Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Varoluşçuluk veya egzistansiyalizm, 19. yüzyıl sonları ile 20. yüzyılda kendi içlerindeki derin öğretisel farklılıklarına karşınfelsefi düşüncenin salt düşünen özne ile değil eyleyen, duyumsayan, yaşayan bir birey olarak insan öznesi ile başladığı inancını paylaşan belli başlı Avrupalı filozofların çalışmalarına karşılık gelen terim. Varoluşçu düşüncede her ne kadar 'özgürlük' yaygın olarak tepe nokta kabul edilse de akımın ilksel erdemi, otantisitedir. Varoluşçuluğa göre bireyin başlangıç noktası "varoluşsal tutum" olarak adlandırılan tutumla, yani görünürde anlamsız veya absürt bir dünya karşısında bir kopma ve keşmekeşlik duygusu ile nitelenir. Pek çok Varoluşçu, geleneksel ya da akademik felsefeyi biçim ve biçemsel yönden gerçek insan deneyiminden fazlasıyla soyut ve uzak olarak görmüştür.Ruhbilimsel ve kültürel devinimlerin bireysel deneyimlerle birlikte var olabileceğini savunan bu felsefi akımda, erdemlilik ve bilimsel düşünce birlikteliğinin insan var oluşunu anlamlandırmak için yeterli olamayacağını, bundan dolayı mevcut birlikteliğin gerçek değer yargıları içinde yönetilen ileri düzey bir kategori olduğu düşünülmüştür. İnsanın varoluşunu anlamlandırma, kesin olarak bahsedilen bu otantik gerçeklikle mümkündür.
Varoluşçuluk, 19. yüzyılın ortalarında, baskın sistematik felsefeye karşı bir tepki olarak doğmuştur. Søren Kierkegaard, kendisi terimi hiç kullanmamış olsa da genel olarak ilk varoluşçu filozof olarak kabul edilir. Kierkegaard hayata bir anlam yükleme sorumluluğunun da bir hayatı tutkuyla, ciddiyetle ve "otantik" yaşama sorumluluğunun da toplumun ya da dinlerin değil, sadece ama sadece bireyin omuzlarında olduğunu düşünür.Hegelcilik ve Kantçılığa karşı olarak, Kierkegaard bireysel bir bakış açısına sahiptir. Onun oluşturduğu sorumluluk temelindeki görüş; yaşamın anlamına, tutku ve samimiyet ikilisinin gerçekçi çözümlemelerine dayanmaktadır. Varoluşçuluk II. Dünya Savaşı'nı izleyen günlerden sonra tanınmaya başlanmıştır. Varoluşçuluk felsefenin yanı sıra, din bilim, sanat, tiyatro, resim, yazın ve ruh bilim dallarını da etkilemiştir.
Bilim insanları genellikle varoluşçuluk düşünürlerinin kendi aralarındaki bakış açılarında yaşanan farklılığı, diğer filozofların yaşadığından daha fazla bulmaktadır. Varoluşçu felsefecilerin en çok eleştirildikleri konulardan biri kullandıkları terimler olmuştur. Bu terimlerin karışıklık doğurduğu ve tutarlılık sağlanamadığı iddia edilmiştir.
Tanımsal sorunlar
Varoluşçu felsefeye ait terimlerin tanımlanmasında genelleşmiş tanımlar bulunmamaktadır. Yarattığı terimlerin kabul gördüğü ilk önemli varoluşçu ise Jean-Paul Sartre'dır. Bu nedenle bu akım, ancak bir terim olarak varoluşçuluğun ortaya çıkmasıyla birlikte filozoflarca kabul görmeye başlamıştır. Düşünür , bu nedenlerden dolayı varoluşçuluğun tanımlanmasının nispeten zor olduğunu söylemiştir. O sistematik felsefeyi tamamen reddetmek yerine, gerçek bir sistematiği olan genel yaklaşım çerçevesinde akımın en güzel tanımının yapılabileceğini söylemiştir.
Kavramlar
"Varoluş özden önce gelir" ilkesi
"Varoluş özden önce gelir." önermesi varoluşçuluğun merkezini oluşturur. Bu, bireysel anlayışın en anlamlı bütünü olarak görülmüştür. Önermeye göre önce insan var olur, sonrasında kendi özünü ve amacını özgürce belirler. Kişinin varoluşu dışında gelişen bireysel yapı "o" ile ifade edilmektedir. Bu durumda diğerlik ifade eden bu yapı; bağımsız edimler ve sorumluluk bilincini kapsayarak varoluş olarak tanımlanmaktadır. Yaftalar, roller, kalıplaşmış davranışlar, tanımlar veya diğer önyargılar kişi bazında toplumsal bir maske görevi görmektedir. İşte bu yapının içindeki dışa vurulamayan temel, "öz"ü oluşturmaktadır. Bireyin yaşantısının ne olduğu ve nasıl adlandırılması gerektiği "gerçek öz"ü oluşturmaktadır. Bunun yerine keyfiyet addedilen öz, "onun" tabiriyle diğer tanımlamalarda kullanılmıştır. Böylece insan varlığı, kendi değerlerine ve yaşamının anlamına karar veren ve bunları yaparken ortaya irade koyan bir üçüncü kişi olarak algılanmıştır. Bu kavramın ortaya atılması her ne kadar Sartre'ye dayandırılsa da, bu tür görüşler Kierkegaard ve Heidegger gibi düşünürlerde de bulunabilir.
İnsan ve insan dışı evren sık sık mevcut şartlar ekseninde açıklanmıştır. Bu algı ekseninde açıklanmaya çalışılan bir olgudur. Öyle ki bir kuş veya herhangi bir varlığın var olan algı ile değerlendirilmesi gerektiği ortak bir görüştür. Yine de birçok varoluşçu düşünüre göre, bu pek de gerçekçi olmayan bir var oluşu teşkil edecektir. Bunun yerine, insanın tanımlanmasındaki ölçütün bireysel devinim (1) ve bireyin kendi hareketleri için edindiği sorumluluk (2) olduğu, bazı düşünürler tarafından dile getirilmektedir. Örneğin, insanlara karşı acımasızca davranışlarda bulunan kişiler, bu davranışları ile bir zalim olarak tanımlanır. Ayrıca, acımasızca davranışlarda bulunan bu tür insanlar kendilerini yeni bir kimlikten sorumlu tutar (acımasız bir insan). Bu da insan doğasının aksine suça tahammül etmek biçiminde ortaya çıkar.
Sartre "" adlı konferansında der ki: "Tüm var oluşun başlangıcı insandır, insan kendi ile yüzleştiğinde, dünyadaki varlık hissi insanın içini kaplar ve daha sonra birey bu algının içerisinde kendini tanımlar. Tabii ki, bu iyimser düşünüşü kastettiğimizde: Birey, zalim bir insan olmak yerine birçok farklı yol içinde hareket etmeyi seçebilir. Burada açık olan şudur ki, insanların iyi veya kötü olmayı seçebilmeleri için, aslında onların elinde zoraki bir esas olabilecek hiçbir şey yoktur".
Gerçeğin yitimi
Absürt içeriklerdeki kavramlar, bizim onlara vermiş olduğumuz anlamların ötesinde, dünyada mevcut olabilecek bir anlama sahip değildir. Bu anlamsızlık da dünya üzerindeki "ahlaksızlık" veya "adaletsizliği" kapsamaktadır. Bu "Kötü şeyler iyi insanların başına gelmez." biçimindeki "karmik" düşünce ile çelişmektedir. Çünkü dünyada ve imgesel algılarda; belirli paradigmaları oluşmuş bir iyilik veya kötülük algısı yoktur. Bunun için diyebiliriz ki, iyi bir insandan bahsedilemez. Burada "diğerlerine göre" daha iyi bir insandan bahsedilebilir.
Dünyadaki anlam yitimi nedeni ile, herhangi bir zamanda, her şey herkes için geçerli olabilir. Bu kaybolan gerçeğin içinde birey; hiç hesapta olmayan trajik bir olay ile karşı karşıya kalabilir. Absürt kavramı tarih boyunca edebiyatta önemli bir yerde olmuştur. Søren Kierkegaard, Franz Kafka, Fyodor Dostoyevski, Jean-Paul Sartre ve Albert Camus'a kadar birçok kişi, dünyadaki belirsizleşen gerçeği tanımlayan edebî çalışmalarda bulunmuştur.
Anlamsızlığın insan yaşamındaki yıkıcı etkileri, "anlamsızlık" sorunu ile paralel olacaktır. Nitekim Albert Camus, yaşamın temel sorununu intihar olarak göstererek Sisifos Söyleni adlı yapıtında: "Felsefenin gerçekten ciddi olan yegâne sorunu intihardır." demiştir. Bu düşünceye karşı olarak, insan yaşamında rastlanılan yıkıcı sonuçların birçok biçimiyle yüzleşmesi intihar ile ilişkilendirilir. Varoluşçu düşünürlerin birçoğu "anlamlılık" kavramının yıkıldığı ve bu durumda her şeyin tehlikeli bir korku hâline geldiğini savunmuştur. Böylece varoluşçu düşüncenin temellerinde var olan anlamsızlık yani absürt yapı ortaya çıkmıştır. Her şeyin anlamlılığının çözülmesi olasılığı varoluşçuluğa tabiatı itibarıyla karşıt olan dinginciliğe/kabulleniciliğe bir tehdittir. İntiharın mümkünlüğünün bütün insanları varoluşçu yaptığı da söylenir.
Olgusal gerçeklik
Olgusal gerçeklik Sartre'nin "Varlık ve Hiçlik" olarak tanımladığı bir kavramdır. Ancak bu kavramın içine insanın kendi özvarlığı dâhil değildir. Geçmişin birçok zamansal boyutu dikkate alındığında bu kavram daha kolay anlamlandırılır.
Varoluşçu etik
Varoluşçu etik için söylenebilecek en önemli özellik onun bir özgürlük etiği olduğudur. Günümüz insanın içinde bulunduğu şartları tanımladıktan sonra insanların aslında bu ortamda sahip oldukları en önemli duygu olan özgürlük duygusunun üzerine eğilen, uygulamaya yönelik bir etik anlayışıdır. Bunun birincil nedeni, varoluşçu filozofların özgürlük kavramını sadece bir felsefe içindeki kavramsal bir problem olarak görmeyip uygulamaya yönelik bir problem olarak görmesidir.
Felsefesinin temellerini doğrudan yaşanan deneyimlerin oluşturduğu Simone de Beauvoir için etik, pratik anlamda özgürlüğü gerçekleştirmektir. Çünkü özgürlük, tüm insani değerlerin temelidir. Özgürlük Tanrı’nın verdiği bir şey değildir. İnsanın her gün kendisi için yeniden savaşmak zorunda olduğu bir olanaktır. İnsan var olduğuna göre, onun kendisini sürekli olarak yeniden yapması gerekir. Onun eylemleri daima bir amaca doğru hareket eder. Bu amaç özgürlüktür. Etik, insanların karşılaştıkları sorunlara çözüm bulmak amacıyla vardır. Beauvoir etiğin bu amacını, bireyi her türlü otoriteden kurtarmakla, onu özgür kılmakla gerçekleştireceğine inanır.
Notlar
- ^ Crowell, Steven (October 2010). "Existentialism".Stanford Encyclopedia of Philosophy.
- ^ John Macquarrie, Existentialism, New York (1972), pp. 18–21.
- ^ Oxford Companion to Philosophy, ed. Ted Honderich, New York (1995), p. 259.
- ^ John Macquarrie, Existentialism, New York (1972), pp. 14–15.
- ^ Flynn, Thomas (2006). Existentialism - A Very Short Introduction. New York: Oxford University Press Inc. p. xi.ISBN .
- ^ Robert C. Solomon, Existentialism (McGraw-Hill, 1974, pp. 1–2).
- ^ Ernst Breisach, Introduction to Modern Existentialism, New York (1962), p. 5.
- ^ Walter Kaufmann, Existentialism: From Dostoyevesky to Sartre, New York (1956) p. 12.
- ^ Mullarkey, John, and Beth Lord (düz.). The Continuum Companion to Continental Philosophy. Londra, 2009, s. 309
- ^ Stewart, Jon. Kierkegaard ve Varoluşçuluk. Farnham, İngiltere, 2010, s. ix
- ^ a b c (Gerçeklik - Var oluş bağlamında, bireysel gerçekliğin oluşması: ruh veya mizaç.)
- ^ Merriam Webster entry for "authentic". 1 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ However he did title his 1846 book Concluding Unscientific Postscript to Philosophical Fragments, (Subtitle) A Mimical-Pathetic-Dialectical Compilation an Existential Contribution, and mentioned the term on pages 121-122, 191, 350-351, 387ff of that book. and he did, in fact, use it like this:
- ^ Marino, Gordon. Varoluşçuluğun Yazınsal Temelleri (Modern Kütüphane, 2004, s. ix, 3).
- ^ a b McDonald, William. "Søren Kierkegaard". Edward N. Zalta (Ed.). (2009 Yaz Dönemi Baskısı). 18 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ Watts, Michael. Kierkegaard (Oneworld, 2003, pp.4-6).
- ^ Lowrie, Walter. Kierkegaard's attack upon "Christendom"(Princeton, 1969, pp. 37-40).
- ^ Watts, Michael. Kierkegaard (Oneworld, 2003, sn.4-6).
- ^ Lowrie, Walter. Kierkegaard'ın Hristiyanlık Üzerine Eleştirileri (Princeton, 1969, sn. 37-40).
- ^ Guignon and Pereboom, Derk, Charles B. (2001). Existentialism: basic writings. Hackett Publishing. ss. xiii. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ a b Crowell, Steven (Ekim 2010). Existentialism. 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2012.
- ^ John Macquarrie, Varoluşçuluk, New York (1972), sn. 14–21.
- ^ Oxford Companion to Philosophy, ed. Ted Honderich, New York (1995), s. 259.
- ^ Carnap, Rudolf, Uberwindung der Metaphysik durch logische Analyse der Sprache [Overcoming Metaphysics by the Logical Analysis of Speech], Erkenntnis (1932), sn.219–241. Carnap's critique of Heidegger's "What is Metaphysics".
- ^ Marcuse, Herbert. "Sartre's Existentialism". Studies in Critical Philosophy baskısı. Londra: NLB, 1972. s. 161
- ^ Martin Heidegger, "Letter on Humanism", Basic Writings: Nine Key Essays, plus the Introduction to Being and Time , çevirmen: David Farrell Krell (Londra, Routledge; 1978), 208. GoogleBooks 12 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (Fransızca) (Dictionary) "L'existencialisme" - see "l'identité de la personne"
- ^ Baird, Forrest E. (2008). From Plato to Derrida. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall. ISBN .
- ^ Jean-Paul Sartre. "Existentialism is a Humanism, Jean-Paul Sartre 1946". Marxists Internet Archive. 14 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2010.
- ^ E Keen (1973). . Psychoanalytic Review. 18 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ Filiz Bayoğlu. "Simone De Beauvoir Yaşama Sanatı Olarak Etik, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı" (PDF). 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
Kaynakça
Konuyla ilgili yayınlar
- Appignanesi, Richard (2001). Introducing Existentialism. Cambridge, UK: Icon. ISBN .
- Appignanesi, Richard (2006). Introducing Existentialism (3. bas.). Thriplow, Cambridge: Icon Books (UK), Totem Books (USA). ISBN .
- Cooper, David E. (1999). Existentialism: A Reconstruction (2. bas.). Oxford, UK: Blackwell. ISBN .
- Deurzen, Emmy van (2010). Everyday Mysteries: a Handbook of Existential Psychotherapy (2. bas.). Londra: Routledge. ISBN .
- Kierkegaard, Søren (1855). Attack Upon Christendom.
- Kierkegaard, Søren (1843). The Concept of Anxiety.
- Kierkegaard, Søren (1846). Concluding Unscientific Postscript.
- Kierkegaard, Søren (1843). Either/Or.
- Kierkegaard, Søren (1843). Fear and Trembling.
- Kierkegaard, Søren (1849). The Sickness Unto Death.
- Kierkegaard, Søren (1847). Works of Love.
- Luper, Steven (ed.) (2000). Existing: An Introduction to Existential Thought. Mountain View, California: Mayfield. ISBN .
- Marino, Gordon (ed.) (2004). Basic Writings of Existentialism. New York: Modern Library. ISBN .
- Merleau-Ponty, M. (1962). Phenomenology of Perception. New York: Routledge and Kegan Paul.
- Rose, Eugene (Fr. Seraphim) (1994). Nihilism: The Root of the Revolution of the Modern Age. Saint Herman Press (1 September 1994). ISBN . 2 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- Sartre, Jean-Paul (1943). Being and Nothingness.
- Sartre, Jean-Paul (1945). Existentialism and Humanism.
- Stewart, Jon (ed.) (2011). Kierkegaard and Existentialism. Farnham, England: Ashgate. ISBN .
- (2005). Existentialism (2. bas.). New York: Oxford University Press. ISBN .
- Wartenberg, Thomas E. (2008). Existentialism: A Beginner's Guide.
Dış bağlantılar
- Giriş
- Existentialism – , BBC. (şimdi dinle)
- Friesian interpretation of Existentialism29 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Existentialism is a Humanism", a lecture given by Jean-Paul Sartre14 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Marxists Internet Archive
- The Existential Primer21 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Buddhists, Existentialists and Situationists: Waking up in Waking Life25 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Dergiler ve makaleler
- : The International Journal of Existential Literature
- Existential Analysis27 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . published by The Society for Existential Analysis
- Existential psychotherapy
- International Society for Existential Therapy14 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- History of existential psychology's development in former Soviet nations
- Videolar
- Existential Theory of Quality Teaching and Learning22 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Varolusculuk veya egzistansiyalizm 19 yuzyil sonlari ile 20 yuzyilda kendi iclerindeki derin ogretisel farkliliklarina karsinfelsefi dusuncenin salt dusunen ozne ile degil eyleyen duyumsayan yasayan bir birey olarak insan oznesi ile basladigi inancini paylasan belli basli Avrupali filozoflarin calismalarina karsilik gelen terim Varoluscu dusuncede her ne kadar ozgurluk yaygin olarak tepe nokta kabul edilse de akimin ilksel erdemi otantisitedir Varolusculuga gore bireyin baslangic noktasi varolussal tutum olarak adlandirilan tutumla yani gorunurde anlamsiz veya absurt bir dunya karsisinda bir kopma ve kesmekeslik duygusu ile nitelenir Pek cok Varoluscu geleneksel ya da akademik felsefeyi bicim ve bicemsel yonden gercek insan deneyiminden fazlasiyla soyut ve uzak olarak gormustur Ruhbilimsel ve kulturel devinimlerin bireysel deneyimlerle birlikte var olabilecegini savunan bu felsefi akimda erdemlilik ve bilimsel dusunce birlikteliginin insan var olusunu anlamlandirmak icin yeterli olamayacagini bundan dolayi mevcut birlikteligin gercek deger yargilari icinde yonetilen ileri duzey bir kategori oldugu dusunulmustur Insanin varolusunu anlamlandirma kesin olarak bahsedilen bu otantik gerceklikle mumkundur Soldan saga ve yukaridan asagiya olacak bicimde Kierkegaard Dostoyevski Nietzsche Sartre Varolusculuk 19 yuzyilin ortalarinda baskin sistematik felsefeye karsi bir tepki olarak dogmustur Soren Kierkegaard kendisi terimi hic kullanmamis olsa da genel olarak ilk varoluscu filozof olarak kabul edilir Kierkegaard hayata bir anlam yukleme sorumlulugunun da bir hayati tutkuyla ciddiyetle ve otantik yasama sorumlulugunun da toplumun ya da dinlerin degil sadece ama sadece bireyin omuzlarinda oldugunu dusunur Hegelcilik ve Kantciliga karsi olarak Kierkegaard bireysel bir bakis acisina sahiptir Onun olusturdugu sorumluluk temelindeki gorus yasamin anlamina tutku ve samimiyet ikilisinin gercekci cozumlemelerine dayanmaktadir Varolusculuk II Dunya Savasi ni izleyen gunlerden sonra taninmaya baslanmistir Varolusculuk felsefenin yani sira din bilim sanat tiyatro resim yazin ve ruh bilim dallarini da etkilemistir Bilim insanlari genellikle varolusculuk dusunurlerinin kendi aralarindaki bakis acilarinda yasanan farkliligi diger filozoflarin yasadigindan daha fazla bulmaktadir Varoluscu felsefecilerin en cok elestirildikleri konulardan biri kullandiklari terimler olmustur Bu terimlerin karisiklik dogurdugu ve tutarlilik saglanamadigi iddia edilmistir Tanimsal sorunlarVaroluscu felsefeye ait terimlerin tanimlanmasinda genellesmis tanimlar bulunmamaktadir Yarattigi terimlerin kabul gordugu ilk onemli varoluscu ise Jean Paul Sartre dir Bu nedenle bu akim ancak bir terim olarak varolusculugun ortaya cikmasiyla birlikte filozoflarca kabul gormeye baslamistir Dusunur bu nedenlerden dolayi varolusculugun tanimlanmasinin nispeten zor oldugunu soylemistir O sistematik felsefeyi tamamen reddetmek yerine gercek bir sistematigi olan genel yaklasim cercevesinde akimin en guzel taniminin yapilabilecegini soylemistir Kavramlar Varolus ozden once gelir ilkesi Varolus ozden once gelir onermesi varolusculugun merkezini olusturur Bu bireysel anlayisin en anlamli butunu olarak gorulmustur Onermeye gore once insan var olur sonrasinda kendi ozunu ve amacini ozgurce belirler Kisinin varolusu disinda gelisen bireysel yapi o ile ifade edilmektedir Bu durumda digerlik ifade eden bu yapi bagimsiz edimler ve sorumluluk bilincini kapsayarak varolus olarak tanimlanmaktadir Yaftalar roller kaliplasmis davranislar tanimlar veya diger onyargilar kisi bazinda toplumsal bir maske gorevi gormektedir Iste bu yapinin icindeki disa vurulamayan temel oz u olusturmaktadir Bireyin yasantisinin ne oldugu ve nasil adlandirilmasi gerektigi gercek oz u olusturmaktadir Bunun yerine keyfiyet addedilen oz onun tabiriyle diger tanimlamalarda kullanilmistir Boylece insan varligi kendi degerlerine ve yasaminin anlamina karar veren ve bunlari yaparken ortaya irade koyan bir ucuncu kisi olarak algilanmistir Bu kavramin ortaya atilmasi her ne kadar Sartre ye dayandirilsa da bu tur gorusler Kierkegaard ve Heidegger gibi dusunurlerde de bulunabilir Insan ve insan disi evren sik sik mevcut sartlar ekseninde aciklanmistir Bu algi ekseninde aciklanmaya calisilan bir olgudur Oyle ki bir kus veya herhangi bir varligin var olan algi ile degerlendirilmesi gerektigi ortak bir gorustur Yine de bircok varoluscu dusunure gore bu pek de gercekci olmayan bir var olusu teskil edecektir Bunun yerine insanin tanimlanmasindaki olcutun bireysel devinim 1 ve bireyin kendi hareketleri icin edindigi sorumluluk 2 oldugu bazi dusunurler tarafindan dile getirilmektedir Ornegin insanlara karsi acimasizca davranislarda bulunan kisiler bu davranislari ile bir zalim olarak tanimlanir Ayrica acimasizca davranislarda bulunan bu tur insanlar kendilerini yeni bir kimlikten sorumlu tutar acimasiz bir insan Bu da insan dogasinin aksine suca tahammul etmek biciminde ortaya cikar Sartre adli konferansinda der ki Tum var olusun baslangici insandir insan kendi ile yuzlestiginde dunyadaki varlik hissi insanin icini kaplar ve daha sonra birey bu alginin icerisinde kendini tanimlar Tabii ki bu iyimser dusunusu kastettigimizde Birey zalim bir insan olmak yerine bircok farkli yol icinde hareket etmeyi secebilir Burada acik olan sudur ki insanlarin iyi veya kotu olmayi secebilmeleri icin aslinda onlarin elinde zoraki bir esas olabilecek hicbir sey yoktur Gercegin yitimi Absurt iceriklerdeki kavramlar bizim onlara vermis oldugumuz anlamlarin otesinde dunyada mevcut olabilecek bir anlama sahip degildir Bu anlamsizlik da dunya uzerindeki ahlaksizlik veya adaletsizligi kapsamaktadir Bu Kotu seyler iyi insanlarin basina gelmez bicimindeki karmik dusunce ile celismektedir Cunku dunyada ve imgesel algilarda belirli paradigmalari olusmus bir iyilik veya kotuluk algisi yoktur Bunun icin diyebiliriz ki iyi bir insandan bahsedilemez Burada digerlerine gore daha iyi bir insandan bahsedilebilir Dunyadaki anlam yitimi nedeni ile herhangi bir zamanda her sey herkes icin gecerli olabilir Bu kaybolan gercegin icinde birey hic hesapta olmayan trajik bir olay ile karsi karsiya kalabilir Absurt kavrami tarih boyunca edebiyatta onemli bir yerde olmustur Soren Kierkegaard Franz Kafka Fyodor Dostoyevski Jean Paul Sartre ve Albert Camus a kadar bircok kisi dunyadaki belirsizlesen gercegi tanimlayan edebi calismalarda bulunmustur Anlamsizligin insan yasamindaki yikici etkileri anlamsizlik sorunu ile paralel olacaktir Nitekim Albert Camus yasamin temel sorununu intihar olarak gostererek Sisifos Soyleni adli yapitinda Felsefenin gercekten ciddi olan yegane sorunu intihardir demistir Bu dusunceye karsi olarak insan yasaminda rastlanilan yikici sonuclarin bircok bicimiyle yuzlesmesi intihar ile iliskilendirilir Varoluscu dusunurlerin bircogu anlamlilik kavraminin yikildigi ve bu durumda her seyin tehlikeli bir korku haline geldigini savunmustur Boylece varoluscu dusuncenin temellerinde var olan anlamsizlik yani absurt yapi ortaya cikmistir Her seyin anlamliliginin cozulmesi olasiligi varolusculuga tabiati itibariyla karsit olan dingincilige kabullenicilige bir tehdittir Intiharin mumkunlugunun butun insanlari varoluscu yaptigi da soylenir Olgusal gerceklik Olgusal gerceklik Sartre nin Varlik ve Hiclik olarak tanimladigi bir kavramdir Ancak bu kavramin icine insanin kendi ozvarligi dahil degildir Gecmisin bircok zamansal boyutu dikkate alindiginda bu kavram daha kolay anlamlandirilir Varoluscu etikVaroluscu etik icin soylenebilecek en onemli ozellik onun bir ozgurluk etigi oldugudur Gunumuz insanin icinde bulundugu sartlari tanimladiktan sonra insanlarin aslinda bu ortamda sahip olduklari en onemli duygu olan ozgurluk duygusunun uzerine egilen uygulamaya yonelik bir etik anlayisidir Bunun birincil nedeni varoluscu filozoflarin ozgurluk kavramini sadece bir felsefe icindeki kavramsal bir problem olarak gormeyip uygulamaya yonelik bir problem olarak gormesidir Felsefesinin temellerini dogrudan yasanan deneyimlerin olusturdugu Simone de Beauvoir icin etik pratik anlamda ozgurlugu gerceklestirmektir Cunku ozgurluk tum insani degerlerin temelidir Ozgurluk Tanri nin verdigi bir sey degildir Insanin her gun kendisi icin yeniden savasmak zorunda oldugu bir olanaktir Insan var olduguna gore onun kendisini surekli olarak yeniden yapmasi gerekir Onun eylemleri daima bir amaca dogru hareket eder Bu amac ozgurluktur Etik insanlarin karsilastiklari sorunlara cozum bulmak amaciyla vardir Beauvoir etigin bu amacini bireyi her turlu otoriteden kurtarmakla onu ozgur kilmakla gerceklestirecegine inanir Notlar Crowell Steven October 2010 Existentialism Stanford Encyclopedia of Philosophy John Macquarrie Existentialism New York 1972 pp 18 21 Oxford Companion to Philosophy ed Ted Honderich New York 1995 p 259 John Macquarrie Existentialism New York 1972 pp 14 15 Flynn Thomas 2006 Existentialism A Very Short Introduction New York Oxford University Press Inc p xi ISBN 0 19 280428 6 Robert C Solomon Existentialism McGraw Hill 1974 pp 1 2 Ernst Breisach Introduction to Modern Existentialism New York 1962 p 5 Walter Kaufmann Existentialism From Dostoyevesky to Sartre New York 1956 p 12 Mullarkey John and Beth Lord duz The Continuum Companion to Continental Philosophy Londra 2009 s 309 Stewart Jon Kierkegaard ve Varolusculuk Farnham Ingiltere 2010 s ix a b c Gerceklik Var olus baglaminda bireysel gercekligin olusmasi ruh veya mizac Merriam Webster entry for authentic 1 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2012 However he did title his 1846 book Concluding Unscientific Postscript to Philosophical Fragments Subtitle A Mimical Pathetic Dialectical Compilation an Existential Contribution and mentioned the term on pages 121 122 191 350 351 387ff of that book and he did in fact use it like this Marino Gordon Varolusculugun Yazinsal Temelleri Modern Kutuphane 2004 s ix 3 a b McDonald William Soren Kierkegaard Edward N Zalta Ed 2009 Yaz Donemi Baskisi 18 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2012 Watts Michael Kierkegaard Oneworld 2003 pp 4 6 Lowrie Walter Kierkegaard s attack upon Christendom Princeton 1969 pp 37 40 Watts Michael Kierkegaard Oneworld 2003 sn 4 6 Lowrie Walter Kierkegaard in Hristiyanlik Uzerine Elestirileri Princeton 1969 sn 37 40 Guignon and Pereboom Derk Charles B 2001 Existentialism basic writings Hackett Publishing ss xiii 12 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2012 a b Crowell Steven Ekim 2010 Existentialism 19 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2012 John Macquarrie Varolusculuk New York 1972 sn 14 21 Oxford Companion to Philosophy ed Ted Honderich New York 1995 s 259 Carnap Rudolf Uberwindung der Metaphysik durch logische Analyse der Sprache Overcoming Metaphysics by the Logical Analysis of Speech Erkenntnis 1932 sn 219 241 Carnap s critique of Heidegger s What is Metaphysics Marcuse Herbert Sartre s Existentialism Studies in Critical Philosophy baskisi Londra NLB 1972 s 161 Martin Heidegger Letter on Humanism Basic Writings Nine Key Essays plus the Introduction toBeing and Time cevirmen David Farrell Krell Londra Routledge 1978 208 GoogleBooks 12 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fransizca Dictionary L existencialisme see l identite de la personne Baird Forrest E 2008 From Plato to Derrida Upper Saddle River New Jersey Pearson Prentice Hall ISBN 0 13 158591 6 Jean Paul Sartre Existentialism is a Humanism Jean Paul Sartre 1946 Marxists Internet Archive 14 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2010 E Keen 1973 Psychoanalytic Review 18 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2012 Filiz Bayoglu Simone De Beauvoir Yasama Sanati Olarak Etik Yuksek Lisans Tezi Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Felsefe Anabilim Dali PDF 24 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Nisan 2020 KaynakcaRazavi Mehdi Amin 1997 Suhrawardi and the School of Illumination Routledge ISBN 0 7007 0412 4 Albert Camus Lyrical and Critical essays Edited by Philip Thody interviev with Jeanie Delpech in Les Nouvelles litteraires November 15 1945 pg 345Konuyla ilgili yayinlarAppignanesi Richard 2001 Introducing Existentialism Cambridge UK Icon ISBN 1 84046 266 3 Appignanesi Richard 2006 Introducing Existentialism 3 bas Thriplow Cambridge Icon Books UK Totem Books USA ISBN 1 84046 717 7 Cooper David E 1999 Existentialism A Reconstruction 2 bas Oxford UK Blackwell ISBN 0 631 21322 8 Deurzen Emmy van 2010 Everyday Mysteries a Handbook of Existential Psychotherapy 2 bas Londra Routledge ISBN 978 0 415 37643 3 Kierkegaard Soren 1855 Attack Upon Christendom Kierkegaard Soren 1843 The Concept of Anxiety Kierkegaard Soren 1846 Concluding Unscientific Postscript Kierkegaard Soren 1843 Either Or Kierkegaard Soren 1843 Fear and Trembling Kierkegaard Soren 1849 The Sickness Unto Death Kierkegaard Soren 1847 Works of Love Luper Steven ed 2000 Existing An Introduction to Existential Thought Mountain View California Mayfield ISBN 0 7674 0587 0 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Marino Gordon ed 2004 Basic Writings of Existentialism New York Modern Library ISBN 0 375 75989 1 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Merleau Ponty M 1962 Phenomenology of Perception New York Routledge and Kegan Paul Rose Eugene Fr Seraphim 1994 Nihilism The Root of the Revolution of the Modern Age Saint Herman Press 1 September 1994 ISBN 0 938635 15 8 2 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2012 Sartre Jean Paul 1943 Being and Nothingness Sartre Jean Paul 1945 Existentialism and Humanism Stewart Jon ed 2011 Kierkegaard and Existentialism Farnham England Ashgate ISBN 978 1 4094 2641 7 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link 2005 Existentialism 2 bas New York Oxford University Press ISBN 0 19 517463 1 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Wartenberg Thomas E 2008 Existentialism A Beginner s Guide Dis baglantilarGirisExistentialism BBC simdi dinle Friesian interpretation of Existentialism29 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Existentialism is a Humanism a lecture given by Jean Paul Sartre14 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Marxists Internet Archive The Existential Primer21 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Buddhists Existentialists and Situationists Waking up in Waking Life25 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dergiler ve makaleler The International Journal of Existential Literature Existential Analysis27 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde published by The Society for Existential AnalysisExistential psychotherapyInternational Society for Existential Therapy14 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde History of existential psychology s development in former Soviet nationsVideolarExistential Theory of Quality Teaching and Learning22 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde