Felsefi anarşizm, özellikle siyasi güç ve hükûmetlerin meşruiyeti üzerine entelektüel eleştiriye odaklanan bir anarşizm düşünce ekolüdür. Amerikalı anarşist ve sosyalist Benjamin Tucker, felsefi anarşizm terimini barışçıl evrimsel anarşizmi devrimci türevlerden ayırmak için kullanmıştır. Felsefi anarşizm herhangi bir eylem veya otoritenin ortadan kaldırılması arzusunu zorunlu olarak ima etmese de, felsefi anarşistler herhangi bir otoriteye itaat etme yükümlülüğü veya görevine inanmazlar ve aynı şekilde devletin veya herhangi bir bireyin emretme hakkına sahip olduğuna da inanmazlar. Felsefi anarşizm, özellikle bireyci anarşizmin bir bileşenidir.
Araştırmacı Michael Freeden, bireyci anarşizmin dört geniş türünü belirlemiştir. İlk tür, William Godwin ile ilişkilendirilen ve başkalarına iyilik yapmayı içeren "ilerlemeci rasyonalizm" ile kendi kendini yönetmeyi savunan bir türdür. İkinci tür, Max Stirner ile en çok ilişkilendirilen egoizmdir. Üçüncü tür, Herbert Spencer'ın erken öngörülerinde ve Wordsworth Donisthorpe gibi bazı takipçilerinin düşüncelerinde bulunur, bu anlamda "devletin toplumsal evrim kaynağında gereksiz olduğunu" öngörür. Dördüncü tür, egoizmin hafifletilmiş bir formunu korur ve piyasa savunucusu olarak sosyal işbirliğini açıklar,Amerikalı bireyci anarşist Benjamin Tucker ve çevreci anarşist Henry David Thoreau gibi takipçilere sahiptir.
Genel bakış
Türler ve varyasyonlar
William Godwin tarafından tasarlanan felsefi anarşizm, bireylerin kendi değerlendirmelerine göre hareket etmelerini ve her bir bireye aynı özgürlüğü tanımalarını gerektirir. Max Stirner tarafından egoistik bir şekilde tasarlandığında ise, gerçekten kendisine ait olan benzersiz kişi, diğerlerine karşı herhangi bir görev tanımaz. Gücünün sınırları içinde, kendi için doğru olanı yapar.
Felsefi anarşistler, devleti devirmek için silaha başvurmak yerine, "modern devletin baskıcı yasaları ve toplumsal kısıtlamalarından" bireyi kademeli olarak özgürleştirmeye ve her bireyin öz-karar veren ve değer yaratan olmasına izin vermek için çaba göstermişlerdir. Bu anarşistler, şiddetli yollarla devletin anında ortadan kaldırılmasına karşı çıkabilirler, çünkü geriye kalanın daha zararlı ve baskıcı bir devletin kurulmasına açık olabileceğinden endişe ederler. Bu durum özellikle, şiddeti ve devleti birbirine eş anlamlı olarak gören ya da şiddete karşı kamu tepkisinin artan "yasa uygulama" çabalarına yol açabileceğini düşünen anarşistler arasında doğrudur.
Politik ve felsefi anarşizm
Magda Egoumenides, "Felsefi ve siyasi anarşizm arasındaki bağı açıklamak için anarşist eleştirileri ve meşruiyet ideali yazar, bunlar, devletin sürekli eksikliğinin, başlangıçta her iki anarşizm türü tarafından paylaşılan bir pozisyon olduğunu hatırlatır ve felsefi anarşizmin ahlaki kriterleri, siyasi anarşizmin oluşturmayı amaçladığı toplumda içkin olması amaçlanmaktadır." Egoumenides'a göre, "Siyasi anarşist toplum vizyonlarının eleştirel felsefi anarşizmin bakış açısı ve idealleri ile uyumlu olduğunu göstermek, anarşist ideolojide bir süreklilik sağlar."
Michael Huemer şöyle yazıyor: "Günümüz siyasi felsefe terminolojisinde, şimdiye kadar felsefi anarşizmi (siyasi yükümlülüklerin olmadığı görüşü) savundum, ancak siyasi anarşizmi (hükümetin ortadan kaldırılması gerektiği görüşü) henüz savunmadım." Huemer, "terminolojinin yanıltıcı olduğunu" savunuyor çünkü "her iki 'anarşizm' türü de felsefi ve siyasi iddialardır."
Eleştiriler
Felsefi anarşizm, A. John Simmons'ın Moral Principles and Political Obligations (1979) gibi anarşist kitapların yayınlanmasının ardından akademisyenlerin eleştirisine maruz kalmıştır. Michael Huemer, The Problem of Political Authority: An Examination of the Right to Coerce and the Duty to Obey (2013) adlı kitabında felsefi anarşizmin yorumunu savunur ve "siyasi otorite bir ahlaki yanılsamadır" iddiasında bulunur.
Hukuk profesörü William A. Edmundson 10 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., üç temel felsefi anarşist ilkeye karşı bir makale kaleme almış ve bunları yanıltıcı bulmuştur. Edmundson, bireyin normal bir devlete itaat etme görevi olmadığını iddia eder, ancak bu durumun anarşizmin kaçınılmaz bir sonucu olmadığını ve devletin hala ahlaki olarak meşru olduğunu düşünür.
Felsefi anarşizmin başka bir eleştirisi, sadece teorik düzeyde kalmasıdır. Anarşizmi gerçek dünyada uygulamamak, onu aslında mevcut düzenin hizmetine hizmet eden burjuva bir kolaylık olarak görülür ve yok etmek yerine statükonun devamını sağlar.
Kaynakça
- ^ Wayne Gabardi, review 11 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . of Anarchism by David Miller, published in American Political Science Review Vol. 80, No. 1. (Mar. 1986), pp. 300–302.
- ^ Rex Martin (April 1974). "Wolff's Defence of Philosophical Anarchism". The Philosophical Quarterly. 24 (95): 140-149. doi:10.2307/2217718. JSTOR 2217718. 5 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023.
- ^ Simmons, A. John (16 Şubat 2009). "Philosophical Anarchism". Search eLibrary. doi:10.2139/ssrn.1344425. 1344425 $2. 13 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2021.
- ^ Antliff, Allan. 2001. Anarchist Modernism: Art, Politics, and the First American Avant-Garde. University of Chicago Press. p. 4.
- ^ Outhwaite, William & Tourain, Alain (Eds.). (2003). "Anarchism." The Blackwell Dictionary of Modern Social Thought (2nd Edition, p. 12). Blackwell Publishing.
- ^ Freeden, Michael. Ideologies and Political Theory: A Conceptual Approach. Oxford University Press. . pp. 313–314.
- ^ a b Broderick, John C. "Thoreau's Proposals for Legislation." American Quarterly, Vol. 7, No. 3 (Autumn, 1955). p. 285.
- ^ Outhwaite, William & Tourain, Alain (Eds.). (2003). "Anarchism," in The Blackwell Dictionary of Modern Social Thought. (2nd Edition, p. 12). Blackwell Publishing.
- ^ Murphy, Brenda. The Provincetown Players and the Culture of Modernity. Cambridge University Press 2005. pp. 31–32.
- ^ Egoumenides, Magda (2014). Philosophical Anarchism and Political Obligation. New York: Bloomsbury Publishing USA. s. 12. ISBN .
- ^ Huemer, Michael (2012). The Problem of Political Authority: An Examination of the Right to Coerce and the Duty to Obey. Londra: Palgrave Macmillan. s. 137. ISBN .
- ^ Dagger, Tristan J. (2018). Playing Fair: Political Obligation and the Problems of Punishment. Oxford: Oxford University Press. s. 35. ISBN .
- ^ Rogers, Tristan J. (2020). The Authority of Virtue: Institutions and Character in the Good Society. Londra: Routledge. ISBN .
- ^ Kristjánsson, Kristján (2000). "Three Anarchical Fallacies: An Essay on Political Authority by William A. Edmundson". Mind. 109 (436): 896-900. JSTOR 2660038.
- ^ Fiala, Andrew (2021), Zalta, Edward N. (Ed.), "Anarchism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2021 bas.), Metaphysics Research Lab, Stanford University, 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 17 Haziran 2023
Dış bağlantılar
- "Philosophical anarchism". İnternet Felsefe Ansiklopedisi.
- Philosophical anarchism 6 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in the Stanford Encyclopedia of Philosophy.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Felsefi anarsizm ozellikle siyasi guc ve hukumetlerin mesruiyeti uzerine entelektuel elestiriye odaklanan bir anarsizm dusunce ekoludur Amerikali anarsist ve sosyalist Benjamin Tucker felsefi anarsizm terimini bariscil evrimsel anarsizmi devrimci turevlerden ayirmak icin kullanmistir Felsefi anarsizm herhangi bir eylem veya otoritenin ortadan kaldirilmasi arzusunu zorunlu olarak ima etmese de felsefi anarsistler herhangi bir otoriteye itaat etme yukumlulugu veya gorevine inanmazlar ve ayni sekilde devletin veya herhangi bir bireyin emretme hakkina sahip olduguna da inanmazlar Felsefi anarsizm ozellikle bireyci anarsizmin bir bilesenidir Arastirmaci Michael Freeden bireyci anarsizmin dort genis turunu belirlemistir Ilk tur William Godwin ile iliskilendirilen ve baskalarina iyilik yapmayi iceren ilerlemeci rasyonalizm ile kendi kendini yonetmeyi savunan bir turdur Ikinci tur Max Stirner ile en cok iliskilendirilen egoizmdir Ucuncu tur Herbert Spencer in erken ongorulerinde ve Wordsworth Donisthorpe gibi bazi takipcilerinin dusuncelerinde bulunur bu anlamda devletin toplumsal evrim kaynaginda gereksiz oldugunu ongorur Dorduncu tur egoizmin hafifletilmis bir formunu korur ve piyasa savunucusu olarak sosyal isbirligini aciklar Amerikali bireyci anarsist Benjamin Tucker ve cevreci anarsist Henry David Thoreau gibi takipcilere sahiptir Genel bakisTurler ve varyasyonlar William Godwin tarafindan tasarlanan felsefi anarsizm bireylerin kendi degerlendirmelerine gore hareket etmelerini ve her bir bireye ayni ozgurlugu tanimalarini gerektirir Max Stirner tarafindan egoistik bir sekilde tasarlandiginda ise gercekten kendisine ait olan benzersiz kisi digerlerine karsi herhangi bir gorev tanimaz Gucunun sinirlari icinde kendi icin dogru olani yapar Felsefi anarsistler devleti devirmek icin silaha basvurmak yerine modern devletin baskici yasalari ve toplumsal kisitlamalarindan bireyi kademeli olarak ozgurlestirmeye ve her bireyin oz karar veren ve deger yaratan olmasina izin vermek icin caba gostermislerdir Bu anarsistler siddetli yollarla devletin aninda ortadan kaldirilmasina karsi cikabilirler cunku geriye kalanin daha zararli ve baskici bir devletin kurulmasina acik olabileceginden endise ederler Bu durum ozellikle siddeti ve devleti birbirine es anlamli olarak goren ya da siddete karsi kamu tepkisinin artan yasa uygulama cabalarina yol acabilecegini dusunen anarsistler arasinda dogrudur Politik ve felsefi anarsizm Magda Egoumenides Felsefi ve siyasi anarsizm arasindaki bagi aciklamak icin anarsist elestirileri ve mesruiyet ideali yazar bunlar devletin surekli eksikliginin baslangicta her iki anarsizm turu tarafindan paylasilan bir pozisyon oldugunu hatirlatir ve felsefi anarsizmin ahlaki kriterleri siyasi anarsizmin olusturmayi amacladigi toplumda ickin olmasi amaclanmaktadir Egoumenides a gore Siyasi anarsist toplum vizyonlarinin elestirel felsefi anarsizmin bakis acisi ve idealleri ile uyumlu oldugunu gostermek anarsist ideolojide bir sureklilik saglar Michael Huemer soyle yaziyor Gunumuz siyasi felsefe terminolojisinde simdiye kadar felsefi anarsizmi siyasi yukumluluklerin olmadigi gorusu savundum ancak siyasi anarsizmi hukumetin ortadan kaldirilmasi gerektigi gorusu henuz savunmadim Huemer terminolojinin yaniltici oldugunu savunuyor cunku her iki anarsizm turu de felsefi ve siyasi iddialardir ElestirilerFelsefi anarsizm A John Simmons in Moral Principles and Political Obligations 1979 gibi anarsist kitaplarin yayinlanmasinin ardindan akademisyenlerin elestirisine maruz kalmistir Michael Huemer The Problem of Political Authority An Examination of the Right to Coerce and the Duty to Obey 2013 adli kitabinda felsefi anarsizmin yorumunu savunur ve siyasi otorite bir ahlaki yanilsamadir iddiasinda bulunur Hukuk profesoru William A Edmundson 10 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde uc temel felsefi anarsist ilkeye karsi bir makale kaleme almis ve bunlari yaniltici bulmustur Edmundson bireyin normal bir devlete itaat etme gorevi olmadigini iddia eder ancak bu durumun anarsizmin kacinilmaz bir sonucu olmadigini ve devletin hala ahlaki olarak mesru oldugunu dusunur Felsefi anarsizmin baska bir elestirisi sadece teorik duzeyde kalmasidir Anarsizmi gercek dunyada uygulamamak onu aslinda mevcut duzenin hizmetine hizmet eden burjuva bir kolaylik olarak gorulur ve yok etmek yerine statukonun devamini saglar Kaynakca Wayne Gabardi review 11 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde of Anarchism by David Miller published in American Political Science Review Vol 80 No 1 Mar 1986 pp 300 302 Rex Martin April 1974 Wolff s Defence of Philosophical Anarchism The Philosophical Quarterly 24 95 140 149 doi 10 2307 2217718 JSTOR 2217718 5 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2023 Simmons A John 16 Subat 2009 Philosophical Anarchism Search eLibrary doi 10 2139 ssrn 1344425 1344425 2 13 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2021 Antliff Allan 2001 Anarchist Modernism Art Politics and the First American Avant Garde University of Chicago Press p 4 Outhwaite William amp Tourain Alain Eds 2003 Anarchism The Blackwell Dictionary of Modern Social Thought 2nd Edition p 12 Blackwell Publishing Freeden Michael Ideologies and Political Theory A Conceptual Approach Oxford University Press 0 19 829414 X pp 313 314 a b Broderick John C Thoreau s Proposals for Legislation American Quarterly Vol 7 No 3 Autumn 1955 p 285 Outhwaite William amp Tourain Alain Eds 2003 Anarchism in The Blackwell Dictionary of Modern Social Thought 2nd Edition p 12 Blackwell Publishing Murphy Brenda The Provincetown Players and the Culture of Modernity Cambridge University Press 2005 pp 31 32 Egoumenides Magda 2014 Philosophical Anarchism and Political Obligation New York Bloomsbury Publishing USA s 12 ISBN 978 1 4411 2445 6 Huemer Michael 2012 The Problem of Political Authority An Examination of the Right to Coerce and the Duty to Obey Londra Palgrave Macmillan s 137 ISBN 9781137281647 Dagger Tristan J 2018 Playing Fair Political Obligation and the Problems of Punishment Oxford Oxford University Press s 35 ISBN 9780199388837 Rogers Tristan J 2020 The Authority of Virtue Institutions and Character in the Good Society Londra Routledge ISBN 9781000222647 Kristjansson Kristjan 2000 Three Anarchical Fallacies An Essay on Political Authority by William A Edmundson Mind 109 436 896 900 JSTOR 2660038 Fiala Andrew 2021 Zalta Edward N Ed Anarchism The Stanford Encyclopedia of Philosophy Winter 2021 bas Metaphysics Research Lab Stanford University 19 Subat 2023 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 17 Haziran 2023 Dis baglantilar Philosophical anarchism Internet Felsefe Ansiklopedisi Philosophical anarchism 6 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde in the Stanford Encyclopedia of Philosophy