Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1923 yılında kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin yeni bir devlet olması ve kendini mümkün mertebe Osmanlı İmparatorluğu’nu temsil eden kavramlardan uzak tutması mimariye de yansıdı. Aynı bağlamda iç politik nedenlerden dolayı Osmanlı döneminde çalışmış kadrolardan da uzak durulması tercih edilmeye başlanmıştı. Bu sebeple 1920’li yıllar ile 1940’lı yıllar arasındaki süreçte kalifiye yerli mimar eksikliğini telafi etmek için ve yeni gelecek idari kadroları eğitmek için ağırlıklı olarak başkent Ankara'nın mimarisinde Avrupa kökenli mimarlar tercih edilmiştir.
Ankara’nın yeni başkent ilan edilmesi bu konuda son derece önemli bir sembolik adım teşkil ediyordu. Yaklaşık 30.000 kişilik bir nüfusa sahip olan şehirde başkent olmasından doğacak ihtiyaçların başında yeni hükûmet binaları, eğitim ve sağlık yapıları ve altyapı düzenlemeleri geliyordu. Cumhuriyetin kurulduğu ilk yıllarda Osmanlı döneminde eğitim görmüş ve iş tecrübesine sahip kişilerin tecrübelerinden yararlanıldı. 1927 yılından itibaren de hükûmet politikası olarak yurtdışından yabancı uzmanlar getirildi. Bu uzmanların görevi hem onlardan beklenen projeleri gerçekleştirmesi, hem de sahip oldukları modern fikirlerlerle yeni idari kadroları eğitmeleri beklendi. Bu getirilenler arasında mimarlar, inşaat mühendisleri ve şehir plancıları da vardı.
Genel bakış
Yeni kurulan devletin yeni başkentinin Ankara olması nedeniyle bu şehirde yeni idari binaların inşa edilmesi ihtiyacı doğmuştur. İhtiyaç fazla olmasına rağmen yeterli sayıda mimar olmaması nedeniyle 1927’den sonra Avrupa’dan gelen mimarlara projeler yaptırılmıştır. Almanya, Avusturya, Fransa ve İsviçre’den gelen toplam 40 mimar ve şehir plancısı 1924 ile 1942 yılları arasında Türkiye’de birçok projeye imzalarını attılar. Bu mimarlar ve şehir plancıları arasında Gudrun Baudisch, Rudolf Belling, Paul Bonatz, Ernst Arnold Egli, Martin Elsaesser, Anton Hanak, Franz Hillinger, Clemens Holzmeister, Werner Issel, Hermann Jansen, Theodor Jost, Heinrich Krippel, Carl Christoph Lörcher, Robert Oerley, Bernhard Pfau, Bruno Taut ve Josef Thorak yer almaktaydı. Cumhuriyet’in kuruluşundan başlayıp 1940’lara kadar devam eden, hatta daha sonrasında projelerin sürdüğü bu dönemi Avrupa avangardı olarak niteleyen mimarlık eleştirmenleri de olmuştur.
Bu döneme hâkim olan yabancı mimarların ağırlıklı olarak Orta Avrupa’dan (Avusturya ve Almanya) gelmeleri nedeniyle, o dönemde baskın olan neo-klasik akım da mimari üslup olarak uygulamalara yansımıştır. Bu dönemde inşa edilmiş yapılara bakıldığına ağırlıklı olarak simetrik planların yaygın olduğu gözlemlenebilir. Ağır basan diğer mimari özellikler de yalın ve simetrik cepheler, seri şekilde kendini tekrarlayan pencereler, neo-klasik üslupta yaygın bir tasarım olan anıtsal boyutta merdiveler ve sütunlu giriş düzenlemeleridir. Dönemin önemli eserleri arasında Çankaya Köşkü’nün bir parçası olan Pembe Köşk (Gudrun Baudisch ve Clemens Holzmeister; 1930–1932), Opera Sahnesi (Paul Bonatz; 1946–1947), Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi (Bruno Taut, 1937), TBMM binası (Clemens Holzmeister, 1938–1963), Yargıtay binası (Clemens Holzmeister, 1933–1935) yer almaktadır.
Bu yapılar arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının Cumhuriyeti simgelemesi nedeniyle ayrıca bir önemi vardır. Clemens Holzmeister’in tasarımını gerçekleştirdiği bu yapının Hermann Jansen tarafından hazırlanan Jansen planına göre Çankaya yolu ile Dikmen arasında kalan ve de Devlet Mahallesi denilen alandaki en yüksek noktada inşa edilmiştir.
Bu dönemde görev almış mimarlar
Galeri
-
![image]()
Clemens Holzmeister tarafından tasarlanan TBMM Binası (1939-1961) anıtsal klasikçilik ile modern mimarlık anlayışının bir arada uygulandığı bir yapıdır. -
![image]()
Carl Christoph Lörcher tarafından 1924 yılında hazırlanmış Ankara’nın ilk imar planı (Lörcher Planı) -
![image]()
Hermann Jansen tarafından 1932'de hazırlanan, Jansen planı olarak da bilinen Ankara'nın nazım planı. -
![image]()
Şevki Balmumcu tarafından tasarlanmış Opera Sahnesi özgün haliyle Sovyet Yapısalcılığı stilinde iken Paul Bonatz tarafından yapılan değişikliklerle İkinci Ulusal Mimarlık Akımı üslubuna dönüştürüldü.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c "Erken Cumhuriyet dönemindeki Almanca konuşan mimarlar". Goethe Institut. 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2010.
- ^ "Mimarlık ve Kimlik Temrinleri- I: Türkiye'de Modern Yapı Kültürünün Bir Profili, Doç. Dr. Aydan Balamir, ODTÜ Mimarlık Bölümü". Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası Genel Merkezi. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2010.
- ^ . MimarlikMuzesi.org. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2010.
- ^ (PDF). TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, Türkiye Mühendislik Haberleri (TMH). 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2010.
- ^ Aydan Balamir (2010). Clemens Holzmeister: Çağın dönümünde bir mimar. İstanbul: Boyut Yayınları. ss. 379 sayfa. 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2015.
- ^ Ernst Egli (2013). Genç Türkiye İnşa Edilirken - Atatürk'ün Mimarının Anıları. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. ss. 371 sayfa. 14 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2015.
- ^ Leyla Alpagut (2012). Cumhuriyetin Mimarı Ernst Arnold Egli. İstanbul: Boyut Yayın Grubu. ss. 367 sayfa. 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2015.
- ^ . MimarlikMuzes.org. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2010.
Konuyla ilgili yayınlar
- İnci Aslanoğlu. Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı 1923-1938. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları. ISBN .
- Sibel Bozdoğan (2008). Modernizm ve Ulusun İnşası Erken Cumhuriyet Türkiyesi'nde Mimari Kültür. Metis Yayınları. ISBN .
- Gürhan Tümer (1998). Cumhuriyet Döneminde Yabancı Mimarlar Sorunu: 1920'lerden 1950'lere. Mimarlar Odası İzmir Şubesi Yayınları. ISBN .
- (2010). Clemens Holzmeister: Çağın dönümünde bir mimar. Boyut Yayınları. ISBN .
- Ernst Egli (2013). Genç Türkiye İnşa Edilirken - Atatürk'ün Mimarının Anıları. İş Bankası Kültür Yayınları. ISBN .
- (2012). Cumhuriyetin Mimarı Ernst Arnold Egli. Boyut Yayın Grubu. ISBN .
- ^ İnci Aslanoğlu. Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı 1923-1938. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları. ss. 440 sayfa. . 11 Nisan 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2010.
- ^ Sibel Bozdoğan; Çeviren: Tuncay Birkan (2008). Modernizm ve Ulusun İnşası Erken Cumhuriyet Türkiyesi'nde Mimari Kültür. İstanbul: Metis Yayınları. ss. 367 sayfa. . 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2010.
- ^ Gürhan Tümer (1998). Cumhuriyet Döneminde Yabancı Mimarlar Sorunu: 1920'lerden 1950'lere. İzmir: Mimarlar Odası İzmir Şubesi Yayınları. 22 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2010.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;ClemensCagisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;GencErnstisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;LeylaEgliisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1923 yilinda kurulan Turkiye Cumhuriyeti nin yeni bir devlet olmasi ve kendini mumkun mertebe Osmanli Imparatorlugu nu temsil eden kavramlardan uzak tutmasi mimariye de yansidi Ayni baglamda ic politik nedenlerden dolayi Osmanli doneminde calismis kadrolardan da uzak durulmasi tercih edilmeye baslanmisti Bu sebeple 1920 li yillar ile 1940 li yillar arasindaki surecte kalifiye yerli mimar eksikligini telafi etmek icin ve yeni gelecek idari kadrolari egitmek icin agirlikli olarak baskent Ankara nin mimarisinde Avrupa kokenli mimarlar tercih edilmistir Ankara nin yeni baskent ilan edilmesi bu konuda son derece onemli bir sembolik adim teskil ediyordu Yaklasik 30 000 kisilik bir nufusa sahip olan sehirde baskent olmasindan dogacak ihtiyaclarin basinda yeni hukumet binalari egitim ve saglik yapilari ve altyapi duzenlemeleri geliyordu Cumhuriyetin kuruldugu ilk yillarda Osmanli doneminde egitim gormus ve is tecrubesine sahip kisilerin tecrubelerinden yararlanildi 1927 yilindan itibaren de hukumet politikasi olarak yurtdisindan yabanci uzmanlar getirildi Bu uzmanlarin gorevi hem onlardan beklenen projeleri gerceklestirmesi hem de sahip olduklari modern fikirlerlerle yeni idari kadrolari egitmeleri beklendi Bu getirilenler arasinda mimarlar insaat muhendisleri ve sehir plancilari da vardi Genel bakis1937 yilinda insa edilen Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi binasi Alman mimar Bruno Taut tarafindan tasarlanmistir Yeni kurulan devletin yeni baskentinin Ankara olmasi nedeniyle bu sehirde yeni idari binalarin insa edilmesi ihtiyaci dogmustur Ihtiyac fazla olmasina ragmen yeterli sayida mimar olmamasi nedeniyle 1927 den sonra Avrupa dan gelen mimarlara projeler yaptirilmistir Almanya Avusturya Fransa ve Isvicre den gelen toplam 40 mimar ve sehir plancisi 1924 ile 1942 yillari arasinda Turkiye de bircok projeye imzalarini attilar Bu mimarlar ve sehir plancilari arasinda Gudrun Baudisch Rudolf Belling Paul Bonatz Ernst Arnold Egli Martin Elsaesser Anton Hanak Franz Hillinger Clemens Holzmeister Werner Issel Hermann Jansen Theodor Jost Heinrich Krippel Carl Christoph Lorcher Robert Oerley Bernhard Pfau Bruno Taut ve Josef Thorak yer almaktaydi Cumhuriyet in kurulusundan baslayip 1940 lara kadar devam eden hatta daha sonrasinda projelerin surdugu bu donemi Avrupa avangardi olarak niteleyen mimarlik elestirmenleri de olmustur Bu doneme hakim olan yabanci mimarlarin agirlikli olarak Orta Avrupa dan Avusturya ve Almanya gelmeleri nedeniyle o donemde baskin olan neo klasik akim da mimari uslup olarak uygulamalara yansimistir Bu donemde insa edilmis yapilara bakildigina agirlikli olarak simetrik planlarin yaygin oldugu gozlemlenebilir Agir basan diger mimari ozellikler de yalin ve simetrik cepheler seri sekilde kendini tekrarlayan pencereler neo klasik uslupta yaygin bir tasarim olan anitsal boyutta merdiveler ve sutunlu giris duzenlemeleridir Donemin onemli eserleri arasinda Cankaya Kosku nun bir parcasi olan Pembe Kosk Gudrun Baudisch ve Clemens Holzmeister 1930 1932 Opera Sahnesi Paul Bonatz 1946 1947 Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Bruno Taut 1937 TBMM binasi Clemens Holzmeister 1938 1963 Yargitay binasi Clemens Holzmeister 1933 1935 yer almaktadir Bu yapilar arasinda Turkiye Buyuk Millet Meclisi binasinin Cumhuriyeti simgelemesi nedeniyle ayrica bir onemi vardir Clemens Holzmeister in tasarimini gerceklestirdigi bu yapinin Hermann Jansen tarafindan hazirlanan Jansen planina gore Cankaya yolu ile Dikmen arasinda kalan ve de Devlet Mahallesi denilen alandaki en yuksek noktada insa edilmistir Bu donemde gorev almis mimarlarAnton Hanak Bernhard Pfau Bruno Taut Carl Christoph Lorcher Clemens Holzmeister Ernst Arnold Egli Franz Hillinger Gudrun Baudisch Heinrich Krippel Hermann Jansen Josef Thorak Martin Elsaesser Paul Bonatz Robert Oerley Rudolf Belling Theodor Jost Werner IsselGaleriClemens Holzmeister tarafindan tasarlanan TBMM Binasi 1939 1961 anitsal klasikcilik ile modern mimarlik anlayisinin bir arada uygulandigi bir yapidir Carl Christoph Lorcher tarafindan 1924 yilinda hazirlanmis Ankara nin ilk imar plani Lorcher Plani Hermann Jansen tarafindan 1932 de hazirlanan Jansen plani olarak da bilinen Ankara nin nazim plani Sevki Balmumcu tarafindan tasarlanmis Opera Sahnesi ozgun haliyle Sovyet Yapisalciligi stilinde iken Paul Bonatz tarafindan yapilan degisikliklerle Ikinci Ulusal Mimarlik Akimi uslubuna donusturuldu Ayrica bakinizTurkiye de mimarlik Birinci Ulusal Mimarlik Akimi Ikinci Ulusal Mimarlik AkimiKaynakca a b c Erken Cumhuriyet donemindeki Almanca konusan mimarlar Goethe Institut 27 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2010 Mimarlik ve Kimlik Temrinleri I Turkiye de Modern Yapi Kulturunun Bir Profili Doc Dr Aydan Balamir ODTU Mimarlik Bolumu Mimarlik Dergisi Mimarlar Odasi Genel Merkezi 19 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2010 MimarlikMuzesi org 30 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2010 PDF TMMOB Insaat Muhendisleri Odasi Turkiye Muhendislik Haberleri TMH 13 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2010 Aydan Balamir 2010 Clemens Holzmeister Cagin donumunde bir mimar Istanbul Boyut Yayinlari ss 379 sayfa 15 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2015 Ernst Egli 2013 Genc Turkiye Insa Edilirken Ataturk un Mimarinin Anilari Istanbul Is Bankasi Kultur Yayinlari ss 371 sayfa 14 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2015 Leyla Alpagut 2012 Cumhuriyetin Mimari Ernst Arnold Egli Istanbul Boyut Yayin Grubu ss 367 sayfa 15 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2015 MimarlikMuzes org 5 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2010 Konuyla ilgili yayinlarInci Aslanoglu Erken Cumhuriyet Donemi Mimarligi 1923 1938 ODTU Mimarlik Fakultesi Yayinlari ISBN 9754291691 Sibel Bozdogan 2008 Modernizm ve Ulusun Insasi Erken Cumhuriyet Turkiyesi nde Mimari Kultur Metis Yayinlari ISBN 9789753423755 Gurhan Tumer 1998 Cumhuriyet Doneminde Yabanci Mimarlar Sorunu 1920 lerden 1950 lere Mimarlar Odasi Izmir Subesi Yayinlari ISBN 9699975032 2010 Clemens Holzmeister Cagin donumunde bir mimar Boyut Yayinlari ISBN 9752307426 Ernst Egli 2013 Genc Turkiye Insa Edilirken Ataturk un Mimarinin Anilari Is Bankasi Kultur Yayinlari ISBN 9786053608530 2012 Cumhuriyetin Mimari Ernst Arnold Egli Boyut Yayin Grubu ISBN 9789752310278 Inci Aslanoglu Erken Cumhuriyet Donemi Mimarligi 1923 1938 Ankara ODTU Mimarlik Fakultesi Yayinlari ss 440 sayfa ISBN 9754291691 11 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2010 Sibel Bozdogan Ceviren Tuncay Birkan 2008 Modernizm ve Ulusun Insasi Erken Cumhuriyet Turkiyesi nde Mimari Kultur Istanbul Metis Yayinlari ss 367 sayfa ISBN 9789753423755 2 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2010 Gurhan Tumer 1998 Cumhuriyet Doneminde Yabanci Mimarlar Sorunu 1920 lerden 1950 lere Izmir Mimarlar Odasi Izmir Subesi Yayinlari 22 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2010 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi ClemensCag isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi GencErnst isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi LeylaEgli isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme