Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Burjuva; köylü, işçi ya da soylu sınıfına dahil olmayıp, sosyal statüsünü ve gücünü, eğitiminden, işveren konumundan ve zenginliğinden alan kentli kişi. Bu kimselerin oluşturduğu sosyal sınıfa burjuvazi denir. Bu kavram Karl Marx ve Friedrich Engels tarafından yazılan Komünist Manifesto'da "kapitalist orta sınıf" anlamında kullanılmıştır. Zaman zaman eleştirel olarak "materyalist veya basmakalıp uygulamalara sadık" anlamında kullanılır.
Dünya üzerinde gerçekleşen birçok tarihi olayın arkasında burjuvazinin olduğu söylenmektedir. Özellikle mülkiyet hakkına büyük önem veren burjuvalar bu hakkı güvence altına alabilmek için tarih boyunca diğer sınıflarla hep çatışma halinde olmuşlardır. Fransız, Amerikan ve İngiliz Devrimleri, burjuvazinin etkisiyle oluştuğu için burjuvazi devrimleri olarak da anılır. Burjuvazinin ekonomik alanda seçtiği dünya görüşü liberalizmdir. Bu görüşe bağlı olarak burjuvaların sloganı Adam Smith'in söylemi olan "Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler" olmuştur.
Etimoloji
Burjuva sözcüğü Türkçeye 19. yüzyılda Fransızcadan geçmiştir. Türk Dil Kurumu burjuvaya karşılık olarak kentsoylu sözcüğünü önermiştir.
Burjuva kelimesinin kökeni Latince burgus (kale burcu) sözcüğüne dayanır.Orta Çağ Avrupa'sında kentler surlarla çevrilirdi. Köylüler çoğunlukla surların dışındaki çiftliklerde yaşarlardı. Burjuvalar ise surların içindeki kentte yaşarlardı. Eski Fransızca "burgeois" sözcüğü "şehirde yaşayan" anlamına gelir. Sözcük Fransızcada 1560'larda orta sınıf anlamında kullanılmaya başlanmıştır. 1883 yılında komünist ve sosyalist yazında ise "kapitalist, proletaryayı sömüren herkes" olarak tanımlanmıştır.
Marksizm'de
Marksist terminolojide burjuvazi, kapitalist sistemde üretim araçlarına sahip olup, emekçilerin artı-değerine el koyan sınıf olarak kullanılır.
İngiltere'de başlayan Sanayi Devrimi'nin ardından, burjuvalarla, işçi ve köylü sınıfı çatışmaya başlamıştır. Bunda makinelerin ve fabrikaların artması, önemli rol oynamıştır. Burjuva ile işçi ve köylü sınıfı arasındaki mücadelenin nedenleri, hak ve inisiyatifler ile yönetimde söz sahibi olma iddialarıdır.
Tarihçe
1600 ve 1700’lü yıllardan itibaren dünyada büyük değişimler yaşanmıştır. Bu yıllarda Reform, Rönesans, Fransız İhtilali, Coğrafi Keşifler, Sanayi devrimi hep peş peşe gelmiştir. Bu dönüşüm süreci içerisinde Burjuva sınıfı ortaya çıkmış ve toprağa dayalı güç anlayışını reddetmiştir. Burjuva sınıfı kesinlikle soylu sınıf olmayıp sonradan ticaretle zengin olmuştur. Kendisine atalarından toprak miras kalmamıştır. Kendi yeteneği ve çalışmasıyla zengin olmuştur. Erken dönemlerde Burjuva sınıfı da elde ettiği parayla o günün anlayışına uygun olarak toprak satın almaya çalışmıştır. Daha ileri zamanlarda Burjuvazi asıl gücün toprak değil para olduğunu net bir biçimde kavrayarak toprağa dayalı güç ve mülkiyet anlayışını bütünü ile reddetmiştir. Burjuva sınıfı ülke yönetiminde söz sahibi olmak istemiş, soylu sınıf buna şiddetle karşı çıkmıştır. Bu çatışma bazen düşünsel olarak bazen siyaseten hatta bazen de gerçek anlamda silahlı mücadele şeklinde olmuştur. Soylu sınıf sahip olduğu topraklara geleneksel olarak ve çoğu zaman atalarının mirası olduğu için duygusal bir bağ ile bağlıdır. O dönemki anlayışa göre bu toprakları satmayı asla düşünmez. Ancak soylu (asil) kişi toprak üzerindeki çalışmayı asla kendisi yapmaz. Aristo bugüne ulaşan eserlerinde çalışmanın soylular için iğrenç bir iş olduğunu söylemiştir. Aristo’ya göre bu iğrenç işi ancak köleler ve ayak takımı tabir ettiği toplumun en alt kesimindeki insanlar yapmalıdır. Ülkeyi soylular ve seçkinler sınıfının yönetmesi gerektiğini savunmuş bunun içinde sanatla, siyasetle, bilimle, edebiyatla, müzikle uğraşmaları gerektiğini öne sürmüştür. Fakat bu arada bedensel çalışmayı bıraktıkları için hantallaşıp aşırı kilo alma sorunlarıyla karşılaşacaklardır ve sağlıkları bozulacaktır. Bunun için ise soylu sınıfa spor yapmalarını tavsiye etmiş ve ilk spor salonlarının açılmasına öncülük etmiştir. Sporun ve jimnastiğin yaygınlaşmasına ön ayak olmuştur. Burjuva sınıfı ise emeğini, bedensel çalışmasını da ortaya koyduğu için soylu sınıfın tepkilerine maruz kalmış, hatta aşağılanmıştır. Soylu sınıf ülkeyi yönetimde söz sahibi olmak isteyen Burjuvaziyi baldırı çıplaklar, görgüsüzler olarak nitelemiş ve onları siyasetten, sanattan anlamayan bir kitle olarak görmüştür. Fakat Burjuvazi ilerleyen zamanlarda daha da güçlenmiş ve toplumsal konumunu sağlamlaştırmıştır. Böylece sınıf bilincine ulaşmıştır.Bir örnek vermek gerekirse Burjuva sınıfının güçlenmesi üzerine İngiliz Parlamentosunda zaten var olan Lordlar Kamarası’nın yanı sıra seçim ile oluşturulan Avam Kamarası kurulmuştur. Her ne kadar bütün halkın seçilme şansı var olsa da özellikle ilk dönemlerde Avam Kamarası’nın büyük çoğunluğu zengin tüccarlardan oluşmaktaydı.Diğer bir örnek ise Amerikan Kuzey-Güney iç savaşıdır. Amerika kıtasına sanayileşme kuzeyden girmiş, ABD’de kuzey eyaletleri çok sayıda fabrika kurmuş fakat çalıştıracak işçi bulamamıştır. Avrupa’dan gelen işçiler de yeterli olmamıştır. Bunun üzerine ucuz iş gücü oluşturmak amacı ile köleliğin kaldırılmasını istemişlerdir. Tarım ve hayvancılıkla uğraşan güneydeki toprak sahipleri buna karşı çıkmıştır. Ellerindeki köleleri kaybetmek istememişlerdir. Böylece bir iç savaş çıkmıştır. Mavi üniformalılar (Yankee’ler, "Yanki" okunur) ve Gri üniformalılar (Dixie'ler, "Diksi" okunur) olarak da bilinen iki ordudan oluşan bu eyaletler savaşı sonunda kuzey galip gelmiş ve kölelik kaldırılmıştır. Özgürleşen köleler karın tokluğuna günlük yevmiye ile uzun çalışma saatleri ile buldukları ilk fabrikaya işçi olarak girmişlerdir. Burjuva sınıfının toprakla duygusal bir bağı yoktur. Toprak onun için sadece yatırım araçlarından birisidir. Gücün parada ve sermaye birikiminde olduğu savunulur. Günümüzde geçerli olarak Dünya’da uygulanan Kapitalizm’e giden süreci başlatmıştır. Sanayi Devriminin gerçekleşmesi ve ticaret yapan Burjuva sınıfının ortaya çıkışıyla birlikte sermaye birikimi meydana gelmiş ve bu duruma uygun olarak Merkantilizm (Ticaretçilik) adı verilen bir politik yaklaşım doğmuştur.
Kaynakça
- ^ a b c "bourgeois." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ "burjuva." 13 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Nişanyan Sözlük. Erişim: 17 Mayıs 2013.
- ^ "burjuva." İktisat Terimleri Sözlüğü, 2004. Türk Dil Kurumu. Erişim: 17 Mayıs 2013
- ^ a b c "bourgeois." Online Etymology Dictionary. Erişim: 17 Mayıs 2013.
- ^ Paravese, Roberto (1939) "Bonifica antiborghese", in Edgardo Sulis (ed.), Processo alla borghesia, Roma: Edizioni Roma, pp. 51–70.
- ^ ARİSTOTELES, DEVLET, KÖLELER VE VATANDAŞLIK 8 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Prof.Dr. Abdullah Kıran, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, Sayı: 44, Kış-2019, (350-359)
- ^ Gallagher, Gary (February 21, 2011). Remembering the Civil War (Speech)
Dipnotlar
- ^ Batılı dillerde orta sınıf kavramı, işçi sınıfı ile üst sınıf arasındaki grubu tanımlar ve eğitimli profesyonelleri de kapsar.
Kitaplar
- Bledstein, Burton J. and Johnston, Robert D. (eds.) The Middling Sorts: Explorations in the History of the American Middle Class27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Routledge. 2001.
- David Brooks (journalist), Bobos In Paradise: The New Upper Class and How They Got There27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Simon & Schuster. 2001.
- Byrne, Frank J. Becoming Bourgeois: Merchant Culture in the South, 1820–186527 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. University Press of Kentucky. 2006.
- Hunt, Margaret R. The Middling Sort: Commerce, Gender, and the Family in England, 1680–178027 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. University of California Press. 1996.
- Kinder, Marsha. (ed.) Luis Buñuel's The Discreet Charm of the Bourgeoisie27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Cambridge University Press. 1999.
- Lockwood, David. Cronies or Capitalists? The Russian Bourgeoisie and the Bourgeois Revolution from 1850 to 191727 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Cambridge Scholars Publishing. 2009.
- Molière, and Warren, Frederick Morris (ed.) Molière's Le Bourgeois Gentilhomme27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. D.C. Heath & Co. 1899. (full text)
- Siegel, Jerrold. Bohemian Paris: Culture, Politics, and the Boundaries of Bourgeois Life, 1830–193027 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Johns Hopkins University Press. 1999.
- Stern, Robert W. Changing India: Bourgeois Revolution on the Subcontinent27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Cambridge University Press. 2nd edition, 2003.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Burjuva koylu isci ya da soylu sinifina dahil olmayip sosyal statusunu ve gucunu egitiminden isveren konumundan ve zenginliginden alan kentli kisi Bu kimselerin olusturdugu sosyal sinifa burjuvazi denir Bu kavram Karl Marx ve Friedrich Engels tarafindan yazilan Komunist Manifesto da kapitalist orta sinif anlaminda kullanilmistir Zaman zaman elestirel olarak materyalist veya basmakalip uygulamalara sadik anlaminda kullanilir tarafindan cizilen ve Victoria Donemi burjuva sinifini tasvir eden bir resim Dunya uzerinde gerceklesen bircok tarihi olayin arkasinda burjuvazinin oldugu soylenmektedir Ozellikle mulkiyet hakkina buyuk onem veren burjuvalar bu hakki guvence altina alabilmek icin tarih boyunca diger siniflarla hep catisma halinde olmuslardir Fransiz Amerikan ve Ingiliz Devrimleri burjuvazinin etkisiyle olustugu icin burjuvazi devrimleri olarak da anilir Burjuvazinin ekonomik alanda sectigi dunya gorusu liberalizmdir Bu goruse bagli olarak burjuvalarin slogani Adam Smith in soylemi olan Birakiniz yapsinlar birakiniz gecsinler olmustur EtimolojiBurjuva sozcugu Turkceye 19 yuzyilda Fransizcadan gecmistir Turk Dil Kurumu burjuvaya karsilik olarak kentsoylu sozcugunu onermistir Burjuva kelimesinin kokeni Latince burgus kale burcu sozcugune dayanir Orta Cag Avrupa sinda kentler surlarla cevrilirdi Koyluler cogunlukla surlarin disindaki ciftliklerde yasarlardi Burjuvalar ise surlarin icindeki kentte yasarlardi Eski Fransizca burgeois sozcugu sehirde yasayan anlamina gelir Sozcuk Fransizcada 1560 larda orta sinif anlaminda kullanilmaya baslanmistir 1883 yilinda komunist ve sosyalist yazinda ise kapitalist proletaryayi somuren herkes olarak tanimlanmistir Marksizm deMarksist terminolojide burjuvazi kapitalist sistemde uretim araclarina sahip olup emekcilerin arti degerine el koyan sinif olarak kullanilir Ingiltere de baslayan Sanayi Devrimi nin ardindan burjuvalarla isci ve koylu sinifi catismaya baslamistir Bunda makinelerin ve fabrikalarin artmasi onemli rol oynamistir Burjuva ile isci ve koylu sinifi arasindaki mucadelenin nedenleri hak ve inisiyatifler ile yonetimde soz sahibi olma iddialaridir Tarihce1600 ve 1700 lu yillardan itibaren dunyada buyuk degisimler yasanmistir Bu yillarda Reform Ronesans Fransiz Ihtilali Cografi Kesifler Sanayi devrimi hep pes pese gelmistir Bu donusum sureci icerisinde Burjuva sinifi ortaya cikmis ve topraga dayali guc anlayisini reddetmistir Burjuva sinifi kesinlikle soylu sinif olmayip sonradan ticaretle zengin olmustur Kendisine atalarindan toprak miras kalmamistir Kendi yetenegi ve calismasiyla zengin olmustur Erken donemlerde Burjuva sinifi da elde ettigi parayla o gunun anlayisina uygun olarak toprak satin almaya calismistir Daha ileri zamanlarda Burjuvazi asil gucun toprak degil para oldugunu net bir bicimde kavrayarak topraga dayali guc ve mulkiyet anlayisini butunu ile reddetmistir Burjuva sinifi ulke yonetiminde soz sahibi olmak istemis soylu sinif buna siddetle karsi cikmistir Bu catisma bazen dusunsel olarak bazen siyaseten hatta bazen de gercek anlamda silahli mucadele seklinde olmustur Soylu sinif sahip oldugu topraklara geleneksel olarak ve cogu zaman atalarinin mirasi oldugu icin duygusal bir bag ile baglidir O donemki anlayisa gore bu topraklari satmayi asla dusunmez Ancak soylu asil kisi toprak uzerindeki calismayi asla kendisi yapmaz Aristo bugune ulasan eserlerinde calismanin soylular icin igrenc bir is oldugunu soylemistir Aristo ya gore bu igrenc isi ancak koleler ve ayak takimi tabir ettigi toplumun en alt kesimindeki insanlar yapmalidir Ulkeyi soylular ve seckinler sinifinin yonetmesi gerektigini savunmus bunun icinde sanatla siyasetle bilimle edebiyatla muzikle ugrasmalari gerektigini one surmustur Fakat bu arada bedensel calismayi biraktiklari icin hantallasip asiri kilo alma sorunlariyla karsilasacaklardir ve sagliklari bozulacaktir Bunun icin ise soylu sinifa spor yapmalarini tavsiye etmis ve ilk spor salonlarinin acilmasina onculuk etmistir Sporun ve jimnastigin yayginlasmasina on ayak olmustur Burjuva sinifi ise emegini bedensel calismasini da ortaya koydugu icin soylu sinifin tepkilerine maruz kalmis hatta asagilanmistir Soylu sinif ulkeyi yonetimde soz sahibi olmak isteyen Burjuvaziyi baldiri ciplaklar gorgusuzler olarak nitelemis ve onlari siyasetten sanattan anlamayan bir kitle olarak gormustur Fakat Burjuvazi ilerleyen zamanlarda daha da guclenmis ve toplumsal konumunu saglamlastirmistir Boylece sinif bilincine ulasmistir Bir ornek vermek gerekirse Burjuva sinifinin guclenmesi uzerine Ingiliz Parlamentosunda zaten var olan Lordlar Kamarasi nin yani sira secim ile olusturulan Avam Kamarasi kurulmustur Her ne kadar butun halkin secilme sansi var olsa da ozellikle ilk donemlerde Avam Kamarasi nin buyuk cogunlugu zengin tuccarlardan olusmaktaydi Diger bir ornek ise Amerikan Kuzey Guney ic savasidir Amerika kitasina sanayilesme kuzeyden girmis ABD de kuzey eyaletleri cok sayida fabrika kurmus fakat calistiracak isci bulamamistir Avrupa dan gelen isciler de yeterli olmamistir Bunun uzerine ucuz is gucu olusturmak amaci ile koleligin kaldirilmasini istemislerdir Tarim ve hayvancilikla ugrasan guneydeki toprak sahipleri buna karsi cikmistir Ellerindeki koleleri kaybetmek istememislerdir Boylece bir ic savas cikmistir Mavi uniformalilar Yankee ler Yanki okunur ve Gri uniformalilar Dixie ler Diksi okunur olarak da bilinen iki ordudan olusan bu eyaletler savasi sonunda kuzey galip gelmis ve kolelik kaldirilmistir Ozgurlesen koleler karin tokluguna gunluk yevmiye ile uzun calisma saatleri ile bulduklari ilk fabrikaya isci olarak girmislerdir Burjuva sinifinin toprakla duygusal bir bagi yoktur Toprak onun icin sadece yatirim araclarindan birisidir Gucun parada ve sermaye birikiminde oldugu savunulur Gunumuzde gecerli olarak Dunya da uygulanan Kapitalizm e giden sureci baslatmistir Sanayi Devriminin gerceklesmesi ve ticaret yapan Burjuva sinifinin ortaya cikisiyla birlikte sermaye birikimi meydana gelmis ve bu duruma uygun olarak Merkantilizm Ticaretcilik adi verilen bir politik yaklasim dogmustur Kaynakca a b c bourgeois Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 burjuva 13 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nisanyan Sozluk Erisim 17 Mayis 2013 burjuva Iktisat Terimleri Sozlugu 2004 Turk Dil Kurumu Erisim 17 Mayis 2013 a b c bourgeois Online Etymology Dictionary Erisim 17 Mayis 2013 Paravese Roberto 1939 Bonifica antiborghese in Edgardo Sulis ed Processo alla borghesia Roma Edizioni Roma pp 51 70 ARISTOTELES DEVLET KOLELER VE VATANDASLIK 8 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Prof Dr Abdullah Kiran Karadeniz Uluslararasi Bilimsel Dergi Sayi 44 Kis 2019 350 359 Gallagher Gary February 21 2011 Remembering the Civil War Speech Dipnotlar Batili dillerde orta sinif kavrami isci sinifi ile ust sinif arasindaki grubu tanimlar ve egitimli profesyonelleri de kapsar KitaplarBledstein Burton J and Johnston Robert D eds The Middling Sorts Explorations in the History of the American Middle Class27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Routledge 2001 David Brooks journalist Bobos In Paradise The New Upper Class and How They Got There27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Simon amp Schuster 2001 Byrne Frank J Becoming Bourgeois Merchant Culture in the South 1820 186527 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde University Press of Kentucky 2006 Hunt Margaret R The Middling Sort Commerce Gender and the Family in England 1680 178027 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde University of California Press 1996 Kinder Marsha ed Luis Bunuel sThe Discreet Charm of the Bourgeoisie27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cambridge University Press 1999 Lockwood David Cronies or Capitalists The Russian Bourgeoisie and the Bourgeois Revolution from 1850 to 191727 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cambridge Scholars Publishing 2009 Moliere and Warren Frederick Morris ed Moliere sLe Bourgeois Gentilhomme27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde D C Heath amp Co 1899 full text Siegel Jerrold Bohemian Paris Culture Politics and the Boundaries of Bourgeois Life 1830 193027 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Johns Hopkins University Press 1999 Stern Robert W Changing India Bourgeois Revolution on the Subcontinent27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cambridge University Press 2nd edition 2003