Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Etrüskler, İtalya'nın Tiber ile Arno nehirleri arasında yer alan Etruria bölgesinde yaşamış ve MÖ 6. yüzyıla dek varlığını sürdürmüş bir halk olup Antik Romalılar tarafından Etrusci veya Tusci adlarıyla tanımlanmışken Yunanlar Tyrrhen, Tyrsen diye tanımlamıştır. Kendilerine Rasena diyen Etrüsk halkının bir kısmı ve kültürü zamanla Roma İmparatorluğu içinde erimiştir. Etrüskler İtalya'da dönemlerindeki diğer kavimlerden çok daha ileri bir uygarlık düzeyindeydiler. Roma uygarlığının, Etrüsk mitolojisindeki ilahlardan, hukukundan yol yapım tekniklerine kadar, kökünü hemen hemen tümüyle Etrüsk uygarlığından almış olduğu günümüzde saptanmış durumdadır. Etrüskler'in dini, Ciceronun değindiği gibi, vahyedilmiş bir dindi ve 12'li sistemi baz alan bir inisiyatik örgütlenmeleri vardı.[]
Etrüsklerin kökeni
Yunan tarihçi Herodot'a göre Etrüskler Anadolu'dan (Lidya) İtalya'ya göç etmişlerdir, bunun yanı sıra pek çok tarihçi de Etrüskler ile özellikle Truva başta olmak üzere Anadolu uygarlıklarının âdetleri arasında bağ kurmaktadır. Bu sebeplerden dolayı Etrüsklerin kökeninin Küçük Asya yani Anadolu uygarlıklarına dayandığını savunurlar.
Etrüsklerin kökeni hakkında Herodot'un verdiği bilgiler modern tarihçi ve arkeologlar tarafından "denizden yapılacak böylesi bir göçün mümkün olmadığı" gerekçesi ile kabul edilmemiştir. Buna rağmen 2004 yılında Turin Üniversitesinden, Alberto Piazza tarafından yapılan genetik çalışmaya göre MÖ 7-3 yüzyıllar arasında yaşamış Etrüsklere ait 80 iskeletten alınan DNA örnekleri, Etrüsklerin bugünkü Türkiye'den İtalya'ya göç ettiklerini doğrulamaktadır.Eski Yunan efsanelerinde de sıkça anlatıldığı gibi bu durum antik çağda Anadolu'dan İtalyan yarımadasına yapılan göçlerle açıklanmıştır.
Etrüsk dili ve alfabesi
Etrüsk sözlü dili günümüzde tam olarak üzerinde çalışılmamış, çözülmemiş bir dil olarak kabul edilmektedir. Ayrıca Etrüsk yazısı da, alfabesi bilinmekle birlikte tam olarak çözülmemiş durumdadır. Bunun üç temel nedeni şunlardır:Öncelikle yüzlerce Etrüsk tableti Müzeden çalınmıştır.
- A- Etrüskler'den günümüze birkaç anıt ve Latin yazarları tarafından yapılan alıntılar dışında fazla yazılı eser kalmamıştır. Yazıtlar ise çok kısa olup çok az sayıda sözcük içermektedir. Etrüsk dilinde yazılı eserlerin bir kısmı grafitti halindedir; bir kısmı da, yalnızca ana baba, koca adını, çocuk sayısını bildiren mezar taşlarından ibarettir. İlginçtir ki, en uzun Etrüsk el yazması İtalya’da değil, Mısır’da, 19. yüzyılda İskenderiye’de bulunan bir Mısır mumyasının üzerindeki sargılarda bulunmuştur.
- Etrüsklerden yazılı eserlerin fazla kalmamış olması konusunda ise iki varsayım bulunmaktadır:
- Etrüsk toplumu ezoterik değerlere önem veren inisiyatik bir örgütlenme içindeydi, aktarım sözlü olarak yapılmaktaydı ve bir şey yazılması gerektiğinde yazılar ya da önemli yazılar yalnızca ezoterik tradisyonu sürdüren yazıcı rahipler tarafından yazılır ve saklanırdı. Her ezoterik ekolde görüldüğü gibi onlar da gizliliğe ve bilgilerini gizlemeye önem vermişlerdi. Rene Guenon’un değindiği gibi, mevcudiyeti bilindiği halde Etrüskler’in ilhama dayalı gerçek din kitapları (fal kitapları değil) da bu yüzden hâlen keşfedilememiştir.
- Pagan sayılan Etrüsk metinleri kasıtlı ve sistemli olarak yok edildi.
- B- Çift dilli yazıtlara yeterince rastlanamamış olması.
- C- Etrüsk dilinin iyi incelenmiş Hint-Avrupa dili ailesinin bir ferdi olmaması, hece eklemeli bir dil olması. Etrüsk yazısı dilbilimciler tarafından hâlen çözülememiştir. Etrüsk dili 22 sesten oluşmaktadır ve Etrüsk alfabesi de, her herhangi bir sesi göstermeye yaramayan yabancı harfler hariç tutulursa, aslında 22 harfli bir alfabedir. Yani Etrüsklerin ilk alfabesi 22 harften oluşuyordu. Kimi Etrüsk yazıtları soldan sağa, kimi Etrüsk yazıtları ise sağdan sola doğru yazılmıştır.
Göçün kaynağı
Sonuç olarak Etrüskler’in İtalya’ya göçüyle ilgili varsayımlar şu görüşlerde toplanmaktadır:
- 1- Kimi Batılı bilim insanlarına göre göçün kaynağı Ege-Anadolu'dur.
- 2- Göç Anadolu üzerinden olmuşsa da, kaynak Orta Anadolu değildir; Etrüskler’in ataları Ege, Anadolu veya Kafkasya civarında yaşıyordu.
- 3- Kimi Macar araştırmacılara göre, göçün kaynağı Orta Asya’dır.
- 4- Etrüsk göçünün dünya tarihçilerine göre Batı Anadolu Bölgesinden yapıldığı kabul görmekte ve göçün nedeni ise Yunanların Truvalılara ve Lidyalılara yaptığı saldırılar olduğu kabul edilmektedir.
-
![image]()
Etrüsk freski-1 -
![image]()
Etrüsk freski-2 -
![image]()
Etrüsk freski-3 -
![image]()
Etrüsk savaşçısı -
![image]()
Kapadokya'daki yeraltı kentlerine benzeyen Etrüsk nekropolu -
![image]()
Etrüsk tümülüsü -
![image]()
Etrüsk yazısı
Bazı Etrüsk kentleri
Dodecapolide olanlar
- Arretium (bugünkü Arezzo)
- Caisra, Cisra (bugünkü Cerveteri)
- Clevsin, (Clusium bugünkü Chiusi)
- Curtun (bugünkü Cortona)
- Perusna (Perugia)
- Pupluna, Fufluna ()
- Veia ( bugünkü Veio)
- Tarch(u)na (Tarquinii bugünkü )
- Vetluna, Vetluna ()
- Felathri (Volaterrae bugünkü Volterra)
- Velzna (Volsinii, bugünkü Orvieto)
- Velch, Velc(a)l (Vulci bugünkü )
Dodecapoli dışındakiler:
- Vi(p)sul (Faesulae Dodecapoli Fiesole)
- Adria
- Felsina (Bononia Dodecapoli Bologna)
- , Dodecapoli
- Corsica'da (Roma ve günümüz Aleria'sı)
- Capeva (Capua)
- Manthva (Mantua)
- Inarime (?) (Pitecusa (Yunanca: Pithekoussai) Dodecapoli Ischia)
Harita için bak: "The Etruscan League of twelve cities"5 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Bazı Etrüsk yöneticileri
- Osiniu
- Mezentius
- Lausus (Caere'de)
- Tyrsenos
- Velsu fl.
- Larthia (Caere)
- Arimnestos (Arimnus'ta)
- (Clusium'da)
- Thefarie Velianas (Caere'de)
- Aruns (Clusium'de)
- Volumnius (Veii'de)
- Lars Tolumnius (Veii'de)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Vernessi, Carmelli, Dupanloup, Bertorelle, Lari, Cappallini, Chiarelli, Castri, Casoli, Mallegni, Barbujani. The Etruscans: A Population - Genetic Study, Am. J. Hum. Genet., 74:694-704, 2004
- Barker, G. and T. Rasmussen. The Etruscans. London: Blackwell, 1998.
- Bloch, Raymond. The ancient civilization of the Etruscans. Translated from the French by James Hogarth. Ancient Civilizations Series. New York: Cowles Book Co, 1969.
- Bonfante, Larissa et al. ed. Etruscan Life and Afterlife: a handbook of Etruscan studies. Warminster: Aris and Phillips, 1986.
- Bonfante, Larissa, Etruscan, University of California Press, 1990,
- Bonfante, G. and L. Bonfante, The Etruscan Language. An Introduction, Manchester University Press, 2002.
- Brendel, Otto. Etruscan art. 2nd edition. New Haven: Yale University Press, 1995.
- Maetzke, Guglielmo. The Art of the Etruscans. 1970. Originally published in Italian, 1969.
- Richardson, Emeline. The Etruscans: their art and civilization. Chicago: University of Chicago Press, 1964.
- Spivy, N. and S. Stoddart. Etruscan Italy. London: Batsford, 1990
- "Acquarossa, Italy"
- Torelli, Mario. ed. The Etruscans. Milan: Bompiani, 2000.
- Pallottino, M. tr. Cremona, J. The Etruscans. London: Penguin Books, 1975,
- Hampton, C. The Etruscans: and the survival of Eturia. London: Victor Gollancz Ltd, 1969.
- Macnamara, E., Everyday Life of the Etruscans. London: B. T. Batsford Ltd, 1973.
- Haynes, S., Etruscan Civilization. Los Angeles: The J. Paul Getty Trust, 2000.
- Ed. Bram, L., Funk & Wagnalls New Encyclopedia. New York: Funk & Wagnalls, Inc, 1975.
- Greenidge, A., History of Rome: During the Later Republic Early Principate. 2003, from gutenberg.org, Last accessed, 8/05/2004
- Massa, Aldo, The Etruscans, Editions Minerva, 1989, Translated by John Christmas
- Kayıp Yazılar ve Diller, Johannes Friedrich
- R.Guénon'un eserleri
Kaynakça ve Dipnot
- ^ According to Félix Gaffiot's Dictionnaire Illustré Latin Français, Tusci was used by the major authors of the : Livy, Cicero, Horace, etc. A number of cognate words developed: Tuscia, Tusculanensis, etc. This was clearly the major word used for things Etruscan. Etrusci and Etrūria were used less often, mainly by Cicero and Horace, and without cognates. According to the Online Etymological Dictionary 2 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., the English use of Etruscan dates from 1706.
- ^ Çınar, Aynur (2020). "Tarihte Kaybolmuş Bir Medeniyet Etrüskler ve Etrüsk Dini". Belleten. Türk Tarih Kurumu Yayınları. s. 46. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
- ^ AYDA, Adile. "Etrüskler Türk mü İdi?" Türk Tarih Kurumu Yayınları. Ankara, 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ekim 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2009.
Dış bağlantılar
- (İngilizce)
- Etruscan News Online 10 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- Web bibliography of Etruscan-related sites 26 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Tabula Cortonensis 5 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Museum of the Etruscan Academy 11 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- Etrüsk sanatı9 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Sidney Mishkin Galerisi 14 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Etrüsk mühendisliği 22 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Etrüsk gizemi 31 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Etrüsk genetiği üzerine çalışma (İngilizce)
- (İngilizce)
- Firudin Ağasıoğlu Cəlilovun "Etrusk-Türk bağı" kitabının elektron variantı[]
- Sırrını Koruyan Bir Dil Etrüskçe, Doç.Dr. Haluk Berkmen 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Etrüsklerin Yunanca Adı, Adile Ayda 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Etrüsk Yazıtları Konuşmaya Başlıyor, Doç.Dr.Çingiz Karaşarlı 15 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Biçimbilim ve Sözdizim Açısından Etrüsk Dili, Mustafa Solmaz 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Etrüsk Kültürü ve Roma Kültürüne Tesiri, Murat Orhun 15 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Etruskler Italya nin Tiber ile Arno nehirleri arasinda yer alan Etruria bolgesinde yasamis ve MO 6 yuzyila dek varligini surdurmus bir halk olup Antik Romalilar tarafindan Etrusci veya Tusci adlariyla tanimlanmisken Yunanlar Tyrrhen Tyrsen diye tanimlamistir Kendilerine Rasena diyen Etrusk halkinin bir kismi ve kulturu zamanla Roma Imparatorlugu icinde erimistir Etruskler Italya da donemlerindeki diger kavimlerden cok daha ileri bir uygarlik duzeyindeydiler Roma uygarliginin Etrusk mitolojisindeki ilahlardan hukukundan yol yapim tekniklerine kadar kokunu hemen hemen tumuyle Etrusk uygarligindan almis oldugu gunumuzde saptanmis durumdadir Etruskler in dini Ciceronun degindigi gibi vahyedilmis bir dindi ve 12 li sistemi baz alan bir inisiyatik orgutlenmeleri vardi kaynak belirtilmeli Etrusk muzisyen Triclinium da bir mezardan TarquiniaEtrusklerin kokeniYunan tarihci Herodot a gore Etruskler Anadolu dan Lidya Italya ya goc etmislerdir bunun yani sira pek cok tarihci de Etruskler ile ozellikle Truva basta olmak uzere Anadolu uygarliklarinin adetleri arasinda bag kurmaktadir Bu sebeplerden dolayi Etrusklerin kokeninin Kucuk Asya yani Anadolu uygarliklarina dayandigini savunurlar Etrusklerin kokeni hakkinda Herodot un verdigi bilgiler modern tarihci ve arkeologlar tarafindan denizden yapilacak boylesi bir gocun mumkun olmadigi gerekcesi ile kabul edilmemistir Buna ragmen 2004 yilinda Turin Universitesinden Alberto Piazza tarafindan yapilan genetik calismaya gore MO 7 3 yuzyillar arasinda yasamis Etrusklere ait 80 iskeletten alinan DNA ornekleri Etrusklerin bugunku Turkiye den Italya ya goc ettiklerini dogrulamaktadir Eski Yunan efsanelerinde de sikca anlatildigi gibi bu durum antik cagda Anadolu dan Italyan yarimadasina yapilan goclerle aciklanmistir Etrusk dili ve alfabesiEtrusk sozlu dili gunumuzde tam olarak uzerinde calisilmamis cozulmemis bir dil olarak kabul edilmektedir Ayrica Etrusk yazisi da alfabesi bilinmekle birlikte tam olarak cozulmemis durumdadir Bunun uc temel nedeni sunlardir Oncelikle yuzlerce Etrusk tableti Muzeden calinmistir A Etruskler den gunumuze birkac anit ve Latin yazarlari tarafindan yapilan alintilar disinda fazla yazili eser kalmamistir Yazitlar ise cok kisa olup cok az sayida sozcuk icermektedir Etrusk dilinde yazili eserlerin bir kismi grafitti halindedir bir kismi da yalnizca ana baba koca adini cocuk sayisini bildiren mezar taslarindan ibarettir Ilginctir ki en uzun Etrusk el yazmasi Italya da degil Misir da 19 yuzyilda Iskenderiye de bulunan bir Misir mumyasinin uzerindeki sargilarda bulunmustur Etrusklerden yazili eserlerin fazla kalmamis olmasi konusunda ise iki varsayim bulunmaktadir Etrusk toplumu ezoterik degerlere onem veren inisiyatik bir orgutlenme icindeydi aktarim sozlu olarak yapilmaktaydi ve bir sey yazilmasi gerektiginde yazilar ya da onemli yazilar yalnizca ezoterik tradisyonu surduren yazici rahipler tarafindan yazilir ve saklanirdi Her ezoterik ekolde goruldugu gibi onlar da gizlilige ve bilgilerini gizlemeye onem vermislerdi Rene Guenon un degindigi gibi mevcudiyeti bilindigi halde Etruskler in ilhama dayali gercek din kitaplari fal kitaplari degil da bu yuzden halen kesfedilememistir Pagan sayilan Etrusk metinleri kasitli ve sistemli olarak yok edildi B Cift dilli yazitlara yeterince rastlanamamis olmasi C Etrusk dilinin iyi incelenmis Hint Avrupa dili ailesinin bir ferdi olmamasi hece eklemeli bir dil olmasi Etrusk yazisi dilbilimciler tarafindan halen cozulememistir Etrusk dili 22 sesten olusmaktadir ve Etrusk alfabesi de her herhangi bir sesi gostermeye yaramayan yabanci harfler haric tutulursa aslinda 22 harfli bir alfabedir Yani Etrusklerin ilk alfabesi 22 harften olusuyordu Kimi Etrusk yazitlari soldan saga kimi Etrusk yazitlari ise sagdan sola dogru yazilmistir Gocun kaynagiSonuc olarak Etruskler in Italya ya gocuyle ilgili varsayimlar su goruslerde toplanmaktadir 1 Kimi Batili bilim insanlarina gore gocun kaynagi Ege Anadolu dur 2 Goc Anadolu uzerinden olmussa da kaynak Orta Anadolu degildir Etruskler in atalari Ege Anadolu veya Kafkasya civarinda yasiyordu 3 Kimi Macar arastirmacilara gore gocun kaynagi Orta Asya dir 4 Etrusk gocunun dunya tarihcilerine gore Bati Anadolu Bolgesinden yapildigi kabul gormekte ve gocun nedeni ise Yunanlarin Truvalilara ve Lidyalilara yaptigi saldirilar oldugu kabul edilmektedir Etrusk freski 1 Etrusk freski 2 Etrusk freski 3 Etrusk savascisi Kapadokya daki yeralti kentlerine benzeyen Etrusk nekropolu Etrusk tumulusu Etrusk yazisiBazi Etrusk kentleriEtrusk kentleri Dodecapolide olanlar Arretium bugunku Arezzo Caisra Cisra bugunku Cerveteri Clevsin Clusium bugunku Chiusi Curtun bugunku Cortona Perusna Perugia Pupluna Fufluna Veia bugunku Veio Tarch u na Tarquinii bugunku Vetluna Vetluna Felathri Volaterrae bugunku Volterra Velzna Volsinii bugunku Orvieto Velch Velc a l Vulci bugunku Dodecapoli disindakiler Vi p sul Faesulae Dodecapoli Fiesole Adria Felsina Bononia Dodecapoli Bologna Dodecapoli Corsica da Roma ve gunumuz Aleria si Capeva Capua Manthva Mantua Inarime Pitecusa Yunanca Pithekoussai Dodecapoli Ischia Harita icin bak The Etruscan League of twelve cities 5 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bazi Etrusk yoneticileriOsiniu Mezentius Lausus Caere de Tyrsenos Velsu fl Larthia Caere Arimnestos Arimnus ta Clusium da Thefarie Velianas Caere de Aruns Clusium de Volumnius Veii de Lars Tolumnius Veii de Ayrica bakinizEtrusk mitolojisi Alalia Deniz Savasi Kyme Deniz SavasiKaynakcaVernessi Carmelli Dupanloup Bertorelle Lari Cappallini Chiarelli Castri Casoli Mallegni Barbujani The Etruscans A Population Genetic Study Am J Hum Genet 74 694 704 2004 Barker G and T Rasmussen The Etruscans London Blackwell 1998 Bloch Raymond The ancient civilization of the Etruscans Translated from the French by James Hogarth Ancient Civilizations Series New York Cowles Book Co 1969 Bonfante Larissa et al ed Etruscan Life and Afterlife a handbook of Etruscan studies Warminster Aris and Phillips 1986 Bonfante Larissa Etruscan University of California Press 1990 ISBN 0 520 07118 2 Bonfante G and L Bonfante The Etruscan Language An Introduction Manchester University Press 2002 Brendel Otto Etruscan art 2nd edition New Haven Yale University Press 1995 Maetzke Guglielmo The Art of the Etruscans 1970 Originally published in Italian 1969 Richardson Emeline The Etruscans their art and civilization Chicago University of Chicago Press 1964 Spivy N and S Stoddart Etruscan Italy London Batsford 1990 Acquarossa Italy Torelli Mario ed The Etruscans Milan Bompiani 2000 Pallottino M tr Cremona J The Etruscans London Penguin Books 1975 Hampton C The Etruscans and the survival of Eturia London Victor Gollancz Ltd 1969 Macnamara E Everyday Life of the Etruscans London B T Batsford Ltd 1973 Haynes S Etruscan Civilization Los Angeles The J Paul Getty Trust 2000 Ed Bram L Funk amp Wagnalls New Encyclopedia New York Funk amp Wagnalls Inc 1975 Greenidge A History of Rome During the Later Republic Early Principate 2003 from gutenberg org Last accessed 8 05 2004 Massa Aldo The Etruscans Editions Minerva 1989 Translated by John Christmas Kayip Yazilar ve Diller Johannes Friedrich R Guenon un eserleriKaynakca ve Dipnot According to Felix Gaffiot s Dictionnaire Illustre Latin Francais Tusci was used by the major authors of the Livy Cicero Horace etc A number of cognate words developed Tuscia Tusculanensis etc This was clearly the major word used for things Etruscan Etrusci and Etruria were used less often mainly by Cicero and Horace and without cognates According to the Online Etymological Dictionary 2 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde the English use of Etruscan dates from 1706 Cinar Aynur 2020 Tarihte Kaybolmus Bir Medeniyet Etruskler ve Etrusk Dini Belleten Turk Tarih Kurumu Yayinlari s 46 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2020 AYDA Adile Etruskler Turk mu Idi Turk Tarih Kurumu Yayinlari Ankara 2014 ISBN 978 975 16 2922 7 Arsivlenmis kopya 13 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2013 Arsivlenmis kopya 5 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2009 Dis baglantilar Ingilizce Etruscan News Online 10 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Web bibliography of Etruscan related sites 26 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Tabula Cortonensis 5 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Museum of the Etruscan Academy 11 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Etrusk sanati9 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Sidney Mishkin Galerisi 14 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Etrusk muhendisligi 22 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Etrusk gizemi 31 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Etrusk genetigi uzerine calisma Ingilizce Ingilizce Firudin Agasioglu Celilovun Etrusk Turk bagi kitabinin elektron varianti olu kirik baglanti Sirrini Koruyan Bir Dil Etruskce Doc Dr Haluk Berkmen 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Etrusklerin Yunanca Adi Adile Ayda 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Etrusk Yazitlari Konusmaya Basliyor Doc Dr Cingiz Karasarli 15 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bicimbilim ve Sozdizim Acisindan Etrusk Dili Mustafa Solmaz 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Etrusk Kulturu ve Roma Kulturune Tesiri Murat Orhun 15 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde