Elmakulak Muharebesi ya da Hemedan Savaşı (Azerice: Almaqulağı döyüşü) - Akkoyunlu sultanı Murat ile Şah İsmail arasında 21 Haziran 1503'te, günümüzde İran sınırları içinde bulunan Hamedan şehri yakınında yer alan Elmakulak dağının eteklerinde yapılan savaş. Savaş Safevi ordusu'nun kesin zaferiyle sonuçlandı.
Elmakulak Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Taraflar | |||||||
Akkoyunlu Devleti | Safevîler | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Akkoyunlu Sultan Murat Ali Bey Türkman Murat Bey İslamış Bey (ölü) | Şah İsmail Emir Bayram Han Karamanlı Lala Hüseyin Bey Dede Bey Talış Muhammed Bey Ustaclı Bayram Bey Karamanlı Sarı Ali | ||||||
Güçler | |||||||
70.000 | 12.000 |
Savaşın nedenleri
- Şirvanşahlarla birleşerek öldürdükleri babası Şeyh Haydar ve dedesi Şeyh Cüneyt'in öcünü almak;[]
- Şah İsmail'in, Şiilik mezhebini Azerbaycan'da yaymak istemesi;[]
- Akkoyunluların zayıflamış otoritesini tamamen ortadan kaldırmak;[]
- Giderek güçlenen Safevi kuvvetlerini ortadan kaldırmak;[]
Savaş öncesi
1503 yılının ilkbaharında Şah I İsmail Kamber ağa isimli müridini mektupla Sultan Murat'ın yanına gönderdi ve ondan itaat etmesini talep etti. Safevilerle Akkoyunluların akrabalık ilişkilerini hatırlatan İsmail, onun hakimiyetini tanıdığı takdirde Irak-ı Acem'in bir kısmını Murat'a ilhak edeceğini söyledi ancak Murat'ın cevabı olumsuz oldu. Bu durumda İsmail 12 bin kişilik orduyla Tebriz'den çıkarak, Kızılyüzen çayını geçti ve güneye - Hamedan'a doğru hareket etti. Murat 70 bin kişilik büyük ordu topladı.
Savaş
Şah I İsmail tarafından Hulefa Bey ve Kıpçak Mansur Bey ileride hareket etmek için başkan tayin edildiler. Karapiri Bey Kaçar ise 1500 süvari ile yedekte tutuldu. Geri kalan Kızılbaş emirleri - Dede Bey Talış (Abdulâli Bey Dede), Hüseyin Bey Lala, Muhammed Bey Ustaclı, Bayram Bey Karamanlı, Abdi Bey Şamlı, Yeqan Bey Tekeli, Sarı Ali (mühürdar) cinahlardan, Şah I İsmail kendisi ise merkezde pozisyon tuttular. Karşı tarafta Sultan Murat Türkman Ali Bey'i sağ, Murat Bey'i ise sol cinaha tayin etti. Kum hakimi İslamış Bey düşmanın önde gelen ekibine başkanlık ediyordu. O, başlanan savaşta Kızılbaş ön birliğinin saldırısını başarıyla bertaraf ederek, onu merkeze doğru geri çekilmeye zorladı.[]
Fakat bu sırada Kara Piri Bey Kaçar ona saldırdı. İslamış Bey ele geçirildi, onun ekibi ise tamamen imha edildi. Şah İsmail savaşa girerek, bizzat pek çok düşman öldürdü. Akkoyunlu ordusu perişan edildi. Ali Bey Türkman 10 bin kişilik birlik ile imha edildi. Güzel Ahmet Bayandur (Eybe Sultan'ın kardeşi), ayrıca da İslamış Bey ve diğerleri esir düşerek öldürüldü. Murat'ın kendisi ise kaçmayı başardı.
Savaş sonuçları
Akkoyunlu Devleti'nin ikinci kolu da mağlup edildi. Böylece, Akkoyunlular tarih sahnesinden çıktı ve şimdiki Azerbaycan, Ermenistan, Doğu Anadolu ve İranın büyük bir kısmı Safevilerin hükmü altına geçti.
Kaynakça
- ^ Oqtay Əfəndiyev. "Azərbaycan Səfəvilər dövləti". Bakı. ”Şərq-Qərb”. 2007. səh. 54-55.
- ^ Hasan-ı Rumlu, "Ahsen'üt-Tevarih", s. 278
- ^ Hasan-ı Rumlu, "Ahsen'üt-Tevarih", s. 398
- ^ Tarix-i Cahan-ara, say. 303
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Elmakulak Muharebesi ya da Hemedan Savasi Azerice Almaqulagi doyusu Akkoyunlu sultani Murat ile Sah Ismail arasinda 21 Haziran 1503 te gunumuzde Iran sinirlari icinde bulunan Hamedan sehri yakininda yer alan Elmakulak daginin eteklerinde yapilan savas Savas Safevi ordusu nun kesin zaferiyle sonuclandi Elmakulak MuharebesiTarih21 Haziran 1503BolgeElmakulak DagiSonucKesin Safevi zaferiTaraflarAkkoyunlu DevletiSafevilerKomutanlar ve liderlerAkkoyunlu Sultan Murat Ali Bey Turkman Murat Bey Islamis Bey olu Sah Ismail Emir Bayram Han Karamanli Lala Huseyin Bey Dede Bey Talis Muhammed Bey Ustacli Bayram Bey Karamanli Sari AliGucler70 00012 000Savasin nedenleriSirvansahlarla birleserek oldurdukleri babasi Seyh Haydar ve dedesi Seyh Cuneyt in ocunu almak kaynak belirtilmeli Sah Ismail in Siilik mezhebini Azerbaycan da yaymak istemesi kaynak belirtilmeli Akkoyunlularin zayiflamis otoritesini tamamen ortadan kaldirmak kaynak belirtilmeli Giderek guclenen Safevi kuvvetlerini ortadan kaldirmak kaynak belirtilmeli Savas oncesi1503 yilinin ilkbaharinda Sah I Ismail Kamber aga isimli muridini mektupla Sultan Murat in yanina gonderdi ve ondan itaat etmesini talep etti Safevilerle Akkoyunlularin akrabalik iliskilerini hatirlatan Ismail onun hakimiyetini tanidigi takdirde Irak i Acem in bir kismini Murat a ilhak edecegini soyledi ancak Murat in cevabi olumsuz oldu Bu durumda Ismail 12 bin kisilik orduyla Tebriz den cikarak Kizilyuzen cayini gecti ve guneye Hamedan a dogru hareket etti Murat 70 bin kisilik buyuk ordu topladi SavasSah I Ismail tarafindan Hulefa Bey ve Kipcak Mansur Bey ileride hareket etmek icin baskan tayin edildiler Karapiri Bey Kacar ise 1500 suvari ile yedekte tutuldu Geri kalan Kizilbas emirleri Dede Bey Talis Abdulali Bey Dede Huseyin Bey Lala Muhammed Bey Ustacli Bayram Bey Karamanli Abdi Bey Samli Yeqan Bey Tekeli Sari Ali muhurdar cinahlardan Sah I Ismail kendisi ise merkezde pozisyon tuttular Karsi tarafta Sultan Murat Turkman Ali Bey i sag Murat Bey i ise sol cinaha tayin etti Kum hakimi Islamis Bey dusmanin onde gelen ekibine baskanlik ediyordu O baslanan savasta Kizilbas on birliginin saldirisini basariyla bertaraf ederek onu merkeze dogru geri cekilmeye zorladi kaynak belirtilmeli Fakat bu sirada Kara Piri Bey Kacar ona saldirdi Islamis Bey ele gecirildi onun ekibi ise tamamen imha edildi Sah Ismail savasa girerek bizzat pek cok dusman oldurdu Akkoyunlu ordusu perisan edildi Ali Bey Turkman 10 bin kisilik birlik ile imha edildi Guzel Ahmet Bayandur Eybe Sultan in kardesi ayrica da Islamis Bey ve digerleri esir duserek olduruldu Murat in kendisi ise kacmayi basardi Savas sonuclariAkkoyunlu Devleti nin ikinci kolu da maglup edildi Boylece Akkoyunlular tarih sahnesinden cikti ve simdiki Azerbaycan Ermenistan Dogu Anadolu ve Iranin buyuk bir kismi Safevilerin hukmu altina gecti Kaynakca Oqtay Efendiyev Azerbaycan Sefeviler dovleti Baki Serq Qerb 2007 seh 54 55 Hasan i Rumlu Ahsen ut Tevarih s 278 Hasan i Rumlu Ahsen ut Tevarih s 398 Tarix i Cahan ara say 303