Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eski Prusyalı dili, Prusya bölgesinde yaşamış Baltık halkı olan Eski Prusyalılar tarafından konuşulmuş nesli tükenmiş bir Baltık dilidir. Alman lehçeleri olan Aşağı Prusya ve Yukarı Prusya ile daha sonra kurulmuş Alman devleti "Prusya" ile karıştırılmaması için dile Eski Prusyalı dili denmektedir. 13. yüzyılda Latin alfabesi ile ilk defa yazılmaya başlanan dilden az miktarda edebi eser günümüze ulaşmıştır.
| Eski Prusyalı dili | |
|---|---|
| Prusça | |
| Bölge | Baltık bölgesi |
| Etnisite | Eski Prusyalılar |
| Ölü dil | Erken 18. yüzyıle18 |
| Dil ailesi | Hint-Avrupa dil ailesi
|
| Yazı sistemi | Latin |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | prg |
 | |
Diğer dillerle ilişkisi
Eski Prusyalı dili, soyu tükenmiş diğer Batı Baltık dilleriyle (, ve ) yakından ilişkiliydi. Litvanyalı ve Letonca gibi Doğu Baltık dilleriyle de ilgili olan dil, daha uzaktan Slavca ile de ilgilidir.
Almanya, Polonya,Litvanya, Fransa, İskoçya,İngiltere, ve Avusturya'dan pek çok göçmen Protestan Reformu sırasında ve sonrasında Prusya'ya sığındılar. Bu göçmen dillerin, özellikle Almancanın, Prusyalılar tarafından benimsenmesi, bölgede Eski Prusçanın kullanımında yavaş bir düşüşe neden oldu. Zaten düşüşte olan dilin 18. yüzyıl başlarında Doğu Prusya'da gerçekleşmiş kıtlık ve veba salgınları sonucunda ortadan kalktığı düşünülmektedir.Doğu Prusya'da konuşulmuş Aşağı Almanca lehçesi bir dizi Eski Prusça kökenli kelimeyi barındırır.
Kaynakça
- ^ "Tarasov I. Göç Dönemindeki Baltlar. Pi Galinyalılar, s. 100-108". 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ H. Wickham Steed, vd Avusturya-Macaristan ve Polonya Kısa Tarihi. Historicaltextarchive.com 30 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Ccel.org 16 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Polonya'da Hristiyanlık
- ^ "Scots in Eastern and Western Prussia, Part III – Documents (3)". 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2007.
- ^ (PDF). 30 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2007.
- ^ "Donelaitis Kaynağı, Litvanya" (PDF). 26 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2007.
Okuma listesi
- Georg Heinrich Ferdinand Nesselmann, Forschungen auf dem gebiete der preussischen sprache, Königsberg, 1871.
- G. H. F. Nesselmann 19 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Thesaurus linguae Prussicae, Berlin, 1873.
- E. Berneker, Die preussische Sprache, Strassburg, 1896.
- R. Trautmann, Die altpreussischen Sprachdenkmäler, Göttingen, 1910.
- Wijk, Nicolaas van, Altpreussiche Studien : Beiträge zur baltischen und zur vergleichenden indogermanischen Grammatik, Haag, 1918.
- G. Gerullis, Die altpreussischen Ortsnamen, Berlin-Leipzig, 1922.
- G. Gerullis, Georg: Zur Sprache der Sudauer-Jadwinger, in Festschrift A. Bezzenberger, Göttingen 1927
- R. Trautmann, Die altpreussischen Personnennamen, Göttingen, 1925.
- J. Endzelīns, Senprūšu valoda. – Gr. Darbu izlase, IV sēj., 2. daļa, Rīga, 1982. 9.-351. lpp.
- L. Kilian: Zu Herkunft und Sprache der Prußen Wörterbuch Deutsch–Prußisch, Bonn 1980
- J.S. Vater: Die Sprache der alten Preußen Wörterbuch Prußisch–Deutsch, Katechismus, Braunschweig 1821/Wiesbaden 1966
- J.S. Vater: Mithridates oder allgemeine Sprachenkunde mit dem Vater Unser als Sprachprobe, Berlin 1809
- V. Mažiulis, Prūsų kalbos paminklai, Vilnius, t. I 1966, t. II 1981.
- W. R. Schmalstieg, An Old Prussian Grammar, University Park and London, 1974.
- W. R. Schmalstieg, Studies in Old Prussian, University Park and London, 1976.
- V. Toporov, Prusskij jazyk: Slovar', A – L, Moskva, 1975–1990 (nebaigtas, not finished).
- V. Mažiulis 15 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Prūsų kalbos etimologijos žodynas, Vilnius, t. I-IV, 1988–1997.
- M. Biolik, Zuflüsse zur Ostsee zwischen unterer Weichsel und Pregel, Stuttgart, 1989.
- R. Przybytek, Ortsnamen baltischer Herkunft im südlichen Teil Ostpreussens, Stuttgart, 1993.
- M. Biolik, Die Namen der stehenden Gewässer im Zuflussgebiet des Pregel, Stuttgart, 1993.
- M. Biolik, Die Namen der fließenden Gewässer im Flussgebiet des Pregel, Stuttgart, 1996.
- G. Blažienė, Die baltischen Ortsnamen in Samland, Stuttgart, 2000.
- R. Przybytek, Hydronymia Europaea, Ortsnamen baltischer Herkunft im südlichen Teil Ostpreußens, Stuttgart 1993
- A. Kaukienė, Prūsų kalba, Klaipėda, 2002.
- V. Mažiulis, Prūsų kalbos istorinė gramatika, Vilnius, 2004.
- LEXICON BORVSSICVM VETVS. Concordantia et lexicon inversum. / Bibliotheca Klossiana I, Universitas Vytauti Magni, Kaunas, 2007.
- OLD PRUSSIAN WRITTEN MONUMENTS. Facsimile, Transliteration, Reconstruction, Comments. / Bibliotheca Klossiana II, Universitas Vytauti Magni / Lithuanians' World Center, Kaunas, 2007.
Dış bağlantılar
- Eski Prusyalı dili Dilbilim Mirası Veri Tabanı (Eski Prusça Dilbilimsel 4 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sözlüğü (Litvanca) ve tam metinli korpus)
- Frederik Kortlandt: Elektronik metin baskıları 14 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Eski Prusça el yazması metinlerinin metinlerini içerir)
- M. Gimbutas Haritası Batı Baltlar-Prusyalılar
- Bir keşif Simon Grunau tarafından kelime 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Elbing Kelime 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eski Prusyali dili Prusya bolgesinde yasamis Baltik halki olan Eski Prusyalilar tarafindan konusulmus nesli tukenmis bir Baltik dilidir Alman lehceleri olan Asagi Prusya ve Yukari Prusya ile daha sonra kurulmus Alman devleti Prusya ile karistirilmamasi icin dile Eski Prusyali dili denmektedir 13 yuzyilda Latin alfabesi ile ilk defa yazilmaya baslanan dilden az miktarda edebi eser gunumuze ulasmistir Eski Prusyali diliPruscaBolgeBaltik bolgesiEtnisiteEski PrusyalilarOlu dilErken 18 yuzyile18Dil ailesiHint Avrupa dil ailesi Baltik Slav dilleriBaltik dilleriBati koluEski Prusyali diliYazi sistemiLatinDil kodlariISO 639 3prgDiger dillerle iliskisiEski Prusyali dili soyu tukenmis diger Bati Baltik dilleriyle ve yakindan iliskiliydi Litvanyali ve Letonca gibi Dogu Baltik dilleriyle de ilgili olan dil daha uzaktan Slavca ile de ilgilidir Almanya Polonya Litvanya Fransa Iskocya Ingiltere ve Avusturya dan pek cok gocmen Protestan Reformu sirasinda ve sonrasinda Prusya ya sigindilar Bu gocmen dillerin ozellikle Almancanin Prusyalilar tarafindan benimsenmesi bolgede Eski Pruscanin kullaniminda yavas bir dususe neden oldu Zaten dususte olan dilin 18 yuzyil baslarinda Dogu Prusya da gerceklesmis kitlik ve veba salginlari sonucunda ortadan kalktigi dusunulmektedir Dogu Prusya da konusulmus Asagi Almanca lehcesi bir dizi Eski Prusca kokenli kelimeyi barindirir Kaynakca Tarasov I Goc Donemindeki Baltlar Pi Galinyalilar s 100 108 4 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2019 H Wickham Steed vd Avusturya Macaristan ve Polonya Kisa Tarihi Historicaltextarchive com 30 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ccel org 16 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Polonya da Hristiyanlik Scots in Eastern and Western Prussia Part III Documents 3 6 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2007 PDF 30 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2007 Donelaitis Kaynagi Litvanya PDF 26 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2007 Okuma listesiGeorg Heinrich Ferdinand Nesselmann Forschungen auf dem gebiete der preussischen sprache Konigsberg 1871 G H F Nesselmann 19 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Thesaurus linguae Prussicae Berlin 1873 E Berneker Die preussische Sprache Strassburg 1896 R Trautmann Die altpreussischen Sprachdenkmaler Gottingen 1910 Wijk Nicolaas van Altpreussiche Studien Beitrage zur baltischen und zur vergleichenden indogermanischen Grammatik Haag 1918 G Gerullis Die altpreussischen Ortsnamen Berlin Leipzig 1922 G Gerullis Georg Zur Sprache der Sudauer Jadwinger in Festschrift A Bezzenberger Gottingen 1927 R Trautmann Die altpreussischen Personnennamen Gottingen 1925 J Endzelins Senprusu valoda Gr Darbu izlase IV sej 2 dala Riga 1982 9 351 lpp L Kilian Zu Herkunft und Sprache der Prussen Worterbuch Deutsch Prussisch Bonn 1980 J S Vater Die Sprache der alten Preussen Worterbuch Prussisch Deutsch Katechismus Braunschweig 1821 Wiesbaden 1966 J S Vater Mithridates oder allgemeine Sprachenkunde mit dem Vater Unser als Sprachprobe Berlin 1809 V Maziulis Prusu kalbos paminklai Vilnius t I 1966 t II 1981 W R Schmalstieg An Old Prussian Grammar University Park and London 1974 W R Schmalstieg Studies in Old Prussian University Park and London 1976 V Toporov Prusskij jazyk Slovar A L Moskva 1975 1990 nebaigtas not finished V Maziulis 15 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Prusu kalbos etimologijos zodynas Vilnius t I IV 1988 1997 M Biolik Zuflusse zur Ostsee zwischen unterer Weichsel und Pregel Stuttgart 1989 R Przybytek Ortsnamen baltischer Herkunft im sudlichen Teil Ostpreussens Stuttgart 1993 M Biolik Die Namen der stehenden Gewasser im Zuflussgebiet des Pregel Stuttgart 1993 M Biolik Die Namen der fliessenden Gewasser im Flussgebiet des Pregel Stuttgart 1996 G Blaziene Die baltischen Ortsnamen in Samland Stuttgart 2000 R Przybytek Hydronymia Europaea Ortsnamen baltischer Herkunft im sudlichen Teil Ostpreussens Stuttgart 1993 A Kaukiene Prusu kalba Klaipeda 2002 V Maziulis Prusu kalbos istorine gramatika Vilnius 2004 LEXICON BORVSSICVM VETVS Concordantia et lexicon inversum Bibliotheca Klossiana I Universitas Vytauti Magni Kaunas 2007 OLD PRUSSIAN WRITTEN MONUMENTS Facsimile Transliteration Reconstruction Comments Bibliotheca Klossiana II Universitas Vytauti Magni Lithuanians World Center Kaunas 2007 Dis baglantilarEski Prusyali dili Dilbilim Mirasi Veri Tabani Eski Prusca Dilbilimsel 4 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sozlugu Litvanca ve tam metinli korpus Frederik Kortlandt Elektronik metin baskilari 14 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Eski Prusca el yazmasi metinlerinin metinlerini icerir M Gimbutas Haritasi Bati Baltlar Prusyalilar Bir kesif Simon Grunau tarafindan kelime 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Elbing Kelime 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde