Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Epidemi (Yunanca epi "üzerinde" ve demos "insanlar"), bir bulaşıcı hastalığın, belirli bir popülasyondaki çok sayıda insana, kısa bir süre içinde hızla yayılmasıdır. Örneğin meningokok enfeksiyonlarında, iki hafta üst üste 100.000 kişide 15'ten yüksek vaka oranı epidemi olarak kabul edilir.
Epidemilere neden olan sebepler genellikle, konakçı organizma popülasyonundaki değişiklikler (örn., bir vektör türünün yoğunluğunun artması), patojen mikroorganizmalardaki genetik değişiklikler veya yeni bir patojenin ortaya çıkması olabilir. Genel olarak, bir epidemi, yerleşik veya yeni ortaya çıkan bir patojene karşı, aniden, konakçı bağışıklığı endemik denge seviyesinin altına düştüğünde ve bulaşma eşiği aşıldığında meydana gelir.
Epidemi genellikle tek bir konumla sınırlı olabilirken; eğer salgın diğer ülkelere veya kıtalara yayılırsa ve önemli sayıda insanı etkilerse, pandemi olarak adlandırılır. Epidemi ilanı için, temel insidans oranının iyi anlaşılması gerekir; influenza gibi belirli hastalıklarda epidemiler, insidansın bu temel oranın üzerinde belirli bir seviyeye çıkması sonucu tanımlanır. Nadir görülen bazı hastalıklarda birkaç vaka epidemi olarak sınıflandırılabilirken, yaygın görülen bir hastalık (soğuk algınlığı gibi) için pek çok vakanın görülmesi bile epidemi olarak kabul edilmeyebilir. Bir epidemi, sağlığın bozulması ve can kayıplarına ek olarak, mali ve ekonomik açılardan da çok büyük hasara neden olabilir.
Epidemi terimi, Homeros'un Odyssey'ine atfedilen bir sözcükten türemiş ve daha sonra tıbbi anlamını Hipokrat'ın bilimsel eseri Epidemics'ten almıştır. Hipokrat'tan önce epidemios, epidemeo, epidamos ve kelimenin diğer türevleri "yöreye özgü" veya "endemik" terimlerinin günümüzdeki kullanımlarına benzer anlamlara sahipti. Thukydidis'in Atina Vebası tasviri, en eski epidemik hastalık anlatımlarından biri olarak kabul edilir. 17. yüzyılın başlarına gelindiğinde popülasyondaki hastalık düzeyinin düşük seviyelerine endemik ve yaygın seviyelerine epidemik denmeye başlanmıştı. "Epidemi" terimi duygusal bir anlama bürünmüştü.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), epidemiyi: "belirli bir bölgede veya belirli bir grup insan arasında, belirli bir dönemde, beklenenden daha fazla hastalık, yaralanma veya diğer sağlık problemi vakalarının ortaya çıkması" olarak tanımlamaktadır. Genellikle, vakaların ortak bir nedeni olduğu veya bir şekilde birbirleriyle ilişkili olduğu kabul edilir. "Epidemi" ve "salgın" terimleri genellikle birbirlerinin yerine kullanılabilmektedir. Araştırmacı Manfred S. Green ve meslektaşları, "salgın" teriminin daha küçük olaylarla sınırlandırılmasını gerektiğini, Chambers Sözlüğü ile Stedman Tıp Sözlüğü'nde bu ayrımın kabul edildiğini belirtmektedirler.
Kaynakça
- ^ a b c Principles of Epidemiology (PDF). Third. Atlanta, Georgia: Centers for Disease Control and Prevention. 2012. 18 Mart 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Mart 2021. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Principles of Epidemiology" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c d "When is an epidemic an epidemic?" (PDF). The Israel Medical Association Journal. 4 (1): 3-6. January 2002. (PMID) 11802306. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Mart 2021. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Green" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ "Epidemic". The Encyclopedia of Ecology and Environmental Management. Oxford: Blackwell Science Ltd. 1998. s. 246. ISBN .
- ^ "2,500-year evolution of the term epidemic". Emerging Infectious Diseases. 12 (6): 976-80. June 2006. doi:10.3201/eid1206.051263. (PMC) 3373038 $2. (PMID) 16707055.
- ^ A treatise of the plague: containing the nature, signes, and accidents of the same, with the certaine and absolute cure of the fevers, botches and carbuncles that raigne in these times. Londra: Edward White. 1603.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Epidemi Yunanca epi uzerinde ve demos insanlar bir bulasici hastaligin belirli bir populasyondaki cok sayida insana kisa bir sure icinde hizla yayilmasidir Ornegin meningokok enfeksiyonlarinda iki hafta ust uste 100 000 kiside 15 ten yuksek vaka orani epidemi olarak kabul edilir 1328 de Winterthur da veba August Corrodi Epidemilere neden olan sebepler genellikle konakci organizma populasyonundaki degisiklikler orn bir vektor turunun yogunlugunun artmasi patojen mikroorganizmalardaki genetik degisiklikler veya yeni bir patojenin ortaya cikmasi olabilir Genel olarak bir epidemi yerlesik veya yeni ortaya cikan bir patojene karsi aniden konakci bagisikligi endemik denge seviyesinin altina dustugunde ve bulasma esigi asildiginda meydana gelir Epidemi genellikle tek bir konumla sinirli olabilirken eger salgin diger ulkelere veya kitalara yayilirsa ve onemli sayida insani etkilerse pandemi olarak adlandirilir Epidemi ilani icin temel insidans oraninin iyi anlasilmasi gerekir influenza gibi belirli hastaliklarda epidemiler insidansin bu temel oranin uzerinde belirli bir seviyeye cikmasi sonucu tanimlanir Nadir gorulen bazi hastaliklarda birkac vaka epidemi olarak siniflandirilabilirken yaygin gorulen bir hastalik soguk alginligi gibi icin pek cok vakanin gorulmesi bile epidemi olarak kabul edilmeyebilir Bir epidemi sagligin bozulmasi ve can kayiplarina ek olarak mali ve ekonomik acilardan da cok buyuk hasara neden olabilir Epidemi terimi Homeros un Odyssey ine atfedilen bir sozcukten turemis ve daha sonra tibbi anlamini Hipokrat in bilimsel eseri Epidemics ten almistir Hipokrat tan once epidemios epidemeo epidamos ve kelimenin diger turevleri yoreye ozgu veya endemik terimlerinin gunumuzdeki kullanimlarina benzer anlamlara sahipti Thukydidis in Atina Vebasi tasviri en eski epidemik hastalik anlatimlarindan biri olarak kabul edilir 17 yuzyilin baslarina gelindiginde populasyondaki hastalik duzeyinin dusuk seviyelerine endemik ve yaygin seviyelerine epidemik denmeye baslanmisti Epidemi terimi duygusal bir anlama burunmustu Hastalik Kontrol ve Onleme Merkezleri CDC epidemiyi belirli bir bolgede veya belirli bir grup insan arasinda belirli bir donemde beklenenden daha fazla hastalik yaralanma veya diger saglik problemi vakalarinin ortaya cikmasi olarak tanimlamaktadir Genellikle vakalarin ortak bir nedeni oldugu veya bir sekilde birbirleriyle iliskili oldugu kabul edilir Epidemi ve salgin terimleri genellikle birbirlerinin yerine kullanilabilmektedir Arastirmaci Manfred S Green ve meslektaslari salgin teriminin daha kucuk olaylarla sinirlandirilmasini gerektigini Chambers Sozlugu ile Stedman Tip Sozlugu nde bu ayrimin kabul edildigini belirtmektedirler Kaynakca a b c Principles of Epidemiology PDF Third Atlanta Georgia Centers for Disease Control and Prevention 2012 18 Mart 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Mart 2021 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Principles of Epidemiology adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c d When is an epidemic an epidemic PDF The Israel Medical Association Journal 4 1 3 6 January 2002 PMID 11802306 28 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Mart 2021 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Green adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Epidemic The Encyclopedia of Ecology and Environmental Management Oxford Blackwell Science Ltd 1998 s 246 ISBN 0 86542 838 7 2 500 year evolution of the term epidemic Emerging Infectious Diseases 12 6 976 80 June 2006 doi 10 3201 eid1206 051263 PMC 3373038 2 PMID 16707055 A treatise of the plague containing the nature signes and accidents of the same with the certaine and absolute cure of the fevers botches and carbuncles that raigne in these times Londra Edward White 1603