Falaka

Falaka, insanların genellikle ayakları uzun bir sopa veya benzer bir şeye kıpırdamasına müsaade etmemek için bağlandıktan sonra sopa, cop veya benzer cisimler ile vurmak ile gerçekleşir. Falakaya yatırılan kişiye büyük acı verir ve şahısta iz kalmaması için ıslak zeminde sırtına birisi çıkartılarak yürümeye zorlanır ki bu ayaklarının şişmesini engelleyeceği için işkencenin fiziksel delilini ortadan kaldırılmasına yarar.

Falaka cezası, İran, 1920'ler

Falaka cezası, Azerbaycan

Falakanın Orta Doğu’da kökü çok eskilere giden bir geçmişinin olduğu sanılmaktaysa da gerek yazılı belgelerde gerekse tasvirî sanat eserlerinde günümüze kadar bunu aydınlatacak herhangi bir bilgiye rastlanmamıştır. Kutsal Kitap’ta terbiye amacıyla çocuğa değnekle vurulabileceği belirtilmekte (Süleyman’ın Özdeyişleri, 23:13-14), Kur’an’da ise zina eden erkek ve kadınlara 100’er, namuslu kadınlara zina iftirasında bulunanlara seksener “celde” (değnek vb. darbesi) vurulması emredilmektedir (en-Nûr 24/2, 4). Ancak her iki kitapta da kişilerin nerelerine vurulacağı belirtilmediği için bu cezaların falaka ile ilgilerini tesbit etmek mümkün değildir. Aynı şekilde Muhammed’in zamanındaki uygulamalar da konuya ışık tutmamaktadır; çünkü, meselâ Muhammed şarap içenlerin dövülmesini emrettiğinde sahâbîlerin suçluya hurma dalı, ayakkabı veya elleriyle rastgele vurdukları anlaşılmaktadır (Buhârî, “Ḥudûd”, 4; Ebû Dâvûd, “Ḥudûd”, 36). Falaka türü bir dayak uygulamasına Kur’an’da ve Muhammed’in eğitim metodunda rastlanmaması yanında İslâm’ın ilk asırlarında da böyle bir uygulamaya tesadüf edilmemesi, onun İslâmî eğitimin bir gereği olmayıp sonradan ortaya çıktığını göstermektedir. Eğitimde falaka cezası hakkındaki en eski bilgiye Kâbisî’nin (ö. 403/1012) bir risâlesinde rastlanır. Burada müellif okulda çocuğun kaç yaşında, hangi şartlar altında ve ne miktarda dövülebileceğini açıklarken baş ve yüz gibi vurulmaması gereken yerleri belirttikten sonra darbeye karşı daha dayanıklı ve bedenin diğer kısımlarına nazaran risk ihtimalinin daha zayıf olmasını göz önüne alarak ayak tabanlarına vurmanın en emin yol olduğunu ifade etmektedir.

Ayrıca bakınız

İşkence