Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eşref Sencer Kuşçubaşı ya da bilinen adıyla Kuşçubaşı Eşref (1883, İstanbul - 15 Nisan 1964, İzmir), Çerkes asıllı Türk istihbaratçı ve savaşçıdır.
Eşref Sencer Kuşçubaşı | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1883 İstanbul |
| Ölüm | 1964 (80-81 yaşlarında) Söke |
| Diğer ad(lar)ı | Kuşçubaşı Eşref |
| Meslek | İstihbaratçı |
| Evlilik | Feride Hanım Pervin Hanım |
| Çocuk(lar) | Feridun Sencer |
| Aile | Selim Sami(kardeş) |
Hayatı
Çerkes Mustafa Nuri Bey'in oğludur. Çerkeslerin Ubıh boyundandır. Harp okulunun son sınıfında iken Jön Türkler'le ilişkisi yüzünden II. Abdülhamid tarafından Hicaz'a sürgün gönderildi. Sürgünde bulunduğu zindandan kaçıp, II. Abdülhamid'in başyaverinin oğlunu üç tabur korumanın arasından kaçırmayı başardı. Arabistan'da II. Abdülhamid'e karşı giriştiği isyan hareketi sırasında tüm Arabistan'ı dolaştı, yerel şeyhlerle dostluk kurdu. Her an her yerde ortaya çıkabildiği için kendisine şeyhi't tuyyur (uçanların efendisi) denildi.
II. Abdülhamid meşrutiyeti ilan etmek zorunda bırakılıp, aralarında Kuşçubaşı'nın da bulunduğu pek çok kişiye af çıkarmasıyla birlikte isyanına son verdi. İsyan sırasında etrafına topladığı kendisine bağlı silah arkadaşlarıyla beraber, kurulan Teşkilat-ı Mahsusa adlı istihbarat örgütüne katıldı.
1911 yılında Trablusgarp'ta Enver Bey ile birlikte direniş hareketlerini örgütledi. 1912 yılında İkinci Balkan Savaşı sırasında Enver Bey, kardeşi Sami Kuşçubaşı, Cihangiroğlu İbrahim ve Süleyman Askeri ile birlikte Çorlu, Tekirdağ, Malkara, Hayrabolu ve Edirne'nin kurtarılmasında yer aldı. Aynı yıl Süleyman Askeri ve yörenin ileri gelenleri ile beraber Batı Trakya'da, Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti adıyla ilk Türk Cumhuriyeti'nin kurulmasında rol oynadı.
I. Dünya Savaşı'nın çıkmasıyla birlikte 1914-1915 yılları arasında Teşkilat-ı Mahsusa'nın Arap Yarımadasında görev yaptı, Süleyman Askeri Bey'in ölümünü takiben Teşkilat-ı Mahsusa başkanı olmuştur. 1915-1918 yılları arasında bu görevi sürdürdü.
Orta sıra ayakta duran pantolonlu zevat (sağdan sola); Edirne ve Kosova İstidlaat Komisyonu azasından Yüzbaşı Ali Bey, Trabzonlu mücahit Veysel Bey, Süvari Mülazımlarından Kasım Bey, Muharririn-i Askeriyeden Bahriye Yüzbaşısı Muhittin Bey (Trablusgarp, 1912)
I. Dünya Savaşı sırasında İngilizlere karşı girişilen İkinci Kanal Harekâtı'nda öncü birliklere komutanlık etti. 1917 yılında Hayber'de Faysal'ın (sonradan Irak Kralı olacaktır) 20 bin kişilik birliğine karşı 40 kişilik Teşkilat-ı Mahsusa birliği ile beş saatten fazla savaştıktan sonra yaralı olarak ele esir düştü. Bir savaş gemisi ve bir denizaltı eşliğinde Malta'ya sürgüne gönderildi. Sürgünlüğü sırasında Arabistan'daki macerasını, yakalanışının ve sürgün hayatının ayrıntılarını anlatan bir eser yazdı.
Yakalandıktan sonra Lawrence'a "Lawrence, kazandığını sanıyorsun. Fakat henüz hiçbir şey bitmedi. Hükûmetinin başına öyle musibetler salacağım ki, 2 asır uğraşsanız bitiremeyeceksiniz." dediği iddia edilmektedir.
İngilizlerle imzalanan esir değiş-tokuş anlaşması gereği serbest bırakıldı. Deniz yoluyla Anadolu'ya döndü ve hemen Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı. 1920 yılı boyunca kendi yetiştirdiği Çerkez Ethem'le beraber Kuva-yi Seyyare'de Yunan işgaline karşı savaştı. Özellikle Adapazarı civarındaki Kuvâ-yi Milliye'nin başarıları ona mal edildi. Çerkes Ethem'in Türk kuvvetlerine isyan edip yenilmesinden sonra onunla birlikte Yunan kuvvetlerine sığındı.
Lozan Antlaşması'ndan sonra Yunan ve İngiliz iş birlikçisi olması iddiasıyla, Çerkez Ethem'le birlikte Yüzellilikler listesinde yer alarak vatandaşlıktan çıkarıldı. Türkiye'ye girişi 1936 yılına kadar yasaklandı. 1936 affıyla yurda girişi serbest bırakıldığı hâlde "Hiçbir zaman af dilemedim, hain değilim ki affedileyim." dedi ve yurda dönmedi.
1950 yılında Demokrat Parti'nin iktidar olmasından sonra Türkiye'ye döndü. Yurda dönene kadar Mısır'da İskenderiye şehrinde ikamet etmiş olup bu zaman içerisinde herhangi bir istihbarat faaliyetine katılmamış olduğu tahmin edilmektedir.
1950-1964 yılları arasında Türkiye'de yaşadı ve beraber savaştığı silah arkadaşlarının mezarlarını dolaştı. 1964 yılında öldü. Kabri Aydın'da Söke-Kuşadası yolu Yaylaköy Caferli Granta Mezarlığı yanındadır.
Eserleri
- Hayber'de Türk Cengi,
Popüler kültürdeki yeri
2023'te Tabii'de yayınlanan Mahsusa: Trablusgarb dizisinde Ali Ersan Duru tarafından canlandırılmaktadır.
İlgili Kaynak ve Kitaplar
- TSK Genelkurmay Başkanlığı Arşivi, I. Dünya Savaşı'nda Güney Cepheleri Savaşları
- İngiliz Harp Tarihi Arşivi, I. Dünya Savaşı'nda Arabistan Bölgesi Savaşları
- Cemal Kutay, Trablusgarb'da Bir Avuç Kahraman
- Cemal Kutay, Trakya'da İlk Türk Cumhuriyeti
- Cemal Kutay, Teşkilat-ı Mahsusa
- Cemal Kutay, Lawrence'a Karşı Kuşçubaşı
- Philp H. Stoddrard, Teşkilat-ı Mahsusa: İstanbul'un Doğusunda Bitmeyen Oyun
- Enver Paşa Dergisi, "Eşref Sencer Kuşçubaşı", Kasım 2008
- Ahmet Efe, Efsaneden Gerçeğe Kuşçubaşı Eşref
- Polat Safi, Eşref - Kuşçubaşı’nın Alternatif Biyografisi
- Benjamin C.Fortna, Kuşçubaşı Eşref
Kaynakça
- ^ "Eşref Sencer Kuşçubaşı - Islam Ansiklopedisi". İslam Ansiklopedisi. 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2022.
Dış bağlantılar
- Biyografiler[]
- Antoloji.com 24 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Esref Sencer Kuscubasi ya da bilinen adiyla Kuscubasi Esref 1883 Istanbul 15 Nisan 1964 Izmir Cerkes asilli Turk istihbaratci ve savascidir Esref Sencer KuscubasiDogum1883 IstanbulOlum1964 80 81 yaslarinda SokeDiger ad lar iKuscubasi EsrefMeslekIstihbaratciEvlilikFeride Hanim Pervin HanimCocuk lar Feridun SencerAileSelim Sami kardes HayatiCerkes Mustafa Nuri Bey in ogludur Cerkeslerin Ubih boyundandir Harp okulunun son sinifinda iken Jon Turkler le iliskisi yuzunden II Abdulhamid tarafindan Hicaz a surgun gonderildi Surgunde bulundugu zindandan kacip II Abdulhamid in basyaverinin oglunu uc tabur korumanin arasindan kacirmayi basardi Arabistan da II Abdulhamid e karsi giristigi isyan hareketi sirasinda tum Arabistan i dolasti yerel seyhlerle dostluk kurdu Her an her yerde ortaya cikabildigi icin kendisine seyhi t tuyyur ucanlarin efendisi denildi II Abdulhamid mesrutiyeti ilan etmek zorunda birakilip aralarinda Kuscubasi nin da bulundugu pek cok kisiye af cikarmasiyla birlikte isyanina son verdi Isyan sirasinda etrafina topladigi kendisine bagli silah arkadaslariyla beraber kurulan Teskilat i Mahsusa adli istihbarat orgutune katildi 1911 yilinda Trablusgarp ta Enver Bey ile birlikte direnis hareketlerini orgutledi 1912 yilinda Ikinci Balkan Savasi sirasinda Enver Bey kardesi Sami Kuscubasi Cihangiroglu Ibrahim ve Suleyman Askeri ile birlikte Corlu Tekirdag Malkara Hayrabolu ve Edirne nin kurtarilmasinda yer aldi Ayni yil Suleyman Askeri ve yorenin ileri gelenleri ile beraber Bati Trakya da Bati Trakya Bagimsiz Hukumeti adiyla ilk Turk Cumhuriyeti nin kurulmasinda rol oynadi I Dunya Savasi nin cikmasiyla birlikte 1914 1915 yillari arasinda Teskilat i Mahsusa nin Arap Yarimadasinda gorev yapti Suleyman Askeri Bey in olumunu takiben Teskilat i Mahsusa baskani olmustur 1915 1918 yillari arasinda bu gorevi surdurdu Oturanlar sagdan sola Sabik Yenice Kaymakami Sureyya Bey Kuscubasizade Haci Esref Bey Suriye Ittihat ve Terakki Mufettisi Mumtaz Bey Piyade Yuzbasi Haci Emin Bey Orta sira ayakta duran pantolonlu zevat sagdan sola Edirne ve Kosova Istidlaat Komisyonu azasindan Yuzbasi Ali Bey Trabzonlu mucahit Veysel Bey Suvari Mulazimlarindan Kasim Bey Muharririn i Askeriyeden Bahriye Yuzbasisi Muhittin Bey Trablusgarp 1912 I Dunya Savasi sirasinda Ingilizlere karsi girisilen Ikinci Kanal Harekati nda oncu birliklere komutanlik etti 1917 yilinda Hayber de Faysal in sonradan Irak Krali olacaktir 20 bin kisilik birligine karsi 40 kisilik Teskilat i Mahsusa birligi ile bes saatten fazla savastiktan sonra yarali olarak ele esir dustu Bir savas gemisi ve bir denizalti esliginde Malta ya surgune gonderildi Surgunlugu sirasinda Arabistan daki macerasini yakalanisinin ve surgun hayatinin ayrintilarini anlatan bir eser yazdi Yakalandiktan sonra Lawrence a Lawrence kazandigini saniyorsun Fakat henuz hicbir sey bitmedi Hukumetinin basina oyle musibetler salacagim ki 2 asir ugrassaniz bitiremeyeceksiniz dedigi iddia edilmektedir Ingilizlerle imzalanan esir degis tokus anlasmasi geregi serbest birakildi Deniz yoluyla Anadolu ya dondu ve hemen Turk Kurtulus Savasi na katildi 1920 yili boyunca kendi yetistirdigi Cerkez Ethem le beraber Kuva yi Seyyare de Yunan isgaline karsi savasti Ozellikle Adapazari civarindaki Kuva yi Milliye nin basarilari ona mal edildi Cerkes Ethem in Turk kuvvetlerine isyan edip yenilmesinden sonra onunla birlikte Yunan kuvvetlerine sigindi Lozan Antlasmasi ndan sonra Yunan ve Ingiliz is birlikcisi olmasi iddiasiyla Cerkez Ethem le birlikte Yuzellilikler listesinde yer alarak vatandasliktan cikarildi Turkiye ye girisi 1936 yilina kadar yasaklandi 1936 affiyla yurda girisi serbest birakildigi halde Hicbir zaman af dilemedim hain degilim ki affedileyim dedi ve yurda donmedi 1950 yilinda Demokrat Parti nin iktidar olmasindan sonra Turkiye ye dondu Yurda donene kadar Misir da Iskenderiye sehrinde ikamet etmis olup bu zaman icerisinde herhangi bir istihbarat faaliyetine katilmamis oldugu tahmin edilmektedir Granta Mezarligi ndaki kabri 1950 1964 yillari arasinda Turkiye de yasadi ve beraber savastigi silah arkadaslarinin mezarlarini dolasti 1964 yilinda oldu Kabri Aydin da Soke Kusadasi yolu Yaylakoy Caferli Granta Mezarligi yanindadir EserleriHayber de Turk Cengi ISBN 9753910355Populer kulturdeki yeri2023 te Tabii de yayinlanan Mahsusa Trablusgarb dizisinde Ali Ersan Duru tarafindan canlandirilmaktadir Ilgili Kaynak ve KitaplarTSK Genelkurmay Baskanligi Arsivi I Dunya Savasi nda Guney Cepheleri Savaslari Ingiliz Harp Tarihi Arsivi I Dunya Savasi nda Arabistan Bolgesi Savaslari Cemal Kutay Trablusgarb da Bir Avuc Kahraman Cemal Kutay Trakya da Ilk Turk Cumhuriyeti Cemal Kutay Teskilat i Mahsusa Cemal Kutay Lawrence a Karsi Kuscubasi Philp H Stoddrard Teskilat i Mahsusa Istanbul un Dogusunda Bitmeyen Oyun Enver Pasa Dergisi Esref Sencer Kuscubasi Kasim 2008 Ahmet Efe Efsaneden Gercege Kuscubasi Esref ISBN 9750111433 Polat Safi Esref Kuscubasi nin Alternatif Biyografisi ISBN 9786057635709 Benjamin C Fortna Kuscubasi EsrefKaynakca Esref Sencer Kuscubasi Islam Ansiklopedisi Islam Ansiklopedisi 4 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2022 Dis baglantilarBiyografiler olu kirik baglanti Antoloji com 24 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde