Ermenistan ve İran arasında ikili ilişkiler mevcuttur. Dini ve ideolojik farklılıklara rağmen, iki devlet arasındaki ilişkiler son derece samimi ve her ikisi de bölgede stratejik ortaklar. Ermenistan ve İran, Batı Asya'da komşu ülkelerdir ve aynı zamanda 44 kilometrekare uzunluğunda ortak bir kara sınırına sahiptirler.
İran | Ermenistan |
---|
İki ulus, antik Med İmparatorluğu'ndan başlayarak binlerce yıl öncesine dayanan doğrudan etkileşimli ilişkileri nedeniyle tarihlerini ve kültürlerini büyük ölçüde paylaşıyor. Günümüz Ermenistan devletinin toprakları, İran'ın 1826-1828 Rus-İran Savaşı'ndaki yenilgisi ve bunun sonucunda Türkmençay Antlaşması'nın bir sonucu olarak komşu Rus İmparatorluğu'na zorla devredildiği 1828 yılına kadar Kaçar İran'ın bir parçasıydı. Günümüzde, iki ülke arasında toprak anlaşmazlıkları yoktur ve dünyanın en büyük ve en eski toplulukları arasında yer alan İran'daki Ermeni azınlık, İran devleti tarafından resmi olarak tanınmaktadır. Ermenistan'ın Rusya'ya olan bağımlılığını azaltan ve ayrıca İran'ın uluslararası yaptırımların yokluğunda Gürcistan ve Karadeniz üzerinden Avrupa'ya petrol ve doğal gaz tedarik etmesi için bir yol açabilecek enerji güvenliği alanındaki ikili işbirliği özel bir önem taşımaktadır.
Ermeni Ulusal ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi'nden Stepan Safaryan, Ermenistan-İran ilişkisi hakkında şunları söyledi: "Bu jeopolitik ortam göz önüne alındığında, Ermenistan'ın güvenliğini sağlamak için İran ile işbirliği yapma meşru hakkı var... Ayrıca Ermenistan'ın enerji fazlası var ve şu anda tek büyük ihracat pazarı İran... Dolayısıyla işin içinde çok fazla ekonomik çıkar da var."
İki ulusun iç içe geçmiş tarihi ve Ermenilerin binlerce yıldır bugünkü kuzeybatı İran'da yerli bir halk olması nedeniyle,Aziz Stepanos Manastırı ve Aziz Thaddeus Manastırı gibi en eski Ermeni kilise ve manastırlarının çoğu İran'da bulunmaktadır. Ermenistan ve İran geniş turistik ve ticari bağları paylaşıyor.
Tarihi
Bugünkü modern Ermenistan, nispeten yakın bir zamanda Rus-İran Savaşı'ndaki (1826-1828) Rus zaferiyle İran'dan ayrıldı. 19. yüzyılın ilk yarısında 1826-1828 Rus-İran Savaşı'ndaki bu kayıp, İran'ın yüzyıllardır İran kavramının bir parçası olan Ermeni topraklarını geri dönülemez bir şekilde İmparatorluk Rusya'sına geri alınamaz bir şekilde devretmesine neden oldu. 1828 Türkmençay Antlaşması'nda onaylandı. Rusya'nın birleşmesinden sonra Ermenistan, Sovyetler Birliği'nin dağılmasına kadar Rus sahasında kaldı.
Dağlık Karabağ Savaşı (1992)
1992 yılının ilk yarısında, Hocalı'daki olaylar ve Azeri Devlet Başkanı Ayaz Mutallibov'un istifasının ardından İran Cumhurbaşkanı Ekber Haşimi Rafsancani tarafından barış için arabuluculuk çabaları başlatıldı. İranlı diplomatlar, birkaç hafta boyunca Ermenistan ve Azerbaycan'da mekik diplomasisi yürüterek, 7 Mayıs 1992'de Azerbaycan'ın yeni Cumhurbaşkanı Yakup Memedov ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Levon Ter-Petrosyan'ı ikili görüşmeler için Tahran'a getirebildiler. Tahran Bildirisi, tarafların uluslararası hukuk normları, sınırların istikrarı ve mülteci kriziyle mücadele konusunda mutabakata varmasının ardından Memmedov, Ter-Petrosyan ve Rafsancani tarafından imzalandı. Ancak, ertesi gün Ermeni birliklerinin Şuşa kasabasını ele geçirmesiyle barış çabaları kesintiye uğradı ve 18 Mayıs'ta Laçın kasabasının ele geçirilmesinin ardından başarısız oldu.
İran iki ülke arasındaki barışı korumaya çalışırken, Azerbaycan liderliği İran'ı Ermenistan'a zımnen destek vermekle suçladı, bu da Azerbaycan ile İran arasında gerginliğe neden oldu ve Ermenistan ile İran arasındaki bağları güçlendirdi.
1992 sonrası
1994 yılında Ermenistan bir İran askeri uçağını düşürdü. Ermenistan özür dilemek için İran'a bir heyet gönderdi. Olay, iki ülkenin ticaret anlaşmaları imzalamasını engellemedi.
Ticaret
İran doğalgazını Ermenistan'a taşıyan boru hattı yıllar önce tamamlanmış olduğundan, enerji güvenliği alanındaki işbirliği özellikle önemlidir. Ek olarak, iki devlet başka milyonlarca dolarlık enerji projelerini de hayata geçirdi. Ermenistan-İran sınırını belirleyen Aras Nehri üzerinde iki hidroelektrik santrali ve bunların elektrik şebekelerini ve barajlarını birbirine bağlayan üçüncü bir yüksek gerilim iletim hattını içeriyor.
Temmuz 2007'de, İran ham petrolünü işleyecek bir Ermeni-İran demiryolu ve Rusya'ya ait bir petrol rafinerisi inşa etme fikirlerine ilişkin fizibilite çalışmalarının başlanmasına ilişkin bir muhtıra imzalandı. Ayrıca, Ermenistan ve İran hükûmetleri, 2007 yılı sonuna kadar imzalanabilecek ikili bir serbest ticaret anlaşması üzerinde çalışıyorlar.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2009'da 200 milyon ABD Dolarına, 2014'te ise 300 milyon ABD Dolarına yükseldiğinden, ticari ilişkiler güçlü olmaya devam ediyor.
2014 yılında İran ve Ermenistan enerji bakanları, iki ülkenin enerji bağlarını güçlendirme çabaları doğrultusunda Ermenistan'dan İran'a yeni bir enerji nakil hattının inşası konusunda anlaştılar.
Haziran 2015'te her iki ülke de 3. enerji nakil hattını inşa etmeye başlamayı kabul etti. 2018 yılında tamamlanacaktır. Proje devreye girdiğinde, iki komşu ülke arasındaki elektrik alışverişini neredeyse üç katına çıkaracak.
23 Ocak 2021'de İran ve Ermenistan, iki ülke arasındaki ticari ilişkileri genişletmek için bir Mutabakat Zaptı (MOU) imzaladı. Mutabakat Zaptı Ermenistan Ekonomi Bakanı Vahan Kerobyan ile İran Sanayi, Maden ve Ticaret Bakanı Alirıza Rezm Hüseyni tarafından Tahran'da imzalandı. Buna göre madencilik sektörü, gıda ve beyaz eşya gibi sektörler, iki ülkenin karşılıklı işbirliği kurmasını sağlayan ana odakta.
Turizm
Ermenistan ve İran geniş turistik bağları paylaşıyor. 2014'ün ilk yarısında Ermenistan'a gelen toplam 495.967 turistten yaklaşık 35.000 İranlı turist Ermenistan'ı ziyaret etti. Bu durum, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17,3'lük bir artış gösterdi. 2014 yılında İran, Ermenistan'ı ziyaret eden en fazla turist sayısında Rusya (toplam turist sayısının %44'ü), Gürcistan (%28) ve AB'nin (Almanya, Fransa, İtalya ve İskandinavya) ardından 4. sırada yer aldı. 2014 yılı itibarıyla İranlı turistler, Ermenistan'ı ziyaret eden toplam yabancı turist sayısının %7'sini oluşturmaktadır.
Ermenistan'ı ziyaret eden İranlı turistlerin sayısı yıllardır istikrarlı bir şekilde artıyor ve iki ülke turizm alanında bir işbirliği anlaşması imzalama planlarını şimdiden açıkladı.
“ | "İran bizim için önemli bir pazar. Bu ülke sadece komşumuz değil, onunla iyi komşuluk ilişkilerimiz var, bu da dünya için önemli." | ” |
– Ermenistan Ekonomi Bakanlığı Turizm Dairesi Başkanı Mekhak Apresyan, Temmuz 2014.
Kültürel bağlar
Partça ve Farsçanın Ermeni dili üzerinde büyük bir sözlük ve kelime hazinesi etkisi oldu. Aslında dilbilimciler 19. yüzyılın sonlarında Ermeniceyi sınıflandırmaya çalıştıklarında (yanlışlıkla) onu bir İran dili olarak sınıflandırdılar.
Çok uzun paylaşılan iç içe geçmiş tarihler nedeniyle, dünyadaki en eski Ermeni şapellerinin, manastırlarının ve kiliselerinin çoğu günümüz İran'ında bulunabilir. Bunlardan bazıları Aziz Stepanos Manastırı, Aziz Thaddeus Manastırı ve diğerleridir.
İran'daki bin yıllık Ermeni manastırlarının ve kiliselerinin birçoğu, birkaç yıldır (2008'den beri) UNESCO dünya mirası listesine "İran'ın Ermeni Manastır Topluluğu" adı altında yazılmıştır.
İranlılar-Ermeniler
İran'daki Ermeni diasporası, Ortadoğu'nun en büyüğü olduğu kadar, dünyanın en büyük ve en eski Ermeni topluluklarından biridir. Ermenilerin İran ile uzun bir etkileşim geçmişine ve iç içe geçmiş sosyo-kültürel sicile sahiptirler. İran'ın Ermeni toplumu, Şah Abbas'ın yüz binlerce Ermeni'yi, o zamanlar rakip komşusu Osmanlı İmparatorluğu ile sınır olan Nahçıvan'dan 17. yüzyılın başlarında İsfahan'ın Yeni Culfa adlı bir bölgesine, bir Ermeni mahallesi olarak yaratılan bölgeye yerleştirdi. İran, Ermenilerin ticaretteki maharetlerini çabucak fark etti. Topluluk, İran'ın kültürel ve ekonomik kalkınmasında aktif hale geldi.
İran İslam Cumhuriyeti'nde kalan Ermeni azınlık, Süryanilerin önünde hala ülkedeki en büyük Hristiyan topluluğudur. Ermeniler, İran'daki en güçlü dini azınlık olmaya devam ediyor. Bugün İran'da yaklaşık 150.000-300.000 Ermeni kaldı ve bunların yarısı Tahran bölgesinde yaşıyor. Bir çeyrek İsfahan'da yaşıyor ve diğer çeyrek Kuzeybatı İran veya İran Azerbaycanı'nda yoğunlaşıyor. Ermenilerin çoğunluğu Tahran'ın banliyölerinde, özellikle de Narmak, Mecidiye, Nadirşah vb. yerlerde yaşıyorlar.
Kaynakça
- ^ Timothy C. Dowling Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond 26 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . pp 729 ABC-CLIO, 2 December 2014
- ^ http://www.esisc.org/upload/publications/analyses/the-armenian-iran-relationship/Armenian-Iran%20relationship.pdf 17 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . IRNA English (İngilizce). 26 Ekim 2012. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020.
- ^ a b Golnaz Esfandiari (23 Aralık 2004). . Payvand.com. 25 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2012.
- ^ A. Bruke, V. Maxwell, I. Shearer, Iran, Lonely Planet, 2012
- ^ a b Timothy C. Dowling Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond 26 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . pp 728–729 ABC-CLIO, 2 December 2014
- ^ Fisher, William Bayne; Avery, P.; Hambly, G. R. G; Melville, C. (1991). The Cambridge History of Iran. 7. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN . 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022. s. 329
- ^ Dr. Mahmood Vaezi. Vice-President of the Center for Strategic Research and Head of Foreign Policy Research. . Center for Strategic Research. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2010.
- ^ Jean-Christophe Peuch (25 Temmuz 2001). "Caucasus: Iran Offers To Mediate In Nagorno-Karabakh Dispute". (RFE/RL). 18 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2010.
- ^ [An important document on Karabakh or one of no significance?]
|çeviri-başlık=
kullanmak için|başlık=
gerekiyor (). (Rusça). 11 Haziran 2008|arşivurl=
eksik başlık (). 29 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2010. - ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022.
- ^ Dara Conduit, Shahram Akbarzadeh, (Ed.) (2016). Iran in the World: President Rouhani's Foreign Policy. . s. 62. r eksik
|soyadı1=
() - ^ Danielyan, Emil (19 Ekim 2007). "Iran's Ahmadinejad Due in Armenia". ArmeniaLiberty/Radio Free Europe. 21 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2008.
- ^ "Reuters". 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022.
- ^ . EurasiaNet.org. 27 Temmuz 2006. 10 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2017.
- ^ a b Iran, Armenia Form Commission to Boost Trade 18 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved 18 June 2015 Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "asbarez.com" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Iran, Armenia to start building 3rd power transmission line 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved 18 June 2015
- ^ a b c . Tehran Times (İngilizce). 24 Ocak 2021. 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ a b c "More Iranian Tourists Travel to Armenia" Webarşiv şablonunda hata:
|url=
value. Boş. retrieved July 2015 - ^ "ARMENIA AND IRAN iv. History, discussion, and the presentation of Iranian influences in Armenian Language over the millennia". 17 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022.
- ^ ""Armenian Monastic Ensemble of Iran"". 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022.
- ^ H. Nahavandi, Y. Bomati, Shah Abbas, empereur de Perse (1587–1629) (Perrin, Paris, 1998)
- ^ . 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ermenistan ve Iran arasinda ikili iliskiler mevcuttur Dini ve ideolojik farkliliklara ragmen iki devlet arasindaki iliskiler son derece samimi ve her ikisi de bolgede stratejik ortaklar Ermenistan ve Iran Bati Asya da komsu ulkelerdir ve ayni zamanda 44 kilometrekare uzunlugunda ortak bir kara sinirina sahiptirler Ermenistan Iran iliskileriIran Ermenistan Iki ulus antik Med Imparatorlugu ndan baslayarak binlerce yil oncesine dayanan dogrudan etkilesimli iliskileri nedeniyle tarihlerini ve kulturlerini buyuk olcude paylasiyor Gunumuz Ermenistan devletinin topraklari Iran in 1826 1828 Rus Iran Savasi ndaki yenilgisi ve bunun sonucunda Turkmencay Antlasmasi nin bir sonucu olarak komsu Rus Imparatorlugu na zorla devredildigi 1828 yilina kadar Kacar Iran in bir parcasiydi Gunumuzde iki ulke arasinda toprak anlasmazliklari yoktur ve dunyanin en buyuk ve en eski topluluklari arasinda yer alan Iran daki Ermeni azinlik Iran devleti tarafindan resmi olarak taninmaktadir Ermenistan in Rusya ya olan bagimliligini azaltan ve ayrica Iran in uluslararasi yaptirimlarin yoklugunda Gurcistan ve Karadeniz uzerinden Avrupa ya petrol ve dogal gaz tedarik etmesi icin bir yol acabilecek enerji guvenligi alanindaki ikili isbirligi ozel bir onem tasimaktadir Ermeni Ulusal ve Uluslararasi Arastirmalar Merkezi nden Stepan Safaryan Ermenistan Iran iliskisi hakkinda sunlari soyledi Bu jeopolitik ortam goz onune alindiginda Ermenistan in guvenligini saglamak icin Iran ile isbirligi yapma mesru hakki var Ayrica Ermenistan in enerji fazlasi var ve su anda tek buyuk ihracat pazari Iran Dolayisiyla isin icinde cok fazla ekonomik cikar da var Iki ulusun ic ice gecmis tarihi ve Ermenilerin binlerce yildir bugunku kuzeybati Iran da yerli bir halk olmasi nedeniyle Aziz Stepanos Manastiri ve Aziz Thaddeus Manastiri gibi en eski Ermeni kilise ve manastirlarinin cogu Iran da bulunmaktadir Ermenistan ve Iran genis turistik ve ticari baglari paylasiyor TarihiRus Iran Savasi 1826 1828 sirasinda Rus birlikleri tarafindan Erivan in ele gecirilmesinin resmi Franz Roubaud tarafindan Aziz Stepanos Manastiri Iran in kuzeybatisinda Dogu Azerbaycan Eyaleti Jolfa sehrinin yaklasik 15 km kuzeybatisinda Aras nehri boyunca derin bir kanyonda yer alan bir Ermeni manastiridir 9 yuzyilda insa edilmis olmasina ragmen St Bartholomew MS 62 de ayni yerde bir kilise insa etmistir Bugunku modern Ermenistan nispeten yakin bir zamanda Rus Iran Savasi ndaki 1826 1828 Rus zaferiyle Iran dan ayrildi 19 yuzyilin ilk yarisinda 1826 1828 Rus Iran Savasi ndaki bu kayip Iran in yuzyillardir Iran kavraminin bir parcasi olan Ermeni topraklarini geri donulemez bir sekilde Imparatorluk Rusya sina geri alinamaz bir sekilde devretmesine neden oldu 1828 Turkmencay Antlasmasi nda onaylandi Rusya nin birlesmesinden sonra Ermenistan Sovyetler Birligi nin dagilmasina kadar Rus sahasinda kaldi Daglik Karabag Savasi 1992 1992 yilinin ilk yarisinda Hocali daki olaylar ve Azeri Devlet Baskani Ayaz Mutallibov un istifasinin ardindan Iran Cumhurbaskani Ekber Hasimi Rafsancani tarafindan baris icin arabuluculuk cabalari baslatildi Iranli diplomatlar birkac hafta boyunca Ermenistan ve Azerbaycan da mekik diplomasisi yuruterek 7 Mayis 1992 de Azerbaycan in yeni Cumhurbaskani Yakup Memedov ve Ermenistan Cumhurbaskani Levon Ter Petrosyan i ikili gorusmeler icin Tahran a getirebildiler Tahran Bildirisi taraflarin uluslararasi hukuk normlari sinirlarin istikrari ve multeci kriziyle mucadele konusunda mutabakata varmasinin ardindan Memmedov Ter Petrosyan ve Rafsancani tarafindan imzalandi Ancak ertesi gun Ermeni birliklerinin Susa kasabasini ele gecirmesiyle baris cabalari kesintiye ugradi ve 18 Mayis ta Lacin kasabasinin ele gecirilmesinin ardindan basarisiz oldu Iran iki ulke arasindaki barisi korumaya calisirken Azerbaycan liderligi Iran i Ermenistan a zimnen destek vermekle sucladi bu da Azerbaycan ile Iran arasinda gerginlige neden oldu ve Ermenistan ile Iran arasindaki baglari guclendirdi 1992 sonrasi 1994 yilinda Ermenistan bir Iran askeri ucagini dusurdu Ermenistan ozur dilemek icin Iran a bir heyet gonderdi Olay iki ulkenin ticaret anlasmalari imzalamasini engellemedi TicaretIran dogalgazini Ermenistan a tasiyan boru hatti yillar once tamamlanmis oldugundan enerji guvenligi alanindaki isbirligi ozellikle onemlidir Ek olarak iki devlet baska milyonlarca dolarlik enerji projelerini de hayata gecirdi Ermenistan Iran sinirini belirleyen Aras Nehri uzerinde iki hidroelektrik santrali ve bunlarin elektrik sebekelerini ve barajlarini birbirine baglayan ucuncu bir yuksek gerilim iletim hattini iceriyor Temmuz 2007 de Iran ham petrolunu isleyecek bir Ermeni Iran demiryolu ve Rusya ya ait bir petrol rafinerisi insa etme fikirlerine iliskin fizibilite calismalarinin baslanmasina iliskin bir muhtira imzalandi Ayrica Ermenistan ve Iran hukumetleri 2007 yili sonuna kadar imzalanabilecek ikili bir serbest ticaret anlasmasi uzerinde calisiyorlar Iki ulke arasindaki ticaret hacmi 2009 da 200 milyon ABD Dolarina 2014 te ise 300 milyon ABD Dolarina yukseldiginden ticari iliskiler guclu olmaya devam ediyor 2014 yilinda Iran ve Ermenistan enerji bakanlari iki ulkenin enerji baglarini guclendirme cabalari dogrultusunda Ermenistan dan Iran a yeni bir enerji nakil hattinin insasi konusunda anlastilar Haziran 2015 te her iki ulke de 3 enerji nakil hattini insa etmeye baslamayi kabul etti 2018 yilinda tamamlanacaktir Proje devreye girdiginde iki komsu ulke arasindaki elektrik alisverisini neredeyse uc katina cikaracak 23 Ocak 2021 de Iran ve Ermenistan iki ulke arasindaki ticari iliskileri genisletmek icin bir Mutabakat Zapti MOU imzaladi Mutabakat Zapti Ermenistan Ekonomi Bakani Vahan Kerobyan ile Iran Sanayi Maden ve Ticaret Bakani Aliriza Rezm Huseyni tarafindan Tahran da imzalandi Buna gore madencilik sektoru gida ve beyaz esya gibi sektorler iki ulkenin karsilikli isbirligi kurmasini saglayan ana odakta TurizmIranli Ermeni kadinlar Ermenistan ve Iran genis turistik baglari paylasiyor 2014 un ilk yarisinda Ermenistan a gelen toplam 495 967 turistten yaklasik 35 000 Iranli turist Ermenistan i ziyaret etti Bu durum gecen yilin ayni donemine gore yuzde 17 3 luk bir artis gosterdi 2014 yilinda Iran Ermenistan i ziyaret eden en fazla turist sayisinda Rusya toplam turist sayisinin 44 u Gurcistan 28 ve AB nin Almanya Fransa Italya ve Iskandinavya ardindan 4 sirada yer aldi 2014 yili itibariyla Iranli turistler Ermenistan i ziyaret eden toplam yabanci turist sayisinin 7 sini olusturmaktadir Ermenistan i ziyaret eden Iranli turistlerin sayisi yillardir istikrarli bir sekilde artiyor ve iki ulke turizm alaninda bir isbirligi anlasmasi imzalama planlarini simdiden acikladi Iran bizim icin onemli bir pazar Bu ulke sadece komsumuz degil onunla iyi komsuluk iliskilerimiz var bu da dunya icin onemli Ermenistan Ekonomi Bakanligi Turizm Dairesi Baskani Mekhak Apresyan Temmuz 2014 Kulturel baglarAziz Thaddeus Manastiri veya Kara Kilise Bati Azerbaycan eyaleti Bazilari tarafindan ilk olarak MS 66 da Aziz Jude tarafindan yaptirildigina inaniliyor UNESCO nun Iran daki Ermeni Manastir Toplulugu nun bir parcasi Partca ve Farscanin Ermeni dili uzerinde buyuk bir sozluk ve kelime hazinesi etkisi oldu Aslinda dilbilimciler 19 yuzyilin sonlarinda Ermeniceyi siniflandirmaya calistiklarinda yanlislikla onu bir Iran dili olarak siniflandirdilar Cok uzun paylasilan ic ice gecmis tarihler nedeniyle dunyadaki en eski Ermeni sapellerinin manastirlarinin ve kiliselerinin cogu gunumuz Iran inda bulunabilir Bunlardan bazilari Aziz Stepanos Manastiri Aziz Thaddeus Manastiri ve digerleridir Gok Camii 18 yuzyilda Ermenistan uzerinde Iran yonetimi sirasinda insa edilmistir Iran daki bin yillik Ermeni manastirlarinin ve kiliselerinin bircogu birkac yildir 2008 den beri UNESCO dunya mirasi listesine Iran in Ermeni Manastir Toplulugu adi altinda yazilmistir Iranlilar Ermeniler Iran daki Ermeni diasporasi Ortadogu nun en buyugu oldugu kadar dunyanin en buyuk ve en eski Ermeni topluluklarindan biridir Ermenilerin Iran ile uzun bir etkilesim gecmisine ve ic ice gecmis sosyo kulturel sicile sahiptirler Iran in Ermeni toplumu Sah Abbas in yuz binlerce Ermeni yi o zamanlar rakip komsusu Osmanli Imparatorlugu ile sinir olan Nahcivan dan 17 yuzyilin baslarinda Isfahan in Yeni Culfa adli bir bolgesine bir Ermeni mahallesi olarak yaratilan bolgeye yerlestirdi Iran Ermenilerin ticaretteki maharetlerini cabucak fark etti Topluluk Iran in kulturel ve ekonomik kalkinmasinda aktif hale geldi Iran Islam Cumhuriyeti nde kalan Ermeni azinlik Suryanilerin onunde hala ulkedeki en buyuk Hristiyan toplulugudur Ermeniler Iran daki en guclu dini azinlik olmaya devam ediyor Bugun Iran da yaklasik 150 000 300 000 Ermeni kaldi ve bunlarin yarisi Tahran bolgesinde yasiyor Bir ceyrek Isfahan da yasiyor ve diger ceyrek Kuzeybati Iran veya Iran Azerbaycani nda yogunlasiyor Ermenilerin cogunlugu Tahran in banliyolerinde ozellikle de Narmak Mecidiye Nadirsah vb yerlerde yasiyorlar Kaynakca Timothy C Dowling Russia at War From the Mongol Conquest to Afghanistan Chechnya and Beyond 26 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde pp 729 ABC CLIO 2 December 2014 1598849484 http www esisc org upload publications analyses the armenian iran relationship Armenian Iran 20relationship pdf 17 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde IRNA English Ingilizce 26 Ekim 2012 26 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2020 a b Golnaz Esfandiari 23 Aralik 2004 Payvand com 25 Aralik 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mart 2012 A Bruke V Maxwell I Shearer Iran Lonely Planet 2012 a b Timothy C Dowling Russia at War From the Mongol Conquest to Afghanistan Chechnya and Beyond 26 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde pp 728 729 ABC CLIO 2 December 2014 1598849484 Fisher William Bayne Avery P Hambly G R G Melville C 1991 The Cambridge History of Iran 7 Cambridge Cambridge University Press ISBN 0521200954 18 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2022 s 329 Dr Mahmood Vaezi Vice President of the Center for Strategic Research and Head of Foreign Policy Research Center for Strategic Research 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2010 Jean Christophe Peuch 25 Temmuz 2001 Caucasus Iran Offers To Mediate In Nagorno Karabakh Dispute RFE RL 18 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2010 An important document on Karabakh or one of no significance ceviri baslik kullanmak icin baslik gerekiyor yardim Rusca 11 Haziran 2008 arsivurl eksik baslik yardim 29 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2010 Arsivlenmis kopya 14 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2022 Dara Conduit Shahram Akbarzadeh Ed 2016 Iran in the World President Rouhani s Foreign Policy s 62 r eksik soyadi1 yardim Danielyan Emil 19 Ekim 2007 Iran s Ahmadinejad Due in Armenia ArmeniaLiberty Radio Free Europe 21 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2008 Reuters 23 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2022 EurasiaNet org 27 Temmuz 2006 10 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2017 a b Iran Armenia Form Commission to Boost Trade 18 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved 18 June 2015 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi asbarez com adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Iran Armenia to start building 3rd power transmission line 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved 18 June 2015 a b c Tehran Times Ingilizce 24 Ocak 2021 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2021 a b c More Iranian Tourists Travel to Armenia Webarsiv sablonunda hata url value Bos retrieved July 2015 ARMENIA AND IRAN iv History discussion and the presentation of Iranian influences in Armenian Language over the millennia 17 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2022 Armenian Monastic Ensemble of Iran 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2022 H Nahavandi Y Bomati Shah Abbas empereur de Perse 1587 1629 Perrin Paris 1998 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2015