Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ezra ve Nehemya Operasyonu, 1950 ile 1952 arasında yapılan yaklaşık 120-130 bin Irak Yahudisinin hava yoluyla İsrail'e getirilme harekâtıdır. Taşıma, Kıbrıs ve İran üzerinden yapılmıştır. Irak'ta 1968'de sadece iki bin, bugün ise hepsi Bağdat'ta yaşamak üzere yüzden az Yahudi kalmıştır.
Operasyon, adını Tevrat'ta anlatıldığı üzere, MÖ 5. yüzyılda Babil Sürgünü'nden İsrail'e dönerken liderlik yapan Ezra ve peygamberlerden almıştır.
Arka planı
Iraklı Yahudi kimliğinin en kritik değişimi Bağdat'ta Yahudilere karşı düzenlenen Farhud olarak bilinen pogromla başladı. Bu olay, 1-2 Haziran 1941'de Raşid Ali Geylani'nin Nazi yanlısı "Altın Meydan" hükûmetinin çökmesiyle patlak verdi. Ayaklanmalarda en az yüz seksen Yahudi öldü.
1945'ten başlayarak, Siyonizm baz alınarak Yahudilere karşı sıkça gösteriler düzenlendi. 1947'de Birleşmiş Milletler Paylaşım Planı'nın onaylanmasıyla Yahudiler hayatlarının riske girdiğini hissetti. Çoğu ağır hüküm giydi veya ağır para cezasına çarptırıldı.
1948'de Şefik Ades'in idam edilmesiyle Yahudilerin güvensizlik hissi daha da arttı.
İsrailli yetkililerin ve Irak'taki ""nin desteği ile 1949 ve 1952 yılları arasında yaklaşık 130.000 Yahudi Irak'tan İsrail'e göç etti. Bu olaydaki kilit isimlerden biri, sonra dan İsrail hükûmetinde bakan olacak olan 'di.
Irak hükûmetinin çıkardığı göç izni yasasıyla başlayan çıkış birkaç ay sürdü.
Önceleri göç yasası, Yahudilerin mal varlıklarını ve işlerini tasfiye etmeye izin veriyordu. Fakat sonra da hükûmet vatandaşlıktan feragat eden Yahudilerin mal varlığına el koydu. Mart 1950'de 1950-1951 Bağdat bombalamaları ile Yahudiler ve mekânları hedef alınınca Yahudilerin İsrail'e göç etme arzusu arttı. Bugün dahi bu bombalamaları Siyonistlerin mi yoksa radikal Yahudi karşıtı Arapların mı yaptığı tartışma konusudur.[]
Nakliye
Bağdat'ta bekleyiş gergin ve zor geçti. Bir ay içinde elli bin Yahudi tahliye olmak için kayıt oldu, iki ay sonra bu sayı doksan bine çıktı. Bu toplu hareket, mülteci sayısının sekiz bini aşmayacağını düşünen Irak hükûmetini şaşırttı. Hükûmet, Yahudilerin işçi olduğu idari enstitülerin çökme ihtimali nedeniyle, bundan korktu. Bu sırada Siyonist hareket, Yahudileri göç için kayıt yapmaya çağıran bir bildiri yayınladı. Bildiri "Ey, Siyon, Babil'in kızından kaç," ile başlayıp "Yahudiler! İsrail sizi çağırıyor - Babil'den çıkın" ile bitiyordu.
İlk uçaklar 1951'in Mayıs'ında Kıbrıs üzerinden İsrail'e uçtu. Birkaç ay sonra Bağdat'tan direkt Lod Havalimanı'na yüklü bir nakliye gerçekleşti. 1952'nin başında biten Ezra ve Nehemya Operasyonu'nun sonunda iki bin 800 yıllık Yahudi cemaatinin çoğu Irak'ı terk etmiş oldu ve Irak'ta sadece yaklaşık altı bin Yahudi kaldı.
Sonucu
İlk göçün ardından Bağdat'taki Yahudi sayısı yüz binlerden beş binlere düştü. Her ne kadar Abdülkerim Kasım hâkimiyeti altında kısa süreli bir güven hissiyle yaşadılarsa bile sonraki rejimler Irak Yahudilerine karşı olan zulmü arttırdı. 1968'de sadece yaklaşık iki bin Yahudi vardı. 27 Ocak 1969'da dokuz Yahudi, İsrail için casusluk yapma sebebiyle idam edilince cemaatten geriye kalanların çoğu da ülkeyi terk etti. Bugün ülkede yüzden az Yahudi kaldığı tahmin edilmektedir.
Ezra ve Nehemya Operasyonu'na kadar Bağdat'ta yirmi sekiz Yahudi eğitim enstitüsü vardı; bunların on altısı cemaate bağlıyken geriye kalanları özel kuruluşlardı. Bu okullara giden öğrencilerin sayısı 12 bine kadar ulaşıyordu, diğer öğrenciler ise yabancı veya devlet okullarında eğitim görüyordu. Yaklaşık dört yüz öğrenci tıp, hukuk, ekonomi, ecza ve mühendislik okuyordu. 1951'de Yahudi körlere hizmet veren okul kapandı; bu Bağdat'ta türünün tek örneği bir okuldu. Yahudilerin Bağdat'ta iki hastanesi vardı, fakirler parasız tedavi ediliyordu ve başka hayırsever kuruluşları da vardı. 1950'deki altmış sinagogdan 1970'te yedi tane kaldı. Binaların çoğu hükûmet tarafından ya düşük fiyata satın alındı ya da el konuldu.
Kaynakça
- ^ Pasachoff, Naomi E. ""Operation Magic Carpet" and "Operation Ezra and Nehemiah"". A Concise History of the Jewish People. Rowman & Littlefield. s. 301. ISBN . 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2008.
- ^ "Operations Ezra & Nechemia: The Aliyah of Iraqi Jews". Jewish Virtual Library. . 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2008.
- ^ SACHAR, Howard M.. Dějiny Státu Izrael. Praha : Regia, 1999. . S. 336-338.
- ^ a b Nissim Kazaz, the end of an exile, life of Jews after the exodus, 1951–2000
Diğer kaynaklar
- Mordechai Ben-Porat To Baghdad and Back: The Miraculous 2,000 Year Homecoming of the Iraqi Jews, Gefen Publishing House, 1998.
- Mahir Ünsal Eriş, Kürt Yahudileri – Din, Dil, Tarih, (Kurdish Jews) In Turkish, Kalan Publishing, Ankara, 2006
- Shlomo Hillel, Operation Babylon Fontana, Collins Press, 1988/89, translated from the Hebrew by Ina Friedman.
Dış bağlantılar
- – Book review from Babylonian Jewry Heritage Center web site
- – Jews who chose to stay in Iraq during Operation Ezrah and Nehamiah
- [1] 12 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Jews of Iraq By Naeim Giladi.
- (focuses on Iraq)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ezra ve Nehemya Operasyonu 1950 ile 1952 arasinda yapilan yaklasik 120 130 bin Irak Yahudisinin hava yoluyla Israil e getirilme harekatidir Tasima Kibris ve Iran uzerinden yapilmistir Irak ta 1968 de sadece iki bin bugun ise hepsi Bagdat ta yasamak uzere yuzden az Yahudi kalmistir Operasyon adini Tevrat ta anlatildigi uzere MO 5 yuzyilda Babil Surgunu nden Israil e donerken liderlik yapan Ezra ve peygamberlerden almistir Arka planiIrakli Yahudi kimliginin en kritik degisimi Bagdat ta Yahudilere karsi duzenlenen Farhud olarak bilinen pogromla basladi Bu olay 1 2 Haziran 1941 de Rasid Ali Geylani nin Nazi yanlisi Altin Meydan hukumetinin cokmesiyle patlak verdi Ayaklanmalarda en az yuz seksen Yahudi oldu 1945 ten baslayarak Siyonizm baz alinarak Yahudilere karsi sikca gosteriler duzenlendi 1947 de Birlesmis Milletler Paylasim Plani nin onaylanmasiyla Yahudiler hayatlarinin riske girdigini hissetti Cogu agir hukum giydi veya agir para cezasina carptirildi 1948 de Sefik Ades in idam edilmesiyle Yahudilerin guvensizlik hissi daha da artti Israilli yetkililerin ve Irak taki nin destegi ile 1949 ve 1952 yillari arasinda yaklasik 130 000 Yahudi Irak tan Israil e goc etti Bu olaydaki kilit isimlerden biri sonra dan Israil hukumetinde bakan olacak olan di Irak hukumetinin cikardigi goc izni yasasiyla baslayan cikis birkac ay surdu Onceleri goc yasasi Yahudilerin mal varliklarini ve islerini tasfiye etmeye izin veriyordu Fakat sonra da hukumet vatandasliktan feragat eden Yahudilerin mal varligina el koydu Mart 1950 de 1950 1951 Bagdat bombalamalari ile Yahudiler ve mekanlari hedef alininca Yahudilerin Israil e goc etme arzusu artti Bugun dahi bu bombalamalari Siyonistlerin mi yoksa radikal Yahudi karsiti Araplarin mi yaptigi tartisma konusudur kaynak belirtilmeli NakliyeLod Havalimani ndan giden Irak multecileri 1951 Bagdat ta bekleyis gergin ve zor gecti Bir ay icinde elli bin Yahudi tahliye olmak icin kayit oldu iki ay sonra bu sayi doksan bine cikti Bu toplu hareket multeci sayisinin sekiz bini asmayacagini dusunen Irak hukumetini sasirtti Hukumet Yahudilerin isci oldugu idari enstitulerin cokme ihtimali nedeniyle bundan korktu Bu sirada Siyonist hareket Yahudileri goc icin kayit yapmaya cagiran bir bildiri yayinladi Bildiri Ey Siyon Babil in kizindan kac ile baslayip Yahudiler Israil sizi cagiriyor Babil den cikin ile bitiyordu Ilk ucaklar 1951 in Mayis inda Kibris uzerinden Israil e uctu Birkac ay sonra Bagdat tan direkt Lod Havalimani na yuklu bir nakliye gerceklesti 1952 nin basinda biten Ezra ve Nehemya Operasyonu nun sonunda iki bin 800 yillik Yahudi cemaatinin cogu Irak i terk etmis oldu ve Irak ta sadece yaklasik alti bin Yahudi kaldi SonucuIlk gocun ardindan Bagdat taki Yahudi sayisi yuz binlerden bes binlere dustu Her ne kadar Abdulkerim Kasim hakimiyeti altinda kisa sureli bir guven hissiyle yasadilarsa bile sonraki rejimler Irak Yahudilerine karsi olan zulmu arttirdi 1968 de sadece yaklasik iki bin Yahudi vardi 27 Ocak 1969 da dokuz Yahudi Israil icin casusluk yapma sebebiyle idam edilince cemaatten geriye kalanlarin cogu da ulkeyi terk etti Bugun ulkede yuzden az Yahudi kaldigi tahmin edilmektedir Ezra ve Nehemya Operasyonu na kadar Bagdat ta yirmi sekiz Yahudi egitim enstitusu vardi bunlarin on altisi cemaate bagliyken geriye kalanlari ozel kuruluslardi Bu okullara giden ogrencilerin sayisi 12 bine kadar ulasiyordu diger ogrenciler ise yabanci veya devlet okullarinda egitim goruyordu Yaklasik dort yuz ogrenci tip hukuk ekonomi ecza ve muhendislik okuyordu 1951 de Yahudi korlere hizmet veren okul kapandi bu Bagdat ta turunun tek ornegi bir okuldu Yahudilerin Bagdat ta iki hastanesi vardi fakirler parasiz tedavi ediliyordu ve baska hayirsever kuruluslari da vardi 1950 deki altmis sinagogdan 1970 te yedi tane kaldi Binalarin cogu hukumet tarafindan ya dusuk fiyata satin alindi ya da el konuldu Kaynakca Pasachoff Naomi E Operation Magic Carpet and Operation Ezra and Nehemiah A Concise History of the Jewish People Rowman amp Littlefield s 301 ISBN 0742543668 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2008 Operations Ezra amp Nechemia The Aliyah of Iraqi Jews Jewish Virtual Library 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2008 SACHAR Howard M Dejiny Statu Izrael Praha Regia 1999 ISBN 80 902484 4 6 S 336 338 a b Nissim Kazaz the end of an exile life of Jews after the exodus 1951 2000Diger kaynaklarMordechai Ben Porat To Baghdad and Back The Miraculous 2 000 Year Homecoming of the Iraqi Jews Gefen Publishing House 1998 ISBN 965 229 195 1 Mahir Unsal Eris Kurt Yahudileri Din Dil Tarih Kurdish Jews In Turkish Kalan Publishing Ankara 2006 Shlomo Hillel Operation Babylon Fontana Collins Press 1988 89 translated from the Hebrew by Ina Friedman Dis baglantilar Book review from Babylonian Jewry Heritage Center web site Jews who chose to stay in Iraq during Operation Ezrah and Nehamiah 1 12 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Jews of Iraq By Naeim Giladi focuses on Iraq