Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şevket Aziz Kansu (1903, Edirne, Türkiye - 10 Nisan 1983, Ankara), Türk, tıp doktoru, antropolog, akademisyen, üniversite idarecisi.
Şevket Aziz Kansu | |
|---|---|
| Doğum | 1904 Edirne |
| Ölüm | 10 Nisan 1983 Ankara |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | Darülfünun Tıp Fakültesi |
| Mezun olduğu okul(lar) | Sorbonne Üniversitesi Yüksek Etüdler Okulu Broca Antropoloji Laboratuvarı |
| Meslek | Tıp doktoru, Bilim insanı, Akademisyen, Üniversite idarecisi |
| Akraba(lar) | Nafi Atuf Kansu (kardeşi) Ceyhun Atuf Kansu (yeğeni) |
Antropoloji biliminin Türkiye’deki kurumsallaşma sürecine katkı sağlamış bir biliminsanıdır. 1946 yılında yeniden yapılandırılıp kurulan Ankara Üniversitesi'nin kurucu rektörü oldu. 1962 -1973 arasında Türk Tarih Kurumu başkanlığını üstlendi.
Hayatı
1903 yılında Edirne’de doğdu. Babası doktor Aziz Emin Bey, annesi Emine Hanım'dır. Dört çocuklu ailenin en küçük çocuğu idi. İlk öğrenimini takiben Edirne Idadisi (Edirne Lisesi)'ni bitirdi. İstanbul'da Darülfünun Tıp Fakültesi'nde tıp öğrenimi gördü. 1923 yılında bu okuldan mezun oldu.
Tıp mektebi hastanesi ve Gülhane hastanesinde stajını tamamladıktan sonra, o zaman her tıp doktoru olmak için gerekli olan iki yıllık mecburi hizmetini tamamlamak için Ankara’nın Balâ ilçesinde hükûmet tabibi olarak görev yaptı. 1924-1926 yılları arasında Darülfünun Tıp Fakültesine iç hastalıkları kliniğinde asistanlık yaptı.
Asistanlığı sırasında daha önce Cumhuriyetin Avrupa'da yüksek eğitim için açtığı ilk yarışma sınavını kazanarak Fransa'ya gitti. 1927-1929 yılları arasında Paris'e Tıp ve Antropoloji ihtisası yaptı. Sorbonne Üniversitesi Yüksek Etüdler Okulu Broca Antropoloji Laboratuvarında George Papillaut'nın yanında çalıştı ve Yeni Kaledonyalı ve Afrikalıların kafataslarını inceleyerek hazırladığı tezle Antropoloji okulundan diploma (Diplome des Sciences Anthropologique) aldı. Tezi, Revue anthropologique adlı derginin1929 yılı Nisan-Haziran sayısında Neo-Kaledonyalılar ve Afrikalı Zenciler Üzerine Morfolojik Çalışma başlıklı bir makale olarak yayımlandı. Türkiye'ye döndükten sonraki Anadolu topraklarının paleo-etnolojisi üzerine çalıştı; uluslararası dergilerdeki yazılarıyla Türkler'e atfedilen “sarı ırk” ve “mongol” söylemini Batı literatüründen sildi.
Türkiye'ye dönüşünde önce I. sınıf iç hastalıkları uzmanı oldu. Ancak 1929 yılında Darülfünun Tıp Fakültesi'nde açılan bir sınavla Antropoloji doçenti ünvanını aldı. Ankara'da 2-11 Temmuz 1932 tarihleri arasında toplanan birinci Türk Tarih Kongresinde bir bildiri sundu. Bildirisinde Yeni Kaledonyalı, Afrika zencisi, Neolitik adam, Fransız ve Türk insanının kafaları üzerinde yaptığı incelemeleri özetledi. O devirde Batı’da, kimi antropolojik çevrelerde Türk insanı az gelişmiş ya da yarı gelişmiş olarak niteleniyordu. Şevket Aziz Kansu, Türk insanının gelişmişlik açısından Fransız insanından farklı olmadığını kanıtlayan ölçümleri sundu. Çok ilgi gören sunumunun ardından Atatürk tarafından Türk Tarih Kurumu asıl üyeliğine seçildi. 1934 yılında profesör ünvanını aldı.
2252 sayılı kanunla 1933 yapılan Üniversite Reformu ile İstanbul Darülfünun lağvedilp kadrosu yeni kurulan 'ne nakil edilmiştir. Kansu, 1935 yılında Atatürk'ün isteği üzerine Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Profesörü olarak getirildi. 1937 yılındaki 2. Türk Tarih Kongresi'nde iki bildiri sundu. Anadolu'nun Proto-Türkler tarafından ön tarihten beri iskân edildiğini iddia etti. Ertesi yıl "Antropoloji Dersleri I – Beşer paleontolojisi ve prehistorya malûmatı" başlıklı ders kitabını yayımladı. Bu kitap, Türkiye’de ilk antropoloji ders kitabıdır.
1937 yılında Bükreş'te gerçekleşen 17. Uluslararası Antropoloji ve Ön-Tarih Arkeoloji Kongresi’nde bir sonraki kongrenin Türkiye'de gerçekleşmesine karar verilince kurulan hazırlık komitesinin genel sekreterliğini Türk Tarih Kurumu genel sekreteri Muzaffer Göker ile birlikte üstlendi. Bu kongre için Şevket Aziz Kansu, Türk Antropoloji Enstitüsü’nün tarihçesini hazırladı. Ancak 1 Eylül 1939'da başlayan II. Dünya Savaşı sebebiyle kongre gerçekleştirilemedi.
Kansu, 1942-1944 yılları arasında fakülte dekanı olarak görev yaptı. 1943 yılındaki 3. Tarih Kongresi'nde "İnsan ve medeniyet tekâmül tarihinde Anadolu’nun yeri" başlıklı bir bildiri sundu. Eugène Pittard'ın neolitik uygarlığın Avrupa'ya Karadeniz’in kuzeyinden ve Anadolu üzerinden Avrupa'ya ulaştığına dair görüşlerini destekleyen bulgular sundu. 1944 yılında Ordinaryüs profesör ünvanı aldı.
Kansu, 1946 yılında çıkarılan 4936 sayılı kanun ile yeniden yapılandırılıp kurulan Ankara Üniversitesi'nin ilk rektörü olarak seçildi. 1948 yılında Pertev Naili Boratav, Behice Boran ve Niyazi Berkes’in tasfiye edildiği “solcu profesörler" olayında onlara sahip çıktığı gerekçesiyle yıpratılınca bu görevden ayrılmak zorunda kaldı. Rektörlükten ayrıldıktan sonra alanıyla ilgili çalışmalara ağırlık verdi ve birçok arkeolojik çalışmayı yürüttü. 28 Nisan 1962 - 21 Nisan 1973 tarihleri arasında Türk Tarih Kurumu Başkanlığında bulundu. 1973 yılında yaş haddinden emekli oldu.
Şevket Aziz Kansu 10 Nisan 1983 Ankara'da hayatını kaybetmiştir.
Eserleri
Şevket Aziz Kansu'nun eserleri şu şekildedir:
Kitaplar
- 1938 - Antropoloji Dersleri
- 1937 - Antropometri Tetkikleri Rehberi,
- 1938 - Prehistorya araştırmaları Rehberi,
- 1940 - Etiyokuşu Hafriyat raporu
- 1940 - Türk Antropoloji Enstitüsü Tarihçesi
- 1946 - Doğunun Prehistoryası (çev.),
- 1947 - İnsanlığın Kaynakları ve ilk Medeniyetler,
- 1950 - Avrupa'nın İskân Tarihi (çev.),
- 1977 - Rassengeschichte der Türkei.
Makaleler
Kaynakça
- ^ Bilici, Ziya Kenan (2 Mart 2021). . Atatürk Ansiklopedisi. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2023.
- ^ a b c d Toprak, Zafer (Mart 2011). "Dolikosefalden Brakisefale Türk Irkı". Toplumsa Tarih (207). 12 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2023.
- ^ a b . Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü yüksek lisans tezi. 2010. 12 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kaynak:Türk Tarih Kurumu Resmi sitesinde "Ord. Prof. Dr. Sevket Aziz Kansu" maddesi: [1] 2 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- Ankara Üniversitesi ankara.edu.tr resmi websitesinde "Rektörlerimiz: Ord.Prof.Dr. Şevket Aziz Kansu (22.06.1946)-(26.04.1948)" adlı madde. Online: [2]2 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Türk Tarih Kurumu ttk.cgov.tr resmi websitesinde "Önceki başkanlarımız: Ord. Prof. Dr. Şevket Aziz Kansu" maddesi. Online: [3]2 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Biyografya - Türkiye Ünlüleri İnternet Ansiklopedisi websitesinde "Şevket Aziz Kansu" maddesi [4]2 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Akademik görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Şemsettin Günaltay | Türk Tarih Kurumu Başkanı 28 Nisan 1962 - 21 Nisan 1973 | Sonra gelen: Enver Ziya Karal |
| Önce gelen: Önce gelen yoktur. | Ankara Üniversitesi Rektörü 22 Haziran 1946 - 26 Nisan 1948 | Sonra gelen: Enver Ziya Karal |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sevket Aziz Kansu 1903 Edirne Turkiye 10 Nisan 1983 Ankara Turk tip doktoru antropolog akademisyen universite idarecisi Sevket Aziz KansuDogum1904 EdirneOlum10 Nisan 1983 AnkaraMilliyetTurkEgitimDarulfunun Tip FakultesiMezun oldugu okul lar Sorbonne Universitesi Yuksek Etudler Okulu Broca Antropoloji LaboratuvariMeslekTip doktoru Bilim insani Akademisyen Universite idarecisiAkraba lar Nafi Atuf Kansu kardesi Ceyhun Atuf Kansu yegeni Antropoloji biliminin Turkiye deki kurumsallasma surecine katki saglamis bir biliminsanidir 1946 yilinda yeniden yapilandirilip kurulan Ankara Universitesi nin kurucu rektoru oldu 1962 1973 arasinda Turk Tarih Kurumu baskanligini ustlendi Hayati1903 yilinda Edirne de dogdu Babasi doktor Aziz Emin Bey annesi Emine Hanim dir Dort cocuklu ailenin en kucuk cocugu idi Ilk ogrenimini takiben Edirne Idadisi Edirne Lisesi ni bitirdi Istanbul da Darulfunun Tip Fakultesi nde tip ogrenimi gordu 1923 yilinda bu okuldan mezun oldu Tip mektebi hastanesi ve Gulhane hastanesinde stajini tamamladiktan sonra o zaman her tip doktoru olmak icin gerekli olan iki yillik mecburi hizmetini tamamlamak icin Ankara nin Bala ilcesinde hukumet tabibi olarak gorev yapti 1924 1926 yillari arasinda Darulfunun Tip Fakultesine ic hastaliklari kliniginde asistanlik yapti Asistanligi sirasinda daha once Cumhuriyetin Avrupa da yuksek egitim icin actigi ilk yarisma sinavini kazanarak Fransa ya gitti 1927 1929 yillari arasinda Paris e Tip ve Antropoloji ihtisasi yapti Sorbonne Universitesi Yuksek Etudler Okulu Broca Antropoloji Laboratuvarinda George Papillaut nin yaninda calisti ve Yeni Kaledonyali ve Afrikalilarin kafataslarini inceleyerek hazirladigi tezle Antropoloji okulundan diploma Diplome des Sciences Anthropologique aldi Tezi Revue anthropologique adli derginin1929 yili Nisan Haziran sayisinda Neo Kaledonyalilar ve Afrikali Zenciler Uzerine Morfolojik Calisma baslikli bir makale olarak yayimlandi Turkiye ye dondukten sonraki Anadolu topraklarinin paleo etnolojisi uzerine calisti uluslararasi dergilerdeki yazilariyla Turkler e atfedilen sari irk ve mongol soylemini Bati literaturunden sildi Turkiye ye donusunde once I sinif ic hastaliklari uzmani oldu Ancak 1929 yilinda Darulfunun Tip Fakultesi nde acilan bir sinavla Antropoloji docenti unvanini aldi Ankara da 2 11 Temmuz 1932 tarihleri arasinda toplanan birinci Turk Tarih Kongresinde bir bildiri sundu Bildirisinde Yeni Kaledonyali Afrika zencisi Neolitik adam Fransiz ve Turk insaninin kafalari uzerinde yaptigi incelemeleri ozetledi O devirde Bati da kimi antropolojik cevrelerde Turk insani az gelismis ya da yari gelismis olarak niteleniyordu Sevket Aziz Kansu Turk insaninin gelismislik acisindan Fransiz insanindan farkli olmadigini kanitlayan olcumleri sundu Cok ilgi goren sunumunun ardindan Ataturk tarafindan Turk Tarih Kurumu asil uyeligine secildi 1934 yilinda profesor unvanini aldi 2252 sayili kanunla 1933 yapilan Universite Reformu ile Istanbul Darulfunun lagvedilp kadrosu yeni kurulan ne nakil edilmistir Kansu 1935 yilinda Ataturk un istegi uzerine Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Antropoloji Profesoru olarak getirildi 1937 yilindaki 2 Turk Tarih Kongresi nde iki bildiri sundu Anadolu nun Proto Turkler tarafindan on tarihten beri iskan edildigini iddia etti Ertesi yil Antropoloji Dersleri I Beser paleontolojisi ve prehistorya malumati baslikli ders kitabini yayimladi Bu kitap Turkiye de ilk antropoloji ders kitabidir 1937 yilinda Bukres te gerceklesen 17 Uluslararasi Antropoloji ve On Tarih Arkeoloji Kongresi nde bir sonraki kongrenin Turkiye de gerceklesmesine karar verilince kurulan hazirlik komitesinin genel sekreterligini Turk Tarih Kurumu genel sekreteri Muzaffer Goker ile birlikte ustlendi Bu kongre icin Sevket Aziz Kansu Turk Antropoloji Enstitusu nun tarihcesini hazirladi Ancak 1 Eylul 1939 da baslayan II Dunya Savasi sebebiyle kongre gerceklestirilemedi Kansu 1942 1944 yillari arasinda fakulte dekani olarak gorev yapti 1943 yilindaki 3 Tarih Kongresi nde Insan ve medeniyet tekamul tarihinde Anadolu nun yeri baslikli bir bildiri sundu Eugene Pittard in neolitik uygarligin Avrupa ya Karadeniz in kuzeyinden ve Anadolu uzerinden Avrupa ya ulastigina dair goruslerini destekleyen bulgular sundu 1944 yilinda Ordinaryus profesor unvani aldi Kansu 1946 yilinda cikarilan 4936 sayili kanun ile yeniden yapilandirilip kurulan Ankara Universitesi nin ilk rektoru olarak secildi 1948 yilinda Pertev Naili Boratav Behice Boran ve Niyazi Berkes in tasfiye edildigi solcu profesorler olayinda onlara sahip ciktigi gerekcesiyle yipratilinca bu gorevden ayrilmak zorunda kaldi Rektorlukten ayrildiktan sonra alaniyla ilgili calismalara agirlik verdi ve bircok arkeolojik calismayi yuruttu 28 Nisan 1962 21 Nisan 1973 tarihleri arasinda Turk Tarih Kurumu Baskanliginda bulundu 1973 yilinda yas haddinden emekli oldu Sevket Aziz Kansu 10 Nisan 1983 Ankara da hayatini kaybetmistir EserleriSevket Aziz Kansu nun eserleri su sekildedir Kitaplar 1938 Antropoloji Dersleri 1937 Antropometri Tetkikleri Rehberi 1938 Prehistorya arastirmalari Rehberi 1940 Etiyokusu Hafriyat raporu 1940 Turk Antropoloji Enstitusu Tarihcesi 1946 Dogunun Prehistoryasi cev 1947 Insanligin Kaynaklari ve ilk Medeniyetler 1950 Avrupa nin Iskan Tarihi cev 1977 Rassengeschichte der Turkei MakalelerKaynakca Bilici Ziya Kenan 2 Mart 2021 Ataturk Ansiklopedisi 15 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2023 a b c d Toprak Zafer Mart 2011 Dolikosefalden Brakisefale Turk Irki Toplumsa Tarih 207 12 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2023 a b Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu yuksek lisans tezi 2010 12 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kaynak Turk Tarih Kurumu Resmi sitesinde Ord Prof Dr Sevket Aziz Kansu maddesi 1 2 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarAnkara Universitesi ankara edu tr resmi websitesinde Rektorlerimiz Ord Prof Dr Sevket Aziz Kansu 22 06 1946 26 04 1948 adli madde Online 2 2 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turk Tarih Kurumu ttk cgov tr resmi websitesinde Onceki baskanlarimiz Ord Prof Dr Sevket Aziz Kansu maddesi Online 3 2 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Biyografya Turkiye Unluleri Internet Ansiklopedisi websitesinde Sevket Aziz Kansu maddesi 4 2 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Akademik goreviOnce gelen Semsettin Gunaltay Turk Tarih Kurumu Baskani 28 Nisan 1962 21 Nisan 1973 Sonra gelen Enver Ziya KaralOnce gelen Once gelen yoktur Ankara Universitesi Rektoru 22 Haziran 1946 26 Nisan 1948 Sonra gelen Enver Ziya Karal