in isine yarayacaktir Karasulari Karasulari kiyi devletine hava sahasinda tam kontrol denizde ise yari kontrol hakki saglar Deniz Hukuku geregi askeri veya sivil farketmeksizin gemiler zararsiz gecis hakki garantisi altindadir Ulkelerin yetki alanlarinin genisligi 20 yuzyil boyunca istikrarli bir sekilde artmistir yuzyilin basinda 3 deniz mili olan maksimum genislik 5 6 km 6 deniz miline 11 km ve su anda 12 deniz miline 22 km cikartilmistir Mevcut deger 1982 tarihli Birlesmis Milletler Deniz Hukuku Sozlesmesi madde 3 olarak antlasmada yer almaktadir Su anda hem Turkiye hem de Yunanistan karasularinin Ege Denizi ndeki genisligi 6 deniz milidir Su anda sahip oldugu bircok ada sebebiyle Yunanistan in karasulari Ege Denizi nin 40 ini kapsamaktadir Karasularinin 12 deniz miline cikarilmasi halinde bu oran 70 e yukselerek acik deniz buyuklugunde 51 den 19 a kadar bir dususe Turkiye nin karasularinin ise Ege Denizi nin 10 undan daha az kalmasina neden olmaktadir Yunanistan in karasularini Ege Denizi nde orantisiz bir sekilde 12 mile cikarma ihtimali Turkiye tarafinda endise uyandirmis bu nedenle Turkiye ABD Venezuela ve Israil ile birlikte sozlesmeye uye olmayi reddeden 4 ulkeden biri olmustur Dolayisiyla bu sozlesmenin bu ulkeleri baglamadigi iddia edilmektedir Turkiye sozlesmeyi res inter alios acta yani yalnizca imzalayan taraflar icin baglayici olabilecek ancak digerleri icin baglayici olmayan bir anlasma olarak gormektedir Sozlesmeye taraf olan Yunanistan su ana kadar resmi bir girisimde bulunmamasina ragmen gelecekte bu sozlesme maddesini uygulama ve sularini 12 mil e cikarma hakkini sakli tuttugunu belirtmistir Uluslararasi toplum 12 mil kararinin sadece anlasma hukuku degil ayni zamanda bir gelenek hukuku oldugunu da yaygin olarak kabul etmekte Buna karsi Turkiye Ege Denizi nin ozel cografi ozellikleri kullanilarak 12 mil kararininin cikar esitligine uygun olmayan kanunsuz ve hosgorusuz bir sekilde uygulanmaya calisildigini savunuyor BM Deniz Hukuku nun yururluge girecegi 1990 larin basinda iki ulke arasinda 12 mil ile ilgili gerilimler en yuksek seviyedeydi 8 Haziran 1995 te Turk parlamentosu Yunanistan in tek tarafli eyleminin bir casus belli yani savas sebebi olusturacagini resmen ilan etti Bu deklarasyon Yunanistan tarafindan herhangi bir devletin toprak butunlugune veya siyasi bagimsizligina karsi tehdit veya guc kullanimini yasaklayan Birlesmis Milletler Tuzugu nun ihlali gerekcesi sunularak kinandi Kaynakca geography name 6 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Eylul 2020 Aegean Sea Mediterranean Sea Encyclopedia Britannica Ingilizce 19 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Eylul 2020 PDF denizmevzuat uab gov tr 21 Eylul 2020 16 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Atina nin 12 mil istegi Turkiye icin ne anlama geliyor Gorus euronews 26 Agustos 2020 29 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Eylul 2020 AA Son dakika haberi Bakan Cavusoglu ndan Yunanistan a 12 mil tepkisi Bu savas nedeni Hurriyet 31 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Eylul 2020 T C Disisleri Bakanligi ndan T C Disisleri Bakanligi 21 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2020 TURKIYE BUYUK MILLET MECLISI TBMM 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2020 Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz