Emil Mihai Cioran (d. 8 Nisan 1911 Răşinari, Romanya - ö. 20 Haziran 1995 Paris), Rumen filozof, deneme yazarı ve tanınmış 20. yy. retorik sentezcisidir. Eserlerinin bir bölümünü Fransızca bir bölümünü ise Rumence kaleme almıştır. Tanrı ile olan hesaplaşması, nihilizm tartışmaları, tarihe ve ütopyaya yönelttiği bakış açıları, ölüm ve intihar gibi birçok konuyu dikkate değer düşünceleri ile birlikte ele almıştır.
Emil Cioran | |
---|---|
Doğumu | Emil Mihai Cioran 8 Nisan 1911 , Romanya |
Ölümü | 20 Haziran 1995 (84 yaşında) Paris, Fransa |
Çağı | 20. yüzyıl felsefesi |
Bölgesi | Batı felsefesi |
Okulu | Pesimizm, Varoluşçuluk |
İlgi alanları | Nihilizm, Etik, Edebiyat, |
Hayatı
Erken yaşamı
Cioran, 1911, 8 Nisan'da Sakson bölgesi olan Transilvanya'nın Rasinari kentinde, Romanya'da dünyaya geldi. Babası Emilian Cioran bir papaz ve Ortodoks Birliği'nin vekilharcıydı. Annesi Elvira Cioran, Romanya'da bir köy olan Venetia de jos kökenlidir. Bu dönemde Transilvanya, Avustura-Macaristan İmparatorluğu'nun hakimiyeti altındaydı. Babası çocuklarına, işgalcilerin Macarlaştırma politikasına karşı direnişin sembolü olarak, Cioran'ın ablasına Virginia ve en küçük kardeşine Aureliu gibi Latince adlar verdi. Çocukluk dönemi genel olarak mutlu geçse de melankolik izler taşımaktadır. Aurel'e yazdığı 20 Haziran 1967 tarihli mektupta şöyle söylemektedir: "Gerçekte bezgin, kırgın biriyim, her zaman böyleydim ve sıkıntılı, acılı ailemizde yaşadığımız bir mutsuzluktu bu."
1921 yılında 10 yaşındayken babası, Cioran'ı orta öğrenim için Avusturya-Macaristan'ın Sibiu kentine gönderdi. Sonraki yazılarında "hayatımın ilk köksüzleşmesi" olarak bahsedeceği bu olay, Cioran'ın üzerinde büyük bir etki bıraktı ve burada büyük bir travma geçirdi. Bu durumu 1987 yılında Gabriel Liceau'ya yazdığı bir mektubunda şu şekilde açıklar: "On yıl boyunca, sabahtan akşama kadar, bir cennette yaşar gibi dolaşıp durdum. Sibiu'ya gitmek için buraları terk etmem gerektiğinde, beni oraya götüren at arabasında, her zaman hatırladığım bir umutsuzluk bunalımı yaşadım."
1925 yılında henüz 4. sınıf öğrencisiyken, büyük bir ulusal şair olan ve yaşamı boyunca bağlı kalacağı Mihail Eminescu'yu okur. Bunun yanı sıra sonradan, Diderot, Balzac, Tagore, Lichtenberg, Dostoyevski, Flaubert, Schopenhauer ve Nietzsche'yi de okumuştu. Cioran, Doğmuş Olmanın Sakıncası Üzerine adlı eserinde bu dönem hakkında şu sözleri söylemektedir: "Sorumluluklarımdan kaçmak amacıyla yıllarca okudum, her gün, saatlerce, ne bulduysam okudum. Hiçbir yararları olmadı. Ama ne var ki, kendime yanıltıcı bir etkinlik sağladım. İlk gençlik yıllarımda beni baştan çıkaran, yalnızca kitaplıklar ve genelevlerdi."
17 yaşına geldiğinde Bükreş Üniversitesi Felsefe Bölümü'ne girdi. Üniversitedeki ilk dönemlerinde yoğun bir şekilde Nietzsche ve Schopenhauer'in etkisi altında kaldı. Sonraki yıllardaki çalışmalarına özellikle Kant'ın Alman idealizmi, Hegel'in düşünceleri ve fenomenoloji yön verdi. 1928'de burada iken Eugène Ionesco ve Mircea Eliade ile tanıştı ve onlarla sıkı bir dostluk kurdu. Felsefe bölümünü "Bergson'un Sezgiciliği" adlı lisans teziyle tamamladı. Yirmili yaşlarında felsefesinde önemli bir etkiye sebep olacak insomnia (uyku bozukluğu) hastalığına yakalandı. 1932 yılından itibaren dergilerde yazarlık yapmaya başladı. Başlıca olmak üzere; Calendarul (Yeni Yıl), Floarea de Foc (Ateş Çiçeği), Vremea (Zaman), Azi (Bugün) ve döneminin en önemli Rumen edebiyat dergisi Gandirea (Düşünce) dergilerinde yazdı. Bu sırada Romanya'da hâkim akım olan "yaşam" adına "akıl"ı eleştiren görüşler arasında yer aldı. Buna göre 'yaşam' kavramı dünyanın ve özellikle Romanya'nın yeniden dirilişini ve gelişimini gören bir görüştür. Kendisine yöneltilen asılsız suçlamaların aksine 'nun kurucusu olduğu yerel ve mistik kökenli faşist hareket Demir Muhafızlar'a hiçbir zaman katılmadı. Cioran, bu konuyu Tarih ve Ütopya eserinde şöyle ifade eder: "Benimkilerden başka hakikatleri kabul edemediğim zamanlar oldu. İnsan türünün yüz karası, bitkin bir insanlığın simgesi, inançsız, tutkusuz, Mutlak'a uygun olmayan, gelecekten yoksun -işte parlamenter rejime böyle bakıyordum." 1934'te ilk eseri olan Pe Culmile Disperaii (Umutsuzluğun Doruklarında) eserini yayınladı ve bu eseriyle genç yazarlara verilen "Kraliyet Akademisi'nin ilk ödülünü aldı. Eugene Ionesco "Nu" (Hayır) eserini ve Constantin Noica ilk önemli eseri "Mathesis'i yayınladığı sırada aldığı bu ödül adının duyulmasına ön ayak olur.
1933-1935'te, iki yıl boyunca kalacağı Berlin'de felsefe okumak için dönemin en prestijli mükafatlardan birisi olan "Humbold Kurumu" bursu kazandı. Burada Nicolai Hartmann'ın derslerine yazıldı fakat onu çok itici buldu. Bu dönemde düşünceleri, kendi deyimiyle "yaşamın trajik boyutundan bihaber" olan Bergsonculuk'tan kopma noktası gösterir. Bu dönemlerde, yaşamsal ritmin ve "Evrenin Yaratılışı ile İlgili Eros"un kuramcısı , yaşamın köklerine dair itkiler üzerine düşüncelerini ortaya koymak için sabırsızlanmaktadır. Cioran, Zaman dergisinde onu şöyle tanımlamaktadır: "Klages, Protestan bir papaz görünüşüyle ve bir paralı asker şehvetiyle, taşkın, patlayıcı, konuşkan ve bilge edasıyla, bugüne kadar tanıdığım en tuhaf insandır." Ardından Cioran, Berlin'de ekspresyonistleri keşfeder: Kakosckha ve "Heidegger tezlerinin bir illüstrasyonu" olarak gördüğü Bruckner'in Gençlik Hastalığı (Die Krankheit der Jugend) eserine büyük ilgi gösterir. 1936 yılında Braşov Lisesi'nde felsefe öğretmenliği görevini bir yıllığına sürdüreceği Romanya'ya döner. Bu dönemde Fransız ahlakçılarını, Baudelaire'i, Proust'u ve Dostoyevski'yi İspanyol Mistiklerini ve Shakespare'i yoğun bir şekilde okur. Aynı dönemde Fransızca çevirisi yapılmamış tek eseri olan, Cartea Amagirilor (Aldanışlar Kitabı) yayınlanır. 1937 yılında Bükreş'te Schimbarea la Fata a Romaniei (Romanya'nın kaderinin Değişmesi) eseri yayınlanır. Bunun ardından, dini bir krizin eseri olan ve büyük tartışmalara yol açan Lacrimi si Sfinti (Gözyaşları ve Azizler) eseri yayınlanır.Mircea Eliade tarafından bozgunculuk ve inkârcılık ile suçlanır. Cioran bu yıllarda, Bergson üzerine tez yapmak amacıyla Paris'e gider ve Eylül ayında Hotel Marighan'a yerleşir. Paris'teyken Indreptar Patimus eserini kaleme alır. Ancak bu eser 1993'te Mağlupların Kitabı adıyla Fransızca yayınlanır. Bunun ardından eserlerinde kullanacağı dil konusunda Fransızca yazmayı kararlaştırır. Bu dil değişimi Cioran için oldukça sıkıntı getirmiştir: "Dil değiştirmekle, bizzat varlığımın tüm bölümünden, ne olursa olsun, hayatımın tüm çağlarından vazgeçtim!" Savaş esnasında aralıklı olarak Flore'a katılır. 1949 yılında Çürümenin Kitabı eseri yayınlanır ve önemli bir satış yakalayamasa da eleştirel bir başarı kazanır. 1952 yılında Syllogismes de l'amertume (Hüzün Kıyasları/Burukluk) eseri yayınlanır. 1970'li yıllarda bestseller olsa da, yayınlandığı sırada yalnızca 500 adet satarak büyük bir hezimete uğrar.
II. Dünya Savaşı’nın başlangıcına kadar Eiserne Garde’nin sempatizanı, Hitler’in ve antisemitizmin takipçisiydi. 1933'te Hitler hakkında yazdığı şey çarpıcıdır: „Hitler kadar bugün bizi etkileyen, sempati uyandıran ve hayranlık bırakan başka bir politikacı lider göremiyorum!“ Daha sonra bu açıklamasını şu şekilde soruyla karşılamıştır: „…öyleyse hümanizm nedir, neyini kaybetmiştir eğer Röhm-Putsch katliamında o denli moral ve ruhen zaten her şeyini kaybedenler öldürülüyorsa?!“
Önceleri Rumence yazan Cioran, 1945'ten itibaren de Fransızca yazmaya başladı. Bir filozof olarak Fransızca dilinde isminin ilk duyulduğu ya da okunduğunda etkileyici ve sürükleyici bir yumuşaklığı olamadığını düşünerek ismine M. kısaltmasını yani Michel eklemesini koydu. Bu isim değişikliği böylece tarihe E. M. Cioran olarak kaydoldu ve yazılarındaki etnik muhalifliğinin belirgin karakteri oldu.
Cioran, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki tarihteki deneme yazarları ve radikal kültür eleştirmenleri içerisinde önemli bir yere sahiptir. Gerek denemelerinde, gerekse eleştirilerinde öncesinde pesimistçe yola çıkarken şaşkınlık yaratan yanılgılarının ve özdeyişlerinin vardığı zirve çaresizliktir. Bu tespite istinaden şunu söylemiştir:
Hiçbir kriterin olmadığı bir dünyada yaşamak isterdim… Hiçbir prensibin ve formun olmadığı bir dünya! Bir dünya ki, belirsizlikler diyarı; çünkü bizim şu ana dek yaşadıklarımız tamamen formlara, kriterlere bağlı o kadar yavan.
1934'te Bükreş'te yayımlanan ilk kitabı "Sur les Cimes du Désespoir(Ümitsizliğin Doruklarında)", kendisinin de kabul ettiği gibi, sonradan Rumence ve Fransızca yazdığı her şeyin özünü barındırır. Hayatın trajik boyutundan habersiz olmakla suçladığı Bergsonculuk'tan o dönemde koptu. 1937'de, dini bir krizin ürünü olan ve tartışmalar yaratan kitabı "Gözyaşları Ve Azizler Üzerine " yayınlandı. Aynı yıl, Bükreş Fransız Ensititüsü'den bir burs alarak Paris'e gitti ve oraya yerleşti. 1995 yılında Alzheimer hastalığından öldü.
Eserlerindeki Temalar
Cioran konservatif felsefeye olan ilgisini ilk gençlik yıllarında kaybetmiş, kişisel düşünce ve lirizm adına sistematik düşünce ve soyut spekülasyonlarda bulunmayı reddetmişti; "Hiçbir şeyi keşfetmedim. Ben sadece kendi hislerimin sekreteri olmaya devam ettim"
Son dönem eserlerinde kötümser hava çoğu eleştirmen tarafından çocukluğundaki olaylarla ilişkilendirilmiştir. Ancak ondaki septiklik, nihilizme yakın duruşun tek bir sebebe irca edilemeyeceği de söylenebilir.
Jean-Paul Sartre ve Albert Camus gibi tanınmış varoluşçu yazarların eserlerindeki beşeri yabancılaşma teması henüz 1932'lerde genç Cioran'ın eserlerinde görülmektedir. "Varoluşun kendi evimizin hiçliği kendi sürgünlüğümüz olması mümkün mü?" diye sormaktaydı Cioran o yıllarda.
Felsefesi
Cioran; insanlığın trajedisini değil fakat kendisi gibi hem düşünen hem hisseden bir ontolojik vatanından sürgüne gönderilmişliğin kolay kolay kimsenin hesabını yapmadığı iç çekişleriyle, bir yurtsuz kimliğiyle yaşamış ve yazmıştır.Dünyanın her günkü işleyişini,acılarını,sevinçlerini genelden ayrı düşen yönüyle kimi zaman buruklukla kiminde de kahırla yorulmuş bir farkındalıkla ilmek ilmek kitaplarına işlemiştir.Koyunun derdinden geçenlerin,hatta koyunun derdinde bile olmayanların hayatı muştulamalarının, rezilliklerinin ve kaybolmuş bir vicdanla bu hayatı olurlamalarıyla bir kez daha bu temele harç atanların asla anlayamayacakları bir yanlış yerde aranan 'cephane' olarak bilinmektedir.Öteden beri aynı döngünün aynı kıvrak zekayla birer parçası olmuş adam gibi adamların adam olmayan adamlıklarının ipliğini pazara çıkarmış ve aynı kahpeliği masallardan oluşmuş fazilet,uluhiyet ve vicdan tarzı tanımı kendi ellerinde oyuncak olmuş kutsal yaftalı aşağılık kavramları zihinlerin harcı yapan devridaim işbirlikçilerinin uyuttuğu bir insanlığı sersemliklerinden silkinmeye ömrünü adamış bir bilge.
Kitapları
Romence
- Pe culmile disperării, Editura "Fundația pentru Literatură și Artă", Bükreş 1934
- Cartea amăgirilor, Bükreş 1936
- Schimbarea la față a României, Bükreş 1936
- Lacrimi și Sfinți, "Editura autorului" 1937
- Îndreptar pătimaș, Humanitas, Bükreş 1991
1947'de Fransızca yazdığı ve Fransa'da yayınlanan ilk kitabı olan Çürümenin Kitabı (1949)'nı şu eserler izledi (başlıcaları):
Fransızcadaki Kitapları
- Précis de décomposition ("Çürümenin Kitabı"), 1949
- Syllogismes de l'amertume, Gallimard 1952
- La tentation d'exister, Gallimard 1956 English edition:
- Histoire et utopie ("Tarih ve Ütopya"), Gallimard 1960
- La chute dans le temps ("Zamanda Düşüş"), Gallimard 1964
- Le mauvais démiurge, Gallimard 1969
- De l'inconvénient d'être né ("Doğmuş Olmanın Sakıncası"), Gallimard 1973
- Écartèlement, Gallimard 1979
- Exercices d'admiration 1986 ve Aveux et anathèmes 1987
- Œuvres, Gallimard-Quatro 1995
- Mon pays/Țara mea (Fransızca yazılan "Ülkem" kitabı ilk olarak Romanya'da iki dilli olarak yayımlandı.), Humanitas, Bükreş, 1996
- Cahiers 1957–1972, Gallimard 1997
- Des larmes et des saints, L'Herne,
- Sur les cimes du désespoir, L'Herne,
- Le Crépuscule des pensées, L'Herne,
- Jadis et naguère, L'Herne
- Valéry face à ses idoles, L'Herne, 1970, 2006
- De la France, L'Herne, 2009
- Transfiguration de la Roumanie, L'Herne, 2009
- Cahier Cioran, L'Herne, 2009 (Yayınlanmamış çok sayıda belge, mektup ve fotoğraf).
Türkçeye Çevirilen Kitapları
- Burukluk, Fransızcadan Çeviren Haldun Bayrı, Metis Yayınları, 1993
- Doğmuş Olmanın Sakıncası, Türkçesi: Kenan Sarıalioğlu, Birinci Baskı 1998, Ankara Opus Yayınları
- Tarih ve Ütopya, Fransızcadan Çeviren Haldun Bayrı, Metis Yayınları,1999
- Çürümenin Kitabı, Fransızcadan Çeviren Haldun Bayrı, Metis Yayınları, ilk basım Ocak 2000.
- Varolma Eğilimi, Fransızcadan Çeviren Kenan Sarıalioğlu, Gendaş Yayınları, Birinci Basım 2002
- Ezeli Mağlup: Söyleşiler, özgün ismi Entretiens, Çeviri: Haldun Bayrı, Metis Yayınları, İlk Basım: Mart 2007
- Zamanda Düşüş Fransızcadan Çeviren Haldun Bayrı, Metis Yayınları, 2020
- İtiraflar ve Aforozlar (İngilizce Çevirisi Anathemas and Admirations [by Richard Howard. 256 pp. New York: Arcade Publishing/Little, Brown & Company. $22.95.]) (Türkçe çevirisi henüz yapılmadı)
Vikisöz'de Emil Cioran ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Resepsiyon ve başka dilde kaynaklar
- İngilizce Emil Cioran maddesi 13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- To Infinity And Beyond 5 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- E.M.Cioran'ın hayatını anlatan Fransızca belgeselin 1. bölümü 31 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- E.M.Cioran'ın hayatını anlatan Fransızca belgeselin 2. bölümü 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- E.M.Cioran'ın hayatını anlatan Fransızca belgeselin 2. bölümü 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- E.M.Cioran'ın hayatını anlatan Fransızca belgeselin 4. bölümü 20 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- E.M.Cioran'ın hayatını anlatan Fransızca belgeselin 5. (son) bölümü 8 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Cioran'ın Yaşam öyküsü, eserlerinin özeti ve eserlerinden birkaç alıntı (İngilizce) 10 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Cioran'ın Anathemas and Admirations ('İtiraflar ve Aforozlar) kitabını tanıtan The New York Times'ta Edmund White'ın kaleme aldığı makele (ingilizce).
- ^ Er, S. E. (2018). Emil Michel Cioran, Bir Alacakaranlık Düşünürü. Konya: Çizgi Kitabevi. s.17 ve 26
- ^ Cioran, E. M. (2015b). Tarih ve Ütopya. (Çev. H. Bayrı). İstanbul: Metis Yayınları
- ^ . The Independent (İngilizce). 23 Ekim 2011. 26 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021.
- ^ E. M. Cioran, The Temptation to Exist, Quadrangle Books, Chicago 1968
- ^ E. M. Cioran, Drawn and Quartered, Henry Holt Company, New York, 1983
- ^ E. M. Cioran, The New Gods, New York, 1974
- ^ E. M. Cioran, Anathemas and Admirations, Arcade Publishing, Inc., New York, 1987
- ^ E. M. Cioran, Tears and Saints, University of Chicago Press, Chicago, Illinois, 1998
- ^ Kenan Sarıalioğlu, Sadık Erol Er, Tebessüm, Sırıtma ve Ötesi (Cioran Seçkisi) Basılmamış Eser.
- ^ Cioran, Emil Michel (9 Şubat 2017). Doğmuş Olmanın Sakıncası Üzerine. ISBN .
- ^ "Daha ergenliğe yeni girdiğimde, ufuktaki ölüm beni kendimden geçiriyordu; onun elinden kurtulmak için ya geneleve koşturuyordum ya da melekleri zikrediyordum. Fakat yaşla birlikte, insan kendi korkularına alışıyor, onlardan kurtulmaya hiç kalkışmıyor, uçurum'un içinde burjuvalaşıyor." Cioran, 1952, Metis yay., s.90-91.
- ^ Regier, Willis (2005). "Cioran's Nietzsche". French Forum. 30 (3): 76. doi:10.1353/frf.2006.0012. JSTOR 40552402 – JSTOR vasıtasıyla.
- ^ "Nietzsche bizi kendi histerilerimizin edebinden kurtarmıştır, onun acıları bize selâmet getirmiştir. "Kompleksler" çağı'nı açmıştır." E. M. Cioran, Burukluk, Metis Yayınları, s.25
- ^ Ingeborg Breuer, Peter Leusch, Dieter Mersch: Welten im Kopf. Profile der Gegenwartsphilosophie, Rotbuch Verlag, Hamburg, 1996, S. 52 u. 53
- ^ Cioran, Emil Michel (1 Haziran 1999). Tarih ve Ütopya. ISBN .
- ^ ER, Sadık Erol (2005). "E.M Cioran'ın Felsefesi (Temel Kavramlar ve Sorunlar)" (PDF). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilidim Dalı. s. 2-3. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ Ilinca Zarifopol-Johnston, Cioran’ın İzinde, Ketebe Yayınevi, s.173.
- ^ Cioran, E. M. (2016). Ezeli Mağlup. (Çev. H. Bayrı). İstanbul: Metis Yayınları. s.41
- ^ Ilinca Zarifopol-Johnston 2020, s. 144.
- ^ E. M. Cioran, Burukluk, Metis Yayınları s.36
- ^ Öğr. Gör. Dr. Samet Zenginoğlu (2019). "E. M. Cioran'da Ölüm ve İntihar". Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu, Dış Ticaret Bölümü. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ Sadık Er 2005, s. 3.
- ^ Sadık Er 2005, s. 3-4.
- ^ Cioran'ın Aurel'e 7 Şubat 1974 tarihli mektubu.
- ^ Sadık Er 2005, s. 4.
- ^ Sadık Er 2005, s. 5.
- ^ "Hitler, barbarlık yoluyla bütün bir uygarlığı kurtarmaya çalıştı. Girişimi başarısız oldu ama yine de bu, Batı'nın son inisiyatifi’dir." E. M. Cioran, Burukluk, Metis Yayınları, s.38
- ^ Zitiert nach: Zigu Ornea: Anii treizeci. Extrema dreaptă românească, Ed. Fundaţiei Culturale Române, Bukarest, 1995, S. 191
- ^ Zitiert nach: Zigu Ornea: Anii treizeci. Extrema dreaptă românească, Ed. Fundaţiei Culturale Române, Bukarest, 1995, S. 192
- ^ Sanda Stolojan, Nori peste balcoane. Jurnal din exilul parizian, Ed. Humanitas, Bukarest, 1996, S. 191
- ^ Emil Cioran: Auf den Gipfeln der Verzweiflung, Frankfurt/M., 1989, S. 86
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Emil Mihai Cioran d 8 Nisan 1911 Răsinari Romanya o 20 Haziran 1995 Paris Rumen filozof deneme yazari ve taninmis 20 yy retorik sentezcisidir Eserlerinin bir bolumunu Fransizca bir bolumunu ise Rumence kaleme almistir Tanri ile olan hesaplasmasi nihilizm tartismalari tarihe ve utopyaya yonelttigi bakis acilari olum ve intihar gibi bircok konuyu dikkate deger dusunceleri ile birlikte ele almistir Emil CioranDogumuEmil Mihai Cioran 8 Nisan 1911 1911 04 08 RomanyaOlumu20 Haziran 1995 84 yasinda Paris FransaCagi20 yuzyil felsefesiBolgesiBati felsefesiOkuluPesimizm VarolusculukIlgi alanlariNihilizm Etik Edebiyat HayatiErken yasami Cioran 1911 8 Nisan da Sakson bolgesi olan Transilvanya nin Rasinari kentinde Romanya da dunyaya geldi Babasi Emilian Cioran bir papaz ve Ortodoks Birligi nin vekilharciydi Annesi Elvira Cioran Romanya da bir koy olan Venetia de jos kokenlidir Bu donemde Transilvanya Avustura Macaristan Imparatorlugu nun hakimiyeti altindaydi Babasi cocuklarina isgalcilerin Macarlastirma politikasina karsi direnisin sembolu olarak Cioran in ablasina Virginia ve en kucuk kardesine Aureliu gibi Latince adlar verdi Cocukluk donemi genel olarak mutlu gecse de melankolik izler tasimaktadir Aurel e yazdigi 20 Haziran 1967 tarihli mektupta soyle soylemektedir Gercekte bezgin kirgin biriyim her zaman boyleydim ve sikintili acili ailemizde yasadigimiz bir mutsuzluktu bu 1921 yilinda 10 yasindayken babasi Cioran i orta ogrenim icin Avusturya Macaristan in Sibiu kentine gonderdi Sonraki yazilarinda hayatimin ilk koksuzlesmesi olarak bahsedecegi bu olay Cioran in uzerinde buyuk bir etki birakti ve burada buyuk bir travma gecirdi Bu durumu 1987 yilinda Gabriel Liceau ya yazdigi bir mektubunda su sekilde aciklar On yil boyunca sabahtan aksama kadar bir cennette yasar gibi dolasip durdum Sibiu ya gitmek icin buralari terk etmem gerektiginde beni oraya goturen at arabasinda her zaman hatirladigim bir umutsuzluk bunalimi yasadim 1925 yilinda henuz 4 sinif ogrencisiyken buyuk bir ulusal sair olan ve yasami boyunca bagli kalacagi Mihail Eminescu yu okur Bunun yani sira sonradan Diderot Balzac Tagore Lichtenberg Dostoyevski Flaubert Schopenhauer ve Nietzsche yi de okumustu Cioran Dogmus Olmanin Sakincasi Uzerine adli eserinde bu donem hakkinda su sozleri soylemektedir Sorumluluklarimdan kacmak amaciyla yillarca okudum her gun saatlerce ne bulduysam okudum Hicbir yararlari olmadi Ama ne var ki kendime yaniltici bir etkinlik sagladim Ilk genclik yillarimda beni bastan cikaran yalnizca kitapliklar ve genelevlerdi 17 yasina geldiginde Bukres Universitesi Felsefe Bolumu ne girdi Universitedeki ilk donemlerinde yogun bir sekilde Nietzsche ve Schopenhauer in etkisi altinda kaldi Sonraki yillardaki calismalarina ozellikle Kant in Alman idealizmi Hegel in dusunceleri ve fenomenoloji yon verdi 1928 de burada iken Eugene Ionesco ve Mircea Eliade ile tanisti ve onlarla siki bir dostluk kurdu Felsefe bolumunu Bergson un Sezgiciligi adli lisans teziyle tamamladi Yirmili yaslarinda felsefesinde onemli bir etkiye sebep olacak insomnia uyku bozuklugu hastaligina yakalandi 1932 yilindan itibaren dergilerde yazarlik yapmaya basladi Baslica olmak uzere Calendarul Yeni Yil Floarea de Foc Ates Cicegi Vremea Zaman Azi Bugun ve doneminin en onemli Rumen edebiyat dergisi Gandirea Dusunce dergilerinde yazdi Bu sirada Romanya da hakim akim olan yasam adina akil i elestiren gorusler arasinda yer aldi Buna gore yasam kavrami dunyanin ve ozellikle Romanya nin yeniden dirilisini ve gelisimini goren bir gorustur Kendisine yoneltilen asilsiz suclamalarin aksine nun kurucusu oldugu yerel ve mistik kokenli fasist hareket Demir Muhafizlar a hicbir zaman katilmadi Cioran bu konuyu Tarih ve Utopya eserinde soyle ifade eder Benimkilerden baska hakikatleri kabul edemedigim zamanlar oldu Insan turunun yuz karasi bitkin bir insanligin simgesi inancsiz tutkusuz Mutlak a uygun olmayan gelecekten yoksun iste parlamenter rejime boyle bakiyordum 1934 te ilk eseri olan Pe Culmile Disperaii Umutsuzlugun Doruklarinda eserini yayinladi ve bu eseriyle genc yazarlara verilen Kraliyet Akademisi nin ilk odulunu aldi Eugene Ionesco Nu Hayir eserini ve Constantin Noica ilk onemli eseri Mathesis i yayinladigi sirada aldigi bu odul adinin duyulmasina on ayak olur 1933 1935 te iki yil boyunca kalacagi Berlin de felsefe okumak icin donemin en prestijli mukafatlardan birisi olan Humbold Kurumu bursu kazandi Burada Nicolai Hartmann in derslerine yazildi fakat onu cok itici buldu Bu donemde dusunceleri kendi deyimiyle yasamin trajik boyutundan bihaber olan Bergsonculuk tan kopma noktasi gosterir Bu donemlerde yasamsal ritmin ve Evrenin Yaratilisi ile Ilgili Eros un kuramcisi yasamin koklerine dair itkiler uzerine dusuncelerini ortaya koymak icin sabirsizlanmaktadir Cioran Zaman dergisinde onu soyle tanimlamaktadir Klages Protestan bir papaz gorunusuyle ve bir parali asker sehvetiyle taskin patlayici konuskan ve bilge edasiyla bugune kadar tanidigim en tuhaf insandir Ardindan Cioran Berlin de ekspresyonistleri kesfeder Kakosckha ve Heidegger tezlerinin bir illustrasyonu olarak gordugu Bruckner in Genclik Hastaligi Die Krankheit der Jugend eserine buyuk ilgi gosterir 1936 yilinda Brasov Lisesi nde felsefe ogretmenligi gorevini bir yilligina surdurecegi Romanya ya doner Bu donemde Fransiz ahlakcilarini Baudelaire i Proust u ve Dostoyevski yi Ispanyol Mistiklerini ve Shakespare i yogun bir sekilde okur Ayni donemde Fransizca cevirisi yapilmamis tek eseri olan Cartea Amagirilor Aldanislar Kitabi yayinlanir 1937 yilinda Bukres te Schimbarea la Fata a Romaniei Romanya nin kaderinin Degismesi eseri yayinlanir Bunun ardindan dini bir krizin eseri olan ve buyuk tartismalara yol acan Lacrimi si Sfinti Gozyaslari ve Azizler eseri yayinlanir Mircea Eliade tarafindan bozgunculuk ve inkarcilik ile suclanir Cioran bu yillarda Bergson uzerine tez yapmak amaciyla Paris e gider ve Eylul ayinda Hotel Marighan a yerlesir Paris teyken Indreptar Patimus eserini kaleme alir Ancak bu eser 1993 te Magluplarin Kitabi adiyla Fransizca yayinlanir Bunun ardindan eserlerinde kullanacagi dil konusunda Fransizca yazmayi kararlastirir Bu dil degisimi Cioran icin oldukca sikinti getirmistir Dil degistirmekle bizzat varligimin tum bolumunden ne olursa olsun hayatimin tum caglarindan vazgectim Savas esnasinda aralikli olarak Flore a katilir 1949 yilinda Curumenin Kitabi eseri yayinlanir ve onemli bir satis yakalayamasa da elestirel bir basari kazanir 1952 yilinda Syllogismes de l amertume Huzun Kiyaslari Burukluk eseri yayinlanir 1970 li yillarda bestseller olsa da yayinlandigi sirada yalnizca 500 adet satarak buyuk bir hezimete ugrar II Dunya Savasi nin baslangicina kadar Eiserne Garde nin sempatizani Hitler in ve antisemitizmin takipcisiydi 1933 te Hitler hakkinda yazdigi sey carpicidir Hitler kadar bugun bizi etkileyen sempati uyandiran ve hayranlik birakan baska bir politikaci lider goremiyorum Daha sonra bu aciklamasini su sekilde soruyla karsilamistir oyleyse humanizm nedir neyini kaybetmistir eger Rohm Putsch katliaminda o denli moral ve ruhen zaten her seyini kaybedenler olduruluyorsa Onceleri Rumence yazan Cioran 1945 ten itibaren de Fransizca yazmaya basladi Bir filozof olarak Fransizca dilinde isminin ilk duyuldugu ya da okundugunda etkileyici ve surukleyici bir yumusakligi olamadigini dusunerek ismine M kisaltmasini yani Michel eklemesini koydu Bu isim degisikligi boylece tarihe E M Cioran olarak kaydoldu ve yazilarindaki etnik muhalifliginin belirgin karakteri oldu Cioran Ikinci Dunya Savasi ndan sonraki tarihteki deneme yazarlari ve radikal kultur elestirmenleri icerisinde onemli bir yere sahiptir Gerek denemelerinde gerekse elestirilerinde oncesinde pesimistce yola cikarken saskinlik yaratan yanilgilarinin ve ozdeyislerinin vardigi zirve caresizliktir Bu tespite istinaden sunu soylemistir Hicbir kriterin olmadigi bir dunyada yasamak isterdim Hicbir prensibin ve formun olmadigi bir dunya Bir dunya ki belirsizlikler diyari cunku bizim su ana dek yasadiklarimiz tamamen formlara kriterlere bagli o kadar yavan 1934 te Bukres te yayimlanan ilk kitabi Sur les Cimes du Desespoir Umitsizligin Doruklarinda kendisinin de kabul ettigi gibi sonradan Rumence ve Fransizca yazdigi her seyin ozunu barindirir Hayatin trajik boyutundan habersiz olmakla sucladigi Bergsonculuk tan o donemde koptu 1937 de dini bir krizin urunu olan ve tartismalar yaratan kitabi Gozyaslari Ve Azizler Uzerine yayinlandi Ayni yil Bukres Fransiz Ensititusu den bir burs alarak Paris e gitti ve oraya yerlesti 1995 yilinda Alzheimer hastaligindan oldu Eserlerindeki TemalarCioran konservatif felsefeye olan ilgisini ilk genclik yillarinda kaybetmis kisisel dusunce ve lirizm adina sistematik dusunce ve soyut spekulasyonlarda bulunmayi reddetmisti Hicbir seyi kesfetmedim Ben sadece kendi hislerimin sekreteri olmaya devam ettim Son donem eserlerinde kotumser hava cogu elestirmen tarafindan cocuklugundaki olaylarla iliskilendirilmistir Ancak ondaki septiklik nihilizme yakin durusun tek bir sebebe irca edilemeyecegi de soylenebilir Jean Paul Sartre ve Albert Camus gibi taninmis varoluscu yazarlarin eserlerindeki beseri yabancilasma temasi henuz 1932 lerde genc Cioran in eserlerinde gorulmektedir Varolusun kendi evimizin hicligi kendi surgunlugumuz olmasi mumkun mu diye sormaktaydi Cioran o yillarda FelsefesiCioran insanligin trajedisini degil fakat kendisi gibi hem dusunen hem hisseden bir ontolojik vatanindan surgune gonderilmisligin kolay kolay kimsenin hesabini yapmadigi ic cekisleriyle bir yurtsuz kimligiyle yasamis ve yazmistir Dunyanin her gunku isleyisini acilarini sevinclerini genelden ayri dusen yonuyle kimi zaman buruklukla kiminde de kahirla yorulmus bir farkindalikla ilmek ilmek kitaplarina islemistir Koyunun derdinden gecenlerin hatta koyunun derdinde bile olmayanlarin hayati mustulamalarinin rezilliklerinin ve kaybolmus bir vicdanla bu hayati olurlamalariyla bir kez daha bu temele harc atanlarin asla anlayamayacaklari bir yanlis yerde aranan cephane olarak bilinmektedir Oteden beri ayni dongunun ayni kivrak zekayla birer parcasi olmus adam gibi adamlarin adam olmayan adamliklarinin ipligini pazara cikarmis ve ayni kahpeligi masallardan olusmus fazilet uluhiyet ve vicdan tarzi tanimi kendi ellerinde oyuncak olmus kutsal yaftali asagilik kavramlari zihinlerin harci yapan devridaim isbirlikcilerinin uyuttugu bir insanligi sersemliklerinden silkinmeye omrunu adamis bir bilge KitaplariRomence Pe culmile disperării Editura Fundația pentru Literatură și Artă Bukres 1934 Cartea amăgirilor Bukres 1936 Schimbarea la față a Romaniei Bukres 1936 Lacrimi și Sfinți Editura autorului 1937 Indreptar pătimaș Humanitas Bukres 1991 1947 de Fransizca yazdigi ve Fransa da yayinlanan ilk kitabi olan Curumenin Kitabi 1949 ni su eserler izledi baslicalari Fransizcadaki Kitaplari Precis de decomposition Curumenin Kitabi 1949 Syllogismes de l amertume Gallimard 1952 La tentation d exister Gallimard 1956 English edition ISBN 0 226 10675 6 Histoire et utopie Tarih ve Utopya Gallimard 1960 La chute dans le temps Zamanda Dusus Gallimard 1964 Le mauvais demiurge Gallimard 1969 De l inconvenient d etre ne Dogmus Olmanin Sakincasi Gallimard 1973 Ecartelement Gallimard 1979 Exercices d admiration 1986 ve Aveux et anathemes 1987 Œuvres Gallimard Quatro 1995 Mon pays Țara mea Fransizca yazilan Ulkem kitabi ilk olarak Romanya da iki dilli olarak yayimlandi Humanitas Bukres 1996 Cahiers 1957 1972 Gallimard 1997 Des larmes et des saints L Herne Sur les cimes du desespoir L Herne Le Crepuscule des pensees L Herne Jadis et naguere L Herne Valery face a ses idoles L Herne 1970 2006 De la France L Herne 2009 Transfiguration de la Roumanie L Herne 2009 Cahier Cioran L Herne 2009 Yayinlanmamis cok sayida belge mektup ve fotograf Turkceye Cevirilen Kitaplari Burukluk Fransizcadan Ceviren Haldun Bayri Metis Yayinlari 1993 Dogmus Olmanin Sakincasi Turkcesi Kenan Sarialioglu Birinci Baski 1998 Ankara Opus Yayinlari Tarih ve Utopya Fransizcadan Ceviren Haldun Bayri Metis Yayinlari 1999 Curumenin Kitabi Fransizcadan Ceviren Haldun Bayri Metis Yayinlari ilk basim Ocak 2000 Varolma Egilimi Fransizcadan Ceviren Kenan Sarialioglu Gendas Yayinlari Birinci Basim 2002 Ezeli Maglup Soylesiler ozgun ismi Entretiens Ceviri Haldun Bayri Metis Yayinlari Ilk Basim Mart 2007 Zamanda Dusus Fransizcadan Ceviren Haldun Bayri Metis Yayinlari 2020 Itiraflar ve Aforozlar Ingilizce Cevirisi Anathemas and Admirations by Richard Howard 256 pp New York Arcade Publishing Little Brown amp Company 22 95 Turkce cevirisi henuz yapilmadi Vikisoz de Emil Cioran ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Resepsiyon ve baska dilde kaynaklarIngilizce Emil Cioran maddesi 13 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi To Infinity And Beyond 5 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde E M Cioran in hayatini anlatan Fransizca belgeselin 1 bolumu 31 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde E M Cioran in hayatini anlatan Fransizca belgeselin 2 bolumu 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde E M Cioran in hayatini anlatan Fransizca belgeselin 2 bolumu 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde E M Cioran in hayatini anlatan Fransizca belgeselin 4 bolumu 20 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde E M Cioran in hayatini anlatan Fransizca belgeselin 5 son bolumu 8 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cioran in Yasam oykusu eserlerinin ozeti ve eserlerinden birkac alinti Ingilizce 10 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cioran in Anathemas and Admirations Itiraflar ve Aforozlar kitabini tanitan The New York Times ta Edmund White in kaleme aldigi makele ingilizce Er S E 2018 Emil Michel Cioran Bir Alacakaranlik Dusunuru Konya Cizgi Kitabevi s 17 ve 26 Cioran E M 2015b Tarih ve Utopya Cev H Bayri Istanbul Metis Yayinlari The Independent Ingilizce 23 Ekim 2011 26 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mart 2021 E M Cioran The Temptation to Exist Quadrangle Books Chicago 1968 E M Cioran Drawn and Quartered Henry Holt Company New York 1983 E M Cioran The New Gods New York 1974 E M Cioran Anathemas and Admirations Arcade Publishing Inc New York 1987 E M Cioran Tears and Saints University of Chicago Press Chicago Illinois 1998 Kenan Sarialioglu Sadik Erol Er Tebessum Siritma ve Otesi Cioran Seckisi Basilmamis Eser Cioran Emil Michel 9 Subat 2017 Dogmus Olmanin Sakincasi Uzerine ISBN 978 605 316 076 2 Daha ergenlige yeni girdigimde ufuktaki olum beni kendimden geciriyordu onun elinden kurtulmak icin ya geneleve kosturuyordum ya da melekleri zikrediyordum Fakat yasla birlikte insan kendi korkularina alisiyor onlardan kurtulmaya hic kalkismiyor ucurum un icinde burjuvalasiyor Cioran 1952 Metis yay s 90 91 Regier Willis 2005 Cioran s Nietzsche French Forum 30 3 76 doi 10 1353 frf 2006 0012 JSTOR 40552402 JSTOR vasitasiyla Nietzsche bizi kendi histerilerimizin edebinden kurtarmistir onun acilari bize selamet getirmistir Kompleksler cagi ni acmistir E M Cioran Burukluk Metis Yayinlari s 25 Ingeborg Breuer Peter Leusch Dieter Mersch Welten im Kopf Profile der Gegenwartsphilosophie Rotbuch Verlag Hamburg 1996 S 52 u 53 Cioran Emil Michel 1 Haziran 1999 Tarih ve Utopya ISBN 978 975 342 248 2 ER Sadik Erol 2005 E M Cioran in Felsefesi Temel Kavramlar ve Sorunlar PDF Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Felsefe Anabilidim Dali s 2 3 Erisim tarihi 17 Haziran 2024 Ilinca Zarifopol Johnston Cioran in Izinde Ketebe Yayinevi s 173 Cioran E M 2016 Ezeli Maglup Cev H Bayri Istanbul Metis Yayinlari s 41 Ilinca Zarifopol Johnston 2020 s 144 E M Cioran Burukluk Metis Yayinlari s 36 Ogr Gor Dr Samet Zenginoglu 2019 E M Cioran da Olum ve Intihar Adiyaman Universitesi Sosyal Bilimler Meslek Yuksekokulu Dis Ticaret Bolumu Erisim tarihi 17 Haziran 2024 Sadik Er 2005 s 3 Sadik Er 2005 s 3 4 Cioran in Aurel e 7 Subat 1974 tarihli mektubu Sadik Er 2005 s 4 Sadik Er 2005 s 5 Hitler barbarlik yoluyla butun bir uygarligi kurtarmaya calisti Girisimi basarisiz oldu ama yine de bu Bati nin son inisiyatifi dir E M Cioran Burukluk Metis Yayinlari s 38 Zitiert nach Zigu Ornea Anii treizeci Extrema dreaptă romanească Ed Fundaţiei Culturale Romane Bukarest 1995 S 191 Zitiert nach Zigu Ornea Anii treizeci Extrema dreaptă romanească Ed Fundaţiei Culturale Romane Bukarest 1995 S 192 Sanda Stolojan Nori peste balcoane Jurnal din exilul parizian Ed Humanitas Bukarest 1996 S 191 Emil Cioran Auf den Gipfeln der Verzweiflung Frankfurt M 1989 S 86