Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Evbakan, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
| Evbakan | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Evbakan Evbakan'ın Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Şenkaya |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1874 m |
| Nüfus (2022) | 165 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25360 |
Tarihçe
Bugün Evbakan adını taşıyan köyün bilinen en eski adı Solomonisi’dir. Gürcüce bir ad olan Solomonisi (სოლომონისი) Solomon’a ait, Solomon’un yeri anlamına gelir. Solomonisi köyünün kuzeyinde bir mağara kilisedeki 1482 tarihli yazıtta da köyün adı Solomonisi olarak geçer. Bununla birlikte Osmanlılar, Gürcülerden ele geçirdiği toprakların erken dönemdeki tahriri olan 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan’da Solomonisi’yi Ermenice yazılış biçimiyle Soğmon (صوغمون) olarak kaydetmişlerdir. 17. yüzyılın sonlarında, Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır adlı tahrir defterinde de köyün adı aynı biçimde yazılmıştır.
Bununla birlikte, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda bölgeyi ele geçiren Ruslar ise, 1886 tarihindeki nüfus sayımında köyün adını Solomon-Kala (Согомон-Кала) olarak kaydetmişlerdir. Osmanlı idaresi altındayken, köyün adının zaman içinde Solomon-Kala’ya dönüştüğü, Rusların da bundan dolayı Solomonisi’yi bu adla kaydettiği tahmin edilmektedir. Ancak 1928 tarihli Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı Osmanlıca kitapta köyün adı Soğomin (صوغومین) olarak yazılmıştır. 1933 yılında Dahiliye Vekaleti’nin yayımladığı Köylerimiz adlı kitapta ise köyün adı yeniden Soğmon biçimini almıştır. İçişleri Bakanlığı'nın bir yayını olarak 1968'de basılmış Köylerimiz adlı kitapta ise köyün eski adı Soğmun, yeni adı da Evbakan olarak geçer.
Tarihsel Tao bölgesinde yer alan Solomonisi’nin kuruluşu hakkında bilgi yoktur. Gürcü tarihçi Ekvtime Takaişvili, 20. yüzyılın başında Solomon-Kala denilen köyün güneyinde, kayalık tepedeki kalede Gürcüce yazıtı bulunan kilisenin 9-10. yüzyılda inşa edilmiş olduğunu belirtir. Bu tespit Solominisi’nin en geç bu yüzyıllardan itibaren bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Söz konusu yüzyıllarda Tao-Klarceti bölgesini Gürcü Bagrationi hanedanından hükümdarlar yönetiyordu. 11. yüzyılın son çeyreğinde Büyük Selçukluların eline geçen bölge, daha sonra birleşik Gürcistan Krallığı içinde yer aldı. Birleşik Gürcü Krallığı’nın parçalanmasının ardından bu bölgeye 13. yüzyılın ikinci yarısında kurulan Gürcü atabegleri devleti Samtshe-Saatabago (1268-1625) hakim oldu. 16. yüzyılın sonlarına doğru Solomonisi ve çevresini Osmanlılar ele geçirdi ve bu bölgede Çıldır Eyaleti kuruldu.
Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği toprakların erken dönemdeki tahriri olan 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan’a göre o tarihte 13 hane yaşıyordu. Bunlardan ikisi Müslümandı. Vergi yükümlüsü olarak Ahmed, Giorgi, Beri, Lazar, Kirakos, Martiros gibi erkek adları kaydedilmişti. Köy yılda 14.000 akçe vergi vermekle yükümlüydü. Soğmon olarak kaydedilmiş olan köy Penek (Panaki) livasına bağlı Kamhis nahiyesinde yer alıyordu. Daha geç tarihli Osmanlı tahrir defteri olan Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldıra göre de Solomonisi Soğmon adıyla Penek livasının Kamhis nahiyesine bağlı bir köydü.
Solomonisi, uzun süre Osmanlı idaresinde kaldıktan sonra 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Çarlık Rusyası’nın eline geçti. Bu savaştan bir süre sonra, 1886 yılında Rusların yaptığı nüfus sayımına göre köyde 86 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun 78’i Türk, 8’i Kürt olarak kaydedilmiştir. Rus idaresinde Solomonisi Kars oblastının Oltu sancağına (okrug) bağlı Oltu kazasında (uçastok) bir köydü. Köyün nüfusu 1896’da 135 kişiye, 1906’da da 156 kişiye yükselmiştir.
Rus idaresi sırasında bölgeyi gezen Gürcü tarihçi Ekvtime Takaişvili, Panaki’nin 8 km kuzeyinde yüksek bir tepede kurulu olan köyün eski adının Solomonisi, o tarihteki adının Solomon-Kala olduğunu yazar. Takaişvili’nin verdiği bilgiye göre, o tarihte köyde 15 hane yaşıyordu ve bu nüfus Müslümanlaşmış Meshilerden oluşuyordu. Köyün nüfusunun önemli kısmı ise, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Osmanlı ülkesine göç etmişti. Köyün güneyinde kayalık bir tepede kuleleri, surları ve başka yapıları olan kale oldukça sağlamdı. Kalenin içinde kesme taştan inşa edilmiş olan kubbeli kilise de büyük ölçüde sağlamdı ve batı duvarında iki taşta Gürcüce yazılar vardı.
I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun çekilmesinin ardından Gürcistan ile Türkiye arasındaki anlaşmazlık bölgesinde yer alan Solomonisi, 1921’de Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgalinin ardından Ankara Hükümeti’nin Sovyet Rusya'ya 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması’yla Türkiye’ye bırakıldı.
Evbakan köyü 1928'de Soğomin adıyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasına bağlıydı. 1933 yılında Soğmon adıyla aynı idari konuma sahipti. İçişleri Bakanlığı'nın 1968'de yayımladığı Köylerimiz adlı kitapta Solomonisi, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesinde Kömürlü bucağına bağlıydı. Köyün eski adının Soğmun, yeni adının Evbakan olarak verilmiş olması, köyün adının "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 1933-1968 arasında değiştirildiğini göstermektedir. Köy 1986’da yıkıma uğramış, yerleşim yeri de değiştirilmiştir.
Bugün Evbakan adını taşıyan Solomonisi köyündeki en önemli yapı topluluğu ’dır. 15. yüzyılda kurulmuş olan kaya manastırı, ana kilise, mezarlık binası, hücreler, başka mağaralardan oluşmaktadır. Tao-Klarceti’de kaya manastırlara ender rastlanır ve Solomonisi Kaya Manastırı bu nadir manastırlardan biridir. Manastır Solomon Kalesi yakınında bulunmaktadır. Bu kale, büyük bir olasılıkla Kalmahi prensliğinin merkeziydi. Manastırın tarihsel adı bilinmediği için bazen köyü adıyla, bazen de kalenin adıyla adlandırılmıştır. Manastırın ana kilisesi, kaya içine yapılmış kubbeli bir yapıdır. Büyük ölçüde günümüze sağlam ulaşmış olan kilisenin duvar resimleri çok fazla zarar görmüştür.
Rus idaresi sırasında 1907 yılında Solomonisi Kaya Kilisesi'ni görmüş olan Gürcü tarihçi Ekvtime Takaişvili’nin verdiği bilgiye göre, kaya kilisesine ulaşmak için önce kayanın tepesine çıkmak, oradan da kilisenin kayadan avlusuna inmek gerekir. Avlunun etrafında piramit biçiminde kayalar vardır. Bu tip bir kaya oyularak kilise haline getirilmiştir. Kilise iki bölümden oluşur. Doğu tarafta olan apsisli kısım kilisenin ana kısmını oluşturmaktadır. Diğeri kiliseye dar bir girişle bağlı bir odadır. Ağırlıklı olarak koyu mavi rengin kullanıldığı duvar resimleri o tarihte çok az zarar görmüş bulunuyordu. Kilisede Gürcü alfabesinin asomtavruli harfleriyle yazıları vardı.
Bazı kaynaklarda Solomonisi sınırları içinde anılan tarihsel yapılar, gerçekte bu köye sınır olan Kalmahi köyünde yer alır. Solomonisi ile Kalmahi'nin birbirine çok yakın iki tarihsel yerleşme olduğu anlaşılmaktadır. Bundan dolayı Solomonisi Manstırı, Kalmahi Manastırı olarak da anılmıştır. Solomonisi yerine kullanılan Solomon-Kala adının kaynağı olan Solomon Kalesi bugün Yanıkkaval köyü sınırları içindedir ve Kalmahi Kalesi olarak da adlandırılmaktadır.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 159 km, Şenkaya ilçe merkezine 36 km uzaklıktadır. Mahalle, Şenkaya'nın kuzeybatısında olup, 
numaralı Erzurum-Ardahan (Oltu-Göle) devlet yoluna, Yanıkaval Mahallesi üzerinden, Paşalı Mahallesi'nde 11,9 km.lik bir köy yoluyla ulaşmaktadır.
Nüfus
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 165 |
| 2021 | 172 |
| 2020 | 181 |
| 2019 | 174 |
| 2018 | 177 |
| 2017 | 181 |
| 2016 | 183 |
| 2015 | 199 |
| 2014 | 200 |
| 2013 | 196 |
| 2012 | 201 |
| 2011 | 200 |
| 2010 | 188 |
| 2009 | 192 |
| 2008 | 202 |
| 2007 | 172 |
| 2000 | 266 |
| 1990 | 419 |
| 1985 | 511 |
| 1965 | 551 |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Evbakan Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Evbakan, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 20 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), 407, III. cilt (1958), s. 577.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 324.
- ^ a b . 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2020.
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 226". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) Dahiliye Vekaleti, 1933, İstanbul, s. 671.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 639.
- ^ Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli’de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), 1938, Paris, s. 30.
- ^ Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. Cilt (1947), s. 370, II. cilt (1941), 365, III. cilt (1958), s. 577.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 306, 324.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 121, .
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), 1938, Paris, s. 29-30" (PDF). 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 754.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 40, 105, .
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), 1938, Paris, s. 31" (PDF). 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Evbakan Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Google Maps". Google Maps. Erişim tarihi: 19 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Evbakan, Şenkaya için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Evbakan Erzurum ilinin Senkaya ilcesine bagli bir kirsal mahalledir EvbakanMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuEvbakanEvbakan in Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceSenkayaCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1874 mNufus 2022 165Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25360TarihceBugun Evbakan adini tasiyan koyun bilinen en eski adi Solomonisi dir Gurcuce bir ad olan Solomonisi სოლომონისი Solomon a ait Solomon un yeri anlamina gelir Solomonisi koyunun kuzeyinde bir magara kilisedeki 1482 tarihli yazitta da koyun adi Solomonisi olarak gecer Bununla birlikte Osmanlilar Gurculerden ele gecirdigi topraklarin erken donemdeki tahriri olan 1595 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan da Solomonisi yi Ermenice yazilis bicimiyle Sogmon صوغمون olarak kaydetmislerdir 17 yuzyilin sonlarinda Defter i Caba i Eyalet i Cildir adli tahrir defterinde de koyun adi ayni bicimde yazilmistir Bununla birlikte 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda bolgeyi ele geciren Ruslar ise 1886 tarihindeki nufus sayiminda koyun adini Solomon Kala Sogomon Kala olarak kaydetmislerdir Osmanli idaresi altindayken koyun adinin zaman icinde Solomon Kala ya donustugu Ruslarin da bundan dolayi Solomonisi yi bu adla kaydettigi tahmin edilmektedir Ancak 1928 tarihli Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari adli Osmanlica kitapta koyun adi Sogomin صوغومین olarak yazilmistir 1933 yilinda Dahiliye Vekaleti nin yayimladigi Koylerimiz adli kitapta ise koyun adi yeniden Sogmon bicimini almistir Icisleri Bakanligi nin bir yayini olarak 1968 de basilmis Koylerimiz adli kitapta ise koyun eski adi Sogmun yeni adi da Evbakan olarak gecer Evbakan koyunden bir gorunum Tarihsel Tao bolgesinde yer alan Solomonisi nin kurulusu hakkinda bilgi yoktur Gurcu tarihci Ekvtime Takaisvili 20 yuzyilin basinda Solomon Kala denilen koyun guneyinde kayalik tepedeki kalede Gurcuce yaziti bulunan kilisenin 9 10 yuzyilda insa edilmis oldugunu belirtir Bu tespit Solominisi nin en gec bu yuzyillardan itibaren bir yerlesme oldugunu gostermektedir Soz konusu yuzyillarda Tao Klarceti bolgesini Gurcu Bagrationi hanedanindan hukumdarlar yonetiyordu 11 yuzyilin son ceyreginde Buyuk Selcuklularin eline gecen bolge daha sonra birlesik Gurcistan Kralligi icinde yer aldi Birlesik Gurcu Kralligi nin parcalanmasinin ardindan bu bolgeye 13 yuzyilin ikinci yarisinda kurulan Gurcu atabegleri devleti Samtshe Saatabago 1268 1625 hakim oldu 16 yuzyilin sonlarina dogru Solomonisi ve cevresini Osmanlilar ele gecirdi ve bu bolgede Cildir Eyaleti kuruldu Osmanlilarin Gurculerden ele gecirdigi topraklarin erken donemdeki tahriri olan 1595 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan a gore o tarihte 13 hane yasiyordu Bunlardan ikisi Muslumandi Vergi yukumlusu olarak Ahmed Giorgi Beri Lazar Kirakos Martiros gibi erkek adlari kaydedilmisti Koy yilda 14 000 akce vergi vermekle yukumluydu Sogmon olarak kaydedilmis olan koy Penek Panaki livasina bagli Kamhis nahiyesinde yer aliyordu Daha gec tarihli Osmanli tahrir defteri olan Defter i Caba i Eyalet i Cildira gore de Solomonisi Sogmon adiyla Penek livasinin Kamhis nahiyesine bagli bir koydu Evbakan koyunden bir gorunum Solomonisi uzun sure Osmanli idaresinde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Carlik Rusyasi nin eline gecti Bu savastan bir sure sonra 1886 yilinda Ruslarin yaptigi nufus sayimina gore koyde 86 kisi yasiyordu Bu nufusun 78 i Turk 8 i Kurt olarak kaydedilmistir Rus idaresinde Solomonisi Kars oblastinin Oltu sancagina okrug bagli Oltu kazasinda ucastok bir koydu Koyun nufusu 1896 da 135 kisiye 1906 da da 156 kisiye yukselmistir Rus idaresi sirasinda bolgeyi gezen Gurcu tarihci Ekvtime Takaisvili Panaki nin 8 km kuzeyinde yuksek bir tepede kurulu olan koyun eski adinin Solomonisi o tarihteki adinin Solomon Kala oldugunu yazar Takaisvili nin verdigi bilgiye gore o tarihte koyde 15 hane yasiyordu ve bu nufus Muslumanlasmis Meshilerden olusuyordu Koyun nufusunun onemli kismi ise 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Osmanli ulkesine goc etmisti Koyun guneyinde kayalik bir tepede kuleleri surlari ve baska yapilari olan kale oldukca saglamdi Kalenin icinde kesme tastan insa edilmis olan kubbeli kilise de buyuk olcude saglamdi ve bati duvarinda iki tasta Gurcuce yazilar vardi I Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun cekilmesinin ardindan Gurcistan ile Turkiye arasindaki anlasmazlik bolgesinde yer alan Solomonisi 1921 de Kizil Ordu nun Gurcistan i isgalinin ardindan Ankara Hukumeti nin Sovyet Rusya ya 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Turkiye ye birakildi Evbakan koyu 1928 de Sogomin adiyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasina bagliydi 1933 yilinda Sogmon adiyla ayni idari konuma sahipti Icisleri Bakanligi nin 1968 de yayimladigi Koylerimiz adli kitapta Solomonisi Erzurum ilinin Senkaya ilcesinde Komurlu bucagina bagliydi Koyun eski adinin Sogmun yeni adinin Evbakan olarak verilmis olmasi koyun adinin yabanci kokten geldigi ve iltibasa yol actigi gerekcesiyle 1933 1968 arasinda degistirildigini gostermektedir Koy 1986 da yikima ugramis yerlesim yeri de degistirilmistir Tarihsel Tao bolgesinde Solomonisi Kalesi Solomon Kala icindeki ortacagdan kalma Gurcu Ortodoks kilisesinin cephesi Fotograf Ekvtime Takaisvili nin 1902 yilinda yaptigi arastirma gezisi sirasinda cekilmistir Bugun Evbakan adini tasiyan Solomonisi koyundeki en onemli yapi toplulugu dir 15 yuzyilda kurulmus olan kaya manastiri ana kilise mezarlik binasi hucreler baska magaralardan olusmaktadir Tao Klarceti de kaya manastirlara ender rastlanir ve Solomonisi Kaya Manastiri bu nadir manastirlardan biridir Manastir Solomon Kalesi yakininda bulunmaktadir Bu kale buyuk bir olasilikla Kalmahi prensliginin merkeziydi Manastirin tarihsel adi bilinmedigi icin bazen koyu adiyla bazen de kalenin adiyla adlandirilmistir Manastirin ana kilisesi kaya icine yapilmis kubbeli bir yapidir Buyuk olcude gunumuze saglam ulasmis olan kilisenin duvar resimleri cok fazla zarar gormustur Rus idaresi sirasinda 1907 yilinda Solomonisi Kaya Kilisesi ni gormus olan Gurcu tarihci Ekvtime Takaisvili nin verdigi bilgiye gore kaya kilisesine ulasmak icin once kayanin tepesine cikmak oradan da kilisenin kayadan avlusuna inmek gerekir Avlunun etrafinda piramit biciminde kayalar vardir Bu tip bir kaya oyularak kilise haline getirilmistir Kilise iki bolumden olusur Dogu tarafta olan apsisli kisim kilisenin ana kismini olusturmaktadir Digeri kiliseye dar bir girisle bagli bir odadir Agirlikli olarak koyu mavi rengin kullanildigi duvar resimleri o tarihte cok az zarar gormus bulunuyordu Kilisede Gurcu alfabesinin asomtavruli harfleriyle yazilari vardi Bazi kaynaklarda Solomonisi sinirlari icinde anilan tarihsel yapilar gercekte bu koye sinir olan Kalmahi koyunde yer alir Solomonisi ile Kalmahi nin birbirine cok yakin iki tarihsel yerlesme oldugu anlasilmaktadir Bundan dolayi Solomonisi Manstiri Kalmahi Manastiri olarak da anilmistir Solomonisi yerine kullanilan Solomon Kala adinin kaynagi olan Solomon Kalesi bugun Yanikkaval koyu sinirlari icindedir ve Kalmahi Kalesi olarak da adlandirilmaktadir 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu koy de Senkaya Belediyesi nin bir mahallesi olmustur CografyaMahalle Erzurum il merkezine 159 km Senkaya ilce merkezine 36 km uzakliktadir Mahalle Senkaya nin kuzeybatisinda olup numarali Erzurum Ardahan Oltu Gole devlet yoluna Yanikaval Mahallesi uzerinden Pasali Mahallesi nde 11 9 km lik bir koy yoluyla ulasmaktadir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 1652021 1722020 1812019 1742018 1772017 1812016 1832015 1992014 2002013 1962012 2012011 2002010 1882009 1922008 2022007 1722000 2661990 4191985 5111965 551Kaynakca a b c d e f g h i j k Erzurum Senkaya Evbakan Mahalle Nufusu Nufusune com 26 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2023 a b c d e f g h Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Evbakan Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 20 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2023 a b Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 407 III cilt 1958 s 577 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 324 a b 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2020 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 226 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2023 Koylerimiz Yayimlayan Dahiliye Vekaleti 1933 Istanbul s 671 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi 1968 Ankara s 639 Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi Gurcuce 1938 Paris s 30 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I Cilt 1947 s 370 II cilt 1941 365 III cilt 1958 s 577 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 306 324 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 121 ISBN 9786052100271 Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi Gurcuce 1938 Paris s 29 30 PDF 27 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Temmuz 2022 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi 1968 Ankara s 754 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 40 105 ISBN 9789941478178 Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi Gurcuce 1938 Paris s 31 PDF 27 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Temmuz 2022 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 Evbakan Mahallesi YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2023 Google Maps Google Maps Erisim tarihi 19 Ocak 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarEvbakan Senkaya icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft